English
جمعه, 02 آذر 1403

 



قلم و دانشجو

آشنایی با یوزپلنگ همان یوز ایرانی

  • پرینت
توضیحات
منتشر شده در دوشنبه, 30 -3443 03:25
نوشته شده توسط صولت شکوهی نیا
بازدید: 8176
آشنایی با یوز ایرانی (آسیایی)

گونه‌ یوزپلنگ‌ آسیایی‌ در تنها زیستگاهش‌ ایران‌‌ نزدیک به نابودی است‌‌ اما این
رویداد نو یی ‌ نیست‌‌ و این‌ آگهی در ایران‌ مگر برای شمار کمی از دوستدارن بوم شناسی ‌ واکنشی‌ را در مردم‌ برنیانگیخته‌ است.‌‌

واژه یوزپلنگ یکی از واژه های کهن ایرانی است که از پیوستن دو واژه یوز و پلنگ ساخته شده است. یوز ریشه گذشته از یوزیدن به هم تراز " جَستن، جهیدن
" بوده و از این رو یوزپلنگ، به همتراز پلنگی است که به دنبال شکار خود گشته و آن را با جستن و دنبال کردن می گیرد.
درگذشته این جانور را پلنگ شکاری می‌نامیدند که به سبب نزدیکی بسیار آن به پلنگ و روش شکار بی همتا آن بوده است0

ایرانیان باستان این جانور را بیشتر با نام "یوز" می شناخته‌اند و کمتر واژه
"یوزپلنگ" را برای آن بکار می‌بردند. همچنین به این جانور به ویژه در زمان تولگی "هَوْبَر" هم گفته می‌شده است.
برای این جانور زییا در زبانهای گوناگون نامهای گوناگونی به کار رفته است در زبان تازی یوز را "فهد" می‌نامند و در افغانستان به آن "تازی پرنگ"
فارسی دری) و "تازی پلنگ" (پشتو) گفته می‌شود.)
در پاکستان نیز در زبان براهوئی به آن "یوز" گفته می‌شود. یوزپلنگ در زبان انگلیسی "چیتا Cheetah"
گفته می‌شود که ریشه سانسکریتی داشته و از هندوستان بدست آمده است. امروزه در سرتاسر جهان این جانور را با نام انگلیسی آن‌می شناسند.
درجهان دو گونه‌ یوزپلنگ‌ وجود دارد که‌ یکی‌ گونه‌ آسیایی‌ و دیگری‌ گونه‌
افریقایی‌ است.‌‌ گونه‌ افریقایی‌ یوزپلنگ‌‌ در شمال‌ این‌ قاره‌ پهناور نابود‌ شده‌ و
تنها در‌ جنوب‌ این‌ قاره‌ دیده می شود که‌ البته‌ با پیش بینی های‌ خوب نگهداری‌ هم اکنون دارای شمار خوبی‌ است‌‌.

اما یوز آسیایی‌ که‌ زمانی گستره‌ بسیاری از غرب‌ این‌ قاره‌ از سوریه‌ و
عربستان‌ گرفته‌ تا هندوستان‌ و ترکمنستان‌ پراکنده‌ بود از ‌20‌ سال‌ پیش‌‌ تنها در ایران نابود نشده‌ است‌‌.

این‌ گونه‌ در عراق‌ از ‌1929‌‌ کویت‌ ‌1942‌‌ هند ‌1947‌‌ قزاقستان‌ ‌1970‌‌ پاکستان‌ ‌1972‌‌ ترکمنستان‌ ‌1973‌‌ عربستان‌ ‌1973‌‌ و عمان‌ ‌1977‌ نابود‌ شده‌ است‌‌

هم اکنون یوزپلنگ‌ آسیایی‌تنها در کشور ایران‌ که‌ ‌40‌ سال‌ پیش‌ برنامه‌
نگهداری‌ خود را برای‌ نگهداری‌ گونه‌ این‌ جانور‌ آغاز و از ‌20‌ سال‌ پیش‌ بیشتر کرد‌، دیده می‌شود‌ از این روی است‌ که‌ امروزه‌ به‌ یوز آسیایی‌‌ یوز ایرانی‌‌ نیز گفته‌ می‌شود.


یوز ایرانی copyت‌ که‌ امروزه‌ به‌ یوز آسیایی‌‌ یوز ایرانی‌‌ نیز گفته‌ می‌شود.
نويسنده : صولت شکوهی نیا

این کاربر 9 مطلب منتشر شده دارد.

به منظور درج نظر برای این مطلب، با نام کاربری و رمز عبور خود، وارد سایت شوید.

پربیننده ترین اخبار

جدیدترین خبر ها

دسترسی سریع

فیلم-آموزشی-انتخاب-واحد