برنامه ريزي تسهيلات

توضیحات

منتشر شده در دوشنبه, 30 -3443 03:25

نوشته شده توسط مونا فرخ سیر

بازدید: 1399

برنامه ريزي تسهيلات موضوع پيچيده و وسيعي است كه چندين تخصص را در بر مي گيرد . براي مثال ‏، در برنامه ريزي تسهيلات ، تخصص هاي مهندسي عمران ، برق ، صنايع و مكانيك استفاده مي شوند .

به علاوه ، معماران ، مشاوران ، پيمانكاران ، مديران ، سرمايه گذاران و برنامه ريزان شهري نيز در برنامه ريزي تسهيلات مشاركت دارند .

موضوع برنامه ريزي تسهيلات براي سالها يك عنوان عمومي بوده است . عليرغم قدمت اين موضوع ، هنوز هم از متداول ترين موضوعات در انتشار مقالات ، كنفرانس ها و تحقيقات است . برخورد با مقوله برنامه ريزي تسهيلات به عنوان يك موضوع ، از حالت دستورالعمل انجام كار به وضعيتي رسيده است كه براي انجام آن مدل هاي رياضي پيچيده اي ارائه شده است .

برنامه ريزي تسهيلات تعيين مي كند كه چگونه با امكانات واضح موجود و دارايي ثابت مي توان بهترين حالت را براي انجام فعاليت در راستاي هدف به وجود آورد . براي يك شركت توليدي ، برنامه ريزي تسهيلات شامل تعيين بهترين حالت واحد توليدي جهت ساخت و توليد است . در مورد فرودگاه ، برنامه ريزي تسهيلات شامل تعيين بهترين حالت براي انجام فعاليت هاي مرتبط با مسافر – هواپيماست  .  به طور مشابه ، برنامه ريزي تسهيلات در مورد بيمارستان شامل تعيين بهترين حالت براي انجام مراقبت هاي پزشكي بيماران است .

دانستن اين مطلب مهم است كه اصطلاح برنامه ريزي تسهيلات را به صورت يك معادل براي واژه هاي مكان يابي تسهيلات ، طراحي تسهيلات ، چيدمان تسهيلات ، يا چيدمان كارخانه استفاده نمي كنيم .

مكان يابي واحد به جاگذاري آن مربوط مي شود كه اين مسئله با توجه به مشتريان ، عرضه كنندگان و ساير تسهيلات مرتبط به آن انجام مي شود . همچنين ، مكان يابي شامل جاگذاري و جهت يابي يك قطعه زمين مشخص است .

طراحي اجزاي يك واحد شامل سيستم هاي واحد ، چيدمان و سيستم انتقال است . سيستم هاي واحد شامل سيستم هاي ساختاري ، سيستم هاي فضايي ، سستم هاي ساختماني ، سيستم هاي روشنايي / برقي/ ارتباطي ، سيستم هاي ايمني و سيستم هاي بهداشت است ؛ چيدمان شامل همه تجهيزات ، ماشين آلات و اثاث داخل ساختمان است ؛‌ و سيستم انتقال شامل مكانيزم هاي مورد نياز براي ايجاد ارتباط متقابل در داخل واحد موجود است . سيستم هاي واحد براي يك واحد توليدي مي تواند شامل پوشش ( عناصر سازه اي و ساختماني ) ، برق ، نور ،گاز ، گرما ، تهويه ، تنظيم هوا ، آب و احتياجات فاضلاب باشد . چيدمان شامل فضاهاي توليدي ، فضاهاي مرتبط با توليد يا پشتيباني و فضاهاي كاركنان داخل ساختمان است . سيستم هاي انتقال شامل مواد، كاركنان ، اطلاعات و سيستم هاي حمل و نقل تجهيزات مورد نياز براي پشتيباني توليد است .

تعيين مكان يك واحد به نوعي كه اهداف واحد را برآورد كند به مكان يابي تسهيلات مربوط مي شود . تعيين طراحي يك واحد به نوعي كه اهداف واحد را برآورده كند به طراحي تسهيلات مربوط مي شود . بنابراين ، برنامه ريزي تسهيلات را مي توان به موضوعات مكان يابي تسهيلات و طراحي تسهيلات تقسيم كرد . مكان يابي تسهيلات به موضوع در سطح كلان مربوط مي شود ، در حالي كه طراحي تسهيلات به موضوع در سطح اجزاي خرد مربوط مي شود .

اصطلاحات عمومي برنامه ريزي تسهيلات ، طراحي چيدمان و طراحي سيستم انتقال ، براي تعيين محدوده كاربرد اين مكتوب استفاده مي شوند .

برنامه ريزي تسهيلات پيشرفته بايد در راه كار طراحي ، ايده بهبود مستمر را شامل شود . توانايي تطابق با تغييرات ، به عنوان يك معيار كليدي طراحي ، هميشه روي افزايش عملكرد تسهيلاتي كه قبلاً خريداري مي شود ، آشكار است و اين موضوع روي تسهيلاتي كه هر سال نياز به برنامه ريزي و اصلاح دارند ،‌ اعمال مي شود .

گرچه محدوده برنامه ريزي تسهيلات با ميزان دلاري كه سالانه صرف برنامه ريزي يا برنامه ريزي مجدد تسهيلات مي شود ، معين است ، ولي اين موضوع بحثي از عدم يك برنامه ريزي مناسب به ميان نمي آورد . براساس تجربه بدست آمده ،‌ جاهاي بسياري در صنايع امروزي وجود دارد كه بايد فرآيند اصلاح برنامه ريزي تسهيلات روي آنها انجام شود .

براي شبيه سازي انديشه شما روي گسترة فرصت هاي برنامه ريزي تسهيلات ، پرسش هاي زير را در نظر بگيريد :

1-   برنامه ريزي تسهيلات چه اثري روي هزينه هاي حمل و نقل و نگهداري دارد ؟

2-  برنامه ريزي تسهيلات چه اثري روي روحيه كارگران دارد و روحيه كارگران چقدر روي هزينه ها ي عملياتي اثر مي گذارد ؟

3-  سازمان ها عمدتاً‌ سرمايه هايشان را روي چه قسمتي صرف مي كنند ، و سرمايه هاي صرف شده چقدر قابل تغيير است ؟

4-   برنامه ريزي تسهيلات چه اثري روي مديريت يك واحد دارد ؟

5-   برنامه ريزي تسهيلات چه اثري روي توانايي يك واحد براي تطابق با تغييرات و برآوردن احتياجات آينده دارد ؟

نويسنده : مونا فرخ سیر

این کاربر 37 مطلب منتشر شده دارد.