مقدمه :
كوششهاي مديريت براي دستيابي به هدفهاي واحد تجاري بر اساس وظايف دو گانه برنامه ريزي و كنترل پي ريزي ميشود. وظيفه برنامه ريزي اساساً يك فرآيند تصميم گيري است كه با مسائلي مانند تعيين سود مورد نظر ، تهيه و دسترسي به مواد اوليه ، نيروي كار و ماشين آلات ، برآورد حجم توليد و ايجاد سيستم ارتباطات كه گزارشگري و كنترل نتايج واقعي را در مقايسه با برنامه هاي از پيش تعيين نشده امكان پذير ميسازد ، سروكار دارد.
وظيفه كنترل عبارت از سازماندهي و تركيب منابع طبيعي ، نيروي كار و ابزار توليد در يك واحد هماهنگ براي دست يابي به نتايج مطلوب ميباشد. حلقه ارتباطي بين وظيفه برنامه ريزي اوليه و وظيفه كنترل ثانويه ، سيستم اطلاعاتي حسابداري صنعتي است كه ارتباط مؤثر ، انتقال مداوم اطلاعات ، حسابداري سنجش مسئوليت و انعطاف مديريت را امكانپذير ميسازد.
حسابداري صنعتي نوين يكي از ابزارهاي مديريت است كه تحليل و گزارشگري اطلاعات و آمار تاريخي و پيش بيني شده را به مديران ارائه ميكند. اين گزارشها و تحليلها ، مديريت را در توسعه امكانات بالقوه ، بهبود فرصتهاي موجود ، برقراري كنترلهاي عملياتي جدي و در عين حال قابل انعطاف ياري مي دهد و فرآيند مديريت را از طريق ارزيابي عيني اطلاعات كسب شده ، گسترش مي بخشد.
تاريخچه فعاليت شركت :
کارخانه پوشاک خاتون در تاريخ يازدهم مهر ماه سال 1352 تأسيس شماره 17654 در اداره ثبت شركتها و مالكيت صنعتي به ثبت رسيده است. كارخانجات فعلي در سال 1338 توسط شركت سهامي ريسندگي و بافندگي ممتاز ايران ( تأسيس سال 1336 ) مورد بهره برداري قرار گرفته كه متعاقباً در سال 1343 در ازاي مطالبان بانك ملي ايران به آن بانك انتقال يافت و تا سال 1352 توسط هئيت حمايت از صنايع ادارة گرديده است.
در تاريخ 12/12/1353 شركت به سهام عام تبديل شد . در اجراي قانون حفاظت و توسعه صنايع ايران معادل 3/99 درصد از شركت م شمول بند ( ب ) قانون مزبور قرار گرفت و از سال 1358 توسط مديران منتخب سازمان صنايع ملي ايران اداره گرديده است.
. در بهمن ماه 1382 سهام شركت به بخش خصوصي واگذار گرديد مركز اصلي کارخانه در بهار قرار دارد.
نوع مالكيت :
زير نظر سازمان صنايع ملي ايران بوده و در حال حاضر به بخش خصوصي واگذار شده است.
نوع محصولات توليدي :
انواع پارچه هاي مورد استفاده ، نخ
فعاليت اصلي شركت :
موضوع فعاليّت شركت طبق مادة 3 اساسنامه مصوب مجمع عمومي فوق العاده مورخ 4/12/1377 عبارتند از :
« تاسيس كارخانجات ريسندگي و بافندگي و تكميل و بهره برداري و فروش محصولات و مصنوعات آنها و خريد كارخانجات داير و مشغول به كار و ساير امور توليدي و صنعتي و كليه امور بازرگاني و مشاركت در شركتها و مبادرت به هر گونه فعاليتي كه بطور مستقيم و يا غير مستقيم براي انجام مقاصد بالا و يا تسهيل در اجري آن لازم و يا مفيد مي باشد »
شركت داراي پروانه تأسيس و بهره برداري از كارخانه به شماره 19126 مورخ 20/9/1335 مي باشد كه تاكنون نسبت به تغيير و اصلاح آن اقدام شده است .
وضعيت اشتغال ( تعداد كاركنان ):
متوسط تعداد كاركنان دائم و موقت طي سال به شرح زير بوده است :
متوسط كاركنان
نفر نفر
دائم 130 180
موقت 331 276
461 456
محاسبه استهلاك :
در پايان هر دوره مالي حسابدار بايد استهلاك دارائي هاي ثابت را محاسبه نمايد ودر دفاتر ثبت كند براي محاسبه استهلاك به سه روش كه شامل 6 فرمول مي باشد مي توانيم استفاده كنيم بعد از محاسبه از ثبت زير استفاده مي كنيم كه تاريخ آن 29 / 12 مي باشد .
29 /12 هزينه استهلاك ** ه. استهلاك استهلاك انباشته
استهلاك انباشته ** ** **
بابت محاسبه استهلاك دارايي ثابت
هزينه استهلاك حساب موقت بوده با خلاصه سود وزيان بسته مي شود اما استهلاك انباشته حساب دائم مي باشد هميشه مانده بستانكار دارد وبه سال بعد منتقل مي شود محل نوشتن آن در تراز نامه مي شود باعث كم شدن ارزش دارائي مي شود . به آن دارائي منفي مي گويند .
روش محاسبه استهلاك :
روش اوّل : اقساط مساوي ( خط مستقيم ) طول عمر
نرخ استهلاك
ارزش اقساط ـ قيمت تمام شده = هزينه استهلاك سالانه
عمر مفيد
نرخ استهلاك ( ارزش اقساط ـ قيمت تمام شده ) = هزينه استهلاك
روش دوم : متغيير بودن هزينه ها ارزش اقساط ـ قيمت تماشده = هزينه استهلاك يك واحدتوليد
تعداد كل توليدات
ارزش اقساط ـ قيمت تماشده = هزينه استهلاك يك ساعت كار ماشين
كل ساعات كار كرد
روش مجموع سنوات : n(n+1) = نرخ استهلاك
2
روش سوم : مانده نزولي نرخ استهلاك (ارزش اقساط ـ قيمت تمام شده ) = هزينه استهلاك سالانه
مانده نزولي ارزش دفتري :
نرخ استهلاك ارزش دفتري هرسال = هزينه استهلاك سالانه
استهلاك داراييهاي ثابت :
با توجه به عمر مفيد برآورد داراييهاي مربوطه و با در نظر گرفتن آيين نامه استهلاكات موضوع 151ماده قانون ماليات هاي مستقيم مصوب اسفند ماه 1366 براساس نرخ ها و روشهاي زير محاسبه مي شود :
دارايي ها |
نرخ استهلاك |
روش استهلاك |
ساختمانها |
10 % و 8 % |
نزولي |
ماشين آلات توليدي و خدماتي |
50 % و 12% و 8 % الي 15 سال |
نزولي و مستقيم |
تأسيسات |
10 % |
نزولي |
وسائط نقليه |
25 % و 30 % و الي 35 % |
نزولي |
اثاثه و منصوبات |
10 سال |
مستقيم |
ابزار آلات |
10 % |
نزولي |
خريد مواد اوليّه ( داخلي و خارجه ):
سال مورد گزارش مبلغ 305/15 ميليون ريال ( سال قبل 724/14 ميليون ريال مواد اوليه از داخل و خارج كشور خريداري شده است )
بعنوان نمونه :
نام فروشنده |
نوع مواد |
سال 1386(ميليون ريال) |
1385(ميليون ريال) |
سنترال كتان انگلستان |
پنبه |
677/2 |
282/1 |
شركت بازرگاني آراد شمس |
پنبه |
265 |
404 |
بازرگاني طوس ريس |
نخ |
303 |
602 |
نساجي بافت هاي كرمان |
نخ |
226 |
ـــــــــــ |
بهداد كالاي وحدت |
پلي استر |
017/3 |
ــــــــــــ |
فروش محصولات :
فروش محصولات بر حسب انواع محصولات فروش رفته به شرح زير ارائه شده است :
شرح |
سال 1385 |
سال 1384 |
||
مقدار |
ميليون ريال |
مقدار |
ميليون ريال |
|
محصول تكميل ـ ( متر ) |
676/923/4 |
229/26 |
792/730/5 |
097/27 |
محصول خام ـ ( متر ) |
333/270 |
688/1 |
648/84 |
399 |
نخ ـ ( تن ) |
463 |
582/7 |
95 |
697/1 |
جمع فروش |
499/35 |
193/29 |
||
برگشت از فروش |
(26) |
(362) |
||
فروش خالص |
473/35 |
831/28 |
ضايعات :
ميزان ضايعات در سال 85 و مقايسه آن با سال قبل بشرح جدول زير مي باشد :
شرح |
دوره اي مالي منتهي به 12/12/1385 ( كيلو گرم ) |
دوره اي مالي منتهي به 12/12/1384 ( كيلو گرم ) |
|
مواد اوليه مصرفي |
پنبه پلي استر نخ ويسكوز |
5/1217273 44/460636 125601 2/7366 |
000/819145 4/326204 000/82/1091 000/3312 |
ميزان ضايعات |
51/191729 |
000/132074 |
|
درصد ضايعات |
6/10 |
5/10 |
|
مبناي تهيه صورتهاي مالي :
الف ـ صورتهاي مالي اساساً بر مبناي بهاي تمام شدة تاريخي تهيّه و در موارد متضي از ارشهايجاري نيز استفاده شده است.
ب ـ صورتهاي مالي شركت بر مبناي تداوم فعاليت تهيه گرديده است اساساً فرض مذكور مبتني بر تحقق داراييها و تصفيه بدهيها به ارزش دفتري در جريان عادي فعاليتهاي تجاري شركت مي باشد
شرح كار حسابداري مالي :
انواع پرداختهاي مالي :
1ـ وجه نقد صندوق
2ـ وجه نقد از بانكها
3ـ پرداخت مستقيم چك مشتري به بستانكاران
4ـ فروش محصولات شركت ( اعم از سالم و ضايعات )
5ـ معاملات پاياپاي
6ـ انجام كارمزدي در ارتباط با محصولات ديگران ( چاپ و رنگرزي ، پازچه خام ديگران )
7ـ استفاده از توائائي شركت اعم از مشاوره و اجرا ( تأسيسات ، نقليه ، مشاوره از امور بافندگي ، ريسندگي ، چاپ و رنگرزي ، تعميرات پمپ آب و دستگاههاي توليدي )
8ـ چكهاي وعده دار يا اسناد سررسيد شده ( مثلاً چك ، 181252 ، 000/000/300 به تاريخ 10/12/1386)
9 ـ مدارك تضمين قراردادها
10ـ پرداخت وام ، جاري ، حقوق ، مساعد ه ، سنوات ، عيدي ، بن ، مرخصي ، پس انداز ، ماليات ، بيمه ، آب ، برق ، گاز ، تلفن ،
11ـ پرداخت جهت ايجاد پروژه هاي جديد
12ـ كرايه حمل شركت
13ـ اياب و ذهاب
14ـ حق الزحمه پيمانكاران
15ـ قرار و حفظ و نگهداري دارائي به بيمه
انواع دريافتها:
1ـ درآمدها ( اجاره انبار ، مشاوره )
2ـ فروش محصولات و ضايعات
3ـ رسيدهاي نقدي به صندوق
4ـ چكهاي مشتري و مستأجران و غيره
5ـ واريزي ها ي نقدي به حساب شركت
6ـ ارسال مواد اوليه از جمله ( پنبه ، پلي استر ، ويسكوز نخ ، مواد شيميايي ، آها، عدل بندي ، سوخت ، لوازم التحرير ، قطعات و لوازم يدكي ، متفرقه ، انبار ضايعات ،پارچه خام ، پارچه خريداري ، رنگ محصولات اماني ، كار در جريان ساخت.
7ـ اخذ خسارت از بيمه
خريد و فروش كالا :
اجناسي كه به منظور فروش به مشتريان از توليد كننده با عمده فروش خريداري مي گردد ، « كالا » ناميده مي شود. كالا عبارت است از اجناسي كه به منظور فروش به مشتريان ، از توليد كننده ، با عمده فروش خريداري مي گردد.
مواد غذايي در فروشگاه مواد غذايي ، لوازم يدكي ، مصالح ساختماني در مصالح فروشي ، دوچرخه در دوچرخه فروشي ، رايانه و لوازم جانبي آن در فروشگاه تجهيزات رايانه اي ، كود و سموم كشاورزي ، در فروشگاه ملزومات كشاورزي و گل و گياه در گل فروشي نمونه هايي از « كالا » در مؤسسات بازرگاني مي باشد. در هر يك از اين مؤسسات اجناسي كه به منظور فروش به مشتريان و كسب سود خريداري مي گردد كالا محسوب مي شود.
مؤسسه بازرگاني در جريان فعاليتهاي عادي به خريدو فروش كالا مي پردازد ، زماني كه كالا را از ديگران خريداري مي كند نقش خريدار و زماني كه آن را به سايرين مي فروشد نقش فروشنده را دارد. با خريد كالا يك منبع اقتصادي ( دارايي ) به نام كالا در اختيار مؤسسه قرار مي گيرد.
صورتحساب فروش :
معمولاً فروشندگان كالا بابت كالايي كه به مشتريان خود مي فروشند صورتحساب يا فاكتور فروش صادر مي كنند و يك نسخه در اختيار خريدار مي دهند. اين صورتحساب براي خريدار به منزلة صورتحساب خريد محسوب مي شود. و به عنوان سند يا مدرك مثبته ، مبناي ثبت رويداد مالي خريد در مدارك حسابداري قرار مي گيرد.
صورتحسابها يا فاكتورها ي فروش و مشخصات يكساني ندارند و فروشندگان بنا به سليقه و نيازهاي خود و عرف و مقررات تجاري ، صورتحساب فروش صادر مي نمايند. نام خريدار ، شرح كالا ، تعداد كالا ، نرخ كالا ، مبلغ كالا ، و تاريخ ، حداقل مواردي است كه در صورتحساب فروش نوشته مي شود.
در بسياري موارد ، فروشندگان در صورت درخواست خريدار ، صورتحساب فروش صادر و يك نسخه از آن را به خريدار مي دهند. اما بايد در نظر داشت غالباً براي ثبت هر فعاليت مالي بايد اسناد و مدارك مثبته وجودداشته باشد و صورتحساب فروش ، مناسب ترين مدرك مثبته براي خريد مي باشد.
حسابداري فروش كالا :
در مؤسسات بازرگاني درآمد از طريق فروش كالاي خريداري شده كسب مي شود . در اين نوع مؤسسات همه فروشهاي مربوط به كالاي خريداري شده ، در حساب فروش كالا ثبت مي شود ؛ افزايش در حساب فروش كالا همانند حساب درآمد ( در مؤسسات خدماتي ) بستانكار مي شود.
فروش نقدي : هرگاه فروشنده همزمان با تحويل كالا به خريد بهاي آن را نقداً دريافت كند فروش نقدي انجام شده است. بعنوان نمونه :
فروشگاه صوتي و تصويري اخوان در شانزدهم دي ماه 2 دستگاه تلويزيون به قيمت هر دستگاه 000/100/2 ريال فروخت و بهاي آن را نقداً دريافت كرد .
الف ـ فروش نقدي دو دستگاه تلويزيون به ميلغ 000/200/4 ريال
ثبت در دفتر روزنامه فروشنده :
فروش نسيه : يكي از روشهاي فروش كالا ، فروش نسيه يا اعتباري است در اين روش مبلغ فروش كالاي مورد معامله پس از تحويل كالا به خريدار و در ظرف مدت مورد توافق طرفين ، به فروشنده پرداخت مي شود.
بعنوان نمونه :
فروشگاه صوتي و تصويري اخوان در شانزدهم دي ماه يك دستگاه تلويزيون به قيمت 000/200/2 ريال به آقاي فرهادي فروخت و قرار شد ، خريدا اين مبلغ را تا پانزدهم بهمن ماه به فروشگاه بپردازد.
الف ـ فروش يك دستگاه تلويزيون به مبلغ 000/200/2 ريال به طور نسيه
ثبت در دفتر روزنامه فروشنده :
تاريخ |
شرح |
عطف |
بدهكار |
بستانكار |
16 دي ماه |
حسابهاي دريافتي فروش كالا فروش نسيه 2 دستگاه تلويزيون به آقاي فرهادي |
000/200/2 |
000/200/2 |
تأثير تخفيف تجاري در دفاتر فروشنده :
تخفيف تجاري اعطايي به مشتريان در دفاتر فروشنده ثبت نمي شود . در دفاتر فروشنده خالص مبلغ صورتحساب در حساب فروش كالا بستانكار مي شود.
بعنوان نمونه :
عمده فروشي شاهين در 14 تيرماه كالاهايي به مبلغ 000/000/6 ريال به فروشگاه البرز فروخت. فروشنده براي مشترياني كه بيش از 000/000/5 ريال كالا خريداري كنند 2 درصد تخفيف تجاري در نظر مي گيرد . فروشگاه البرز خالص مبلغ صورتحساب دريافتي از عمده فروشي شاهين را در هملان روز به حساب عمده فروشي شاهين واريز كرد.
دفتر عمده فروشي شاهين :
الف ـ فروش نقدي مقداري كالا به مبلغ 000/000/6 ريال به فروشگاه البرز و اعطاي 2 درصد تخفيف تجاري
ثبت در دفتر روز نامه فروشنده :
تاريخ |
شرح |
عطف |
بدهكار |
بستانكار |
14 تيرماه |
نقد و بانك فروش كالا فروش نقدي كالا و اعطاي 2 درصد تخفيف |
000/880/5 |
000/880/5 |
ثبت تخفيفات نقدي در دفاتر فروشنده :
اگر خريدار ، بدهي خود را در ددوره تخفيف پرداخت كند از تخفيف نقدي برخوردار مي شود. براي فروشنده اين مبلغ تخفيف نقدي فروش است و آن را در حسابي به نام « تخفيفات نقدي فروش » بدهكار مي كند. بعنوان نمونه :بازرگاني كارون در 8 ارديبهشت ماه مبلغ 000/200/3 ريال كالا به طور نسيه به فروشگاه نصر فروخت . طبق شرايط فروش نصر بدهي خود را 30 روزه بپردازد و اگر طي 10 روز اول آن را پرداخت كرد و از 3 درصد تخفيف برخوردار شود (ن 30ـ3/10)
الف ـ فروش كالا به فروشگاه نصر ، در 8 ارديبهشت ماه با شرط (ن 30ـ3/10)
ثبت در دفتر روزنامه فروشنده :
تاريخ |
شرح |
عطف |
بدهكار |
بستانكار |
8 ارديبهشت |
حساب هاي دريافتي تخفيفات نقدي فروش حسابهاي دريافتي دريافت طلب از فروشگاه نصر و اعطاي 3 درصد تخفيف نقدي فروش |
|
000/104/3 000/96 |
000200/3 |
ثبت برگشت كالا و تخفيفات در دفتر فروشنده :
مبلغ كالاي برگشت شده از سوي خريدار و همين طور تخفيفي كه فروشنده براي جلو گيري از برگشت كالا از سوي خريدار ، به خريد داده مي شود . در دفاتر فروشنده در حسابي به نام « برگشت از فروش و تخفيفات » بدهكار مي شود. مانده عادي اين حساب بدهكار است.
بعنوان نمونه :
در 11 خرداد ماه فروشگاه احسان چند نوع كالا به مبلغ 000/410/2 ريال به طور نسيه به آقاي سامان فروخت. در 12 خرداد ماه آقاي سامان يك قلم از كالاهاي خريداري شده را به دليل عدم مطابقت با سفارش ، ب فروشگاه احسان برگشت داد. بهاي اين كالا طبق صورتحساب 000/480 ريال بود.
اين دو رويداد مالي در دفتر روز نامه فروشگاه احسان به شرح زير ثبت مي شود.
تاريخ |
شرح |
عطف |
بدهكار |
بستانكار |
11 خرداد 12 خرداد |
حساب هاي دريافتي فروش كالا فروش كالا به طور نسيه به آقاي سامان برگشت از فروش تخفيفات حساب هاي دريافتي برگشت كالا از سوي آقا سامان |
|
000/410/2 000/480 |
000/410/2 000/480 |
نحوه فروش :
در مورد نحوه فروش مراحل زير را انجام مي دهيم :
1ـ مشتري پس از ورود در خدمات خريد مي نمايد كه اگر در صورتي كه سفارش او جزو كاليتهاي موجود بود پس از تهيه هزينه خريد آنرا به قسمت سفارش داده و به همين نحوه دريافت وجه و محل تحويل نيز صحبت مي گردد اگر نبود اول نمونه پارچه مورد نظر را جهت بررسي امكانات بافت و شابلون به قسمتهاي مربوطه ارسال مي گردد كه پس از تأييد امكانات لازم و برآورد هزينه قيمت به خريدار داده مي شود.
2ـ قسمت شابلون سازي شابلون مورد نياز را مشتري را طراحي نموده و آنرا به قسمت رنگرزي تحويل مي دهد تا به مقدار سفارش چاپ گردد كه اين مرحله توسط برگه هاي بنام سفارش چاپ به قسمت رنگرزي اعلام مي گردد كه در آن مقداري آن البته ، نوع بسته بندي و نقشه در آن اعلام مي گردد.
3 ـ پس از رنگرزي ، فرم هاي مخصوص اين قسمت جهت اعلام تكميل سفارش به قسمت بازرگاني ارسال مي گردد و قسمت بازرگاني طي فرم خريد به قسمت بسته بندي نحوه ارسال به مشتري و درخواست مقدار آماده شده ر از قسمت بسته بندي درخواست مي نمايد كه پس از امضاء مسئول انبار و درج مقدار كد كالا و شرح كالا در فرم ارسالي به قسمت بازگانان ارسال مي گردد.
4ـ قسمت بازرگانان با توجه به فرم درخواست خريد اقدام به صورت فاكتور مي نمايد كه اين فاكتور ما در 6 برگه صادر مي گردد كه نحوه تقسيم برگه فروش بصورت ، حسابداري صنعتي ، حسابداري مالي ، نگهباني ، انبار ، فروش و مشتري مي باشد كه برگها به قسمتهاي مربوطه ارسال مي گردد.