بررسی ارتباط میان خلاقیت و کارآفرینی با جنسیت کارآموزان
- توضیحات
-
منتشر شده در چهارشنبه, 06 اسفند 1393 10:08
-
بازدید: 3417
بررسی ارتباط میان خلاقیت و کارآفرینی با جنسیت کارآموزان مطالعه موردی: آموزشگاههای آزاد استان تهران
علی پوراشراف
مشاور و مدرس دانشگاه
این آدرس ایمیل توسط spambots حفاظت می شود. برای دیدن شما نیاز به جاوا اسکریپت دارید
فرهاد همتی
کارشناس ارشد مدیریت اجرایی،بیمارستان 22 بهمن، دانشگاه علوم پزشکی نیشابور، ایران
این آدرس ایمیل توسط spambots حفاظت می شود. برای دیدن شما نیاز به جاوا اسکریپت دارید
چکیده
هدف اصلی از این پژوهش، بررسی ارتباط میان خلاقیت و کارآفرینی در بین کارآموزان آقا و خانم در حال آموزش و آموزش دیده، آموزشگاههای آزاد استان تهران میباشد. تعداد اعضای جامعه آماری 658 نفر از کارآموزان آموزشگاههای یاد شده تشکیل میدهند، از این تعداد 483 نفر آقا و 175 نفر خانم می باشد. با استفاده از جدول مورگان حجم نمونه آماری برای آقایان510 و خانمها205 نفر تعیین گردیده است. روش تحقیق از نوع همبستگی میباشد. نتایج حاکی از آن است که میان خلاقیت و کارآفرینی در بین کارآموزان "آقای در حال آموزش و آموزش دیده" ارتباط وجود دارد و همچنین میان کارآموزان "آقا و خانم در حال آموزش و آموزش دیده"، ارتباط معنادار و مثبتی وجد ندارد. به عبارت دیگر، امتیازهای کارآفرینی درمیان زنان آموزشدیده و در حال آموزش نسبت به مردان با همین وضعیت پایینتر بوده است.
کلمات کلیدی:کارآفرینی، خلاقیت، آموزشهای فنیوحرفهای.
1. مقدمه
آموزشهای فنیوحرفهای نقش مهمی را در تشکیل سرمایه انسانی، از طریق تربیت نیروی ماهر مورد نیاز بازار کشورهای مختلف جهان، ایفا میکند. این آموزشها در کشورهای در حال توسعه، نه تنها عهدهدار تربیت نیروی کار مورد نیاز بخشهای مختلف اقتصاد این کشورها میباشند، بلکه از طریق بسترسازی خود اشتغالی، به حل مشکل بیکاری نیز کمک میکند]1[. آموزشگاهها و موسسات عالی را میتوان مبنای توسعه در بسیاری از کشورهای در حال توسعه دانست؛ این موسسات سهم قابل توجهی از کل اشتغال را دارند]2[. همچنین این آموزشها از مزیت بازدهی در کوتاهمدت و یا میانمدت برخوردارند، در حالی که آموزشهای کلاسیک به دلیل هزینه بالا، طولانی بودن دوره آموزش، سهم زیاد آموزشهای نظری در آنها و در نتیجه بهرهمندی اندک از عملیات کارگاهی، از جهت هماهنگی با نیازهای بازار کار و جذب به کار دچار مشکل میباشند. به همین دلیل کشورهای جهان توجه روزافزونی را به آموزشهای فنیوحرفهای مبذول داشتهاند، به طوریکه این آموزشها حتی به درون سیستم آموزشهای کلاسیک یا رسمی این کشورها نیز نفوذ کرده است و رشد فزآینده خود را دنبال میکند]3[. کارآفرینی فرآیند خلق چیز جدید و با ارزش، با اختصاص زمان و تلاش لازم، در نظر گرفتن خطرهای مالی، روانی و اجتماعی در نهایت رسیدن به رضایت فردی و مالی و استقلال است]4[.به عبارت دیگر، کارآفرین فردی دارای ایده و فکر جدید است که با شناسایی فرصتهای جدید، با ایجاد کسبوکار، محصول یا خدمات جدیدی را به بازار عرضه میکند. آمایلی[1] عمل خلاق را عملی میداند که دارای دو ضابطه تازگی و مناسبت باشد]5[. بنابراین بهمنظور پرورش افراد بیشتر در مسیر کارآفرینی، برنامهریزی برای قابلیت کارآفرینی اهمیت زیادی پیدا میکند. در این رابطه باید روحیه کارآفرینی را از طریق ارائه خدمات مستمر مشاوره و آموزش احیا کرد. منبعشناسی متون کارآفرینی نشان میدهد که بیش ازسی هزار مقاله و کتاب در زمینه شروع کارآفرینی منتشر شده است. بسیاری از برنامههای آموزشی و نهادهای مشاورهای کارآفرینی در کشورهای مختلف خدمات خود را به کلیه کارآفرینان از زن و مرد ارائه میکنند، که بخشی از دریافتکنندگان خدمات را کارآفرینان زن تشکیل میدهند]6[. کارآفرینی نیرو محرکه توسعه اقتصادی کشورهاست. راهی برای ایجاد مشاغل جدید و افزایش ثروت ملی است]7[. بحث کارآفرینی در دانشگاهها به عنوان یک ضرورت در هزاره سوم مطرح میشود و در کنار آن نیز آموزشکدههای فنیوحرفهای به دلیل رسالتها، اهداف، ساختار و فرآیندهای خاص خود نیازمند توجه جدیتری به بحث کارآفرینی دارند. غفلت از آموزش جامع و کامل کارآفرینی در آموزشکدههای فنیوحرفهای، نائل آمدن به اهداف با مشکل روبرو شده و فلسفه وجودی آن در جامعه خدشهدار میشود]8[. با توجه به مطالب یاد شده و تحقیقات به عمل آمده در زمینه کارآفرینی و آموزشهای فنیوحرفهای، این تحقیق به بررسی ارتباط میان متغیرهای خلاقیت با کارآفرینی در آموزشگاههای آزاد استان تهران میپردازد.
2. مبانی نظری و پیشینه تحقیق
2-1. خلاقیت
خلاقیت یکی از صفات ثبوتیه خداوند است که بنابر فضل بیپایان خود، آن را به ما بندگان عطا کرده است، همانگونه که زندگی ما هدیده ایست از پروردگار متعال، نحوه زندگی ما نیز هدیهای است از ما به خالق بزرگ جهان هستی است. در یک تعریف ساده و اجمالی میتوان گفت که واژه خلاقیت به فرآیندهای ذهنی اطلاق میشود که منجر به راهحلها، ایدهها، مفاهیم، حالات هنری، تئوریها یا تولیداتی میشود که منحصر به فرد و جدید است. برای خلاقیت چهار مرحله تعریف کردهاند؛ آمادگی، تکوین، الهام و تأیید]9[.
خلاقیت را توانایی دیدن چیزها در یک نظر نو و غیر معمولی، دیدن مشکلاتی که هیچ کس دیگر امکان تشخیص موجود بودن آنها را نمیدهد و سپس ارائه رهیافتهای جدید، غیرمعمولی و اثربخش میداند. لوتانر(1992)، خلاقیت را توانایی دیدن چیزها در یک نظر نو و غیر معمولی، دیدن مشکلاتی که هیچ کس دیگر امکان تشخیص موجود بودن آنها را نمیدهد و سپس ارائه رهیافتهای جدید، غیرمعمولی و اثربخش میداند]10[.
بهطور کای خلاقیت فرآیندی است که دارای چند مرحله به شرح زیر است:
مرحله آمادگی[2]: شامل توجه دقیق و متمرکز بر روی مسأله تحت برررسی بهمنظور حل مسأله است.
مرحله نهفتگی یا تکوین[3]: عبارت است از زمان تفکر و واکنش.
مرحله اصرار و پافشاری[4]: بعضی اوقات تلاشهای مصرانه مورد نیاز است که فعالیتها بیشترشود، اطلاعات جدید افزوده گردد و یا مسأله دوباره تعریف شود نا نتایج مختلف و جدیدی ایجاد گردد.
مرحه بینش و بصیرت[5]: در این مرحله فرد ایدهای را مییابد که همواره در جستوجوی آن بوده، ولی قبلا از آن غافل شده بوده است.
مرحله رسیدگی و تحقیق[6]: در این مرحله بینش یا ایدهی جدید برای اطمینان از اینکه معتبر و مناسب است، مورد آزمون قرار میگیرد]11[.
2-2. کارآفرینی
کارآفرینی را میتوان یک فرآیند پویا نامید؛ که شامل آرمان، تحول، دگرگونی و خلاقیت میشود. این فرآیند به کاربرد و استفادهی نیرو و انگیزهی افراد در جهت خلق و اجرای ایدههای نو و همچنین راهحلهای کاربردی احتیاج دارد]12[. جوزف شومپیتر[7] تئوری توسعه اقتصادی را با تئوری توسعه اقتصادی پیوند میدهد؛ به باور وی، کارآفرینی، سادهترین وسیله توسعه اقتصادی از راه نوآوری به عنوان یک عنصر اصلی است. از دید وی، کارآفرین یک نوآور است که ترکیب جدیدی را به وجود میآورد و آن میتواند: نوآفرینی یا ایجاد کالای جدید یا بهبود کیفیت یک کالا باشد؛ نوآفرینی روشی جدید برای تولید محصول صنعتی تازه باشد؛ بازاری جدید ایجاد کند؛ از منابع جدیدی بهرهگیری کند؛ ایجاد شکل سازمانی جدید صنعتی باشد]13[.
2-3. دستاوردهای کارآفرینی
از این منظر کارآفرینی به صورت کلی، دو دسته دستاورد اساسی شامل الف) کاربردی، ب) ساختارهای نظری، برای علاقمندان به ارمغان میآورد. از جنبهی دستاوردهای کاربردی، اقتصاد دانان برجسته و علاقمندان به این حوزهی فکری، کارآفرینی را بر اساس نتایج و دستاوردهای موضوعی آن تعریف میکنند. با یک نگاه وسیعتر و از منظر مفاهیم مرتبط با دستاوردهای کاربردی، مواردی همچون: خلق ارزش، تولید ثروت، اشتغالآفرینی، توسعه خلاقیت و نوآوری، ایجاد شرکت و یا کسبوکارهای نوین، بازآفرینی بنگاهی، رشد و بقای سازمانی، توسعه اقتصادی و توسعه اجتماعی فرهنگی به عنوان دستاوردهای اساسی کارآفرینی محسوب میشود. از دیدگاه جامعهشناسان و بهویژه از منظر نظریهی اکولوژی جمعیت سازمانها، کارآفرینی همان ایجاد جمعیتهای سازمانی یا پیدایش شکلهای سازمانی نوین است و پویاییهای کارآفرینی منجر به ایجاد جمعیتهای نوین سازمانی میشود. از منظر نظری، پیدایش و ارائهی چارپوبها، الگوها، نظریهها و سنخشناسیهای معتبر برای تشریح، پیشبینی و تفسیر فعالیتهای کارآفرینانه در سطوح تحلیل مختلف، بهعنوان دستاوردهای نظری این حوزه، محسوب میشوند]14[.
2-4. کارآفرین
از دید شومپیتر، کارآفرین یک نوآور و یک رهبر است. بنابراین، کارآفرین شخصی است که ترکیبات جدیدی از محصول را خلق میکند، یا مانند شخصی است که میخواهد ریسکهایی را برای سازماندهی و ساماندهی دوباره سازوکار اقتصادی و اجتماعی بپذیرد، یا مانند شخصی است که با به کارگیری فرصتهای بازار، ناهماهنگی بین عرضه و تقاضا را ازمیان بر میدارد، یا شخصی است که خودش یک فعالیت تجاری دارد]13[.
کارآفرین فردی است که دارای ایده نو و جدید است و از طریق فرآیند تأسیس و ایجاد یک کسبوکار و قبول مخاطره، محصول یا خدمات جدیدی را به جامعه معرفی میکند. انواع ویژگیهایی که از بدو امر تا کنون درباره کارآفرینان بررسی شده عبارتند از:
- نیاز به توفیق: عبارت از تمایل به انجام کار در استانداردهای عالی جهت موفقیت در موقعیتهای رقابتی.
- مرکز کنترل درونی: کارآفرینان به خود ایمان دارند و موفقیت یا شکست را به سرنوشت، شانس یا نیروهای مشابه نسبت نمیدهند و خود را عامل اصلی شکستها و پیشرفتهای خود میدانند.
- تمایل به مخاطرهپذیری: هرچند عموما کارآفرینان را عاشق مخاطره میدانند، لیکن تحقیقات نشان میدهد که کارآفرین نوعا چنین نیست، بلکه او در اقدام به مخاطره بسیار حساب شده و با دقت عمل میکند و تمام تلاش خود را انجام میدهد تا احتمالات را به نفع خود تغییر دهد.
- نیاز به استقلال: فرای[8] معتقد است که ویژگی بارز کارآفرین، سلطه جویی درونی و استقلال عمل اوست. سلطه جویی درونی بدین معنی است که فرد احساس کند بر سرنوشت خویش حاکم است.
- خلاقیت: توانایی خلق ایدههای جدید است که این ایدهها ممکن است به خدمات یا محصولات جدیدی منجر شود. برای تعریف دقیقی از خلاقیت باید ابتدا جایگاه نوآوری مشخص شود. نوآوری در واقع ارائه محصول، فرآیند و خدمات جدید به بازار است و خلاقیت، نیرویی است که در پس نوآوری نهفته است. نوآوری و خلاقیت از اجزای لاینفک کارآفرینی به شمار میروند. وجود نوآوری و کارآفرینی به قدری ضروری است که میتوان ادعا نمود: کارآفرینی بدون آن وجود ندارد، همچنان که خلاقیت بدون نوآوری، بی نتیجه است]15[.
- چالشهای ذهنی مثبت: تفاوت میان آنان که نمیتوانند به هدفهایشان در زندگی دست یابند و آنان که موفقاند، این است که دسته دوم میتوانند خود را از نظر ذهنی در حالتی قرار دهند که حامی آنان در کسبوکارشان باشد.
- روحیه شکستناپذیری: باور افراد کارآفرین و موفق این است که آدمی تا زنده است، شکست نمیخورد. کارآفرینان همواره موفق میشوند، نوعی نتیجه به دست آورند، خواه مثبت باشد و خواه منفی. آنان نتیجه را تجربهای به شمار میآورند که بر میزان شناخت آنان افزوده است]11[.
برخی از برجستهترین خصوصیات فرد کارآفرین از نگاه ماریسون(1998):
تعهد و عزم راسخ، قدرت رهبری، فرصتطلب بودن، تحمل خطر و ابهام، خلاقیت و اعتماد به نفس و تمایل به سرآمد بودن]16[.
2-5. ارتباط میان خلاقیت و کارآفرینی
بسیاری از ارگانها و شرکتها به ضرورت خلاقیت و کارآفرینی پی بردهاند. نقش و جایگاه خلاقیت به گونهای است که در مغرب زمین از آن با واژهی "یا مرگ یا خلاقیت" یاد میکنند]17[.
شکل 1: ارتباط میان خلاقیت، نوآوری و کارآفرینی
همانطور که در شکل 1 ملاحظه میشود، خلاقیت و نوآوری، اتخاذ ریسک حساب شده، استقلال و جهتیابی به سوی موفقیت جزء مولفههای اصلی کارآفرینی است]16[.
از جمله پژوهشهای پیشین در این زمینه، میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
پیرخایفی(1385) با رویکردی روانشناختی به بررسی پدیده "خلاقیت مدیریت و کارآفرینی" میپردازد؛ وی ارتباط خلاقیت و مدیریت را مورد بحث قرار میدهد و برآیند آن در قالب بحثی ویژه درباره مدیریت خلاق و کارآفرینی مطرح میکند]18[. فرید به نقل از باچولز[9](1388)، در زمینه نقش خلاقیت کارآفرینان در بقاء و رشد سازمان بیان میکند که کارآفرینان برای دستیابی به نیروی رقابتی پایدار برای سازمان، چارهای جز استفاده بهینه از فعالیتهای خلاقانه ندارند. نکته جالب در این تحقیق آن است که سازمانها و افرادی که توجه بیشتری به خلاقیت داشتهاند، پیروی بیشتری نیز از اخلاقیات در کسبوکار داشتهاند، که این مسأله تأثیر شگرفی در رضایتمندی مشتریان و رشد سازمان داشته است]5[. کلانتریان به نقل از شکرکن(1390)، در تحقیقی با عنوان"بررسی رابطه ساده و چندگانه خلاقیت انگیزه پیشرفت و عزت نفس با کارآفرینی" در دانشجویان دانشگاه شهید چمران اهواز چنین بیان کرده که نتایج این پژوهش با یافتههای تحقیقات انجام شده در خارج از کشور هماهنگ بود]10[. افسری (1390)، به "بررسی نقش آموزشهای فنیوحرفهای در توسعه کارآفرینی" میپردازد و در نتایج نشان میدهد که عمدتا دیدگاه و رویکرد دانشآموختگان فنیوحرفهای مبتنی بر استخدام و کارجویی در ارگانهای دولتی و خصوصی است و رویکرد مبتنی بر ایدهپردازی تجاری کارآفرینی و خوداشتغالی با استقبال خیلی کمی صورت گرفته و عرصه آموزشها صرفا فنیوحرفهای بوده و کمتر به مقوله کارآفرینی بهطور جدی توجه شده است]19[. ایمانی(1390)، با سنجش ویژگیهای کارآفرینی دهیاران و تأثیر مهارتهای فنیوحرفهای اذعان میکند که متغیرهای ترکیبی تحصیلات - مهارتهای فنیوحرفهای و تحصیلات - تمایل به راه اندازی کسبوکار، بر میزان کارآفرینی دهیاران تأثیر ندارند، لیکن ترکیب متغیر سن مهارت فنیوحرفهای و سن تمایل به راه اندازی کسبوکار با کارآفرینی دهیاران، رابطه معنیداری دارد]20[. نخعی(1390) با بررسی "تأثیر فنآوری اطلاعات و ارتباطات بر خلاقیت کارآفرینی"، نتیجه میگیرد که دورههای آموزش فنآوری اطلاعات و ارتباطات بر خلاقیت کارآفرینی دانشجویان تأثیر دارد و موجب بالا رفتن میزان خلاقیت کارآفرینی دانشحویان میشود]21[. شکاری(1390)، به تبیین تأثیر متغیرهای استقلالطلبی، کنترل درونی، ریسکپذیری، انگیزه پیشرفت و خلاقیت در هنرآموزان فنیوحرفهای میپردازد؛ و در نهایت عنوان میکند که کارآفرینی در زمینه استقلالطلبی، کنترل درونی، انگیزه پیشرفت و خلاقیت بالاتر از میانگین بوده است]22[. شاور[10](1990) در تحقیقات خود اذعان میدارد، کسانی که فکر میکنند ویژگیهای یک فرد کارآفرین را دارند، خلاقیت و و انگیزه پیشرفت بیشتری از خود نشان میدهند]23[. ریسال[11](1992) در تحقیقات خود با عنوان"بررسی ویژگیهای کارآفرینان در اندونزی، مشاهده کرد که از جمله صفات موثر در انتخاب شغل کارآفرینی، خلاقیت و نوآوری است]24[. تریک(1999)[12] خصوصیات مهم خلاقیت و استقلال که در کارآفرینی خود را نشان میدهند را در بالا رفتن سطح فعالیت اقتصادی و کاهش بیکاری موثر دانستهاند]25[. دیویدسون[13](2005)، در پژوهشی که بر روی دانشجویان اسکاتلند انجام داد، دریافت که آموزش کارآفرینی بر افزایش مهارتهای دانشجویان در خلاقیت توانایی کار گروهی، اعتماد به نفس و همچنین مهارتهای ارتباطی-مدیریتی تأثیر دارد]26[.
2-6. آموزشهای فنیوحرفهای
آموزش فنی: نوعی آموزش رسمی با هدف آماده سازی افراد برای مهارتهای مورد نیاز در فرآیندهای تولیدی است که نسبت به آموزش حرفهای در دبیرستانها و آموزش عالی مفهومی گستردهتر دارد.
آموزش حرفهای: نوعی آموزش رسمی با هدف آماده سازی افراد برای مهارت شغلی در صنعت، کشاورزی و بازرگانی است که عموما در سطح دبیرستان تدریس میشود.
هر یک از دو آموزش با مردم و آماده سازی آنها برای اشتغال سر و کار دارد. نقشهای عمدهی آموزش فنیوحرفهای شامل آموزش زنان و مردان جوانی است که در آیندهی نزدیک به بازار کار وارد خواهند شد و همچنین بازآموزی و ارتقای کیفی افرادی که به کاری اشتغال دارند]27[.
3. روش تحقیق
روش این پژوهش توصیفی و به دلیل اینکه تعیین میزان هماهنگی تغییرات دو متغیر(خلاقیت و کارآفرینی) مد نظر میباشد، از روش تحقیق همبستگی، نوع دو متغیری بهره گرفته شده است.
3-1. ابزار پژوهش
در این پژوهش به منظور جمع آوری اطلاعات از دو پرسشنامه استفاده شده است:
1. پرسشنامه خلاقیت رندسیپ، که مقیاس اندازهگیری از نوع لیکرت پنج گزینهای و حاوی پنجاه سوال است.
2. پرسشنامه سنجش کارآفرینی اسکاربوروف و زیمرر[14] که حاوی ده سوال میباشد.
3-2. روایی و پایایی
در این پژوهش بهمنظور تجزیه و تحلیل دادها از نرمافزار آماری "اس پی اس اس"[15] و پایایی آن با استفاده از تعیین ضریب آلفای کرونباخ انجام شده است؛ و از آنجا که پرسشنامههای مذکور به دفعات مورد استفاده محققین قرار گرفته، لذا روایی آن مورد تأیید میباشد.
ضریب آلفای کرونباخ مربوط به دو پرسشنامه در جدول شماره 1 نشان داده شده است.
جدول 1: ضریب آلفای کرونباخ مربوط به هریک از پرسشنامهها
ضریب آلفای کرونباخ
|
تعداد سوالات
|
ضریب آلفای کرونباخ
|
پرسشنامه خلاقیت
|
50
|
0.913
|
پرسشنامه کارآفرینی
|
10
|
0.942
|
3-3. جامعه آماری پژوهش
جامعه آماری این پژوهش کارآموزان آموزشگاههای آزاد فنیوحرفه ای استان تهران میباشد. به منظور تعیین حجم نمونه از جدول مورگان بهره گرفته شد، بنابراین حجم آماری برای آقایان510 نفر و برای خانمها 205 نفر برآورد شد. درنهایت مجموع 715 پرسشنامه میان جامعه آماری توزیع شد که 658 پرسشنامه عودت داده شد. که از این تعداد 483 نفر مربوط به کارآموزان آقا و 175 نفر دیگر را کارآموزان خانم تشکیل داده بودند. جدول 2 این امر را نشان میدهد.
جدول 2: وضعیت آموزش کارآموزان زن و مرد
وضعیت آموزش
|
آموزش دیده
|
در حال آموزش
|
مجموع
|
کارآموزان مرد
|
111
|
372
|
483
|
کارآموزان زن
|
79
|
96
|
175
|
کل
|
190
|
468
|
658
|
بنابراین نمونه آماری تحقیق از میان 18 رشته آموزشی موجود در آموزشگاههای استان تهران انتخاب شده است، که در جدول 3 به آن اشاره شده است.
جدول 3: نمونه آماری تحقیق بر مبنای رشته تحصیلی
رشته
|
فراوانی
|
رشته
|
فراوانی
|
رشته
|
فراوانی
|
1.تعمیر دستگاههای پزشکی
|
39
|
7.نقشهکشی به کمک رایانه
|
28
|
13.نقشهکشی صنعتی
|
19
|
2.الکترونیک صنعتی
|
31
|
8ساختمانسازی
|
25
|
14.متالوژی
|
18
|
3.ماشینهای الکتریکی
|
88
|
9.حسابداری مالی
|
17
|
15.هتلداری
|
8
|
4.تعمیر تلفنهای رومیزی و همراه
|
69
|
10.امور اداری
|
5
|
16.گردشگری
|
7
|
5.خدمات فنی خودرو
|
21
|
11.بازاریابی
|
39
|
17.MBA
|
113
|
6.نقشهکشی ساختمان
|
64
|
12.برق صنعتی
|
49
|
18.طراح معماری داخلی
|
18
|
جمع
|
312
|
جمع
|
163
|
جمع
|
183
|
با توجه به پرسشنامههای تکمیل شده در آموزشگاههای آزاد استان تهران، 15% از آموزشدیدگان مرد و24% از زنان، دارای تحصیلات کارشناسی و بالاتر میباشند. توضیحات تکمیلی در جدول 4 نشان داده شده است.
جدول 4: وضعیت تحصیلی آموزشدیدگان
|
جنسیت
|
زیر دیپلم
|
دیپلم
|
فوق دیپلم
|
کارشناسی و بالاتر
|
نتایج
|
وضعیت تحصیل
|
مرد
|
43%
|
25%
|
17%
|
15%
|
100%
|
زن
|
21%
|
27%
|
28%
|
24%
|
100%
|
از نظر نظام وظیفه نیز 73% از کل آموزشدیدگان در کلیه آموزشگاههای آزاد فنیوحرفهای دارای مدرک پایان خدمت، 12% مشمول و 15% معافیت دارند. جدول 5 گویای این مطلب میباشد.
جدول 5: وضعیت نظام وظیفه آموزشدیدگان
|
جنسیت
|
پایان خدمت
|
مشمول
|
معاف و خرید خدمت
|
نتایج
|
وضعیت نظام وظیفه
|
مرد
|
73%
|
12%
|
15%
|
100%
|
نتایج حاصله از پرسشنامه در زمینه وضعیت نشان میدهد که 52% از آموزشدیدگان در رشتههای مورد مطالعه در سالهای 92-93 شاغل بوده و 48% از آنان در زمان تکمیل پرسشنامه بیکار بودهاند. وضعیت اشتغال آموزشدیدگان مرد و زن آموزشگاههای آزاد استان تهران در جدول 6 نمایش داده شده است.
جدول 6: وضعیت اشتغال آموزشدیدگان مرد و زن
|
جنسیت
|
شاغل
|
بیکار
|
نتایج
|
وضعیت اشتغال
|
مرد
|
52%
|
48%
|
100%
|
زن
|
39%
|
61%
|
100%
|
وضعیت اشتغال آموزشدیدگان مراکز آزاد فنیوحرفهای در سطوح مختلف تحصیلی، درصد اشتغال و بیکاری آنان در هر سطح تحصیلی، در جدول شماره 7 ارائه شده است.
جدول 7: درصد وضعیت اشتغال به تفکیک سطح تحصیلات
تحصیلات
|
جنسیت
|
بیکار
|
شاغل
|
نتایج
|
زیر دیپلم
|
مرد
|
58%
|
42%
|
100%
|
زن
|
63%
|
37%
|
100%
|
دیپلم
|
مرد
|
41%
|
59%
|
100%
|
زن
|
48%
|
52%
|
100%
|
فوق دیپلم
|
مرد
|
31%
|
69%
|
100%
|
زن
|
43%
|
57%
|
100%
|
لیسانس و بالاتر
|
مرد
|
38%
|
62%
|
100%
|
زن
|
31%
|
69%
|
100%
|
نتایج
|
کل
|
44.1%
|
55.9%
|
100%
|
4. نتایج و یافتههای تحقیق
فرضیه: میان خلاقیت و کارآفرینی در بین مردان و زنان آموزشدیده و در حال آموزش ارتباط معنیداری وجود دارد.
به منظور بررسی فرضیه مذکور، آزمون همبستگی مورد استفاده قرار گرفت، که نتایج آن در جدول 8 نشان داده شده است.
جدول 8: بررسی ارتباط میان خلاقیت و کارآفرینی در آموزشدیدگان و افراد در حال آموزش
متغیر و شاخصها
|
ضریب همبستگی
|
سطح معناداری
|
آموزشدیدگان
|
0.181
|
0.069
|
افراد در حال آموزش
|
0.159
|
0.081
|
با توجه به جدول 9، میتوان اذعان نمود که در این پژوهش، میان خلاقیت و کارآفرینی رابطهای وجود ندارد.
جدول 9: بررسی ارتباط میان خلاقیت و کارآفرینی در میان زنان و مردان آموزش دیده و در حال آموزش
متغیر و شاخصها
|
ضریب همبستگی
|
سطح معناداری
|
زنان آموزشدیده
|
0.218
|
0.068
|
زنان در حال آموزش
|
0.006
|
0.347
|
مردان آموزشدیده
|
0.668
|
0.000
|
مردان در حال آموزش
|
0.618
|
0.000
|
با توجه به جدول 9، میان خلاقیت و کارآفرینی در بین زنان آموزشدیده ارتباط معنیداری وجود ندارد. این امر در میان زنان در حال آموزش نیز مشاهده میشود. از طرفی، جدول 9 نشان میدهد که میان خلاقیت و کارآفرینی در بین مردان آموزشدیده و همچنین مردان در حال آموزش رابطه مثبت و معنیداری وجود دارد.
با بهرهگیری از آزمون تحلیلی واریانس آنوا[16]، به مقایسه میانگین امتیازات در میان زنان و مردان پرداخته میشود. جدول 10، گویای این مطلب است.
جدول 10: نتایج حاصل از مقایسه میانگین امتیاز خلاقیت و کارآفرینی در میان مردان و زنان آموزش دیده و در حال آموزش
متغیر و شاخصها
|
F
|
درجه آزادی
|
سطح معناداری
|
مردان و زنان آموزش دیده و در حال آموزش(خلاقیت)
|
3.6743
|
3
|
0.081
|
مردان و زنان آموزش دیده و در حال آموزش(کارآفرینی)
|
7.654
|
1
|
0.004
|
با استناد به جدول 10، قسمت اول، در سطح اطمینان نود و پنج درصد میان امتیاز خلاقیت مردان و زنان آموزشدیده و در حال آموزش تقاوت معنیداری وجود ندارد.
با استناد به جدول 10، قسمت دوم، میتوان بیان نمود که میان امتیاز کارآفرینی زنان و مردان تفاوت معناداری وجود دارد.
در نهایت جهت بررسی امتیازهای کارآفرینی در میان مردان و زنان آموزش دیده و در حال آموزش از تحلیل واریانس و ال اس دی[17] بهره گرفته شده است. جدول 11 و 12 نشاندهنده این موضوع است.
جدول 11: نتایج حاصل از مقایسه میانگین امتیاز کارآفرینی در میان مردان و زنان آموزش دیده و در حال آموزش
متغیر و شاخصها
|
F
|
درجه آزادی
|
سطح معناداری
|
مردان و زنان آموزش دیده و در حال آموزش(خلاقیت)
|
3.856
|
3
|
0.023
|
جدول 12: نتایج حاصل از مقایسه میانگین امتیاز کارآفرینی در میان مردان و زنان آموزش دیده و در حال آموزش
گروه عامل 1
|
گروه عامل 2
|
اختلاف میانگین
|
سظح معنی داری
|
زنان آموزشدیده
|
زنان در حال آموزش
|
0.041
|
0.291
|
مردان در حال آموزش
|
زنان در حال آموزش
|
0.133
|
0.034
|
زنان آموزش دیده
|
0.135
|
0.021
|
مردان آموزش دیده
|
زنان در حال آموزش
|
0.331
|
0.001
|
زنان آموزش دیده
|
0.236
|
0.001
|
مردان در حال آموزش
|
0.098
|
0.183
|
با توجه به جدول 12، میتوان عنوان کرد که امتیاز کارآفرینی مردان در حال آموزش و آموزشدیده از زنان با همین وضعیت بیشتر است و همچنین با مقایسه میانگین امتیاز کارآفرینی در میان مردان و زنان آموزش دیده و در حال آموزش در سطح اطمینان نود و پنج درصد، استنباط میشود که در بین چهار گروه، تفاوت معنیداری وجود ندارد.
5. بحث و نتیجهگیری
هدف تحقیق تبیین ارتباط میان خلاقیت و کارآفرینی در بین کارآموزان زن و مرد و مقایسه آن با فارغالتحصیلان حاضر در آموزشگاهها بوده است. نتایج نشان میدهد که میان خلاقیت و کارآفرینی در بین کارآموزان " آقای در حال آموزش و آموزش دیده " ارتباط وجود دارد، نتایج تحقیق سولومون(1989)، شاور(1990)، ریسال(1992)، شاین[18](1994)، تریک(1999)، گالوی(2005)، پیرخایفی(1385)، فرید(1388)، نخعی(1390) و شکاری(1390) نشان میدهد که میان خلاقیت و کارآفرینی ارتباط وجود دارد و این یافتهها با بخشی از نتایج این پژوهش مبنی بر ارتباط خلاقیت و کارآفرینی در بین کارآموزان "آقای در حال آموزش و آموزش دیده" همخوانی دارد.اما میان خلاقیت و کارآفرینی در کل جامعه آماری، رابطه مثبت و معنیداری وجود ندارد. به عبارت دیگر، امتیازهای کارآفرینی درمیان زنان آموزشدیده و در حال آموزش نسبت به مردان با همین وضعیت پایینتر بوده است. با توجه به مطالب فوق میتوان اذعان داشت که آموزشهای فنیوحرفهای نتوانسته روحیه کارآفرینی زنان را بهبود ببخشد.
بیشتر زنان به عنوان بخشی از نیروی کار در جستوجوی کار هستند، اما نسبت به مردان کمتر قادر به پیدا کردن کار هستند. از آنجا که پژوهشهای اندکی روی کاریابی زنان بیکار تمرکز یافته، بررسی رفتار کاریابی آنان ضروری به نظر میرسد. بررسیها نشان میدهد که زنان برای اینکه بتوانند وقت بیشتری را برای خانه و خانوادههایشان بگذراند، شغلهای پاره وقت انتخاب میکنند، بنابراین به دنبال کار تمام وقت نیستند. از طرفی امکان یافتن چنین شغلی با حقوق کافی برای زنان مشکلتر از مردان است. مطالعات نشان میدهد که در کشورهای اروپای شرقی و مرکزی زنان با احتمال بیشتری نسبت به مردان بیکار میشوند و مشکلات بیشتری برای یافتن شغل دارند. علاوه بر این مرخصی زایمان و روزهای مراقبت، جمعیت زنان کارگر را غیر قابل اعتمادتر از مردان نشان میدهد، در نتیجه تبلیغات به نفع مردان گسترش پیدا میکند]6[. در واقع موانع گسترش فعالیتهای اقتصادی زنان بیشتر پدیدهای فرهنگی-اجتماعی است که در لایههای زیرین جامعه نهادی شده است]16[.لذا پیشنهاد میشود:
- پذیرش واقعبینانه تفاوتهای میان زن و مرد، پرهیز از مقایسههای بی مورد که موجب کاهش عزت نفس میشود.
- مهارتهای کارآفرینی قابل آموزش هستند. آموزشگاهها و مشاوران شغلی، میتوانند با ارائه بستری مناسب از خدمات، ایجاد انگیزه، آموزش این مهارتها، کارآموزان را در تقویت روحیه خلاق و غلبه بر بیکاری یاری دهند.
- اعتماد به استعدادها و توانایی زنان، هدفمندی و انتخاب برنامههای منطقی برای آنان.
- تخصیص بودجه مناسب جهت رشد و شکوفایی استعدادها همه اعضای اجتماع، از جمله زنان.
- مشارکت بیشتر زنان در فعالیتهای اجتماعی و تقویت مهارتهای ادراکی، ارتباطی و تخصصی آنان.
مراجع
[1]- Schein, E.H. (1994). “ Entrepreneurs: What they’re really like”. Vocational education journal. Vol. 64, No. 8, PP: 42-44.
]2[- علی پوراشراف، احمد شکرچیزاده و فاطمه ذیگلری، 1392، بررسی میزان تأثیرگذاری سرمایه انسانی بر راهبردهای رهبری هزینه، دومین کنفرانس بینالمللی حماسه سیاسی، قم. ص 259-271.
[3]- Prarvin Visaria, (2003), Unemployment Among Youth in India, ILO. 38.
]4[- هیسریچ، رابرت. دی و پیترز پ، 1383، ترجمه علیرضا فیضبخش و حمیدرضا تقییاری، کارآفرینی، تهران، انتشارات علمی.
]5[- داریوش فرید، 1388، بررسی رابطه بین خلاقیت و کارآفرینی در بین مردان و زنان ورزشکار و غیر ورزشکار، فصلنامه مدیریت ورزشی، شماره 2. ص 97-116.
]6[- رضوان صالحی نجفآبادی، محمدرضا عابدی و محمد ربیعی، 1385، اثربخشی آموزش کارآفرینی بر افزایش فعالیت کاریابی زنان جویای کار شهرکرد، فصلنامه دانش و پژوهش در روانشناسی، شماره سیام. ص 111-122.
[7]- Luca, M and Cazan, A, 2011, Involvement in Enterpreneurial Trainning and Personality, Social and Behavioral Sciences, 30, 125-1256.
]8[- فریمان ابراهیمزاده، 1386، نقش آموزشکدههای فنیوحرفهای در کارآفرینی دانشآموختگان، نشریه تخصص اشتغال و کارآفرینی رویش، شماره 1386.
]9[- حسین علیان عطاآبادی، مرضیه حیدریان، 1388، استعدادیابی و استعدادپروری، تهران، انتشارات امید مجد، چاپ اول.
]10[- شیما کلانتریان، سیامک نرگسی و سجاد غلامی، 1391، رابطه کارآفرینی، خلاقیت و نوآوری، کنفرانس ملی کارآفرینی و مدیریت کسبوکارهای دانشبنیان، تهران، موسسه مشاوره خدمات اقتصادی و برنامهریزی.
]11[- احمد پور داریانی، سید محمد مقیمی، 1390، مبانی کارآفرینی، انتشارات فراندیش، چاپ یازدهم.
[12]- Kuratko, D.F.& Hodgetts, R.M. 2007. Entrepreneurship: Theory, Process, Practice. Mason, OH: South-Western College Publishers.
]13[- فضیله داورخانی، محمدرضا رضوانی و سیاوش ایمنی قشلاق، 1390، تحلیل نقش گردشگری در توسعه ویژگیهای کارآفرینانه و گرایش به کارآفرینی در بین جوانان روستایی، پژوهشهای جغرافیایی انسانی، شماره 78. ص 169-195.
]14[- قنبر محمدی الیاسی، 1387، موضوع کارآفرینی به عنوان یک حوزه علمی، مجله توسعه کارآفرینی، سال اول، شماره اول. ص 51 -85.
]15[- ناهید شیخان، 1388، برنامههای ترویج کارآفرینی زنان در کشورهای منتخب، فصلنامه علمی پژوهشی رفاه اجتماعی، سال یازدهم، شماره 40.
]16[- فاطمه جواهری، سرور قضاتی، 1383، موانع کارآفرینی زنان: بررسی تأثیر نابرابری جنسیتی، مجله جامعهشناسی ایران، دوره پنجم، شماره 2. ص 161-178.
[17]-Akinb, J.O, 2005, Creativity and Innovation, U.S.A, CYF. Center Publication.
]18[- علیرضا پیرخایفی، 1385، خلاقیت، مدیریت و کارآفرینی، فصلنامه خلاقیت و نوآوری، شماره 13-14.
]19[- هادی افسری، مسعود موسوی، 1390، بررسی تأثیر آموزشهای فنیوحرفهای در توسعه کارآفرینی فارغ التحصیلان دانشگاهی، همایش ملی اشتغال دانشآموختگان بخش کشاورزی و منابع طبیعی، تهران.
]20[- حسین ایمانی، پیمان پوررجب، 1390، بررسی و سنجش ویژگیهای کارآفرینی دهیاران و تأثیر مهارتهای فنیوحرفهای بر آن، فصلنامه توسعه روستایی، دوره سوم، شماره 2.
]21[- کریم نخعی، حبیب نخعی و فاطمه یوسفی، 1390، تأثیر فنآوری اطلاعات و ارتباطات بر خلاقیت کارآفرینی، دوماهنامه راهبردی آموزش در علوم پزشکی، سال چهارم، شماره 2. ص 53.
]22[-عباس شکاری، علی محمدی و معصومه صفردی، 1390، قابلیتسنجی برنامه درسی کارآفرین در آموزش عالی، دوفصلنامه مطالعات برنامه درسی آموزش عالی، سال دوم، شماره 4، ص 132-147.
[23]-Shaver, K.G., Willams, S.I. and Scott, L.R. 1990. “Entrepreneurial beliefs. Creativity and risktaking: Personality or situation”? Unpublished Manuscript, College of William and Mary.
[24]-Rissal, R. 1992. “A study of the characteristics of entrepreneurs in Indonesia”. DEE dissertation USA”. George Washington University.
[25]-OECD. 1999. Women entrepreneurship. Expachangicn experiences between OECD and Transition economy countries. Pg 78.
[26]- Davidsson, P. 2008, Looking Back at 20 Years os Entrepreneurship Research: What Did We Learn?, In Landstrom, H,.
]27[- لیلا زینلیزاده، اعظم زینلیزاده، 1391، مهارتآموزی، کارآفرینی و بهرهوری مهارتآموختگان، کنفرانس ملی کارآفرینی، مدیریت کسبوکارهای دانشبنیان، موسسه مشاوره خدمات اقتصادی و برنامهریزی.
[14]-Scarborough & Zimmerer
نويسنده :
این کاربر مطلب منتشر شده دارد.
دانشگاه جامع علمی کاربردی
