انجمن آثار و مفاخر فرهنگی

توضیحات

منتشر شده در جمعه, 23 فروردين 1392 01:17

نوشته شده توسط هاجر (فاطمه) رضایی

بازدید: 1141

 مقایسه تاریخی انجمن آثار و مفاخر فرهنگی

« انجمن آثار و مفاخر فرهنگی » نهادی است که‌ هدفش شناساندن گنجینه‌های پرگهر ایران زمین‌ به مردمان به‌خصوص جوانان و ارجگزاری به زحمات‌ اندیشمندان و مفاخر فرهنگی کشورمان است. تا شاید چراغی باشد فراراه شناخت فرهنگ این مرز و بوم. در این مبحث سعی می‌کنیم با یکی از وظایف این انجمن آشنا شویم و آن را مورد چالش قرار دهیم:

 الف)انجمن آثار ملی(1301 هـ.ش تا 1357 هـ.ق)

 « انجمن آثار و مفاخر فرهنگی » جایگزین « انجمن آثار ملی » و ادامه‌دهنده آن به شمار می‌رود. انجمن آثار ملی‌ در پاییز سال 1301 هـ.ش با تصویب اساسنامه‌ای‌ تشکیل گردید. هدف از تأسیس آن ازدیاد علاقه عامه‌ به آثار قدیمه ی تاریخی و علمی و سعی در نگهداری‌ صنایع مستظرفه و صنایع دستی و حفظ سبک و شیوه ی قدیم آنها بود. نخستین اقدام مهم و اساسی انجمن‌ مذکور در بزرگداشت مفاخر ایران، بنای آرامگاه «حکیم‌ ابوالقاسم فردوسی طوسی» و تشکیل مجمع بین‌المللی‌ به مناسبت هزارمین سال تولد وی بود که در سال‌ 1313 هـ.ش برگزار گردید.

 پس از مراسم مذکور انجمن تا آذر ماه سال 1323 به دلیل تحولات سیاسی و نظامی که در ایران آن زمان‌ ایجاد گردیده بود از فعالیت باز ماند و در این تاریخ بود که با تصویب اساسنامه ی جدیدی از نو به‌وجود آمد و منشاء خدمات ارزنده‌ای شد که اهم آنها را می‌توان به‌ شرح زیر متذکر شد:

ساخت آرامگاه برای بزرگان نام‌آور ایران چون حکیم‌ فرزانه ابوالقاسم فردوسی، ابن سینا، سعدی، نادر شاه‌ افشار، حکیم عمرخیام، شیخ فریدالدین عطار نیشابوری، استادکمال الملک، بابا طاهر، صائب تبریزی، شیخ روزبهان، سیبویه، شیخ ابوالحسن بیهقی، اوحدی‌ مراغه‌ای و بسیاری از بزرگان دیگر، همانند احداث بنای‌ معظمی در گورستان تاریخی سرخاب تبریز در مجاورت‌ بقعه ی متبرک سید حمزه و آرامگاه شادروان ثقة الاسلام‌ شهید، به یاد سرایندگان و ادبای مدفون در خطه ی آذربایجان.

 لازم به توضیح است که انجمن آثار ملی تا پیش از پیروزی انقلاب اسلامی بیش از 30 آرامگاه و بنای‌ یادبود که بعضا دارای کتابخانه‌های جنبی و سالن‌های‌ سخنرانی و همچنین فضاهای آموزشی مناسب بوده‌اند را احداث نموده است.

 کمک به تعمیر بناهای تاریخی ایران در اصفهان، شیراز و خراسان.

 طبع و نشر قریب به 142 عنوان کتاب و رساله (که غالبا صبغه ی اسلامی داشته‌اند) از آثار بزرگان ایران و کتاب‌های‌ مربوط به جغرافیای تاریخی شهرها و باستان‌شناسی، از جمله:

 فهرست مختصری از آثار و ابنیه ی تاریخی ایران ( شهریور ماه 1304)

 آثار ملی ایران (سخنرانی پروفسور هرتسفلد ) مهر ماه 1304)

 شاهنامه و تاریخ(سخنرانی پروفسور هرتسفل ( شهریور ماه 1305)

 و...

 سفارش به ساخت 7 طرح سیاه قلم از شعرا و دانشمندان ایران و همچنین 13 تندیس توسط انجمن آثار ملی از جنس گچ- سنگ مرمر،سپری و از جنس برنز به‌ شرح ذیل:(لازم به ذکر است که کلیه طرح‌های زیر به‌ وسیلهء زنده یاد استاد ابو الحسن خان صدیقی تهیه گردیده‌ است).

 مجسمه نشسته فردوسی از سنگ مرمر،هدیه دولت‌ ایران به دولت ایتالیا

 مجسمه نشسته فردوسی از سنگ مرمر در باغ‌ آرامگاه فردوسی در شهر طوس

 مجسمه برنزی عظیم الجثه در باغ نادری در شهر مشهد مقدس

مجسمهء ایستاده فردوسی از سنگ مرمر در میدان‌ فردوسی تهران

 کتیبهء نیم برجسته از صورت کمال الملک در آرامگاه‌ کمال الملک در شهر نیشابور

 نیم‌تنهء نادر شاه در موزهء نادری آرامگاه نادر شاه در شهر مشهد مقدس

 مجسمه امیر کبیر در ایتالیا

 مجسمه یعقوب لیث صفاری در زابل

 مجسمه سعدی از سنگ مرمریت در شهر شیراز

 مجسمه فرشته عدالت از سنگ مرمریت در کاخ‌ دادگستری

 برگزاری مجمع بین‌المللی بزرگداشت ابن سینا در سال‌ 1333 هـ.ش

 خرید ساختمان قدیمی در سال 1346 برای انجمن آثار ملی.

ب)انجمن آثار و مفاخر فرهنگی(1357 هـ.ش تاکنون)

 پس از پیروزی انقلاب اسلامی با توجه به آنکه اکثر اعضای هیأت مؤسس «انجمن آثار ملی» از افراد متنفذ رژیم بودند، عملا امکان تشکیل و ادامه کار هیأت مزبور منتفی گردید و در وضعیت خاص ماه‌های پس از پیروزی انقلاب اسلامی، دولت خود متکفل اداره انجمن‌ آثار ملی شد.

در سال 1365 با توجه به بررسی‌های مفصل‌ شورای فرهنگ عمومی و تشخیص ضرورت انتظام‌ بخشیدن به امر معرفی و بزرگداشت سرآمدان و مفاخر اسلام در ایران تصمیم گرفته شد که انجمن آثار ملی با تغییری مختصر در وظایف و تغییر نام به «انجمن آثار و مفاخر فرهنگی» شروع به فعالیت مجدد نماید.

پیشنهاد مزبور از طریق وزیر محترم فرهنگ و ارشاد اسلامی به ریاست محترم شورای عالی انقلاب‌ فرهنگی ارائه شد و در سال 1366 رئوس اصلی‌ اساسنامه جدید انجمن آثار و مفاخر فرهنگی به‌ تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی رسید.

 پس از آن تا سال 1370 اقدام مؤثری در مورد راه‌اندازی انجمن به عمل نیامد تا اینکه در نیمه دوم‌ سال 1370 اعضای تکمیلی هیأت امنای انجمن به‌ تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی رسید و از سوی‌ وزیر محترم فرهنگ و ارشاد اسلامی مدیر اجرایی‌ انجمن برای راه‌اندازی آن تعیین گردید.

 با این وجود انجمن تا سال 1372 فاقد هر گونه‌ اعتبار جاری برای انجام فعالیت‌ها و وظایف محوله خود بود و تنها براساس مساعدت‌های وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و کمک ارگانها و شخصیت‌های مختلف بود که‌ توانست اقداماتی جهت راه‌اندازی انجمن شکل گیرد.

 لذا با عنایت به مطالب مذکور، فعالیت رسمی و عملی انجمن آثار و مفاخر فرهنگی پس از مصوبه‌ جلسه 258 مورخه 1/6/73 شورای مشترک و تأیید شورای عالی انقلاب فرهنگی و تصویب متمم اساسنامه‌ پس از گذشت 13 سال وقفه در انجام وظایف اصلی‌ انجمن در سال 1373 آغاز گردید.

 هدف انجمن آثار و مفاخر فرهنگی

 معرفی و بزرگداشت عالمان و متفکران عرصه‌ فرهنگ و تمدن اسلام و ایران و احیا و انتشار آثار ارزنده‌ آنان و همچنین معرفی آثار فرهنگ و تمدن اسلام و ایران و نقش و سهم ایرانیان در اعتلاء و ارتقای آن.

 رئوس وظایف انجمن آثار و مفاخر فرهنگی

 الف. تهیه و انتشار زندگینامه عالمان و متفکرانی‌ که در اعتلای فرهنگ و تمدن اسلام و ایران منشاء اثر بوده‌اند و احیای آثار آنان.

 ب. برگزاری مجامع تحقیقی و برپایی مراسم‌ بزرگداشت و کمک به ساختن بناهای یادبود و امثال آن‌ و مشارکت مؤثر در سمینارها، مجامع و نمایشگاه‌های‌ فرهنگی مهم ایران و جهان.

 ج. تجلیل، تشویق و حمایت از پدیدآورندگان آثار فرهنگی و علمی ارزنده و همکاری در امر انتخاب‌ کتاب‌های برگزیده ی سال.

 د. مبادله اطلاعات و همکاری با موسسات فرهنگی‌ و کتابخانه‌های داخل و خارج کشور در زمینه تهیه و تکمیل فهرست مجموعه‌های نفیس فرهنگی و هنری‌ و کتابها و نسخ خطی و تلاش در نشر این کتابها و نسخ و تشویق و ترغیب به تحقیق در آثار ارزنده ی فرهنگ‌ اسلام و ایران.

 هـ. معرفی تاریخ فرهنگ اسلام در ایران و به ویژه‌ سهم ایرانیان در خدمت به اسلام و تمدن اسلامی و میراث اسلام در ایران.

 ارائه پیشنهادات و راهکارها در مسیر بهبود اهداف و وظایف انجمن آثار و مفاخر فرهنگی

 از آنجا که انجمن آثار و مفاخر فرهنگی از پشتوانه و سابقه «انجمن آثار ملی» با بیش از نیم‌ قرن خدمت بهره‌مند است و از حمایت‌ها و پشتیبانی‌های وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برخوردار بوده و در بزرگداشت و معرفی سرآمدان ایران و اسلام‌ جایگاه مناسب و بدون تداخل دارد. در زمینه‌ ایران‌شناسی و سرآمدان سرزمین‌مان ایران، از کتابخانه‌ تخصصی و غنی بهره‌مند است و در این زمینه‌ کتاب‌های ارزنده ملی و اسلامی زیادی را داراست.

 اما انجمن از اعتبارات کافی و مورد نیاز برای اجرای‌ وظایف محوله بهره‌مند نیست و جایگزین انجمن آثار و مفاخر فرهنگی به جای «انجمن آثار ملی» سابق، تبیین‌ کافی نشده است و نیروی انسانی کافی در اختیار ندارد. و همچنین فروشگاه‌های کافی برای توزیع کتاب‌های‌ انجمن در اختیار ندارد.

 پیشنهاد می شود در قدم نخست انجمن فوق از اداره روابط عمومی قوی با نیروی انسانی کارآمد و توانمند و علاقه مند به پذیرش مسؤلیت های اطلاع رسانی و آگاهی عموم بهره مند گردد.

 در قدم دوم برای آگاهی عموم مردم و ارگان ها و نهاد ها و نیز مؤسسات و مراکز خارج از کشور از موجودیت و شناخت این انجمن، از رسانه ملی و سایر وسایل ارتباط جمعی از جمله روزنامه های کثیرالانتشار و اینترنت و ... برای ساخت کلیپ های فرهنگی و تهیه و تنظیم تبلیغات لازم و کافی کمک گیرند.

 امید است که انجمن آثار و مفاخر فرهنگی با پشت سر گذاشتن مشکلات ونارسایی‌ها به تداعی آثار ملی و اسلامی جهت نموّ اسلامی و غرور ملی و پرداختن به انگیزه‌های وابسته به نیازهای متعالی‌ آدمی، تلاش شایان نماید و بین گذشتگان و افتخارات‌ فرهنگ و تمدن ایرانی و اسلامی و امروزی‌های تشنهء آموختن و یادگیری، پل‌های مستحکم برقرار کند و جوانان و نوجوانان این مرز و بوم را با گذشته‌های مملو از افتخار خود آشناتر سازد تا با علم بر آنها بیش از پیش‌ بر هنر اسلامی خود ببالد و از آنها برای برقراری آینده‌ای‌ پربارتر بهره گیرد .

 ان شاء الله

تهیه و تنظیم : هاجر ( فاطمه ) رضایی

نويسنده : هاجر (فاطمه) رضایی

این کاربر 1 مطلب منتشر شده دارد.