نام استاد:سرکار خانم شهبازی
رشد تجارت جهاني
شما هر زمان تلويزيون تماشا كنيد راديو گوش دهيد با اتوبوس سفر كنيد يا از مغازه چيزي بخريد شما در تجارت جهاني شركت كرده ايد . صدها سال پيش خانواده ها براي خودشان كار مي كردند از حيوانات مراقبت مي كردند و كشاورزي مي كردند . اما از زماني كه مردم شروع به زندگي در شهرك ها و شهرهاي بزرگ كردند دست به انجام شغل هاي مختلف زدند براي مثال نانوايي ، خياطي و غيره ... امروزه صدها شغل متفاوت وجود دارد مردم كار مي كنند پول بدست مي آورند و پس انداز مي كنند در دنياي مدرن شركت هاي بزرگ در هر كشوري به تجارت مشغولند و پول زيادي به دست مي آورند بعضي از بزرگترين اين شركت ها عبارتند از شركت نفتي شبيه اكسون موبايل و شركت توليد كننده ماشين فورد . اين شركت ها مي توانند بيش از صد بيليون دلار در سال كسب درآمد كنند و داراي قدرت بالايي در عرصه جهاني هستند مردم نگران اند كه اين شركت ها حتي از دولت ها هم قدرتمند تر شوند . ارزش تجارت جهاني در حدود 4000 بيليون دلار در سال است و به سرعت در حال رشد است فناوري اطلاعات و اينترنت تجارت جهاني را تغيير داده است . اين تغييرات هنوز هم ادامه دارد و هيچ كس مطمئن نيست كه اين تغييرات تا كجا آنها را با خود خواهد برد . اما يك چيز واضح است ( تجارت جهاني به رشد خود ادامه خواهد داد )
پول
قبل از اختراع پول مردم نمي توانستند چيزي بخرند و بفروشند . تجارت بود اما به صورت دو جانبه و مردم كالاها را معاوضه مي كردند براي مثال آنها براي خريد لباس به جاي پول غذا مي دادند . خريد و فروش با تبادل پول چيزي شد كه در زمان هاي مختلف با آدم هاي متفاوت انجام شد . يك فرد مي توانست به هر كسي مواد غذايي بفروشد و در ازاي آن پولش را بگيرد . يك هفته بعد آن خانم يا آقا مي توانستند براي خريد لباس از شخص سوم از آن پول استفاده كنند براي هزاران سال سكه هاي فلزي مورد استفاده قرار مي گرفت بعضي از اين سكه هاي باستاني كه در تركيه استفاده مي شد از طلا و نقره ساخته شده بود اما اين موجب يك سري مسئله شد مردم عادت كردند كه از هر سكه تكه هاي كوچكي جدا و براي خود نگه دارند به اين ترتيب سكه ها پيوسته كوچكتر مي شدند و مردم پول بيشتري براي خريد كالاهايشان مي خواستند و به اين ترتيب قيمت ها بالا رفت . سكه هاي فلزي هزاران سال پيش بوسيله يونانيان استفاده مي شد . دراخماي يونان از نقره ساخته شده بود . براي صدها سال اين رايج ترين نوع پول براي تجارت در اروپا و قسمت هايي از آسيا بود . يونانيان حتي دراخما را در دهان مرده ها مي گذاشتند آنها اعتقاد داشتند مرده ها براي سفرشان به جهان ديگر پول مي پردازند . رومي ها نيز از سكه هاي نقره ( دناريوس ) و طلا ( اوريوس ) استفاده مي كردند . اما امپراطور نرو از طلا و نقره در ساخت سكه در زمان خودش كمتر استفاده كرد . بعد از آن هيچ كس نمي خواست از سكه استفاده كند و اين تأثير بدي در اقتصاد رومي ها داشت . دنيا يك درس را ياد گرفته بود . اگر مردم به ارزش پول پي مي بردند براي پول كار مي كنند . براي مثال مردم ياپ كه در جزيره اي در اقيانوس آرام زندگي مي كردند از سكه هاي سنگي استفاده مي كردند كه بزرگترين آنها حدود 4 متر پهنا داشت در اواخر قرن 18 و اوايل 19 ديگر مردم تمايل نداشتند كه كيسه هاي بزرگ سكه را با خودشان حمل كنند بنابراين آنها سكه ها را به تاجرها دادند و تاجرها در قبالش به آنها اسكناس دادند . خيلي زود مردم از اسكناس هايشان بعنوان پول شروع به استفاده كردند بعدها دولت ها شروع به كنترل پول كردند و هر كشوري براي استفاده مردم اسكناس مخصوص به خودش را ساخت . در سال 1950 اولين كارت اعتباري ساخته شد آن كارت داينرز كارت بود كه تنها در دويست رستوران در نيويورك مي توانست مورد استفاده باشد . امروزه بيشتر مغازه ها ، هتل ها و رستوران ها كارت هاي اعتباري را قبول مي كنند و ديگر نيازي نيست كه مردم در هنگام سفر با خود حجم زياد پول و اسكناس حمل كنند .
بازار سهام
بورس هاي سهام از قرن 13 شروع به فعاليت كردند تجار عادت كرده بودند براي خريد و فروش كالاهايشان گشتي در شهرها بزنند . استفاده از كارت هاي اعتباري به جاي پول كار را براي آنها آسان كرده بود .در فرانسه فيليپ شاه قوانيني كه مورد نياز بود وضع كرد كه بر اساس آن گروهي از مردم بايد به صورت تمام وقت شروع به كار مي كردند و به اين ترتيب تمام تجار از اين قوانين پيروي كردند . اين افراد از اولين دلال ها بودند . در قرن 16 و 17 بازار سهام در مابقي كشور ها شروع به كار كرد . در لندن يك گروه 150 نفره از دلال ها به خاطر سروصداي زيادي كه ايجاد مي كردند مجبور شدند بورس رويال را ترك كنند آنها در يك كافه بنام خانه ي قهوه ي جاناتان جلساتشان را برگزار كردند . در 1773 اين كافه يكي از بورس هاي سهام شد بيش از صد سال بعد بورس سهام لندن بخش مهمي از اقتصاد انگليس محسوب شد و به شركت هاي جديد پول قرض مي داد . در 1973 اولين عضو زن توانست به بازار سهام لندن راه پيدا كند . در 1971 اولين بازار سهام در شهر فيلا دلفيا آمريكا شروع به كار كرد . يك سال بعد در نيويورك 24 دلال بازار سهام تصميم گرفتند با هم كار كنند . آنها محل كار نداشتند بنابراين زير درختي در وال استريت همديگر را ملاقات مي كردند . در 1817 آنها تصميم به تشكيل بازار سهام نيويورك كردند و از 1953 به صورت روتين 1366 عضو دارد تنها زماني يك عضو جديد مي تواند به آن محلق شود كه يكي از اعضا فوت كند يا انصراف دهد . بازارهاي سهام معمولاً زماني كه اقتصاد كشور خوب كار كند رشد مي كنند .
البته سهام بعضي شركت ها به دلايل مختلف بالا و پائين مي رود اما هر يك از بورس هاي سهام يك فهرست راهنما دارند كه نشان مي دهد چه طور همه ي سهام ها با يكديگر كار مي كنند . براي مثال فهرست نيكي در توكيو و دان جونز در نيويورك . مردم با تماشاي اين فهرست راهنما از روند كار تجارت جهاني اطلاع پيدا مي كنند . از زمان پايان جنگ جهاني دوم در 1945 بازارهاي سهام سراسر دنيا روبه رشد است چرا كه اقتصاد دنيا رشد بيشتري كرده است . معمولاً بازارهاي سهام تغييرات چنداني در يك روز ندارند اما در 19 اكتبر 1987 فهرست ديويد جونز بيش از 500 پوند افت كرد و بورس هاي سهام سراسر دنيا هم سقوط كردند . مردم خيلي نگران اين مسئله شدند . در 1929 بازارهاي سهام به سرعت ناگهاني افت كردند و براي ده سال بعد اقتصاد دنيا با مشكل جدي روبرو شد . آن دوره ركود بزرگ ناميده شد . مردم پول هايشان ، شغل هايشان و اميدي كه به آينده تجارت داشتند را از دست دادند . قبل از اين كسادي بازارهاي سهام در وال استريت خيلي خيلي خوب در حال كار بود مردم پول هايشان را خرج مي كردند و شركت ها بزرگ تر مي شدند . شركت هاي جديدي كه در زمينه اختراعات لوازم خانگي فعاليت مي كردند پا به عرصه گذاشتند . مثل يخچال سازي ، راديو ، لامپ و ساخت وسايل روشنايي . فروش سهام در شركت ها به نظر راه خوبي براي پول دار شدن بود همه مي خواستند سهام بخرند بنابراين قيمت سهام بالا رفت و مردم پول بدست آورند .
مردم پول قرض مي كردند تا سهام بخرند و پول دار شوند . اما آن زمان اقتصاد دان ها خيلي نگران شدند چون مي دانستند تا زماني كه مردم پول زيادي براي خريد سهام قرض كنند روند صعودي بازار سهام نمي توانست ادامه داشته باشد . در اكتبر 1929 بازار سهام وال استريت افت كرد و زماني اين افت اتفاق افتاد كه مردم در تكاپو افتادند تا سهامشان را بفروشند بنابراين بازار به سرعت روند نزولي پيدا كرد . هيچ كس پاسخگوي تلفن ها در بورس سهام نبود چون آنجا خيلي شلوغ شده بود و جمعيت خشمگين مردم كه سعي داشتند سهامشان را بفروشند به طرف وال استريت رفتند . هيچ كس نمي توانست جلوي سقوط سهام را بگيرد سقوط بازار سهام احساس آمريكايي ها را نسبت به پول عوض كرد آنها ديگر نمي خواستند سهام بخرند و ديگر بانك ها را جاي امني براي نگه داشتن پول هايشان نمي دانستند بنابراين بيشتر مردم پول هايشان را در صندوق هايشان در منزل نگهداري مي كردند . زماني كه مردم ديگه پول هايشان را خرج نكردند بانك ها و ديگر شركت ها از تجارت افتادند . سال 1933 نزديك به 13 ميليون بيكار در آمريكا وجود داشت بعضي از آنها حتي خانه هايشان را از دست داده بودند اين ركود و كسادي بوجود آمده در آمريكا مشكلاتي را براي ديگر كشورها بوجود آورد چون خيلي از كشورها با آمريكا طرف تجاري بودند . امروزه قوانين زيادي درباره خريد و فروش بازار سهام وضع شده . بازارهاي سهام هنوز نوسان دارد اما مردم اميداورند كه ركود و كسادي بازاري كه در 1929 حادث شد ديگر اتفاق نيفتد . با اين حال هيچكس هم نمي تواند مطمئن بگويد كه اين اتفاق ديگر تكرار نخواهد شد .
نظرات