ارتباط بسیار سریع و گسترده جهان را به یک دهکده تبدیل کرده است.( مارشال مک لوهان )
مقدمه :
همانطور که همه میدانیم عصر ما را یعنی قرن بیستم را عصر ارتباطات نامگذاری کرده اند ، ما هم اکنون در جهانی به سر میبریم که امواج گوناگون ما را زیر تبلیغات وسیع قرارداده اند و ما به هیچ وسیله ای نمیتوانیم از زیر فشار آن بیرون برویم ، وسایل ارتباطی همه افراد را زیر پوشش خود دارند تا هر روز جهان را کوچک و کوچکتر کنند . ما هم در این جهان پهناور از دیگران مستثنی نیستیم و همواره در زیر بمباران این جریان بوده و هستیم و اینک با تشکیل روابط عمومی ها در چند دهه اخیر که ره آورد غرب می باشد به دنبال پیشرفت و تحول می باشیم . اصطلاح روابط عمومی ترجمه کلمه ( public relations ) است که برای اولین بار در ایالات متحده آمریکا به وجود آمد . در ایران در سال 1330 در شرکت نفت ایران دفتری به نام اطلاعات و مطبوعات وجود داشته که این دفتر ارتباط زیادی بین شرکت و مطبوعات داشت و پس از ملی شدن نفت ایران این دفتر نام ( روابط عمومی ) به خود گرفت . از کارهای مهم این دفتر تبلیغات بود که از ابزارهای مهم آن تلقی میشد. اینک تبلیغات در تمامی رسانه های سمعی و بصری ، مطبوعات ، اتومبیل های دولتی ( اتوبوسها ) و به طور کل هرجا به چشم می خورد و میتوان گفت در تار و پود زندگی انسان نفوذ نموده است .
در بعد از انقلاب اسلامی از روابط عمومی می توان به عنوان ابزاری قوی و کارآمد در رابطه با پیشبرد کارهای دولت و همچنین تبلیغ آنچه که انجام میشداعم از فعالیتهای قضائی ، قانونگذاری و اجرایی و غیره کمک گرفت.
البته در گذشته روابط عمومی ها گاهی یک ارگان صرفاً خدماتی تلقی میشدند و نه یک واحد تبلیغاتی ، مساله تبلیغ متاسفانه در کشور ما پس از انقلاب یک سیر نزولی را طی کردهم در بعد مسائل سیاسی و هم به لحاظ مسائل اقتصادی اجتماعی ، به ویژه در رابطه با امر فرهنگی که شواهد گوناگونی گویای این سیر نزولی می باشد . خلاء فرهنگی که در حال حاضر جامعه ما با آن روبه روست معلول عدم رشد کافی و جهت دار تبلیغاتی اسلامی است که به نظر میرسد چاره ای جز انجام یک انقلاب عمیق فرهنگی در جامعه نیست و خلاصه کلام این که روابط عمومی ها نیز به مثابه چشم و گوش و زبان یک دستگاه اگر در موقعیت و جایگاه خویش قرار گیرند می توانند در پیشبرد کارهای اجرایی موثر باشند.
در این تحقیق سعی بنده در این است تا مختصری ازچگونگی عملکرد روابط عمومی هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران را در اختیار دانشجویان محترم قرار دهم .
نگاهی به تاریخچه روابط عمومی هما
آغاز شروع فعالیت های روابط عمومی هما را میتوان در همان سال نخست افتتاح این شرکت یعنی سال 1340 دانست . اولین رئیس روابط عمومی آن زمان که هواپیمایی ملی ایران نام داشت آقای کلهر بود ، روابط عمومی این شرکت در آغاز فقط با 4 تا 6 کارمند فعالیت خود را دنبال نمود ، از همان ابتدای کار انتشار ماهنامه پیام هما ، چند نشریه دیگر و همچنین تبلیغات گسترده در داخل و خارج جز دستور کار گردید.کارکنان روابط عمومی نظرات مشتریان را برای جذب مسافر بیشتر از آنان دریافت می نمودند تا بتوانند در رفع مشکلات ، از آن نظرات مدد بگیرند ، زیرا در آن زمان رقابت بین شرکت های مسافربری هوایی شدت یافته بود و آن شرکتی که میتوانست با خدمات بیشتر و بهتر سرویس بهتری را به مسافرین ارائه دهد می توانست سود بیشتری نیز حاصل کند. بعد از سال 1350 آقای دکتر علی اصغر عزیزی ریاست روابط عمومی هما را بر عهده داشتند و این پست را تا انقلاب اسلامی سال 57 که به پیروزی مردم مسلمان ایران انجامید در اختیار داشت .
روابط عمومی هما بعد از انقلاب :
پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران ، روابط عمومی هما نیز با سیستمی کاملاً متفاوت و جدا از قبل ، فعالیتهای خود را آغاز نمود که این تغییر سیستم با توجه به طبیعت حرفه ای و بازرگانی هما هماهنگ گردید . هواپیمایی جمهوری اسلامی یک شرکت بازرگانی و حرفه ای است که در داخل و خارج از مرزهای کشور با رقبای سرسختی روبه رو است به همین دلیل علاوه بر امکانات و سرویسهایی که در اختیار مسافران می گذارد لازم است که از پشتوانه روابط عمومی و تبلیغاتی قدرتمند برخوردار باشد ، که این میزان فعالیت و قدرت روابط عمومی بستگی مستقیمی با افزایش میزان فروش صندلی هواپیماها در پرواز خواهد داشت . پس روابط عمومی می تواند به عنوان یک اهرم در خدمت اهداف بازاریابی باشد.
" نمودار سازمانی قسمت روابط عمومی هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران "
" شرح وظایف مدیر کل روابط عمومی هما "
$11- هدف پست سازمانی :
$1- نظارت و سرپرستی بر انجام اقدامات مرتبط با تنظیم و اجرای طرحها و برنامه های لازم به منظور بسط دامنه شناخت و آگاهی های مردم و کارکنان درباره هما و ویژگی ها و توانایی های خدماتی و عملیاتی آن از طریق به کار گیری موثر و مطلوب امکانات مختلف ، انتشاراتی ، سمعی و بصری ، مشارکت در نمایشگاهها و همایشهای مختلف و سایر طرق و شیوه های مناسب تبلیغی و تبلیغاتی در حدود موازین و ضوابط مربوطه .
$1- نظارت و سرپرستی بر تهیه و اجرای طرحهای مورد نیاز در زمینه برقراری و گسترش و بهبود مناسبات ارتباطی " هما " با سازمانها و ارگانهای مختلف مملکتی با توجه به اهداف و خط مشی های تعیین شده شرکت.
$1- اعمال نظارت و سرپرستی بر انجام کلیه اقدامات و مشارکتهای اجرائی مورد نیاز در تحقق اهداف و برنامه های فرهنگی و اجتماعی " هما " و برگزاری مراسم و مجالس ویژه در مناسبتهای مختلف.
$12- روابط سازمانی
1-2 مستقیماً به مدیر عامل گزارش می نماید.
2-2 سرپرستی مستقیم افراد مشروحه زیر را بر عهده دارد:
$1- رئیس امور اجتماعی و فرهنگی
$1- رئیس طرح و نشر
$1- مسئول امور سمعی و بصری
$1- ناظم خدمات
3-2 روابط عمده شغلی :
الف ) داخل سازمان :
با کلیه معاونین و سایر سطوح سرپرستی ذیربط هما به منظور هماهنگی و تبادل اطلاعات و بهره گیری از خدمات و نظرات تخصصی آنها در زمینه تامین نیازها و انجام وظایف و فعالیتهای واحد.
ب) خارج از سازمان :
با کلیه وزارتخانه ها و موسسات ارگانها و نهادهای ذیربط ، به ویژه جراید و رسانه های جمعی کشور و در صورت لزوم شرکتهای مختلف هواپیمایی ، موسسات و سازمانهای ذیربط خارجی به منظور تبادل اطلاعات و انجام هماهنگی و استفاده از خدمات و امکانات تخصصی آنها در چارچوب ضوابط و اختیارات تعیین شده .
$13- فعالیتهای اصلی و تخصصی :
مدیر کل روابط عمومی مسئولیت هدایت ، سرپرستی و اعمال نظارت بر انجام وظایف محوله به بخشهای تابعه قسمت در زمینه های مشروحه زیر را عهده دار می باشد:
$1- برنامه ریزی و اجرای فعالیتهای انتشاراتی در داخل و خارج از هما در جهت ایجاد ارتباط و شناساندن فعالیتهای هما به نحو مطلوب .
$1- برنامه ریزی و انجام فعالیتهای مرتبط با امور طراحی و در صورت امکان تولید برنامه های مختلف سمعی و بصری قسمت و حصول اطمینان از انجام فعالیتهای اجررایی تبلیغاتی به نحو صحیح و مطلوب در چارچوب اهداف هما و رعایت قوانین و مطبوعات مملکتی .
$1- تامین و ارائه خدمات هنری و انتشاراتی مورد تقاضای قسمتهای مختلف شرکت .
$1- انجام اقدامات لازم در زمینه برقراری ارتباط موثر و تنظیم و اجرای برنامه های بازدید و آشنایی با فعالیتها و عملکرد سایر سازمانها ، بازدیدهای اجتماعی و همچنین برنامه های پذیرایی از مهمانهای خارجی و مقامات مملکتی و تامین نیازهای تشریفاتی شرکت در حدود و ضوابط و مسئولیت های تعیین شده.
$1- برقراری ، حفظ و بهبود مستمر روابط مطلوب بین هما و وسائل ارتباط جمعی ، تائید اعلامیه های رسمی ارائه شده از طرف هما به موسسات دولتی ، رسانه های گروهی و سایر موسسات خارج از هما .
$1- انجام اقدامات مرتبط با تهیه ، نگهداری و توزیع اقلام تدارکاتی تبلیغاتی در جهت پشتیبانی از برنامه ها ، فعالیتها و اهداف تبلیغاتی " هما " .
$14- مسئولیتهای مشترک سرپرستی :
مدیر کل روابط عمومی دارای کلیه مسئولیتهای مشترک سرپرستی می باشد.
شرح وظایف واحد انتشارات
$11-1 ارائه کلیه مطالب و مقالات در رابطه با نشریات داخل سازمان و پرواز و سایر انتشارات مورد استفاده کلیه کارکنان و جزوه های راهنما جهت مسافرین .
$11-2 تماس با وسائل ارتباط جمعی و بنگاههای خبری جهت کسب اطلاعات و حصول اطمینان از صحت مطالب و عکسهای منتشره.
$11- روابط سازمانی :
$1· مستقیماً به سرپرست روابط عمومی و ارشاد گزارش مینماید.
$1· سرپرستی مستقیم کارمندان واحد را برعهده دارد.
$1· روابط عمده شغلی
الف – داخل شرکت :
سرپرستان واحدها و قسمتها در مورد مطالبی که به انتشارات " هما " مربوط می شود و بریده های جراید که مربوط به قسمتها و یا واحدها می باشد.
ب- خارج از شرکت :
رسانه های گروهی وسایل ارتباط جمعی ، وزارت ارشاد و سایر ارگانها رسمی که در رابطه با مطبوعات فعالیت می کنند.
$12- فعالیتهای اصلی تخصصی :
نظارت و کنترل بر تهیه و انتخاب مطالب و مقالات و مصاحبه ها انجام امور تخصصی انتشاراتی کلیه نشریات داخل سازمانی و پروازها و جزوات راهنما و سایر انتشارات متفرقه .
$13- فعالیتهای سرپرستی :
مسئول واحد انتشارات و دارای مسئولیتهای کل سرپرستی می باشد.
شرح وظایف واحد خدمات
$11- هدف پست سازمانی :
$11-1 انجام کلیه خدمات تدارکاتی شامل تهیه نگهداری و توزیع کلیه اقلام مورد نیاز در جهت فعالیتهای جاری قسمت و امور تبلیغاتی شرکت و سایر اقلام مورد استفاده قسمتها و کارکنان در رابطه با فعالیتهای آن .
$11-2 انجام کلیه خدمات در زمینه ارائه طرحها و امور هنری و چاپی و کلیه نشریات داخلی و پروازی و جزوات و بروشورها و سایر نشریات هما .
$12 روابط سازمانی :
$12-1 مستقیماً به سرپرست روابط عمومی و ارشاد گزارش مینماید.
$12-2 مسئولیت مستقیم کارکنان واحد را بر عهده دارد.
$12-3 روابط عمده شغلی
الف ) داخل سازمان:
$1- سرپرست تدارکات در مورد تهیه اقلام مورد درخواست قسمت.
$1- سرپرست قسمت بازرگانی در مورد توزیع اقلام تبلیغاتی مورد نیاز شعب و دفاتر فروش.
ب ) خارج از سازمان:
سازمانها و موسسات خارج از هما در رابطه با ارائه خدمات هنری و چاپی.
$13 فعالیتهای اصلی تخصصی
نظارت و کنترل بر فعالیتهای ذیل را بر عهده دارد.
$1- سفارش و تهیه کلیه اقلام تدارکاتی مورد نیاز قسمت در رابطه با فعالیتهای جاری و امور تبلیغاتی شرکت و اقلام موردنیاز کلیه قسمتها از نظر روابط عمومی .
$1- نگهداری کلیه اقلام تدارکاتی مورد نیاز در انبار تدارکاتی قسمت .
$1- توزیع و ارسال کلیه اقلام درخواستی قسمتها ( خصوصاٌ بازرگاتی از نظر تبلیغات ) در رابطه با فعالیتهای روابط عمومی به شعب و واحدها و قسمتهای درخواست کننده .
$1- انجام کلیه خدمات لازم در رابطه با امور هنری و طراحی کلیه انتشارات هما تهیه مقدمات و امور چاپی نشریات مذکور.
$1- توزیع و ارسال کلیه نشریات منتشر شده توسط واحد انتشارات و یا سازمانهای خارج از هما به کلیه واحدها ، قسمتها ، شعب داخل و خارج و دفاتر فروش.
$1- انجام امر آبونمان نشریات مختلف داخل و خارج جهت واحدها و قسمتهای درخواست کننده .
$1- کنترل کلیه امور مالی واحد در رابطه با خریدهای انجام شده قسمت .
$1- تامین و ارسال اقلام تدارکاتی مورد نیاز در برپایی نمایشگاهها و جمع آوری و نگهداری کلیه وسائل مورد نیاز آنها پس از برپایی نمایشگاه.
$14 مسئولیتهای سرپرستی :
مسئول واحد خدمات دارای مسئولیتهای کلی سرپرستی نیز می باشد.
شرح وظایف مسئول امور اجتماعی و فرهنگی
$11- هدف پست سازمانی :
$1- حفظ و برقراری ارتباط مطلوب اجتماعی و فرهنگی متقابل بین " هما " و کارکنان آن و سایر موسسات و سازمانها و رسانه ها و مردم در جهت شناساندن و معرفی هرچه بیشتر هما .
$1- برقراری ترتیبات لازم جهت انجام برنامه ها و جشنها و مراسم و گردهمائیهای داخلی و فرهنگی جهت کارکنان.
$12- روابط سازمان
2-1 مستقیماً به سرپرست روابط عمومی گزارش می نماید .
2-2 سرپرستی مستقیم کارمندان امور اجتماعی و فرهنگی را در جهت انجام فعالیتهای واحد بر عهده دارد.
$13- روابط عمده شغلی :
الف- داخل سازمان
با کلیه واحدها و قسمتهای شرکت در صورت لزوم به منظور اجرای برنامه های ارتباطات اجتماعی ، فرهنگی و مراسم در سطح شرکت و انعکاس اخبار آنها در رسانه ها در صورت امکان.
ب- خارج از سازمان
$1- مدیریت هتلها ، نمایشگاهها ، واحدهای تجاری ،نهادهای فرهنگی و اجتماعی در مواقع لزوم در ارتباط با برگزاری و مراسم و برنامه ها .
$1- وزارت ارشاد اسلامی ، فرهنگ و آموزش عالی ، صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران جهت انتخاب گفتارهای مجاز جهت پخش در هواپیما و سایر امور فرهنگی .
$14- فعالیتهای اصلی تخصصی :
$1- نظارت و کنترل در جهت اجرای برنامه های هما به منظور برپایی و شرکت در جشنها و نمایشگاههای بازرگانی و حرفه ای ، مراسم میهمانیها و سایر برنامه های مشابه .
$1- نظارت و کنترل در جهت ترتیب انجام برنامه های بازدید متقابل کارکنان هما و موسسات و سازمانهای خارج از هما از یکدیگر و برنامه های بازدیدهای اجتماعی و عیادتها.
$1- برقراری ارتباط با رسانه ها در جهت انعکاس هرچه صحیحتر رویدادهای هما و شناسایی هرچه بیشتر آن.
$1- نظارت و کنترل در ارائه خدمات فرهنگی در داخل پرواز.
$15- مسئولیتهای سرپرستی :
$1- مسئول واحد فعالیتهای اجتماعی دارای مسئولیتهای کلی در زمینه سرپرستی می باشد.
شرح وظایف سرپرست واحد سمعی و بصری
$11- هدف پست سازمانی :
$1- سرپرستی و نظارت و مشارکت بر انجام کلیه فعالیتهای لازم در زمینه تهیه برنامه ها و تولیدات سمعی و بصری موردنیاز جهت ارائه آموزش و تامین اطلاعات پروازی مسافرین و انجام تبلیغات و ایجاد رفاه و سرگرمی هرچه بیشتر مسافران در داخل هواپیما و ترمینالهای مسافری و حصول اطمینان از رعایت ضوابط و نظارت لازم در مورد پخش برنامه های مجاز .
$1- هدایت و سرپرستی و مشارکت در اجرای موفقیت آمیز طرحها و برنامه های تنظیمی صوتی و تصویری به منظور افزایش توان رقابتی شرکت در راستای اهداف بازرگانی به منظور حصول اطمینان از حفظ کیفیت مطلوب و رعایت استانداردهای فنی و تکنیکی در مورد پخش صدا و تصویر در هواپیما.
$1- برقراری ارتباط با سازمانها و موسسات و اشخاص حقیقی و حقوقی فعال در او تولید و تهیه محصولات و تولیدات صوتی و تصویری ، انجام مذاکرات لازم به منظور انتخاب ، خرید یا اجاره تولیدات مناسب پخش در هواپیما و قسمتهای مختلف " هما " هماهنگی و نظارت بر تنظیم و اجرای قراردادهای منعقده درچارچوب ضواب و اختیارات تعیین شده .
$12- روابط سازمانی :
2-1 به مدیر کل روابط عمومی گزارش می دهد.
2-2 سرپرستی کارکنان واحد سمعی و بصری را برعهده دارد.
2-3 روابط عمده شغلی
داخل سازمان :
در ارتباط با قسمتهای مختلف " هما " از جمله مهندسی و تعمیرات کیترینگ ، خدمات و فرودگاهی ، عملیات ، تدارکات حقوقی و سایر قسمتهای ذیربط " هما " بر حسب ضرورت در ارتباط با انجام وظایف و مسئولیتهای تخصصی محلوله .
خارج از سازمان :
با کلیه موسسات ، سازمانها ، نهادها و ارگانهای ذیربط ، تامین اطلاعات و انجام همکاریهای لازم در زمینه تهیه و ساخت تولیدات سمعی و بصری و نگهداری و تعمیر ادوات و تجهیزات مورد نیاز و عقد قراردادهای لازم در حدود اختیارات تفویض شده در هر مورد .
در پایان ضمن تشکر و قدردانی از رهنمون های استاد محترم جناب آقای سالاریان در به اتمام رساندن این مقاله جا دارد که از تمامی کارمندان محترم و محترمه روابط عمومی هما نهایت تشکر و قدردانی را به عمل آورم زیرا با توجه به مشغله های کاری که خود با آن دست به گریبان هستند از راهنمایی های خود در به اتمام رساندن این مقاله به اینجانب مضایقه نکردند .
نظرات