مطالب درس کاربینی

• 
• 

توضیحات

منتشر شده در دوشنبه, 30 -3443 03:25

نوشته شده توسط علی بی غم گسکرئی

بازدید: 3946

چکیده:
كودكان به طور ذاتي علاقه دارند از چيزهاي مختلف بالا بروند و اين تمايل ممكن است والدين آنها را شگفت زده كند. ممكن است اولين نشانه هاي استعداد ورزشي آينده كودك يك ساله را زماني مشاهده كنيد كه از دسته هاي قفسه هاي آشپزخانه استفاده كرده بود براي اينكه خود را به بالاي كابينت ها برساند. البته استفاده از بازيهاي مربوط به حفظ تعادل يا بالا رفتن، به شرطي مناسب است كه فضا و محيطي امن براي كودك فراهم كنيم تا او بتواند در امنيت كامل به تمرين مهارتهايش بپردازد و در عين حال از موقعيتهاي خطرناك (مانند شيب تند راه پله هاي سيماني) كه مناسب سن او نيست، دور نگه داشته شود

.

وسايل زمين بازي تركيبي از پله و نردبان با سرسره و ميله ها يا كُندِه هاي درختان كه كودك شما مي تواند بر روي آنها به تمرين بپردازد. اگر كودك شما مشتاق بالا رفتن و حفظ تعادل است، او احتمالا از جلسات رقص يا حركات موزون بچه هاي كوچك لذت خواهد برد؛ اما با پهن كردن تعدادي پتوي نرم در كف اتاق نشيمن و قرار دادن چند جعبه مقوايي بزرگ هم مي توانيد همانقدر شادي و هيجان را براي كودك خود فراهم كنيد. جعبه ها را در يك رديف قرار دهيد تا "پلي بر روي رودخانه خروشان" باشد؛ يا آنها را در وسط اتاق پخش كنيد تا "راه پله هاي سنگي در وسط باتلاق" باشند. اگر به همراه كودك خود به جايي مي رويد، اجازه دهيد تا از يك ديوار كوتاه به عنوان طناب بندبازي اش استفاده كند، البته مي تواند از دست شما هم براي حمايت بيشتر، كمك بگيرد.

اين امر تعداد چيزهايي را كه بچه ها مي توانند در تجربیات خود خلق كنند افزايش مي دهد .بنابراين ميزان چيزهايي كه آنها مي توانند در اين فرآيند ياد بگيرند، افزايش مي يابد. بعضي موارد آنها چيزهايي ياد مي گيرند كه جزو برنامه آموزشي تحصيلي شان است. اما اين وسايل به بچه ها كمك مي كند آموزش را از راه بهتري ياد بگيرند، زيرا آن وسايل مي تواند مهيج تر و مورد علاقه بچه ها باشد.

مقدمه :

طی سالهای اخیر مربیان کارشناسان بالینی وحتی والدین علاقه نشان داده اند که با شیوه ها وراههای گوناگون فعالیتهای اداراکی وحرکتی را به همان ترتیب که برای کودکان معلول رایج است در برنامه آموزشی دوره پیش دبستانی وابتدایی کودکان بگنجانند.

تعریف فعالیتهای حرکتی ادارکی کودکان وتعیین نقش آن در فرایند یادگیری امری اساسی است. نخست محرک یا محرکهایی به حواس بینایی شنوایی لامسه بویایی وچشایی ارائه شده وآنهارا تحریک میکنندکه دریافت ویارمزگشایی پیام نامیده می شود.پس ازتحریک، پیام از طریق اعصاب به مغز انتقال می یابد که این فرایند را درونداد گویند. وقتی پیام به مغز میرسد فرایند سازماندهی رخ میدهد.پیامهای دریافتی در نتیجه ترکیب با اطلاعات وتجربیات پیشین تفسیر وتصمیم لازم برای عمل اتخاذمی شود.تصمیم ها به وسیله اعصاب به اندامهای عمل کننده ومکانیزم پاسخ انتقال می یابد .

این فرایند را برون داد می نامند. سر انجام پاسخ به صورت یک بیان لفظی مثل نوشتن یا یک کنش حرکتی مثل دویدن نشان داده میشود.پس از ظهور پاسخ و مشاهده آن یک مکانیسم بازخورد ضمن پالودن این آگاهی مجددا آن را به چرخه محرکها باز میگرداندکه موجب تغییر درمحرک میگردد.از این رو رشد نظام پردازش حرکتی ادراکی کارآمد در کودک بر اجرای موفقیت آمیز هر تکلیف از اهمیت بالایی برخوردار است. کودكان دوست دارند مهارت جديد راه رفتن را به كار گرفته و آنرا براي كارهاي پيچيده تر و در موقيعت هاي جديد (مثلا بالا و پايين رفتن از راه پله ها) مورد استفاده قرار دهند.

حفظ تعادل بر روي كُندِه درخت يا يك تكه چوب، راه رفتن روي ديوار كوتاه باغ يا روي جدول كنار خيابان وقتي كه دستش را گرفته ايد، براي آنها هيجان انگيز است؛ همينطور بالا رفتن از هر چيزي كه موجب شود آنها احساس كنند از اندازه طبيعي خود كمي بزرگتر شده اند نيز مي تواند آنها را به هيجان آورد.

عنوان تحقیق:

برسی و تدوین بازی های ادراکی – حرکتی و تاثير آن برکیفیت عملکردتعادل و توازن درکودکان (با تاکید بر بازی تخته چرخان)

در این تحقیق سعی شده است تا علاوه بر معرفی بازی تخته چرخان به تاثیر آن بر کودکانی که در عملیات میدانی از این دستگاه استفاده کرده اند پرداخته شود.علاوه برآن با برسی انواع باز های ادراکی – حرکتی به تاثیر آن برکیفیت عملکردتعادل و توازن درکودکان پی میبریم.لازم به ذکر است ه از تمام دومرحله اجرای طرح فیلم برداری شده وبه پیوست طرح تحقیق میباشد.

بازی تخته چرخانTwister Board

 

مشخصات:

وسيله از دو قطعه چوب در ابعاد اينچ تشكيل شده است، كه بين آن دو قرقره‌اي قرار دارد و به وسيلة پيچ به آن متصل شده است به طوري كه هر قطع تخته قابليت چرخشي دارد.

اهداف:

                                                                                      

1. افزايش مهارتهاي توازني.
2. افزايش هماهنگي حركات درشت.
3. افزايش آگاهي فضايي(مكاني).
4. كمك به كودك جهت گذاشتن از خط وسط بدن.

نحوة ارائه:

الف) از كودك بخواهيد:‌بايستد، و پاهايش را بيش از عرض شانه‌هايش باز كند. حال زانوهایش را کمی خم کند وبه کمک زانوهایش صحفه را بچرخاند.

 

ب)با یکی از زانوهایش تمام تخته ،نصف تخته یا اندکی از آن را بچرخاند .

ج)روی تخته بایستید ،بنشینید ،یا زانوبزنید.

د)روی تخته بایستد،بچرخد،چمباتمه بزند،ودوباره به وضعیت مستقیم درآید.

ه)طبق الگوی خاصی صحفه را بچرخاند ،یا آن گه حرکت موزوم انجام دهد.

 

 

نوع تحقیق :

این تحقیق کاربردی است وتمام مراحل آن در اجرای میدانی مورد آزمایش قرار گرفته است.

بیان مسئله:

مراحلرشد در کودکان

نظريه‌ها و پژوهش‌هاي مربوط به رشد كودك، نشان مي‌دهد كه كودكان از آغاز تا بلوغ، از مراحل مختلف رشد مي‌گذرند. در خلال شيرخوارگي و كودكي اول مرحلة حسي- حركتي را پشت سر مي‌گذراند. در اين مرحله، آنان به مدد حس و جنبش و در حيطة حركتي، دربارة محيط اطراف خود به تجربه مي‌پردازند. كودكان با لمس‌كردن، چنگ زدن و گرفتن، رها كردن، حفظ توازن، سينه‌مال رفتن و خزيدن، راه‌رفتن و چشيدن به تدريج به سوي مرحلة ادراكي نقش مهمي دارد. اما واسطة اصلي يادگيري در اين مرحله، معمولاً ادراكِ ديداري است.

هردو مرحلة فوق، پايه و اساس پيشرفت و ارتقاء كودك به سطح شناختي است. در اين مرحله، توانايي دركِ مفاهيم و كسبِ مهارتهايي نظير: نمادي كردن، انتزاع، بيان كلامي، خواندن و... در كودك پديد مي‌آيد كه همگي به تكاليف درسي مربوط مي‌شوند. از اين رو برخورداري كودكان از يك زمينة غني و استوار از تجربيات حركتي- ادراكي به عنوان پايه‌اي براي يادگيريهاي آموزشگاهي داراي اهميت بسزايي است.

معلوم شده است كه به نسبت شكست و پيروزي و نيز با توجه به مراحل رشد، اجراي برنامه‌هاي توسعة مهارتهاي حركتي- ادراكي موجب رشد و تكامل خودپنداره و تصوربدني در كودك مي‌شود. همين كه كودك، در انجام يك فعاليت موفق شود، به تلاش بيشتر براي پرداختن به ساير تكاليف برانگيخته خواهد شد. در نتيجه در كودك حسِ اعتماد به نفس پديد مي‌آيد و خواهد كوشيد تا كارهاي دشوارتري را به انجام رساند. بدين وسيله او به سطحِ يادگيريِ شناختي ترقي خواهد كرد. كودكي كه مدام در كارهايش شكست بخورد، در پاسخِ مناسب به شرايط، فرومانده و در يادگيري با دشواريهايي روبرو خواهد گشت.

تشخيص رفتار درکودکان

پيش از شروعِ يك برنامة حركتي-ادراكي، بايد مشكلات ومسائل دانش‌آموزان رادراين زمينه مشخصكنيم. بدين منظور آزمونهاي بسياري براي ارزيابي و سرند كودكان در مراحلِ مختلف رشد تهيه شده‌اند. براي مثال، آزمونِ حركتي- ادراكيِ پُردو و مجموعة آزمونِ ادراكي حركتيِ كاليفرنياي جنوبي براي ارزيابيِ كودكان در مرحلة حسي- حركتي طراحي شده‌اند. آزمون رشدي، ادراك ديداري فراستيگ و آزمون تميز شنيداري و پمَن به منظورِ ارزيابيِ كودكان در مرحلة ادراكي مورد استفاده قرار مي‌گيرند.

آزمون توانشهاي زباني- رواني، ايلينوئيز جهتِ ارزيابيِ كودكان، در مرحلة رشدِ شناختي تهيه شده است.

به‌خاطر عدمِ آشنايي باآزمونها و نبود وقت و ناكافي بودن بودجة خريد، معلمان در اجراي چنين آزمونهايي با شكست مواجه مي‌شوند. از اين رو مؤلفان روش ساده و كوتاهي را به ضميمة اين بخش ارائه داده‌اند تا در ارزيابيِ مقدماتيِ كودكان، مورد استفادة معلمان قرار گيرد. كلية تكاليف اين آزمون، بجز آزمونِ تعقيب چشمي فعاليتهايي رايج و عمومي است.

اجراي اين آزمون آسان بوده در زمان نسبتاً كوتاهي انجام مي‌شود؛ و به علت اينكه فروشِ آن آزاد است. همواره در دسترس معلمان قرار دارد. بنابراين آزماينده، با اجراي آن خواهد توانست، نوع، كيفيت و سطح عملكرد كودك را تشخيص دهد.

به منظور دستيابي به بهترين نتيجه، بايد هر كودك را بطور انفرادي، مورد ارزيابي قرار دهيم. روشن است كه اين آزمون، تنها يك وسيلة تشخيص مشكلات حركتي- ادراكي است، نه ابزاري براي اندازه‌گيريِ عملكردِ اختصاصي، براساس يك مقياس ميزان شده بنابراين اگر كودكي، در اجرايِ تكاليف اين آزمون، با دشواري روبرو شد، معلم بايد علاوه بر اجراي يك يا چند آزمون اختصاصيِ ميزان شده، كودك را در يك برنامة حركتي- ادراكي شركت بدهد، و از نزديك مشكلات و مسائل او را ارزيابي كند.

براي كسب آگاهي عميق‌تر، دربارة آزمونهاي تشخيصي و نظريه‌هاي مربوط به يادگيري حركتي- ادراكي و ناتواناييهاي يادگيري، خواننده مي تواند به منابع تخصصي در اين زمينه‌ها رجوع كند. تأكيد اصلي اين كتاب، بر ساخت وسايل و موارد استفادة آنها در برنامه‌هاي حركتي- ادراكي است.

پس از اجراي آزمون، و بررسي نتايج، و تشخيص نقاط ضعف و قوت كودك، مي توان به‌طور مناسب، او را ياري داد تا جنبه‌هاي ضعيف خود را تقويت نمايد. وقتي اطلاعاتِ تشخيص، در مورد كودك فراهم گرديد، تنظيم يك برنامة انفرادي، ضروري است. برنامه،‌بايد به گونه‌اي تدوين شود،‌كه به بهترين وجه، پاسخگويِ نيازهاي آموزشيِ كودك باشد.

به خاطر داشته باشيد براي اجراي موفقيت‌آميزِ برنامه، رعايت نكات زير الزامي است:

1. سطح كاركرديِ كودك را تشخيص دهيد، و آموزش را از همان سطح آغاز كنيد، و تمرينها را تا سطوح پيچيده ادامه دهيد. نقطة شروع، در هر آموزش، توانايي كودك است نه ضعف و ناتواني او.
2. تمرينها را، از سطوح حركتي و ادراكي آغاز كنيد، و تا سطحِ شناختي پيش ببريد.
3. براي پي‌ريزي يك الگوي كسب موفقيت و پيشرفت در كودك، قوي‌ترين شيوة حسي (شنوايي، بينايي، پساوايي، عضلاني) او را شناسايي كرده، و آن را به كار گيريد.
4. و سرانجام به تدريج و به آرامي، در تقويتِ شيوة حسيِ ضعيفِ كودك بكوشيد، تا به سطح رشد طبيعي پيشرفت كند.

توازن

توازن، عبارت است از: توانايي فرد، در حفظ و بازيابي حالت يا وضع بدن.

توازن عنصر اصلي تمامي مهارتهاي حركتي است. برخورداري از يك توازن خوب و مطلوب، گوياي آن است كه شخص، رابطة ميان مركز گرانيِ (ثقل) بدن و سطح اتكاي آن را دروني ساخته است. وقتي بدن تعادل مي‌يابد كه مركز ثقل مستقيماً بر سطح اتكا قرار گرفته باشد. حركتهاي درجا و ثابت، نظير: حركات و اشارات بدني، بازوها و رانها نيز در شرايطي رخ مي‌دهد كه مركز ثقل، با سطح اتكا مطابقت كند. اگر مركز ثقل به بيرون از سطح اتكا انتقال يابد، بدن در فضاي عمومي و در هر سو حركت خواهد كرد. حركت ضعيف يا كارآمد منوط به اين است كه تا چه حد، فرد قادر است توازن خود را كنترل كند و توازن از دست رفته را مجدداً برقرار سازد.

توانايي بدن در حفظ يا بازيابي توانز، در ضبط اندامهاي حسي معيني است.

دستگاه دهليزي يا مجاري نيمدايره در گوش داخلي، به عنوان مركز توازن عمل مي‌كند.

به همين دليل، اجراي تمرينها، خم‌كردن بدن در جهات و زواياي مختلف و حركات چرخشي براي كودكان توصيه شده است. اين تمرينها موجب مي‌شود كه كودكان بياموزند چگونه استواري بدن خود را بهبود بخشند و در حفظ و بازيابي توازن مهارت يابند.

عضلات، زردپي‌ها و مفاصل داراي گيرنده‌هاي تني هستند كه حس عمقي ناميده مي‌شوند. اين گيرنده‌ها، اين احساس را در فرد پديد مي آورند كه به موجب آن شخص راجع به وضع بدن خود در فضا اگاه مي‌شود. اين پديده را حس جنبشي مي‌نامند، كه مي‌توان آن را با تشويق به كودكان آموخت.

بدين‌وسيله، آنها بر تن آگاهي خود خواهند افزود و روابط قسمتهاي مختلف بدن را در هنگام حركت در فضا در خواهند يافت.

ادراك بينايي نيز، در حفظ توازن نقش مهمي دارد. چشمها در تعيين وضع نسبي بدن در فضا، ما را ياري مي‌دهند و بدون آن آگاهي ما از جهتِ موقعيت بدن در فضا به طور عمده‌اي تغيير مي‌يابد. بايد كودكان را تشويق كرد تا در موقعيتهاي مختلف، با چشمان باز و سپس با چشمان بسته توازن بدن خود را نگهدارند. اين تمرينها به كودكان كمك مي‌كند تا آگاهيشان را از وضع بدن خود در فضا، هم از طريق ديد و هم بدون آن توسعه بخشند.

توازن را همچنين، به عنوان مبنا و سرمنشاء، يا حالت صفر براي درك جهات هم فضا(+مكان) نيز معني‌كرده‌اند. اين ادراك موجب مي‌شود كه كودكان با توجه به مركز ثقل خود، جهات بالا، پايين، جلو، عقب، راست، چپ و... را دريابند. بنابراين مفهوم توازن به عنوان نقطة مرجع، براي آگاهي فضايي از اهميت بسياري برخوردار است. براي اجراي موفقيت‌آميز طرحها و الگوهاي حركتيِ متنوع، كودكان بايد از تجربياتي كه مستلزم ايجاد و حفظ توازن بدن در وضعيتهاي ايستا، ساكن و پوياست برخوردار باشند.

در هر صورت، آنها بايد بياموزند كه در آغاز، به سطوح كم ارتفاع و عريض و به تدريج بر سطوح بلند و كم‌عرض توازن بدني خود را حفظ كنند.

ضرورت انجام تحقیق:

خلاقیت در طراحی بازی

در تهیه این دستگاه به شکل استفاده میدانی مشکلاتی بر سرراه تحقیق وجود داشت که با تغییراتی نسبت به رفع آن اقدام شد.

معایب ونواقص بازی معرفی شده در تحقیق

1-تخته چرخان معرفی شده دو صفحه رو وزیر آن از چوب بو ده واستحکام لازم را در حرکت وتحمل وزن کودکان ندارد.

2-قرقره متحرک بین دوصحفه که معرفی شده ،قابلیت لازم در لغزندگی روی هم را ندارد وفراگیر به سختی در به حرکت دراوردن آن باید تلاش نماید.

3-لبه تخته های معرفی شده به شکل مربع بوده ودارای گوشه تیز مي باشد واین موضوع موجب وارد آمدن صدمه به کودکان فراگیر میشود.

4- به علت چوبی بودن صفحه متحرک وصل نمودن قرقره بین دو تخته امکان پذیر نیست واگرهم وصل شود در حین کا ر محتمل است که از یکدیگر جداشده وبه فراگیر خود اسیب وارد نماید.

با توجه به مشکلات یاد شده با خلاقیت وهم فکری دوستان گروه تحقیق تغییراتی به شرح ذیل در دستگاه بوجود آمد که باعث سهولت د راستفاده از آن شد.

1-        در جهت استفاده آسان از دستگاه ابتدا از دوصفحه دیسک از جنس استیل سخت که به شکل دایره ومحدب بود به جای تخته های چوبی استفاده شد . مزایا استفاده این صفحه های استیل در محدب بودن آن است که روی یکدیگر توسط بلبرینگ به آسانی سوار شده وقابل چرخشداست.

2-        از آنجا که این صفحات محدب است جای قرار گرفتن پای فراگیر در آن محکم بوده وباتوجه به فلزی بوده آن جوش دادن بلبرینگ به آن آسان است

3-        شکل گرد آن مانع گیر کردن صفحه به اطراف وپا کودکان میشود.

4-        در جهت لغزنده نشدن صفحه استیل رویی نیز از یک روکش پلاستیکی با رنگ شاد استفاده شده تا فرگیر روی آن لیز نخوره وهیجان انگیز به نظربرسد.

5-        لبه صفحه دوم دستگاه چرخان نیز دارای یک پلاستیک دور است تاد ستگاه روی زمین گیر کرده ولیز نخورد.

6-        با توجه به استفاده بلبرینگ ساچمه ای در تخته چرخان جدید حرکت دورانی دستگاه به آسانی صورت میگیرد.

بعد از ساخت وآزمایش دستگاه،تخته چرخان در یک اجرا میدانی به یکی ار مهد کودکهای شهرداری شهر تهران منتقل ودر دومرحله متناوب مورد استفاده وفیلم برداری از کودکان مهد کودک به شرح صورت اسامی زیر قرار گرفت.

گروه کودکان طرح اجرایی تخته چرخان

 

1-نام:تينا   نام خانوادگي:مؤذّن   سن:5 سال و 4 ماه وضعيت ظاهري(استعداد:خوب-خونگرم وباهوش     نام پدر:بهزاد     عملكرد در بازي خوب بود.

2-نام و نام خانوادگي:نسترن خليلي   نام پدر: بهروز   سن :5 سال و نيم وضعيت دانش‌آموز:بي‌نظم و بازي‌گوش     وضعيت درسي:متوسط

3-نام و نام خانوادگي:زهرا صفايي   نام پدر: محمد   سن :5 سال و 8ماه وضعيت دانش‌آموز:ساكت دانش‌آموزي است كه ساكت و گوشه‌گير ولي در منزل شلوغ و مغرور است وضعيت درسي:خوب در سر كلاس تقريباً پرشور بهنظر میرسد.

4-نام و نام خانوادگي:سامن عطايي   نام پدر: داود   سن :5 سال و 5 ماه وضعيت دانش‌آموز: از نظر درسي پرحرف بعضي موقع حاضر جواب است دانش‌آموزي است كه نياز به جلب توجه دارد و مدام نيز درخواست خروج از كلاس دارد.    

5-نام و نام خانوادگي:ريحانه شيخي نام پدر: جعفر سن :5 سال و نيم وضعيت دانش‌آموز:نسبت به درس عدم توجه بازي‌گوش- در انجام تعهدات درسي كند است با اين وضعيت پيشرفت نسبت به قبل بهتر بوده است.

6-نام و نام خانوادگي:غزل مهدوي‌نيا   نام پدر: مهدي   سن :5 سال و نيم وضعيت دانش‌آموز:شاد و خندان- شلوغ در كلاس وضعيت درسي خوب است عدم توجه در بعضي مواقع به درس.

7-نام و نام خانوادگي:زهرا اسلاني   نام پدر: عشق‌علي   سن :6 سال   وضعيت دانش‌آموز:بچه‌اي ساكت- حرف‌گوش‌كن- چهره‌اي خواب‌آلود و وضعيت درسي خوب- حركات جسماني كند است و بي‌خيال نقاشي كشيدن آن خوب است .

8-نام و نام خانوادگي:فاطمه ملكي نام پدر: بهروز سن :6سال وضعيت دانش‌آموز:وضعيت جسماني خوب- زرنگ رابطه با معلم خوب است و احساس ابراز علاقه با معلم- وضعيت درس خوب- بهانه‌گير نيست به خانواده بابت اذيت كردن مربي  

9-نام و نام خانوادگي:مينا ميرزائي     سن :6 سال   وضعيت دانش‌آموز:خوب- شيطان در كلاس- وضعيت درسي خوب دقت در درس خوب است- توجه به درس زياد دارد.

10-نام و نام خانوادگي:عاطفه گلرخ   نام پدر: علي   سن :5 سال و 10ماه     وضعيت دانش‌آموز:تصميم دارد بيشتر بازي خوب را با پسرها انجام دهد علاقه با بازي پسرانه دارد. زورگو است در كلاس و احساس قدرت مي‌كند وضعيت درسي خوب است و مدام نياز به تذكر دارد.

11-نام و نام خانوادگي:فاطمه‌الزهرا صالحي   سن :6 سال و 8 ماه وضعيت دانش‌آموز:خيلي گوشه‌گير- ساكت- كناره‌گير عدم تمايل به بچه‌ها و تنها با پسر عموي خود در كلاس ارتباط دارد. كودكي است كه اجتماعي نيست- هيچ‌گونه درخواستي از مربي ندارد ترس از جدايي خانواده دارد كه اين باعث شده در روحيه آن نمايش بگذارد با توجه به اينكه ؟؟ است ، آرام و مهرباني دارد.

12-نام و نام خانوادگي:فاطمه دوستي   نام پدر: عطاالله   سن :6 سال و يك‌ماه وضعيت دانش‌آموز:وضعيت درسي خوب است- حرف گوش‌كن- با هم كلاسي‌ها مشكل ندارد مربي از آن رضايت كامل را دارد.

13-نام و نام خانوادگي:نفيسه فتحي   نام پدر: مهدي   سن :5 سال و دوماه   وضعيت دانش‌آموز:وضعيت خوب – ساكت- عدم نظم و جا نيافتادن مقررات مهد- رضايت مربي از ايشان

14-نام و نام خانوادگي:مينا صادقي   نام پدر: قاسم   سن :6 سال       وضعيت دانش‌آموز:خوب در حد عالي از نظر كاردستي و نقاشي خوب است. نقاشي ها بزرگتر از سن خود ارائه ميدهد بچه‌بازي گوش- و منظم- مربي از آن راضي است.

15-نام و نام خانوادگي:مبين پورقلي     سن :6سال     وضعيت دانش‌آموز:بسيار شلوغ- عدم تمايل به نشستن در جاي خود. دوست دارد همه را اذيت كند- احترام به مربي- ترس از جدائي از موقعيت فعلي خود هيجان دارد. پيش فعال است- به نقاشي ها وي رنگ قرمز دوست دارد. فقط به يك موضوع خاص نقاشي علاقه دارد. عدم توجه به درس با تذكر مربي انجام مي‌دهد سعي مي‌كند همه را مسخره كند. دائم در سر كلاس مي‌دود- جنب‌و جوش زياد .

16-نام و نام خانوادگي:ثامن افسر   نام پدر: حميدرضا   سن :5 سال وضعيت دانش‌آموز:بسيار پرحرف- دائم در حال حرف زدن سرعت عمل در انجام تكاليف عالي است. بچه‌اي لج باز و لوس بار آمده. سرعت عمل و درس از همه بچه‌ها بهتر است- خود‌خواه است. تمايل به همه‌كارها با نظر خود را دارد.

17-نام و نام خانوادگي:ستايش قاسمي   نام پدر: مرتضي   سن :5 سال و 6ماه وضعيت دانش‌آموز:بازي‌گوش- پرحرف دوست دارد توسط ساير كوكان مورد توجه قرار گيردو جلب كند وضعيت درسي متوسط- خط آن خوب- علاقه به نوشتن بيش از حد انتظار.

18-نام و نام خانوادگي:آقا سجاد قرباني   نام پدر: قربانعلي   سن :5 سال و 4ماه وضعيت دانش‌آموز:5متوسط بوده وگاهي اوقات شلوغ بعضي اوقات آرام است- خيلي احساس غرور دارد و به همه زور مي گويد وضعيت درسي خوب است.

19-نام و نام خانوادگي:عليرضا يار محمدي   نام پدر: محمد   سن :5 سال و 3ماه وضعيت دانش‌آموز:وضعيت درسي خوب- پيشرفت در نقاشي- نسبت به قبل دانش‌آموزي است كه زود‌رنج است و اگر تحريك نشود احساس پيشرفت خوب را نشان ميدهد. بيشتر سعي مي‌كند كه كارهاي خوب انجام دهد تا مورد توجه مربي قرار گيرد و كاردستي‌هاي آن در حد انتظار است.

20-نام و نام خانوادگي:ابوالفضل صميمي   نام پدر: محمود   سن :6 سال وضعيت دانش‌آموز:ابتدا شلوغ به نظر مي‌رسد در حال حاضر خوب شده كه مهد وضعيت درسي خوب است- تمايل با هردوجنس پسر و دختر علاقه نشان مي‌دهد كه بازي كند مربي از آن راضي است وضعيت درسي خوب است.

21-نام و نام خانوادگي:حميد محمد‌دخت   نام پدر: يداله   سن :6 سال     وضعيت دانش‌آموز:ابتدا احساس خبره‌گير مي‌كرد علاقه به مربي نداشت نسبت به مربي توجه نشان نمي‌داد به مربي و توضيحات آن نگاه نمي كرد به زمين خيره مي‌شد. وضعيت انجام تكاليف خوب است- پيشرفت خوب نسبت به قبل داشته است با سجاد قرباني علاقه بسيار نشان مي‌دهد.

22-نام و نام خانوادگي:امير مهدي جعفرلو   نام پدر: اصغر   سن :5 سال و و 3 ماه وضعيت دانش‌آموز: ضمن توجه به مربي و توضيحات آن ندارد علاقه زيادبه گفته‌هاي مربي ندارد وضعيت درسي متوسط است- وضعيت جنب‌و جوش متوسط است.

23-نام و نام خانوادگي:فاطمه شيخ‌هرندي   نام پدر: حميدرضا   سن :6 سال و 7ماه   وضعيت دانش‌آموز:خوب- حرف‌گوش‌كن- جنب و جوش در حد عالي انجام هر كاري در موقع خود- توجه زياد به درس و مربي- رابطه با دوستان خوب است.

24-نام و نام خانوادگي:مجيد فرجي     سن :5 سال و 4ماه وضعيت دانش‌آموز:در اوايل سال در جلسات اول و دوم خوب بود به مرور احساس دلتنگي نسبت به خانواده ميكرد در اوايل بازي‌گوش- وضعيت درسي نسبت به قبل بهتر شده به مادر وابسته است- فعلاً به محيط مدرسه علاقه نشان مي دهد- بعضي مواقع خودسرانه كار انجام ميدهد در كل مربي از عملكرد و پيشرفت آن نسبت به قبل راضي است.

25-نام و نام خانوادگي:محمد رضا سلطاني   نام پدر: مصطفي سن :5 سال و 3ماه وضعيت دانش‌آموز:خجالتي در كل نسبت به محيط مدرسه احساس ابراز علاقه نشان ميدهد ابتدا كناره‌گير بوده در حال حاضر با همه خوب است- وضعيت درسي خوب است از كارش و انجام آن دوري ميكند. از انجام تكاليف برنمي‌آيد وابسته به مادر با تذكر مربي تكاليف را انجام ميدهد.

باتوجه به اطلاعات مربي نسبت به سطح سواد اولياء دانش آموزان، در حد پايين است مادران آنها اكثراً خانه‌دار هستند شغل اكثر پدران آزاد است.

حجم فضا مهد کودک 30 مترو تعداد دانش‌آموزان 31 نفر با دو مربي آموزشي میباشد.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

نتیجهآزمایشمیدانی

 

باتوجه به تست‌هاي توان سنجي بعمل آمده از حدود 25 نفر از دانش‌آموزان سنين 5 الي 6 سال مي‌توان چنين نتيجه گرفت كه ابتدا در حين شروع كار همه شاگردان(كودكان) از انجام اين كار(بازي) اضطراب داشتند هرچند هوش‌ها متفاوت بودند مي‌توان فهميد كه توان انجام كار توسط دختران نسبت به پسران بهتر صورت مي‌گرفت- دختر‌بچه‌ها با روحيه باز نسبت به انجام اين بازي مي‌آمدند ولي پسربچه‌ها اكثراً خونگرم و خجالتي به نظر ميرسيدند.

با توجه به نتايج بعمل آمده مي‌توان چنين تصور كرد در همه جا معمولاً پسربچه‌ها سعي مي‌كنند ابتدا دختران اين بازي و بازي‌هاي ديگر را انجام دهند و سپس از آنها تقليد كنند اين خود نشان‌دهنده توجه و علاقه دختران به اين‌گونه بازي‌هاست. پسرها هنگام انجام بازي مخصوصاً در مرحله اول خجالت مي‌كشيدند و از انجام بازي برنمي‌آمدند.

در حين دو مرحله از آزمايش بعمل آمده از كودكان به وضوح روشن بود كه پسرها آنقدر كه بايد به اين بازي علاقه وافر نشان نمي‌دادند ولي دخترها برعكس اين قضيه عمل مي‌كردند. وضعيت درسي دختربچه‌ها بهتر از پسرهاست.

براساس نظرسنجي بعمل آمده علاقه دخترها به مربي زن نسبت به پسرها بيشتر است. اين باعث توجه آنها به حركات و عملكرد مربي در كلاس ميشود پسربچه‌ها سعي مي‌كنند فقط در انجام بازيهاي گروهي خود را بيشتر نمايش دهند تا انفرادي. زيرا از خود استقلال نداشته و سعي مي‌كنند بيشتر به صورت گروهي و تقليد از آنها عمل كنند.

اساساً‌به صورت غريزي سليقه و علاقه دانش‌آموزان(بچه‌هاي دختر) به بازي‌هاي انفرادي و گروهي بيشتر از پسران است در هر بازي هم كه بخواهي توجه كني مي توان فهميد كه پسرها بهم‌ريخته‌تر از دختران هستند نحوه چيدمان بازي و نقاشي كردن دختر ها نسبت به پسرها بهتر است. در اين بازي هم در مرحله اول آن طوري كه هم بتوانند به نحو احسن از انجام بازي با اين دستگاه تعادلي برآيند نتوانستند. معمولاً بازي كردن با دستگاه تعادلي نياز به علاقه و استقلال و خودجوشي دارد كه مي‌بايست به طور مكرار صورت پذيرد. در مرحله دوم بازي اكثر دانش‌آموزان(بچه‌ها) خيلي بهتر نسبت به مرحله اول از خود علاقه نشان دادند يعني توانستند خود را بر روي اين دستگاه تعادلي بدن پيدا كنند و بهتر عكس‌العمل نشان دهند و بدن خود را با حركات 90 درجه‌اي چپ و راست اين دستگاه وفق دهند. حركت با اين دستگاه در واقع قسمت پاها و كمر را شامل مي‌شود كه بيشترين فشار بر روي زانوهاست.

حضور ما در كلاس بچه‌ها باعث شده بود كه آنها توجه خود را بيشتر به ما معطوف كنند تا مربي خود. چون معمولاً مربي‌ها به اشكال مختلف سعي در آرام كردن آنها دارند. سعي دارند بيشتر به مربي توجه كنند از شلوغ كردن بپرهيزند اين براي آنها تكراري شده بود مي‌خواستند از ما چيز تازه‌اي را ياد بگيرند معمولاً مربي آموزش با يك ضرب در منفي آنها را آرام ميكرد ولي برعكس مي‌خواست آرام و ساكت بنشينند تا ما اسم آنها را صدا بزنيم.

در اكثر مراكز آموزشي اين‌چنيني معمولاً از وسايل اسباب‌بازي ابتدائي بهره‌مندند و چيزي براي بروز استعداد كودك موجود نمي‌باشد مسئولين مراكز آموزشي بايد به اين نكته توجه كنند كه تأسيس چنين مراكزي سرگرم‌ كردن آنها و پركردن اوقات بچه‌ها و خود و در نهايت تحويل خانواده دادن نيست بلكه بايد در اين مقطع آنها را بسازند تا در آينده به انجام كارهاي عملي علاقه‌ نشان دهند.

اهداف تحقیق

آیا تاکنون چیزی درباره سفینه‌های فضایی حامل انسان شنیده و یا خوانده‌اید؟
شاید دانسته باشید که یکی از مشکلات بزرگی که دانشمندان برای غلبه بر آن بسی کوشیده‌اند، مساله «تعادل» بوده است؛ چرا که انسان به هنگام دور شدن از میدان گرانش زمین، تعادل خود را از دست می‌دهد.
تعادل یعنی آنکه بتوان وضع خود را با زمین ـ که پیوسته هر چیز نزدیک به خود را جذب می‌کند هماهنگ ساخت.بدون وجود تعادل، پرنده نمی‌تواند پرواز کند، انسان نمی‌تواند راه برود؛ و خلاصه هیچ جانداری حس جهت‌یابی نخواهد داشت.انسان دارای دو اندام تعادل است.این اندام‌ها در درون سر، در جایی نزدیک به گوش قرار دارند.هر کدام مانند کیسه‌ای است مملو از ماده‌ای به‌نام لنف. در داخل این اندام، نوعی مو وجوددارد که از درون یک یاخته حسی، روییده است.هنگامی که انسان سر خود را راست نگاه می‌دارد، فشار به‌گونه مساوی بر این موها وارد می‌شود؛اما اگر سر به این سو یا آن سو خم شود، فشار وارد بر این موها تغییر می‌کند؛ یاخته‌های حسی بر اثر این فشار، تحریک می‌شوند و تکانه‌های عصبی را به مغز می‌رسانند.
در این هنگام مغز، بعضی از ماهیچه‌ها را به حرکت وا می‌دارد تا بدن تعادل خود را باز یابد و بر زمین نیفتد.
افزون بر این، «اندام‌تعادل ما را قادر می‌سازد که بدانیم در کدام جهت حرکت می‌کنیم.
فرض کنید دراتومبیلی نشسته‌ایم؛ چون حرکت می‌کند، بدن ماکه به صندلی چسبیده است به سمت عقب کشیده می‌شود.دراین هنگام لنف موجوددر«مجاری ‌تعادل»موهای حسی رابه پشت خم می‌کند.
این کار باعث می‌شود تا بعضی از اعصاب که به موهای حسی پیوسته‌اند، پیامی به مغز مخابره کنند و آن‌گاه در مغز برای ما این احساس پیدا شود که داریم به سمت جلو حرکت می‌کنیم. پس از لحظه‌ای، حرکت لنف با حرکت بدن یکی می‌شود،‌ و موهای حسی هم دوباره راست می‌شوند و دیگر آن احساس حرکت ناگهانی به طرف جلو، از ما سلب می‌گردد. اکنون فرض کنیم پا را روی ترمز می‌نهیم. در این حالت بدن ما اندکی به جلو خم می‌شود، و لنف داخل اندام‌ها نیز همین‌طور. بر اثر این حرکت، لنف، موهای حسی را به جلو خم می‌کند؛ در نتیجه پیامی دیگر به مغز مخابره می‌شود و به ما ایناحساس را می‌دهد که سرعت اتومبیل رو به کاهش نهاده است.در هر اندام تعادل سه مجرا یافت می‌شود تا با سه سطح فضا هماهنگی داشته باشد. بدین‌گونه موهای حسی بهما آگاهی می‌دهند که به کدام جهت حرکت می‌کنیم: بالا یا پایین؛ این سو یا آن سو؛‌ به عقب یا به جلو.

ناحيه اي از مغز که تاکنون به نظر مي رسيد تنها نقش همکاري در پروسه حرکت و تعادل را داشته باشد، قادر است پردازش اطلاعات ديداري و فعاليتهاي مشابه را نيز کنترل کند.

به گزارش خبرگزاري ايسنا، واحدعلوم پزشکي ايران نقشي که تاکنون براي ناحيه " مخچه " در نظر گرفته مي شد، برقراري حالت تعادل در حرکت بود، اما بررسي مغز نوزاداني که به طور کامل تکامل نيافته بودند وظايفي بيش از اين را به مخچه مربوط ساخت .زماني که 74 نوزاد نارس با درجاتي از عقب ماندگي رشد ذهني تحت مطالعه قرار گرفتند و روي مغز آنها MRI صورت گرفت، مشخص شد نوزاداني که مخچه آنها تکامل نيافته بود نه تنها قادر به حفظ تعادل خود نبودند بلکه در آينده در برقراري ارتباط، انجام صحيح رفتاراجتماعي و پردازش اطلاعات ديداري نيز موفق نبودند.نتايج اين تحقيقات ثابت مي کند که آسيب ديدن ناحيه مخچه بر اثر تصادف يا حوادث مشابه عوارض فراواني را متوجه فرد مي سازد.

جداگانه از سیستم رایج ،اندامک های گوش داخلی جریان خونی که  به مغز می رسد را با سیستمی نشان میدهد که اندامک های گوش داخلی دارای کنترل کننده فشارخون ، کنترل می نماید .  نتیجه تحقیقات نشان می دهد که اندامک های گوش داخلی دارای یک اثر مستقیم در جریان خونی هستند.
به گزارش خبرنگار سایت پزشکان بدون مرز به نقل از گروهی از محققانگروهی از محققان دریافته اند که گوش داخلینقشی بیش از حفظ تعادل بدن را برعهده دارد و جریان خون را به مغز نیز کنترل میکند.  به نظر می رسد که اندامهای ظریفی که در اعماق گوش داخلی وجود دارد جریان خونرا به مغز تنظیم می کند.

محققان از این مطالعه که بر روی ۲۴ نفر انجام دادند،نتیجه گرفتند که این ارتباط احتمالا این توانایی را به انسان اولیه داده است کهمستقیم بایستد و در این حالت نیز خون به مغز انتقال یابد.
با استفاده از آزمایشهای سازمان فضایی آمریکا که برای فضا نوردان انجام می شود، محققان اندام هایی را کهتعادل بدن را کنترل می کند ارزیابی کردند. این اندامها در اعماق حفره های استخوانیگوش قرار دارد و جریان خون را در بدن هنگام چرخیدن و کج شدن کنترل می کند.

دکتر “جرج سرادور” که ریاست محققان را بر عهده داشت، گفت: این یافته ها می تواندبطور بالقوه به کشف درمان های جدید برای بیماری های مرتبط منجر شود.وی گفت: برای مثال افراد مبتلا به کم فشاری خون وضعیتی — به این معنی که این افراد زمانی کهخیلی سریع از جای خود بلند می شوند از حال می روند و یا دچار سرگیجه می شونداحتملا به دلیل یک مشکل مرتبط با گوش داخلی، جریان خون به مغز آنها ضعیف است.

سوالات و فرضیات تحقیق

1- تكامل و پيشرفت فيزيكي به كمك بازي در کودکان به چه میزان تاثیر دارد؟

کودكان دوست دارند مهارت جديد راه رفتن را به كار گرفته و آنرا براي كارهاي پيچيده تر و در موقيعت هاي جديد (مثلا بالا و پايين رفتن از راه پله ها) مورد استفاده قرار دهند. حفظ تعادل بر روي كُندِه درخت يا يك تكه چوب، راه رفتن روي ديوار كوتاه باغ يا روي جدول كنار خيابان وقتي كه دستش را گرفته ايد، براي آنها هيجان انگيز است؛ همينطور بالا رفتن از هر چيزي كه موجب شود آنها احساس كنند از اندازه طبيعي خود كمي بزرگتر شده اند نيز مي تواند آنها را به هيجان آورد.

در واقع، كودكان به طور ذاتي علاقه دارند از چيزهاي مختلف بالا بروند و اين تمايل ممكن است والدين آنها را (كه چنين انتظاري از كودك خود ندارند)، شگفت زده كند. ممكن است اولين نشانه هاي استعداد ورزشي آينده كودك يك ساله را زماني مشاهده كنيد كه از دسته هاي قفسه هاي آشپزخانه استفاده كرده بود براي اينكه خود را به بالاي كابينت ها برساند. البته استفاده از بازيهاي مربوط به حفظ تعادل يا بالا رفتن، به شرطي مناسب است كه فضا و محيطي امن براي كودك فراهم كنيم تا او بتواند در امنيت كامل به تمرين مهارتهايش بپردازد و در عين حال از موقعيتهاي خطرناك (مانند شيب تند راه پله هاي سيماني) كه مناسب سن او نيست، دور نگه داشته شود.

2-بالا رفتن حفظ تعادل در کودکان چگونه به وجود میاید؟

وسايل زمين بازي كه تركيبي از پله و نردبان با سرسره و ميله ها يا كُندِه هاي درختان (كه مي توان بر روي آنها به تمرين اگر كودك شما مشتاق بالا رفتن و حفظ تعادل است، او احتمالا از جلسات رقص يا حركات موزون بچه هاي كوچك لذت خواهد برد؛ اما با پهن كردن تعدادي پتوي نرم در كف اتاق نشيمن و قرار دادن چند جعبه مقوايي بزرگ هم مي توانيد همانقدر شادي و هيجان را براي كودك خود فراهم كنيد. جعبه ها را در يك رديف قرار دهيد تا "پلي بر روي رودخانه خروشان" باشد؛ يا آنها را در وسط اتاق پخش كنيد تا "راه پله هاي سنگي در وسط باتلاق" باشند. اگر به همراه كودك خود به جايي مي رويد، اجازه دهيد تا از يك ديوار كوتاه به عنوان طناب بندبازي اش استفاده كند، البته مي تواند از دست شما هم براي حمايت بيشتر، كمك بگيرد.

3- آموزش خلاق کودک محور چیست؟

امروزه در بسيارى از کشورهاى پيشرفته آموزش خلاق کودک‌محور به سياست و برنامه‌ى اصلى سامانه‌ى آموزش و پرورش تبديل شده است. آموزش خلاق کودک‌محور بر فلسفه‌ى آموزش مشارکتى و هميارى کودکان و آموزگاران و مربيان استوار است. در اين شيوه‌ى آموزشى، به رشد چندگانه و همسوى کودکان که شامل رشد هوشى، هيجانى، اجتماعى و زبانى است، توجه مى‌شود و به ويژه بر رشد هيجانى و اجتماعى که بنيادهاى پرورش کودک را مى‌سازند، تاکيد مى‌شود.
در شيوه‌ى آموزش خلاق کودک‌محور، برنامه‌ريزى آموزشى، همسو با برنامه‌هاى پرورشى است. در اين شيوه، آموزش بدون پرورش بى‌معنا و بى‌هدف است. برنامه‌هاى آموزشى از پايين و با توجه به رغبت و گرايش کودکان طراحى مى‌شوند. در حالى که در شيوه‌ى سنتى آموزش، پرورش سياست‌ها و برنامه‌ريزى‌‌هاى آموزشى از بالا به پايين و دستورى است، به رغبت و گرايش کودکان توجه نمى‌شود و جاى پرورش در اين گونه ازآموزش همواره خالى است.
در آموزش و پرورش مشارکتى، ديدگاه‌ها و گرايش‌هاى ياد‌گيرندگان، سبب مى‌شود که آموزگاران و مربيان، سازگار با استعدادهاى هر کودک به جريان يادگيرى سمت و سو دهند. در اين شيوه انديشه و هنر کودکان شکوفا مى‌شود. آموزش خلاق کودک محور تراز رغبت کودکان را مهم‌ترين اصل در فرايند يادگيرى مى‌شناسد. تا زمينه‌هاى مناسب براى رغبت کودکان فراهم نشود، آموزش برابر با اجبار و دستور است. اما هنگامى که همه چيز با رغبت کودکان برنامه‌ريزى شود، آموزش به جريانى آرامش‌دهنده و بالنده تبديل مى‌شود. در اين وضعيت است که انگيزه‌هاى کودکان براى يادگيرى افزون مى‌شود.
گونه‌ى آموزش خلاق کودک محور، واگرايانه است. در حالى که آموزش و پرورش سنتى، برپايه‌ى همگرايى و يکسان ديدن همه‌ى کودکان برنامه‌ريزى شده است. در آموزش و پرورش واگرا، هر کودک يک جهان متفاوت است که نيازها و گرايش‌هاى ويژه‌ى خود را دارد. برآيند چنين آموزشى به طور طبيعى کودکان خلاق‌ترى خواهند بود که توانايى درک بهتر و گشودن آسان‌تر رازهاى طبيعت و زندگى را دارند.
انديشه‌ها و تخيل‌هاى متفاوت، نقطه‌ى آغاز خلاقيت است. خلاقيت پديده‌اى دور از دسترس نيست، اگر گوهر وجودى کودکان را کشف کنيم. کودکان دوست دارند که آموزش با بازى همراه شود. برجسته‌ترين کارکرد بازى آزاد سازى انرژى‌هاى نهفته‌ى کودک و شکفتگى شخصيت اوست.

سوابق و پیشینه تحقیق:

بازی یکی از کلیدی ترین واژه ها در دنیای کودکان است. بازی های کودکانه، کودکان بازیگوش و بازی های دخترانه و پسرانه را همه ما شنیده ایم و از دوره کودکی خود خاطرات زیادی از بازی های کودکانه داریم. هم بازی شدن با همسن و سال ها، بازی در کوچه، دعوا در بازی های کودکانه، حداقل چیزهایی است که از آن دوره به خاطر داریم اما شاید هرگز نفهمیدیم که آن دوره و آن بازی ها چه نقش مهمی در شکل گیری شخصیت و توانایی ذهنی و جسمی ما داشته اند و تا چه اندازه متاثر از انواع این بازی ها، خود را برای ورود به بازی های دوران بزرگسالی آماده کرده ایم. سال هاست کارشناسان، روان پزشکان و متخصصان اطفال پی به نقش مهم بازی در دوره کودکی برده اند و تاکید می کنند که بزرگ ترها باید با فراهم کردن محیط مناسب و امکانات ضروری برای بچه ها، به اعتلای رشد و پرورش شخصیت آن ها کمک کنند. شاید همه ما کم و بیش مطالبی درباره اهمیت بازی برای بچه ها خوانده باشیم اما بدون تردید هنوز مسائل زیادی وجود دارد که در این حوزه ناگفته مانده است. بنابراین به سراغ گیتی اسدی کارشناس ارشد روان شناسی کودک رفتیم تا در این باره گفت وگویی داشته باشیم.

وی با اشاره به تاریخچه بازی می گوید: به نظر می رسد بازی با حیات آدمی درهم تنیده شده و از بدو تولد جزئی از زندگی انسان بوده است. انسان از نظر فیزیولوژیک نیاز به جنبش و حرکت دارد و نیاز خود را به حرکت با بازی تامین می کند. به این ترتیب شاید بتوان گفت بازی لازمه رشد ذهنی و شخصیتی انسان است. به همین دلیل کارشناسان بازی کودکان را نه یک امر پیش پا افتاده بلکه مفهومی بسیار عمیق و پرمعنا توصیف می کنند. به گفته آدلر بازی فرآیندی است که کودک را برای آینده آماده می کند. بازی، وسیله ای است برای سازندگی کودک و بیان خواسته های وی، بازی منعکس کننده کنش عاطفی، روانی، اجتماعی و شخصیتی کودک است و ترس و تهدید و پرخاشگری وی به وسیله بازی به عروسک یا هم بازی های او منتقل می شود.

به همین دلیل است که کارشناسان مسائل تربیتی بر این عقیده اند که بازی به تسهیل رشد کودک می انجامد. رشد اجتماعی، عاطفی و ذهنی او در کاوش محیط طی فرآیند بازی صورت می گیرد و حتی ساده ترین بازی ها، حاوی پیام های مهمی برای اوست. بازی قایم باشک که از دیرینه ترین بازی هاست، در شناخت محیط اطراف برای کودک نقش مهمی ایفا می کند. او مجبور می شود طی فرآیند این بازی، چشم و گوش خود را به تمامی به کار گیرد تا بتواند کسی را که مخفی شده پیدا کند و یا اگر مخفی شده، خود را کنترل کند تا دیرتر پیدا شود. کودک در فرآیند بازی با همسالان به اولین مراحل رشد اجتماعی گام می گذارد و با درک موقعیت هم بازی خود، با او کنار می آید. دعوا می کند، قهر و آشتی می کند و در مجموع همزیستی را با دیگران می آموزد. او در واقع از همین جا خود را برای ورود به زندگی اجتماعی آماده می کند. ذهن کنجکاو کودک از طریق بازی اشباع می شود و طی بازی های گروهی، یاد می گیرد که باید برای تعامل و همزیستی با دیگران از برخی رفتارهای نادرست خود دست بردارد.وی با اشاره به افزایش توانایی کودک در انجام بازی های مختلف می گوید: کودک در هر سنی به یک سری اسباب بازی های خاص گرایش پیدا می کند، به طور مثال کودک در ۴ هفتگی می تواند با چشمانش چیزی را تعقیب کند برای همین آویزان کردن اسباب بازی روی تخت می تواند باعث شادی او شود. همین کودک، آب بازی را هم بسیار دوست دارد. یک ظرف آب که دست کودک درون آن برود و بتواند آب را لمس و درک کند، برای او بسیار لذت بخش است. در ۷ ماهگی می تواند شیء را در دست بگیرد و پازل های کوچک چوبی یا پلاستیکی یا جغجغه می تواند برای او جذاب باشد. می بینید که نیازی نیست هزینه های خاصی کرد زیرا کودک از محیط اطراف لذت می برد و آن را دوست دارد، کودک در ۱۰ ماهگی بازی کردن را با بزرگسالان دوست دارد و اسباب بازی هایی با رنگ های تند که بتواند آن ها را از هم جدا و دوباره به هم وصل کند برای او جذابیت دارد. این نوع اسباب بازی می تواند کودک را ساعتی سرگرم کند و ضمنا او با انگشتان و دستانش آشناتر می شود و توانایی های خود را بهتر می شناسد. عروسک های پلاستیکی حیوان یا انسان نیز نقش مهمی در رشد و پرورش شخصیت کودک دارند زیرا عروسک  درهای دنیای جدیدی را به روی آن ها باز می کند و با این عروسک ها دنیای جدیدی خلق و خود را در مقام تصمیم گیر و سازنده تصور می کنند. بچه ها اغلب با عروسک اقدام به داستان پردازی و در دنیای خیالی خود شخصیت و هویت جدیدی را تجربه می کنند، از زمانی که کودک خط خطی کردن را یاد می گیرد والدین باید مدادرنگی و کاغذ در اختیار وی قرار دهند تا او بتواند اولین تجربه های خود را با کاغذ و قلم کسب کند. دادن اشیاء نه فقط به رشد جسمی و ذهنی بلکه در پرورش شخصیت نیز به او کمک می کند. کودکان بزرگ تر که می توانند در فضای آزاد بازی کنند برای اولین بار جدایی را از پدر یا مادر تجربه می کنند و می فهمند که می توانند با فاصله گرفتن از آن ها هم لذت ببرند، سرسره، چرخ و فلک، الاکلنگ و تاب بازی های آشنای دوران کودکی همه مایند که لذت فراوانی برای کودک به همراه دارند.

درباره تصور نادرست برخی والدین که بازی را یک کار تفریحی می دانند که اگر هم انجام نشد، مشکلی پیش نمی آید، گفت: خوب است بدانید بازی موجب افزایش توانایی های کودک می شود و هر بازی به اندازه خود در شکل گیری شخصیت او تاثیر دارد. کودک در تعامل با محیط اطراف فقط در فرآیند بازی است که می تواند خود را تخلیه کند. حتما کودکانی را دیده اید که با عروسک خود صحبت می کنند، او را تهدید یا دعوا می کنند، یا برعکس کودکانی که عروسک خود را نوازش می کنند با او با مهربانی رفتار می کنند و نسبت به او ملاطفت به خرج می دهند، در واقع کودک منعکس کننده دنیایی است که در آن بزرگ شده و با الگوبرداری از آن چه در محیط پیرامونش می بیند با عروسک خود بازی می کند. بنابراین والدین باید نوع بازی و واکنش کودک را در بازی زیرنظر بگیرند و پی به اشتباهات تربیتی خود ببرند. هم چنین باید درنظر داشت که نمی توان نوع خاصی را از بازی به همه بچه ها پیشنهاد کرد بلکه بسته به سن و جنس کودک، باید به آن ها توجه کرد. در بسیاری اوقات پازل و بازی های بسیار ساده ای که والدین همراه با کودک انجام می دهند می تواند بسیار مفیدتر از خرید اسباب بازی های گران قیمت باشد. در مورد کودکانی که به بازی های رایانه ای علاقه دارند هم باید اشاره کرد که بازی های جذاب رایانه ای در صورت آگاهی کافی نسبت به محتوای بازی و همکاری والدین با کودک می توانند مفید باشند. والدین نمی توانند برای همیشه کودک را از انجام بازی های رایانه ای منع کنند اما قانون و قاعده می تواند در این باره وجود داشته باشد. لازم است والدین هنگام خرید این بازی ها به جذابیت و آموزشی بودن آن ها دقت کنند و او را با بازی تنها نگذارند بلکه با او مشارکت کنند، تا خودش را برای انجام بازی  در اتاق حبس نکند. قانون و قاعده هم لحاظ شود به این ترتیب که مثلا بگوییم اگر فلان کار را انجام دادی می توانی یک ساعت بازی رایانه ای انجام بدهی و به این قانون هم پایبند باشیم، وابستگی کودک به بازی های رایانه ای باعث بروز مسائل و مشکلات عدیده ای ازجمله منزوی شدن کودک، بی میلی به بازی های گروهی، قرار گرفتن دائمی در محیط پراسترس بازی و اعتیاد به بازی می شود که بسیار خطرناک است. از سویی فعالیت های گروهی و بازی در محیط باز می تواند گرایش کودک را به بازی های رایانه ای کمتر کند زیرا اگر در طول روز به اندازه کافی اشباع شده باشد، دیگر تمایلی به انجام بازی های رایانه ای نخواهد داشت.

حفظ تعادل در این زمینه وظیفه مهمی است که والدین بر دوش دارند به این معنا که محدود کردن کودک به انجام بازی های گروهی و یا به عکس بازی های رایانه ای هر یک تبعات خاص خود را دارند. حتی این تعادل در خرید اسباب بازی نیز نقش بسیار مهمی در رشد و شخصیت کودک دارد. تنوع اسباب بازی در حال حاضر دست والدین را برای انتخاب آن ها باز گذاشته است، بنابراین بهتر است آن ها با درایت و با توجه به علاقه کودک به خرید اسباب بازی به ورطه افراط یا تفریط نیفتند. نکته ای که نباید از آن غافل شد اهمیت حضور پدر و مادر در بازی کودکان است. بچه ها لذت وافری از بازی با پدر ومادر خود می برند و یکی از راه های شاد کردن بچه ها، همین کار است، بنابراین لازم است والدین به اهمیت نقش خود در دنیای بازی های کودکانه کودک پی ببرند.دختران و پسران بنا به جنسیت خود بازی های مختلفی را دوست دارند به طور مثال دخترها به علت توانایی کلامی بیشتر خود نسبت به پسران بازی های کلامی یا بازی هایی را که در آن ها بیشتر حرف می زنند دوست دارند در صورتی که پسران بازی های هیجان انگیز و ماجراجویانه را بیشتر می پسندند. در این موارد والدین نباید حد و مرزی برای بچه ها قائل شوند و باید به علایق آن ها احترام بگذارند. متاسفانه برخی والدین از اهمیت بازی بی اطلاعند و با خشونت نسبت به کودک رفتار می کنند و اجازه نمی دهند او بازی های موردعلاقه خود را انجام دهد در صورتی که والدین باید به کودک بگویند وقتی فلان کار را انجام دادی می توانی با دوستت ۲ ساعت بازی کنی و این حق او را به رسمیت بشناسند.

چکیده مربوط به مطالب تحقیق

کودکان هنگامی که بازی می کنند از دید و نظر بزرگ سالان در بی نظمی به سر می برند. در تحقیقات انجام شده ، کارشناسان بر این عقیده هستند ، کودک در هنگام بازی نه تنها رو به شکل گیری گام می نهد ، بلکه رشد فکری ، ذهنی ، اجتماعی و عاطفی آنان تکاملی تصاعدی به همراه دارد. کودکانی که بیش از حد رویی به بازی می آورند ، هم از نظر یادگیری و هم به لحاظ رشد شخصیتی ، غیر مستقیم رو به نوک هرم آموزشی گام برداشته اند. به عبارتی بازی و ویژگی های آن منشاء هر کار مفیدی در جهت شخصیت پردازی کودک است. آن ها تا زمانی که خسته نشده اند نه تنها دست از بازی نمی کشند ، بلکه همچنان به فعالیت خود ادامه می دهند. و نیز کارشناسان کودک احتمال داده اند ؛ این گونه کودکان در بزرگ سالی شخصی آرام ، لایق و با پشتکار خواهند بود. از آن دست آدم ها ی منظمی هستند که نهایت تلاش شان را برای آسایش افراد جامعه به کار خواهند بست.

بسیاری سعی کرده اند ، تعریف مشخصی در رابطه با بازی کودک ارایه دهند ، اما باید به عرض برسانم ، بازی کودکان هیچ گونه قاعده و تعریفی را بر نمی تابد. زیرا بازی دارای یکسری ویژگی های متفاوت است ، که آن را از سایر فعالیت های بدنی جدا می کند. سراسر وجود کودک شادی است و او با این نقطه ی اثبات شده بازی هایش را با همان ویژگی ها ابراز می کند. کودکان آزادانه حرکات و سکنات شان را در راستای ابتکار و خلاقیت و توامان با شادی ها و کامروایی ها یشان که نشان از انرژی بیش از حد است ، در بازی به منصه ی ظهور می رسانند.

بزرگ سالان همیشه نگران بازی های کودکان خود هستند. عقیده بر این دارند بازی اگر از حد و مرز خود خارج شود کودک را از لحاظ تربیتی دچار تزلزل خواهد کرد. و یا این که توان مفید و خلاقیت شان را از دست می دهند. این گفته در صورتی صحیح خواهد بود که بازی کودکان به دور از ابتکارو خلاقیت باشد. مرز بین بازی کودکان گذشته با کودکان امروز نوع و نگرش و میزان فعالیت بدنی و فکری آن است. بزرگ سالان در وهله ی نخست باید دریابند ؛ نباید از کودک اعمال و اندیشه ای به میزان یک انسان بزرگ انتظار داشت.کودکان همیشه در حال تجربه اندوختن هستند و دوست دارند که همه چیز را مورد آزمایش قرار دهند. تکرار در آن آزمایش ها ، آن هم به میزان بسایر وسیع زمان بازی را زیاد می کند. ورود غیرمنتظره ی بزرگ سالان به دنیای کودک امکان صدمات جبران ناپذیر به همراه دارد ، و نباید بی گدار کودک را از نوع و میزان بازی برحذر کرد. دقت در امر آموزش ، امروزبه مراتب دقیق تر و وسیع تر از گذشته است.

کودک از همان اوان خردسالی بدون آن که بزرگسالان در زمینه ی مفاهیمی همچون آزادی و آزادگی را به خوردشان بدهند ، آنان خود با نوع بازی های از پیش تعیین شده ، خلاقیت به خرج می دهند و آزادانه ابتکار خود را در بازی های حتی چندین و چند ساله نیز به کار می برند. این به معنای آن است که کودک دارد مشق آزادی را بدون آن که با مفهوم و معنای آن آشنایی تام و یا لازم را داشته باشد فرا می گیرد. یکی از نشانه های ورود کودک به این مفهوم آزادی بی نظمی و خستگی است که در حین بازی کودک دچار آن می شود. در لابه لای آن بی نظمی ها به نظمی درونی و انسجامی دلپذیر رهنمون می شود.

کارشناسان و روان شناسان کودک بعد از سال ها تحقیق و آزمایش دانستند که از طریق ایجاد یکسری بازی های نو و خلاقیت برانگیز می توانند غیر مستقیم در تربیت و قوه ی یادگیری کودک نقش ایفا کنند. آنان گفتند : نباید کودک را با مفهوم بازدارنده ای همچون دروغ و دغل بازی آشنا کرد. بچه ها علاوه بر این که هر چیزی که در اطراف شان اتفاق می افتد را جذب و به درون خود راه می دهند ، خیلی زود آن را با میزان راست گویی ویا دروغ گویی آن می سنجند.

تکراردرهر کاری الزام رعایت قوانین ابتکار آن کار را در پی دارد. کودکان چون ساعت ها و یا شاید هفته ها و ماه ها با یکسری بازی های مختص به جامعه ای که در آن زندگی می کنند سر و کله بزنند ، به تدریج یاد می گیرند ، هر بازی قوانین خاص خودش را دارد و گاه می تواند خلاقیت و ابتکار فراخوری از خود ارایه دهند و نوع بازی را در مجرایی دلپذیر تر هم سو گردانند. این بدان معنا است که اهمیت بازی های آموزشی در همان نوزادی و همین طور در کودکانی معلول و معیوب ، زمینه سازی برای آزادی ، خلاقیت ، و در نهایت رعایت قوانین و ابتکار در کار و بازی و زندگی به همراه دارد. کودکان با بازی رو به تکامل گام بر می دارند ، اگر طبق گروه سنی کودک را از بازی دور نگه داریم ، از همان دوران کودکی حق آزادی را نه تنها از او سلب کرده ایم ، بلکه نوعی پریشانی ذهنی و در نهایت عدم ارضاء در هر کاری را بهاوارزانی داشته ایم. نتیجتا" بزرگ سالان مقدمات بازی کودکان خود ، با آن فعالیت های به ظاهر آشفته را باید فراهم کنند ، تا مبادا عقده ها لاپوشانی شوند و کودک هم دوران خردسالی و هم آینده اش به مخاطره افکنده شود. بازی برای آنان لذت آور و سود مند است ، و نباید در انتظار نتیجه ی آن بود ، بلکه باید کودک و بازی هایش را به حال خود گذاشت. غرق شدن در بازی نه تنها مفید است ، اگر بخواهیم آن ها را از آن دنیای شیرین و خلاقبرانگیزبیرون بکشیم ، تلنگر به شیشه ی وجود کودک زده ایم و عواقب آن سال ها بعد در شخصیت متضاد او باید سراغ گرفت.

مربیان کودکان معلول و معیوب به این نکته توجه داشته باشند که کودک معلول با ورود به دنیای بازی جرات پیدا می کند همه چیز را مورد آزمایش قرار بدهد، ابتکارداشته باشد و در نهایت فعال باشد. اگر کودک معلول در بازی دچار شکست شود ، راه برای موفقیت در آینده را مهیا کرده است.

پیاژه در سال 1959 به طور عملی به اثبات رساند که کودکان در حین بازی تجربه هایی ریشه ای کسب می کنند ، رابطه بین علت و معلول را در می یابند ، میزان درک و تصور خود را بالا می برند و به مفهوم های ناشناخته دسترسی پیدا می کنند.

اگر خواهان جامعه ای سالم و مفید هستیم باید به آموزش و نقش آن در تربیت کودک اهمیت قایل باشیم. رابط بین کودک و آموزش بازی است ، و جامعه باید امکانات آن را برای کودان مهیا کند. البته در جامعه ی مدرن والدین به فراخور توانایی خود بخشی از آن را فراهم می کنند ، مجریان و مدیران دولت نیز بخش دوم آن را اگر بر پا دارند مشکلات تربیتی و آموزشی تا راسته ای حل خواهد شد. و نباید فراموش کنیم که به همان نسبت باید در فکر ایجاد امکانات بازی کودکان معلول در جامعه نیز باشیم.

کودکان با بازی نه تنها سرگرم می شوند ، تا رده ای سازنده خواهند بود. یاد می گیرند برای هر کاری قوه ی تفکر ، ادراک و هوش خود را در شکلی مناسب قالب ریزی کنند ، و در مواقع بحران و معضلات عاطفی و اجتماعی راه حلی برای آن بیابند. در دنیای اندیشیدن ، تصور و بازی هر چیزی و هر کاری امکان پذیر است. کودک می تواند در هنگام بازی ، بدون آن که خطری متوجه او باشد ، پرخاشگر ، تند خو ، حسود و بی نهایت ترسو باشد. او با ابراز این گونه حالت های به ظاهر نا هنجار دارد از فرصت یاد گیری ای که برایش فراهم گردیده استفاده می کند. درواقع این گونه فعالیت به کودک امکان می دهد که از اضطراب و نگرانی جلو گیری کند. کارشناسان بر این عقیده استوارند ، کودکان از طریق بازی آسان تر از آموزش های سنتی به توانایی های لازم و ضروری می رسند.

روش تحقیق:

بدیهی است که بیشتر ما نمی توانیم کار را از بازی تشخیص بدهیم. بعضی مواقع امکان دارد خصوصیات بازی را با کار اشتباه بگیریم. کار به قصد و عمد صورت می گیرد ، حال بازی به طور ارادی است و می توان کاری را در آن صورت داد. کاری که در بازی انجام می شود را می توان به صور مختلف انجام اش داد و نتایجی شاد ونامحدود از آن به دست آورد. کودکان با تکرار کار در هر بازی به مهارت های لازم دست می یابند. اگر دوچرخه سواری را در نظر بگیریم ، کودک با تکرار پا بر رکاب فن و فوت دوچرخه سواری را یاد می گیرد. اگر این کارها در چهارچوب بازی قرار بگیرد کودک آزادانه و صمیمانه آن را انجام می دهد و خود را وقف آن می کند

بازي وسيله اي است براي سازندگي کودک. او از طريق بازي ياد مي گيرد ،ابداع مي کند،تجربه مي کند و غيره. کودک از راه بازي ميتواند به استعدادها، تواناييها، خواسته ها و نکات ضعف و قوت خود پي ببرد و لذا با شناخت ويژگيهاي خود ساخت شخصيتي خود را تحکيم بخشد. کودک از راه بازي مقابله با شرايط زندگي را مي آموزد ،در مي يابد که چه موقع بايد براي رسيدن به هدف بجنگد و چه موقع بايد مصالحه نمايد. چه موقع بايد ساکت و چه موقع فعال باشد. او در مي  يابد که هرگاه بخواهد به هدف برسد ملزم و ناچار است که برخي از مقررات را رعايت کند.با ديگران همکاري کند و طلب کمک از ديگران بنمايد. در مي يابد که در بسياري از مواقع به تنهايي قادر به دست يابي به هدف نيست . با بازي در مي يابد به اصول و قواعدي در جامعه وجود دارد که او نيز به عنوان عنصري از آن جامعه ملزم و مقيد به رعايت آنهاست.بازي به کودک کمک مي کند تا آنچه که در درون دارد اما قادر به بيان  آن نيست بيان دارد و يا به قول " اريکسون" با بازي به صورت مبهم صحبت نمايد. چرا که بازي کودکاني را که قادر به بيان منظور خود به صورت کلامي هستند ،قادر مي سازد تا برخي از احساسات خود را به صورت کلامي بيان دارد و از اين راه تخليه اي رواني صورت گيرد.با تمام فوايدي که در بازي موجود است ،نبايد در بازي تا آن حد پيش رفت که بازي که صورت تمام زندگي کودک درآيد و ساير فعاليتهاي او را تحت الشعاع قرار دهد. بايد بازي کودک به نحوي ترتيب يابد که او را از فشارهاي هيجاني و روحي که خارج از توان اوست برحذر دارد. در زمينه ي بازي کودک بايد نکاتي رعايت گردد که اهم آن به شرح زير است:
1 -کودک بايد به نوعي از بازي که جنبه ي يادگيري دارد، اشتغال ورزد.
2-در هر بازي کودک بايد حتي الامکان قواعد و مقرراتي را رعايت نمايد تا دريابد که در زندگي واقعي نيز رعايت مقررات جز» اصول اساسي زندگي است.
3-اصول و مقررات و سنن زندگي بايد بتدريج و همگام با رشد ذهني و جسمي کودک به او آموخته شود. در اين صورت کودک با کمال ميل و رغبت آنها را خواهد پذيرفت.
4-حتي الامکان بايد سعي نمود تا در هنگام بازيهاي تقليدي ، الگوهاي مناسب و مطلوب براي کودک انتخاب شود.
5-دقت در رفتار و کردار بزرگسالان و انجام امور مطلوب ، خود راهنمايي در الگو گزيني مناسب کودک از طريق بازي است. در اين راه هرگاه شخص بزرگسال خود را ملزم به رعايت مقررات و اصول نمايد ،غير مستقيم به کودک مي آموزد که رعايت اصول و مقررات وظيفه ي کليه افراد است نه کاري خاص کودک.

تعريف ويژگي هاي اساسي بازي
براي اينکه بتوان فعاليتي را بازي ناميد، بايد داراي پنج ويژگي اساسي باشد. اول اينکه بازي داراي انگيزه دروني است. هدف آن در خودش نهفته است، و تنها بهخاطر رضايت حاصل از انجام آن صورت ميپذيرد.
دومين ويژگي بازي اين است که به صورت آزادانه انتخاب شود. اگر کودکان وادار شوند يا حتي با ملايمت زير فشار قرار گيرند تا بازي کنند، ممکن است هيچگاه به فعاليت تعيين شده به چشم بازي نگاه نکنند. براي مثال در بررسي کينگ(1979)، مشخص شد اگر معلم براي شاگردانش بازي را تعيين کند، آنها به آن همچون کار مينگرند;در صورتي که اگر خودشان حق انتخاب داشته باشند آن گاه همان فعاليت را نوعي بازي ميدانند.
سومين ويژگي اساسي بازي از آن است که بايد خوشايند باشد. کودکان بايستي از انجام آن لذت ببرند وگرنه نميتوان آن را به عنوان بازي در نظر گرفت. چنانچه کودکي را که تنها بنا به درخواست والدينش به اجبار پذيرفته است فوتبال بازي کند، در نظر بگيريم، معلوم ميشود فعاليت او در زمين فوتبال هيچيک از آن ويژگيهاي بازي را که تاکنون به آن اشاره شد، ندارد.بدون ترديد فوتبال براي اين کودک انگيزش دروني ندارد، بلکه انگيزهي انجام تنها خوشحال کردن والدينش است. فوتبال، فعاليتي نيست که او آزادانه خودش انتخاب کرده باشد، بلکه والدينش آن را انتخاب کردند.سرانجام، دشوار بتوان فعاليتي را که باعث ايجاد فشار رواني بسيار زياد در شرکت کننده ميشود، خوشايند ناميد!
چهارمين ويژگي بازي، واقعيت گريزي است. به اين معني که با عنصر وانمودسازي به معناي برهم ريختن واقعيت براي انطباق با رغبتهاي بازيکن همراه است. اين امر به ويژه در بازيهاي نمادين که ويژگي اصلي دورهي پيشدبستاني است، مصداق دارد;يعني هنگامي که کودکان مدت زيادي از وقت خود را براي آزمون نقشهاي جديد و بازي کردن در صحنه هاي تخيلي صرف ميکند.
سرانجام اينکه بازيکن بايد در بازي شرکت داشته باشد. کودک بايد از لحاظ جسماني، رواني و يا هر دو درگير بازي باشد، نه اينکه منفعل باشد، يا نسبت به آنچه که روي ميدهد، بيتفاوت باشد.

بازي کار و آموزش خردسالان
بازي، از جنبه هاي بسياري با آنچه به طور معمول کار پنداشته ميشود، متفاوت است. تفاوت عمده اين است که حتي هنگامي که کار لذتبخش باشد، باز هم عاملي بيروني، آن را برميانگيزد نه دروني. کار هدف دارد، نظير کسب درآمد، ارتقاي شغلي، احساس مفيد بودن، يا دستيابي به موفقيت در حيطهاي معين. کار، گاهي مانند بازي آزادانه انتخاب ميشود، اما امکان کار نکردن در جامعهي ما کمتر وجود دارد. کسي که کار را لذتبخش بداند خوشبخت است، اما براي بيشتر کارکنان وضع اين گونه نيست. عنصر واقعيت گريزي که از جملهي مشخصات خاص بازي است، معمولا    در فعاليتهاي کاري وجود ندارد. سرانجام آنکه کار، در  آخرين ويژگي شبيه بازي است. هر دوي   آنها حداقل تا اندازهاي شرکت کنندگان را فعالانه سرگرم ميسازند.
روانشناسان و معلمان هم در اين نکته که بازي  خودانگيخته و بيهدف، رشد کودکان را تسهيل ميکند توافق دارند، اما ارزش کار در چيست ؟ آيا بازي براي رشد کودکان فعاليتي ارزشمند است، اما کار اينگونه نيست؟آيا کار در زندگي کودکان نقش دارد؟مسلم است که کار در کنار بازي از جايگاه خاص خود برخوردار است،  به ويژه هنگامي که به مسائل مربوط به آموزش و پرورش کودکان ميپردازيم، نزديکي بين اين دو بديهي است.

از نظر حیات شناسی : بازی وسیله ای سلامت جسم و پرورش حواس است .

از نظر جامعه شناسی : بازی را برای رشد اجتماعی کودکان ضروری می دانند .

از نظر روانشناسی : بازی فعالیت منحصر به فرد آدمی است .

از نظر زیست شناسی : بازی را برای رشد و تکامل موجود زنده لازم می دانند .

اول معلمان و دانشمندان تعلیم و تربیت بازی را برای بهبود ناراحتی های عاطفی تجویز می کنند .

معلمان و کودک شناسان بازی را به عنوان یکی از ابزراهای مطمئن برای شناسایی استعدادهای کودکان به کار می برند. بازی دنیای کوچک شده ی بزرگسالی باقوانین خاص خود است

بازی کودک فعالیتی است که در عالم بدون مسئولیت باشد و طبق تمایل فطری خود به فعالیت و حرکت می پردازد بدون اینکه عمل سودمند را از عمل غیرسودمند تشخیص دهد و در حین بازی قیافه ی جدی به خود می گیرد. حواس خود را متمرکز می کند و توجه خاص نسبت به عمل خود دارد و از طریق بازی روح همکاری، دوستی، صمیمت، فرماندهی، انضباط و پرورش وجدان فردی در کودک شکل می گیرد و باعث رشد ماهیچه ها، حواس، عواطف، تفکر و استعدادهای وی می شود.

روش وابزار گرد آوری تحقیق:

در این تحقیق با استفاده از فعالیت گروهی وازطریق یک جستجو میدانی در گروه کودکان زیر 6سال به گردآوری مطالب پرداخته شده است .همچنین بازیهای سنتی ایرانی که پیشینه تاریخی نیز دارد الگوهای مناسبی در بهره گیری محقق از بازی های تعادلی را دارا است .

روش تجزیه وتحلیل اطلاعات

نگاهی به ویژگی های یك اسباب بازی خوب از ابعاد روانشناختی -آموزشی

تنوع تولید و اشباع بازار از انواع اسباب بازی ها، هرچند كودكان را هر لحظه با دنیای جدیدی آشنا كرده و رویاهایشان را به واقعیت تبدیل می كند؛ اما همین تنوع، انتخاب بهترین گزینه را با اندكی دشواری روبه رو كرده است. توجه به خواست كودك از یك سو، ضرورت توجه به كیفیت اسباب بازی های انتخابی از سویی دیگر و تاكید روانشناسان بر انتخاب بهترین گزینه، والدین و كودكان را كلافه و سردرگم كرده و قدرت انتخاب را از آنها سلب می كند، اما می توان با توجه به چند نكته ساده، انتخاب اسباب بازی را به سرگرمی شیرین تبدیل كرد.
آنچه در پی می خوانیم نگاهی است به ویژگی های یك اسباب بازی مناسب، به ویژه از ابعاد روانشناختی و آموزشی.

۱- نخستین ویژگی هر اسباب بازی برانگیختن حس كنجكاوی كودك است؛ به عقیده روانشناسان اسباب بازی خوب نه تنها نباید برای او یادآور بازی خاص بوده و تكراری به نظر برسد،بلكه باید حس كنجكاوی او را برانگیزد.
این ویژگی به طور شاخص باید جدا از هر خصوصیت دیگری مدنظر قرار گرفته و اسباب بازی با این ویژگی برای كودك انتخاب شود. از سوی دیگر هر یك از قطعاتی كه با قرار گرفتن در كنار یكدیگر شیء واحدی رامی سازند؛ باید به تنهایی حس كنجكاوی كودك را برانگیزد. به طور مثال قطعات مختلف یك ماشین مانند چرخ ها، فرمان و... هر یك باید ذهن كودك را به سوی بررسی و سپس نحوه اتصال آن با بخش های دیگر متوجه كند. به این ترتیب كودك با كاربرد بسیاری از قطعات و اشیا نیز آشنا می شود.
اسباب بازی هایی كه هر بار بتوان شیء جدیدی را با آن ساخت- مانند انواع لگو(Lego)- بهترین گزینه هستند. خرید انواع عروسك، شخصیت های كارتونی و... كه كودك با داستان آنها از طریق تلویزیون یا فیلم آشنا است نیز مناسب است. چون حس كنجكاوی كودك را برای خلق داستانی جدید تحریك می كند؛ حتی خرید كتاب های نقاشی یا كتاب هایی كه با استفاده از برچسب(عكس برگردان)شخصیت ها را می توان مشخص كرد: گزینه خوبی است؛ چرا كه كودك سعی می كند تا با مراجعه به اندوخته ذهنی خود نكاتی را یادآوری كند.
به طور خلاصه می توان گفت بازی های سازه ای- بازی هایی كه كودك با اتصال قطعات به یكدیگر سازه یا ساختار واحدی را می سازد، مانند انواع لگو(lego)- به شدت بر روی ذهن كودك تأثیر مثبت داشته و به خوبی ذهن او را به سوی شناسایی و ساخت تازه ها سوق می دهد. یكی از نكات مورد توجه درباره این بازی ها؛ فعالیت آزادانه ذهن كودك و امكان ساخت وسایل جدید در هر بار بازی با این قطعات است.
روانشناسان معتقدند این قبیل بازی ها نه تنها برای كودكان خلاق وسایل بازی بسیار مناسبی است؛ بلكه برای فعالیت كودكانی كه ذهن چندان پویا و خلاقی نیز ندارند توصیه می شود چراكه ذهن این كودكان را نیز برای فعالیت تحریك می كند.
۲- اسباب بازی باید پرسش های زیادی را در ذهن كودك ایجاد كند. نو بودن و غیرتكراری بودن اسباب بازی شاخص ترین مشخصه ای است كه می تواند ذهن كودك را به پرسیدن و جستجو وادار كند. این نو بودن به معنی خرید دایمی اسباب بازی نیست بلكه به این معنی است كه كودك بتواند بارها و بارها بازی جدیدی را با اسباب بازی اش تجربه كند. حتی عروسك نیز باید از كیفیتی برخوردار باشد كه كودك با هر بار دیدن این وسیله، به سوی بازی با آن جذب شود.
در برخی موارد كودك با تكرار بازی با وسیله ای از آن هم دلزده می شود؛ برای جلوگیری از این حالت می توان با پنهان كردن موقتی اسباب بازی و ارایه مجدد آن به كودك حس كنجكاوی، اشتیاق و پرسشگری كودك را تحریك كرد.
۳- بازی و اسباب بازی باید پاسخگوی حس خلاقیت كودك باشد؛حس خلاقیت، حسی است كه در همه كودكان با شدت و ضعف مختلف وجود دارد بنابراین كافی است این حس در كودك بیدار شود. نقاشی، بازی با لگو، بازی با اسباب بازی های فكری، كاردستی و... به خوبی حس خلاقیت كودك را سیراب می كند.
۴- خط مشی بازی كودك را با ظرافت تعیین و هدایت كنید؛ پژوهشگران به والدین توصیه می كنند بدون آنكه مستقیماً كودك را به نقاشی كردن و یا بازی خاص سوق دهند بازی با اسباب بازی یا وسیله ای خاص را خود شروع كنند. مثلاً برای جلب نظر او با مدادرنگی شروع به نقاشی كنید، به این ترتیب كودك بدون توضیح، كار شما را تكرار خواهد كرد و با تكرار به شیوه ای صحیح او را به سمتی كه خواسته اید هدایت كرده اید. مدادرنگی، ماژیك و آبرنگ، پازل مناسب سن كودك، بازی های فكری و ... و كار كردن والدین با این وسایل كودك را به بازی این وسایل متوجه می كند.
۵- بازی باید مهارتی را به كودك بیاموزد، كودك با بازی باید مهارتی به مهارت هایش افزوده شود. این مهارت می تواند مهارت خواندن،نوشتن، صحبت كردن در جمع، برقراری ارتباط با دیگران، نقاشی، ساخت ساز ه های جدید، ارتقای حس مسئولیت پذیری و... باشد.
در حقیقت والدین باید با انتخاب صحیح وسایل بازی، مهارت هایی را به طور غیر مستقیم به كودك بیاموزند حتی این مسأله درباره كودكان كم توان و ناتوان نیز مطرح است.
نكته جالب و پراهمیت این كه كودكان با تكرار رفتار والدین، مهارت های خود را ناخواسته افزایش می دهند. به طور مثال بازی با عروسك ها(خاله بازی) تكرار زندگی واقعی آنها و والدین شان بوده و كودك با تكرار حركت های والدین در بازی خود مهارت هایی چون همكاری ، همفكری، مسئولیت پذیری، خرید كردن، نظافت و... را می آموزد. بنابراین لازم است تا والدین نه تنها اسباب بازی های مناسب برای ارتقای مهارت های كودك را انتخاب كنند بلكه در رفتارهایشان نیز دقت و ظرافت لازم را به خرج دهند.
۶- اسباب بازی های كودكان پیش دبستانی باید آنها را برای ورود به مدرسه آماده كند؛ به عقیده روانشناسان بهترین شیوه آموزش، سوق دادن غیر مستقیم كودكان به سوی آموزش های لازم برای شروع مدرسه است چرا كه آموزش مستقیم، كودك را از آموزش دلزده می كند. پژوهشگران معتقدند والدین باید رفتارهایی چون نوشتن خاطرات روزانه، نامه، مطالعه كتاب و... را در حضور كودكان انجام دهند تا كودك به این رفتارها حساس شده و برای تقلید از والدین از آنها كاغذ، قلم، دفتر، مدادرنگی، كتاب و...درخواست كند. به این ترتیب كودك مهارت های اولیه را پیش از ورود به مدرسه می آموزد.
۷- اسباب بازی نباید كودك را به سوی خشونت و تكرار رفتارهای خشن سوق دهد، بنابراین از خرید انواع سی دی، شخصیت های كارتونی عروسكی خشن، تفنگ، اسباب بازی ها با صدای گوشخراش و... خودداری كنیم.
۸- تعادلی میان خرید اسباب بازی ها برقرار كنید؛ به این معنی كه در مقابل خرید مدادرنگی، كتاب و... توپ سایر اسباب بازی هایی را كه باعث تحرك كودك می شود،فراموش نكنید. بازی های پرتحرك بخش دیگری از نیازهای روحی-روانی كودك را برآورده می كند. از طرفی با بازی های گروهی كودكان رفتارهایی چون مشاركت، گذشت، مسئولیت پذیری، رفتار با همسالان، یافتن دوست و... را می آموزند.
۹- اسباب بازی را مناسب سن كودك انتخاب كنید، بازی كودك با اسباب بازی كه از سن كودك پایین تر است او را از تلاش بازداشته و كودك را به دستیابی آسان به خواسته ها عادت می دهد. این مسأله درباره بازی هایی كه از سن او بزرگتر است نیز صادق است. به این ترتیب كه سختی نامناسب این بازی ها كودك را از تلاش دلزده كرده و او را از ادامه فعالیت باز می دارد و تفكر شكست در مقابل تلاش را به ذهن او القا می كند. بنابراین وسایل بازی باید دقیقاً مناسب سن كودك انتخاب شوند.
۱۰- در نهایت اینكه وسیله بازی ابزاری برای رشد و بالندگی ذهنی و جسمی كودك است بنابراین باید طوری انتخاب شود كه كودك با وسایل بازی اش، لذت بازی و تفریح را تجربه كند.

محدودیت های تحقیق

نكاتي در مورد تهيه اسباب بازي كودكان

تمايل به بازي كردن در سرشت كودك وجود دارد و بازي كردن با اسباب بازي نه تنها كودك را سر گرم مي كند بلكه موجب تقويت قدرت بينايي , توانايي جسمي , توانايي حسي ,  لمسي  و تحريكي كودك مي شود . كودك با بازي كردن مهارتهايي را مي آموزد  و ياد مي گيرد كه دستها را چطور با چشم  و حواس ديگر هم آهنگ سازد  . بازي  به تجربه آموختن  كودك كمك مي كند و در بعضي مواقع وسايل بازي به كودك آرامش مي بخشد مثلا  حالت تهاجم خود را به عروسك اعمال مي كند... كودك نمي تواند گوشه اي آرام و ساكت بنشيند  و اگر وي را به چنين حالتي وا داريم سبب بد خلقي و تحريك پذيري او مي شود .براي تهيه اسباب بازي بايد جنس , سن عقلاني ,شخصيت ,علاقه و استعداد كودك  در نظر گرفته شود  و موجب بروز خطراتي براي كودك نگردد مثلا نبايد داراي لبه هاي تيز و برنده  باشد يا قطعات كوچك  جدا شدني نداشته باشد  كه كودك آن را در دهان بگذارد و ببلعد . رنگ آن  بايد ثابت و قابل شستشو و تميز كردن باشد . موقعي كه كودك از يك اسباب بازي خسته مي شود  , بايد آن را براي چند هفته از ديد وي  دور نگه داشت و سپس  به او پس داد.  براي جمع  كردن اسباب بازي يك جعبه مخصوص يا حتي الا مكان  اطاقي در نظر گرفته شود  تا پس از بازي  كودك آنها را جمع نمايد  . با داشتن اسباب بازي , كودك معني جمع كردن و مالكيت و نظم را مي آموزد .

برای تهیه اسباب بازی دختران و پسران ،به نكات زير توجه نماييد:

1-اسباب بازي هايي را براي كودك تهيه كنيد كه از نظر بهداشتي  كاملا مطمئن باشد و موجب انتقال  بيماري و آلودگي نشود

2-از خريد اسباب بازيهاي دست دوم جدا خود داري كنيد چرا كه از سلامت  شخص استفاده كننده قبلي يا محيط آن  اطمينان نداريد و آلوده نبودن اسباب بازي مسلما بسيار مهمتر از ارزاني نسبي آن مي باشد.

3-كودكان از 13 ماهگي تا 36 ماهگي معمولا اسباب بازي هاي  حركت دار و صدا دار را ترجيح مي دهند .در سنين قبل از آ ن نرم و بي خطر بودن اسباب بازي بسيار مهم است.

4ـ كودكان به اسباب بازيهاي با رنگهاي شاد و متنوع وزیبا علاقه بيشتري نشان مي دهند.

5ـ اسباب بازيهاي با شكل هاي آشنا از محيط و برنامه هاي رسانه ها و غيره مانند انواع عروسك و حيوانات عروسكي بيشتر مورد استفاده كودك قرار مي گيرد تا اشكال نا آشنا و غريب كه كاربرد آن را نمي داند  و اصلا نمي شناسد.

6ـ بازي در ماني با عروسكها امروزه يكي از روشهاي خوب در درمان ناهنجاريهاي رواني محسوب مي شود

7ـبازي كودك با اسباب بازيها ي مناسب و ديدن توانايي فرزند , در خيلي مواقع باعث آسودگي خاطر و رضايت  والدين خواهد شد.

8ـ بازي با اسباب بازي توسط كودكان زير 2 سال  نيز  باعث رشد جسماني حركتي و عاطفي كودكان ميشود  مثلا آنها را از دستي به دست ديگر مي دهد , آنها را به هم مي زند ,  اگر وي را تشويق كنند حركت خود را مجددا تكرار ميكند , اسباب بازيها را با ديگران رد و بدل كرده  و بازيهاي تخيلي را  با آنها انجام مي دهد .

9ـ در سنين 9 - 6  سالگي , گل  ,حيوان و مخصوصا عروسك  بيش از هر چيز ديگر براي كودك جالب است.

تعریف مفاهیم واصطلاحات تحقیق

تأملي در بازي کودکان

بازي از فعاليت هاي اساسي کودکان است . آنها از طريق بازي و از راه تجربه ، دنياي اطراف خويش را مي شناسند . کودکان به هنگام بازي مي توانند به نتيجه ي رفتار خود پي ببرند . ديدگاهها  احساساتشان را بيان نمايند ، با تخيل آرزوهايشان را به واقعيت نزديک نمايند و بر نگراني ها و اضطراب هاي خود فايق آيند . در حين بازي است که کودکان توانايي هاي جسمي خود را شناخته و در جهت تقويت و ايجاد مهارت تلاش مي نمايند . از اين رو ارزش بازي در ابعاد مختلفي چون ارزش هاي جسماني ، عاطفي ، شناختي ، اخلاقي و ديگر ابعاد قابل پيگيري است .

 

تعريف :

درک مفهوم بازي و ارايه ي تعريفي منسجم از آن بسيار مشکل است . تلاش هايي که در اين مسير صورت گرفته ، به پراکندگي تعريف منجر شده است ، در حالي که به نظر مي رسد ، بايستي تعريف ساده داشته باشد . « ميشل » و « مي سن » - دو تن از پژوهشگران - مجموعه اي از تعاريف مطرح شده را گردآوري و به اين شکل مطرح کرده اند .

 

* ويژگيهاي بازي و اسباب بازي

يک بازي و اسباب بازي مناسب داراي ۴ ويژگي است :

با سن کودک متناسب است .

خلاقيت را تأمين مي کند .

داراي قالب و محتواي متنوع است .

ساده و در عين حال ايمن است .

اسباب بازي هاي داراي مکانيزم هاي پيچيده و يا ظاهري غيرمعمول ، در برخوردهاي ابتدايي کودک را هيجان زده کرده و به طور مشخصي او را شادمان مي نمايد . اما در ادامه جذابيت خود را از دست مي دهد و کودک اقدام به کشف جزئيات آن مي نمايد . در حالي که اسباب بازي هاي ساده ، در ابتدا هيجان خاصي را در کودک ايجاد نمي کند ، اما در ادامه ، توجه و رغبت کودک به آن ادامه مي يابد . در هر بار بازي با آن ، به دليل امکان هر نوع تغيير توسط کودک ، جذابيت افزون تري به وجود مي آورد .

در مقايسه ي مواد طبيعي و مصنوعي نيز ، اثرات مواد طبيعي غيرقابل انکار است به عنوان مثال استفاده از « خميربازي » در عين تأمين خلاقيت قابل قياس با « گل رس » نمي باشد .

* بازي هاي کامپيوتري :

پيشرفت هاي سريع تکنولوژي و شيوع رايانه و بازي هاي رايانه اي ، همواره پرسش هايي در مورد ميزان و چگونگي استفاده از آنها را به دنبال دارد . معمولاً اين بازي ها به ۵ گروه اصلي تقسيم مي شوند :

بازي هاي استراتژيک مثل انواع جورچين ها و پازل ها

بازي هاي مبارزه اي تک نفره

بازي هاي ايفاي نقش

بازي هاي شبيه ساز

بازي هاي ماجرايي

بر اساس آمارهاي غيررسمي ، بيش از ۹۰ درصد بازي هاي عرضه شده در بازار عموماً بازي هاي مناسبي نيستند . نقش تخريبي آنها عمدتاً به دليل ارائه ي خشونت ، بي رحمي ، سکس و ... است . بايد اذعان نمود که بازي هاي استراتژيک و شبيه ساز داراي اثرات مثبتي در ارتقاء توانايي هاي ذهني هستند .

ظهور پديده اي جديد « اعتياد به بازي هاي رايانه اي » يادآور اين نکته است که مقدار زمان استفاده از اين بازي ها در دوره کودکي ، اهميت ويژه اي دارد .

حداکثر زمان استفاده ي مداوم از اين بازي ها بين ۴۵ دقيقه تا ۱ ساعت در روز پيشنهاد مي گردد .

* بازي هاي جسمي :

هدف از اين گروه بازي ها ، ارتقاء مهارت بدني است . تغيير الگوي تغذيه اي و حرکتي و ضعف مهارتهاي جسماني کودکان ، وجه ديگري از اهميت اين گروه را تأکيد مي نمايد .

انواع فعاليتهاي حرکتي چون : دويدن ، پريدن و جهيدن . با افزدودن رکوردگيري در هر يک از فعاليتها مي توان جنبه هدف دار نمودن آنها را دنبال کرد .

فعاليت هايي که با انواع توپ ها مي توان انجام داد .

مجموعه اي از « دست ورزي ها » ، کار با « گل رس » ، « خميربازي » و « ماسه » .

مجموعه اي از « نشانه روي ها » که با توپ هاي سبک ، حلقه هاي پلاستيکي و ... مي توان انجام داد .

فعاليت هايي با هدف تأکيد بر استفاده از حواس ، مانند تشخيص اشياء به کمک لامسه در زمان بسته بودن چشم ها ، حدس وقايع و يا عناصر با کمک حس شنوايي ، بويايي و ...

تمرين با ابزارهايي چون طناب بازي ، ميله ي تعادل ، دوچرخه و ...

* بازي هاي شناختي :

هدف از اين گروه بازي ها ، بالا بردن مهارت ذهني است .

انواع پازل ها ، جورچين ها ، مازها ، لگوها -- شرح وقايع ، اتفاقات ، داستان ها و ...

کشف روابط ، استفاده از بازي هايي چون بازي رابطه ، انواع دمينوها-حفظ اشعار موزون و يا آيات قرآن و ...

کشف شباهت ها و تفاوت ها در دو پديده طبيعي ( چون ميوه ها و گياهان ) و يا تصاوير

* بازي هاي اجتماعي :

هدف از انجام اين بازي ها ، بالا بردن مهارت هاي ارتباطي است . بازي هايي چون ايفاي نقش در قالب اعضاي خانواده ، يک گروه خاص ( دريانورد ، کوه نورد و ... ) ، خريد و فروش ، بازي هايي که با اسباب بازي ها و يا آدمک ها انجام مي گيرد .

* بازي هاي خلاق :

هدف از انجام اين گروه ، بالا بردن خلاقيت در افراد است . بايد يادآوري نمود که گروههاي ديگر بازي ها نيز تأمين کننده ي اين هدف هستند . مجموعه اي از وسايل بي استفاده و حتي دورريختني ، مواد طبيعي بي خطر و هر آنچه در اطراف ما وجود دارد ، منابع قابل توجهي براي اين گروه از بازي ها هستند . کودک در اين بازي ها ترکيب عناصر مختلف و شناخته شده و ايجاد يک ترکيب جديد را مي آزمايد . ساخت انواع « کلاژها » عمده ترين فعاليت اين بخش را تشکيل مي دهد .

کلاژهاي کاغذ رنگي ، پارچه ، نخ ،‌برگ هاي طبيعي ، صدف ها ، حبوبات ، چوب کبريت ، چوب بستني ، تراشه هاي مداد و چوب ، ماسه هاي رنگي و ...

کاغذ و تا

برش هاي گوناگون و متقارن کاغذ

ساخت آويزها ( موبيل )

ساخت انواع بادبادک ها

ساخت اشياء ، ميوه ها و حيوانات با گل رس ، خميربازي ، خميرايتاليايي ، خمير چيني و ...

* بازي هاي عاطفي :

هدف از اين گروه بازي ها ، بالا بردن سطح احساسات انساني و نيز شناخت آنها است . در بازي هاي اجتماعي نيز هدف تا حدودي تأمين مي شود . عمده ي فعاليت مناسب اين دوره براي کودک در اين گروه ، نگهداري از حيوانات خانگي و انجام امور ساده ي کشاورزي است . داشتن تکه زمين کوچک يا يک جعبه براي کاشت بذرهاي مختلف و گل ها بسيار قابل توجه است .

به اعتقاد پیاژه "روانشناس"، نوزاد، موجودی فعال ومبتکر رفتار است. طفل به سرعت تمایز بین خصوصیات محیط نزدیک خویش را می آموزد و به انطباق رفتار خویش در جهت الزامات آن ها می پردازد .

بازی تفکر کودک است. کودک در طی بازی به آزمایشگری، تمرین، تقلید، مذاکره، آمادگی و مرور ذهنی موقعیت های زندگی واقعی می پردازد. بازی شایستگی، استقلال، عزت نفس و مهارت های دیگر را گسترش می دهد. بازی عامل مهمی در پرورشی عقلی کودک به شمار می رود. کودک آن چه را در خانه می آموزد، ضمن بازی تکرار می کند و هنگام تکرار درباره ی آن ها می اندیشد و معنای بسیاری از این پدیده ها برای او قابل فهم تر می گردد.

مشاهدات مختلف گویای این امر است که کودکان از بدو تولد شروع به بازی می کنند و آن گاه با افزایش سن و کسب تجربه، نوع بازی خود را تغییر می دهند. در اوائل تولد، بدن کودک مرکز بازی هاست. کودک با اعضای بدن خود به بازی می پردازد . در واقع پیش از آن که ما به حرکات او به عنوان بازی نگاهی بیندازیم، او بازی خود را همراه با مجموعه ای از اکتشافات و تکرارها، تکان دادن اعضای حرکتی، ادراکات حسیِ همراه با حرکات محیطی از قبیل صداها، مزه ها و غیره، شروع می نماید و از تجربه ی آن ها لذت می برد. حرکت چشم ها و صدا درآوردن ها، همگی آغاز گر بازی کودک است، با این تفاوت که بسیاری از آن ها در ابتدا حالتی بازتابی داشته و سپس با کسب لذت و در نتیجه تکرار آن، جنبه ی بازی می یابد.

کودک آن چه را در خانه می آموزد، ضمن بازی تکرار می کند و هنگام تکرار درباره ی آن ها می اندیشد و معنای بسیاری از این پدیده ها برای او قابل فهم تر می گردد.

به اعتقاد روان شناسان، اطلاعاتی که کودک از طریق بازی کسب می کند نه تنها برای زندگی فعلی او، بلکه با زندگی آینده ی او ارتباط می یابد. بازی فرآیندی است که آماده سازی کودک را برای آینده مشخص می کند. چگونگی برخورد کودک با بازی، انتخاب بازی، اهمیت بازی و غیره، همگی نشان از چگونگی نگرش کودک به محیط اطراف خود و راهنمایی برای وابستگی و ارتباط با محیط دارد.

بازی برای تحول شناختی، عاطفی، اجتماعی و جسمانی کودک ضرورت تام دارد. بازی طریقه ی یادگیری کودک درباره بدن خود و دنیای پیرامون آن است. بازی وسیله ای برای سازندگی کودک است. او از طریق بازی یاد می گیرد، ابداع می کند و تجربه می نماید. کودک از طریق بازی می تواند به استعدادها، توانایی ها، خواست ها، ضعف و نکات مثبت و منفی خود پی ببرد و لذا با شناخت ویژگی های خود، ساخت شخصیتی خود را تحکیم بخشد.

بازی رشد هوشی را تسریع می کند. در این صورت آشنا کردن کودکان با بازی و تحریک آنها به بازی یکی از عواملی است که رشد شناختی کودک را تسهیل می کند. بازی برای رشد مهارت های ذهنی اساسی است. کودکان در بازی می توانند بدون دخالت دیگران تجربه بیندوزند و در این ضمن توانایی هایی را کسب کنند . از طریق آزمون و خطا به کشف راه حل ها بپردازد، مسئله گشایی کند و کسب تجربه داشته باشد. 

نقش بازی در گسترش زبان نیز از اهمیت شایان توجهی برخوردار است. از آن رو که زبان جزء مهارت ها و یادگیری های اکتسابی انسان می باشد، کسب تجربه در اثر کنش متقابل بین فردی، در بازی های گروهی از ضروریات آموزش زبان است. همانطور که کودک در ارتباطات بازی گونه خویش می تواند بسیاری از کلمات جدید و مفهوم ان را درک کند و یاد بگیرد. اکتشاف در قلب بازی قرار دارد و در ذهن کودک هر تجربه ای مهم تلقی می شود، حتی پرتاب کردن یک کاسه ی پر از روی سینی.

هم چنان که نوزاد بزرگ تر شده و به یک کودک نوپا مبدل می شود، بازی های او پیچیده تر و خیالی تر می گردد. در این سن، بازی طریقه ای مهم برای تمرین مهارت های کلیدی و کیفیتی از قبیل استقلال، خلاقیت، کنجکاوی و مسئله گشایی است. بازی همچنین پایگاه مهمی برای کشف احساسات و ارزش ها بوده و می تواند مهارت های اجتماعی را گسترش بخشد.

کودک از طریق بازی می تواند به استعدادها، توانایی ها، خواست ها، ضعف و نکات مثبت و منفی خود پی ببرد و لذا با شناخت ویژگی های خود، ساخت شخصیتی خود را تحکیم بخشد.

کودک از طریق بازی در می یابد که سهیم شدن و یا سهیم کردن دیگران در بازی یا اسباب بازی برای مورد قبول قرار گرفتن و پذیرفتن لازم است. آدلر می گوید بازی بیش از هر چیز دیگر یک تمرین اشتراکی است و این تمرین ها باعث می شود تا کودک ضمن برآوردن احساسات اجتماعی خود آن ها را ارضا نماید. کودک در می یاید که دیگران نیز همانند او تمایل دارند تا از اسباب بازی ها استفاده کنند. استفاده از اسباب بازی به او می آموزد که جهت نیل به تفاهم باید از مقررات و اصولی که مورد قبول همگان و هم بازی باشد، پیروی نماید.

کودک از طریق بازی و همانند سازی نه تنها به تمرین رفتارهای اجتماعی می پردازد، بلکه این خود برای اصلاح و گسترش این گونه از رفتارها فرصتی نیکو و شایسته در اختیار کودک قرار می دهد. به طور مثال، هر گاه کودکی نتوانسته باشد از طریقی معقول مکان و نقش شایسته ی خود را در اجتماع پیدا نماید، بازی به او فرصت خواهد داد تا با به تجربه در آوردن پندارها و آموخته های خود، نقش مطلوب و مناسب خود را بازیابد.

کودکان از طریق بازی به گسترش نیروهای درون و مراحلی که باید جهت خویشتن داری طی کنند، دست می یابند. این گسترش از طریق تغییری است که در ماهیت بازی بچه ها و هم زمان با پیشرفت بازی فرد به سمت بازی های جمعی و در نتیجه الزام رعایت روابط اجتماعی پدید می آید .به عنوان مثال در بازی های گروهی یاد می گیرد که باید در نوبت قرار گیرد ویا باید مقررات را بپذیرد  و یا ... این گونه از یادگیری ها در بالا بردن خویشتنداری موثر است.

اهمیت بازی در زندگی کودک آن چنان آشکار است که نیاز چندانی به استدلال ندارد. بازی نه تنها برای حرکت اندامهای گوناگون بدن، پرورش عضلات و صرف انرژی اضافی، که عدم مصرف آن حساسیت و عصبانیت را در پی دارد، ضروری است، بلکه یاری دهنده کودک در شناخت محیط و تسلط بر آن است. افزون بر آنچه که گفته شد، بازی موقعیتهای مناسب را برای سنجش توانایی های خود در اختیار کودک می گذارد و به وی می آموزد که چگونه میان واقعیت و تخیل تفاوت بگذارد. علاوه بر این از طریق بازی می توان کودکان را به انجام برخی از کارها یا فعالیتها ترغیب کرد. مثلا حتما مشاهده کرده اید که برای خوراندن غذا به کودکان بی اشتها از بازی استفاده می کنند و یا درمان بسیاری از مشکلات روحی در کودکان از طریق بازی درمانی امکان پذیر است.

بازی موقعیتهای مناسب را برای سنجش توانایی های خود در اختیار کودک می گذارد و به وی می آموزد که چگونه میان واقعیت و تخیل تفاوت بگذارد. علاوه بر این از طریق بازی می توان کودکان را به انجام برخی از کارها یا فعالیتها ترغیب کرد.

علاوه بر آن یکی دیگر از دستاوردهای بازی می تواند کمک به خواباندن به موقع کودکان باشد چرا که همین مساله(یعنی به خواب رفتن کودکان) گاه مشکلات فراوانی را برای والدین ایجاد می کند. بنابراین اگر خواباندن کودکتان در هنگام شب، برای شما تبدیل به یک کابوس شده و یا نمی توانید کودکان خود را به موقع به رختخواب بفرستید، توصیه های ما را در این یادداشت مطالعه کنید. در این یادداشت سعی شده است که یک سری بازی و سرگرمی مناسب به شما ارایه شود تا بتوانید کودکان دلبند خود را به راحتی به رختخواب بفرستید. این بازی ها و سرگرمی ها شامل یک سری فعالیتهای عادی است که می توانید هر شب یکی ازآنها را انجام دهید و به این ترتیب کودکان شما راحت تر به رختخواب بروند زیرا این بازیها راحت و البته قابل پیش بینی هستند ولی توجه داشته باشید که هر بازی و سرگرمی را نمی توان در رختخواب با کودکان انجام داد چرا که هدف از اجرای این سرگرمی ها آرام کردن و به خواب بردن کودکان است نه اینکه با انتخاب نادرست بازی و سرگرمی، بیشتر آنها را سرحال کرده و به وجد آوریم.

1- بازی با انگشتان

از انگشتان خود برای بازی با کودکان استفاده کنید. البته می توانید از کتابهایی که در زمینه عروسکهای انگشتی چاپ شده است نیز استفاده کنید هر چند که می توانید این کار را با هزینه کمتر نیز اجرا نمایید و به این ترتیب یک نمایش کوچک برای کودک خود ترتیب دهید.

از انگشتان خود برای ترتیب دادن یک مکالمه با کودک خود استفاده کنید. البته می توانید برای این کار از صداهای مختلف نیز استفاده کرده و به تقلید صدا بپردازید. برای مثال:

انگشت اشاره سمت چپ؛ در نقش پدر یا مادر: الان وقت رفتن به رختخوابه کوچولو

انگشت اشاره سمت راست؛ در نقش کودک: نه مامان، نه هنوز، من بازم می خوام بازی کنم...

2- بازی با لغات

برای کودکان بزرگتر که توانایی هجی کردن(بخش کردن) لغات را دارند، می توانید بازی هجی کردن لغات را اجرا کنید. اول یک لغت را برای کودک خود هجی کنید و سپس در مرحله بعد لغات نوشته شده بر روی کارتهای جداگانه را به کودک خود نشان دهید تا آن را بخواند و سپس هجی کند.البته شما می توانید برای کودک خود داستانی بخوانید و برخی لغات آن را انتخاب کرده و از کودک خود بخواهید که به جای آن لغت، یک لغت مترادف را بکار ببرند.

3- بازی با الفبا

یکی از حروف الفبا را انتخاب کنید مانند حرف"الف" و از کودک خود بخواهید اشیایی را که با این حرف شروع می شوند را نام ببرد. البته برای انجام این بازی می توانید از حروف مختلفی استفاده کنید.

4- بازی با عروسک

همانطور که الان شما کودک خود را در رختخواب می گذارید، کودکتان را تشویق کنید تا عروسک خود را در رختخواب گذاشته، آنها را ببوسد و بخواباند.به این ترتیب کودک شما متوجه می شود که وقت خواب او هم فرا رسیده است.

5- بازی نقاشی

در حالی که کودک شما خوابیده، صفحه محکمی را به او بدهید و از او بخواهید تصویری از اتفاقات روز یا خوابی را که دوست دارد ببیند، بکشد.

6- بازی حدس زدن

برخی از اشیا اطراف کودک خود را انتخاب کنید و از کودک خود بخواهید که سعی کند شی مورد نظر را حدس بزند. البته برای یافتن آن می توانید به کودک خود کمک کنید.

فراموش نکنید که در تمام این مراحل، کودک خود را در رختخواب نگهدارید و نگذارید که از رختخواب خارج شود. اگر تلاش بیشتری کرد، به وسیله این بازیها می توانید کودک خود را در رختخواب نگهدارید و خوابی شاد و آرام را برای کودک خود برنامه ریزی کنید.

 

نتيجهگيري :

دستيابي به اهداف مختلف بازي به منظور تأمين رشد در دوره ي کودکي ، زماني ميسر است که بزرگترها با صبر و حوصله با آن برخورد کنند ، بازي را جدي بدانند .هيچ گاه کودکان را مجبور به بازي خاصي ننمايند و آنها را با هم مقايسه نکنند . براي حصول به نتايج مطلوب ، با کودکان هم بازي باشند و از آن لذت ببرند .اكثر بچه‌ها سعي دارند كه كارها به صورت تكرار انجام پذيرد با اين عمل انجام اين‌گونه بازيها دفعه دوم از مرتبه اول بهتر است اين مرحله شروع آشنايي كودكان با جامعه و ابزار و وسايل آن است.

براي آينده مي‌توان پيشنهاد داد كه جهت استفاده از اين دستگاه در بازي‌هاي تعادلي از ميله عمودي كه يك سر آن به لبه پائيني دستگاه نصب شده باشد استفاده كرد اين عمل باعث مي‌شود كه شخص استفاده كننده به راحتي بتوانند تعادل خود را حفظ كند اكثراً در عدم حفظ تعادل دچار ضعف در انجام بازي ميشدند اين عمل صورت گرفته تطابق با شكل موجود در كتاب ساخته شده يعني آنچه كه در كتاب به آن اشاره شد. با ايجاد تغييرات اساسي بر روي دستگاه يعني تبديل از چوب به فلز صورت گرفته كه و داراي استحكام بيشتري است- به راحتي شكسته نمي‌شود- چرخش آن در هر درجه‌اي كه باشد به نرمي صورت مي‌پذيرد در هر صورت توان استقامت دستگاه تعادلي موجود با شكل كتاب 100 درصد بهتر و بالاتر است. علي‌ايحال مي‌توان پيشنهاد داد كه جهت ارائه به نمايشگاه از دو ميله عمودي جهت حفظ تعادل كودكان استفاده نمود.

بنابراين نتيجه‌مي‌گيريم كه اكثر بچه‌ها سعي دارند كه كارها به صورت تكرار انجام پذيرد با اين عمل انجام اين‌گونه بازيها دفعه دوم از مرتبه اول بهتر است اين مرحله شروع آشنايي كودكان با جامعه و ابزار و وسايل آن است.کودک از طریق بازی و همانند سازی نه تنها به تمرین رفتارهای اجتماعی می پردازد، بلکه این خود برای اصلاح و گسترش این گونه از رفتارها فرصتی نیکو و شایسته در اختیار کودک قرار می دهد. به طور مثال، هر گاه کودکی نتوانسته باشد از طریقی معقول مکان و نقش شایسته ی خود را در اجتماع پیدا نماید، بازی به او فرصت خواهد داد تا با به تجربه در آوردن پندارها و آموخته های خود، نقش مطلوب و مناسب خود را بازیابد.