امور فرهنگی در مرکز دایره المعارف بزرگ اسلامی 5

توضیحات

منتشر شده در دوشنبه, 30 -3443 03:25

نوشته شده توسط امید هدایتی پارسا

بازدید: 857

بسمه تعالی

شورای عالی علمی مرکز متشکل از 46 نفر مدیران بخشها و مشاوران علمی و ویراستاران ارشد، بر کلیه فعالیتهای علمی نظارت مستقیم دارد. این شورا برای تعیین سیاستگذاری های کلی مقالات، ماهیانه تشکیل جلسه میدهد و مصوّبات آن برای مؤلفین لازم الاجراست. روش کار برای کلیۀ دانشنامه‌های در دست تألیف، چنین است: فهرست مدخل ها توسط اعضای بخش گزینش عناوین با مراجعه به دائرةالمعارف ها، فرهنگنامه‌ها و منابع معتبر استخراج و برای ویرایش و اظهار نظر به بخشهای علمی ارسال می‌شود.

هر یک از مدیران و اعضای بخشها، فهرست مدخلهای خاص خود را بررسی می‌کنند، پس از حذف و اضافه و تهذیب و تأیید به بخش گزینش عناوین باز می‌گردانند. این عناوین پس از تأیید سرویراستار در فهرست مدخل ها قرار گرفته و برای هر یک پرونده ای علمی تشکیل می‌شود. یعنی پژوهشگران با مراجعه به اهم منابع، به ضبط و تصویربرداری از مطالب مربوط به مدخلها می‌پردازند. پرونده‌هایی که به این طریق تشکیل می‌شود، به تفکیک موضوع، به بخشهای علمی ارسال می‌گردد. مدیران بخشها براساس شناخت خود این مدخلها و پرونده‌های علمی را جهت تألیف مقاله به محققان داخل و خارج از مرکز سفارش می‌دهند.

فایده پرونده علمی این است که در وقت مؤلف صرفه جویی بسیار شده و نیاز به حضور فیزیکی وی تا حد زیادی مرتفع میگردد و به این جهت میتوان حتی به مؤلفین خارج از تهران و کشور نیز سفارش مقاله داد و از طیف گسترده تری از محققین استفاده نمود. پس از تألیف، ارجاعات مقاله به منابع استفاده شده، توسط پژوهشگران مستقل بخش بررسی، مورد مقابله قرار می‌گیرد. سپس در صورت وجود اشتباهات، گزارش آن برای اصلاح، به نویسنده بازگردانده می‌شود. پس از بازبینی مقاله توسط نویسنده، مدیر بخش و ویراستاران به ویرایش علمی مقاله می‌پردازند و در نهایت مقاله در بخش ویرایش و چاپ، از لحاظ فنی و اصول دانشنامه‌ نویسی مورد بررسی مجدد و ویرایش نهایی قرار گرفته و آماده چاپ می‌گردد. در هر یک از مراحل یاد شده، مقالات باید از نظر سرویراستار بگذرد. تأیید نهایی سرویراستار به منزلۀ اجازه چاپ مقالات است.
مدخل هایی که برای دائرةالمعارف بزرگ اسلامی پیش‌بینی می‌شود، کلیۀ زمینه‌های خرد و کلان فرهنگ و تمدن اسلامی، مانند قرآن ‌شناسی، فقه، حدیث، تاریخ سیاسی و اجتماعی، جغرافیای تاریخی و انسانی، اسلام و فرقه‌های اسلامی اعم از فرق مذهبی و مکاتب کلامی، فلسفه و عرفان، زبان و ادبیات سرزمین‌های اسلامی، تاریخ علوم ریاضی و طبیعی، هنر و معماری در سرزمین‌های اسلامی، مردم‌شناسی، و نیز جنبه‌های فرهنگ بومی و محلی اقوام مسلمان را در بر می‌گیرد.

این تنوّع در موضوعات و مدخل های دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، از یک سو امتیاز آن را بر دانشنامه‌های مشابه که به برخی از موضوعات تمدن اسلامی توجه بیشتری مبذول داشته‌اند، نشان می‌دهد و از سوی دیگر کوششهای گسترده‌تر و عمیق‌تری را برای دستیابی به نکات و جزئیات مهمی از این فرهنگ و تمدن که مورد غفلت قرار گرفته است را طلب می‌کند. لذا اصحاب دائرةالمعارف در تألیف و تحقیق، تکیه بر منابع اصیل و معتبر و کهنی را که از بطن و متن فرهنگ اقوام مسلمان و تمدن اسلامی برخواسته، اساس کار خویش قرار داده‌اند و البته این بدان معنی نیست که در این مهم از منابع جدیدتر و تحقیقات امروزی غفلت ورزند، بلکه می‌کوشند تا عناصر مختلف تاریخ سیاسی و اجتماعی و علمی و ادبی و هنری اسلامی را بی‌طرفانه و با نگاهی علمی از منابع اصلی استخراج نموده و در قالب مقالات منسجم ارائه کنند. به این دلیل مدخل ها و موضوعاتی در این دائرةالمعارف مطرح شده که برخی از آنها برای اولین بار مورد تحقیق دقیق قرار می‌گیرند.

نويسنده : امید هدایتی پارسا

این کاربر 5 مطلب منتشر شده دارد.