رشدنقدینگی در ایران

توضیحات

منتشر شده در دوشنبه, 30 -3443 03:25

نوشته شده توسط سید حمید میرکاظمی

بازدید: 1246

رشد نقدينگي در ايران

 
تعريف نقدينگي

نقدينگي مهم ترين متغير پولي است. دريك تعريف ساده،مجموع اسكناس ومسكوكات و منابع اعتبارات بانكي،مهم‌ترين اجزاي تشكيل دهنده نقدينگي هستند. . و يا به عبارت بهتر نقدينگي عبارت است از مجموع اسكناس و مسكوكات در دست مردم به علاوه سپرده هاي كوتاه مدت (پول) و سپرده هاي بلند مدت (شبه پول). اما آن‌چه در مورد «شاخص نقدينگي» و نرخ رشد آن هشداردهنده بوده و تاثيرگذاري مستقيم و بي‌واسطه‌اي نيز در پي داشته است، تاثيرپذيري نرخ رشد تورم از اين شاخص (نقدينگي) است.

رابطه بين تورم و نقدينگي

نكته اساسي كه بايد در اين بحث به آن توجه كرد آن است كه وجود تورمي ملايم براي رشد اقتصادي لازم و ضروري است چراكه اين امر به بنگاههاي توليدي انگيزه لازم براي توليد و فعاليت اقتصادي را مي دهد. بنابراين صفر كردن تورم به هيچ وجه مطلوب نمي باشد بلكه در اقتصاد هدف آن است كه از رشد افسار گسيخته تورم به صورتي كه به اقشار جامعه براي تأمين مايحتاج خود فشار آورد، جلوگيري شود و رشد آن تحت كنترل باشد.

تورم پديده‌اي پيچيده وبروزآن متاثرازعوامل گوناگوني است که مهم‌ترين آنهاافزايش حجم نقدينگي (افزايش حجم پول اعم ازاسکناس واعتباردرجامعه) کاهش توليد و ضعف بنيان‌هاي اقتصادي، افزايش هزينه‌ها و افزايش تقاضاست كه در اين ميان، نقدينگي بيش از همه در رشد تورم در اقتصادي با ساختاري بيمار همچون ايران، نقش دارد. درباره علت تاثير نقدينگي بر رشد تورم نيز به طور ساده مي‌توان اشاره كرد كه هر چه پول سرگردان دست مردم بيشتر باشد، تمايل و تقاضاي مردم به خريد كالاي مصرفي افزايش مي‌يابدوبراساس ساده‌ترين معادله علم اقتصاد،درصورتي كه افزايش تقاضا باافزايش عرضه همراه نباشد،قيمت رشدمي‌كند.
 رشد بي‌رويه نقدينگي،باعث رشدسريع تقاضا براي کالاها و خدمات شده و چون درکوتاه‌مدت عرضه کالاو خدمات محدوداست اين امر منجربه ايجادتورم دراقتصاد مي‌شود.

در كشورهاي داراي ثبات اقتصادي و نظام رقابتي تقريباً بين تورم و نقدينگي رابطه مشخصي وجود دارد يعني از رشد نقدينگي هرچه شامل رشد توليد داخلي شود بقيه به رشد قيمت‌ها مي‌انجامد.  افزايش نقدينگي جامعه اگر همراه و همگام با افزايش توليد ناخالص داخلي نباشد، عامل تشديد كننده تورم) رشد پايدار سطح عمومي قيمت‌ها(محسوب خواهد شد. ، به اين معني که وجود نرخ رشد بالاي نقدينگي، همواره رشد تورم بالقوه‌اي را در مقابل ما ترسيم مي‌کند.

فيشر براي ارائه نظريه پولي خود از رابطه مبادله MV=PT آغاز مي‌كند كه در آن، T اندازه معاملات انجام شده، P متوسط قيمت‌هاي مربوط به كالاهاي مبادله شده، V سرعت معاملاتي گردش پول و M انباره پول است. وي براساس اين رابطه اظهار داشت كه سطح قيمت به طور طبيعي با مقدار پول (ازجمله سپرده‌هايي كه به طور مستقيم با مقدار پول تغيير مي‌كند) تغيير مي‌يابد و اين در صورتي است كه سرعت گردش پول و حجم مبادلات ثابت بوده و ساختار بانكداري و وضعيت خاص گسترش بانكداري سپرده‌اي بر اقتصاد حاكم باشد. در بازارهاي باثبات مي‌گويند سرعت گردش پول و رشد توليد داراي ثبات نسبي است پس هر تغييري در حجم پول ايجاد شود اثرش را روي قيمت‌ها نشان مي‌دهد. در كوتاه مدت سرعت گردش پول ثابت است. بنابراين هرگونه رشد حجم پول كه فراتر از رشد توليدات باشد، خود به خود به رشد قيمت ها و از اين رو رشد تورم منجر خواهد شد. از آنجايي كه توليد ناخالص داخلي نيز چندان نمي تواند در كوتاه مدت افزايش يابد، بنابراين مي توان گفت كه در كوتاه مدت هر گونه افزايش حجم پول يا نقدينگي، به رشد قيمت ها به همان نسبت خواهد شد. . درواقع رشد بي رويه نقدينگي، باعث رشد سريع تقاضا براي كالاها و خدمات شده و چون در كوتاه مدت عرضه كالاو خدمات محدود است و در سر راه توليد در ايران مشكلات ساختاري وجود دارد، اين امر منجر به ايجاد تورم در اقتصاد مي شود.

زماني که سرعت رشد نقدينگي بالاست ولي شاخص قيمت ها (تورم) به کندي رشد مي کند و در حقيقت اثر افزايش نقدينگي با تاخير ظاهر مي شود به اين معناست که بخشي از کندي رشد تورم مربوط به رشد ميزان واردات است.

از طرف ديگر بخشي از افزايش رشد نقدينگي در بازارهاي مالي و دارايي ها و مسکن جذب مي شود. زماني که اين بازارها هنوز قادر به جذب نقدينگي هستند، شاخص قيمت ها (تورم) به کندي رشد مي کند و بخشي از نقدينگي جذب بازار سکه، دلار و مسکن و زمين مي شود و شاخص تورم کمتر از رشد نقدينگي بالا مي رود.»

زماني که ميزان رشد نقدينگي کنترل مي شود اما هنوز رشد شاخص قيمت ها يا تورم همچنان ادامه دارد و سرعتش بيشتر مي شود به دليل آن است که بازارهاي مالي و دارايي مانند مسکن يا دچار رکود هستند يا به هر علتي قادر به جذب نقدينگي نيستند بنابراين تورم همچنان رشد مي کند هر چند رشد نقدينگي کنترل شود.ارتباط رشد نقدينگي و تورم همزمان قابل پيگيري نيست چرا که تاثير رشد نقدينگي با تاخير در تورم قابل مشاهده است.

نويسنده : سید حمید میرکاظمی

این کاربر 16 مطلب منتشر شده دارد.