سازمان تبليغات اسلامي
معاونت امور فرهنگي و تبليغ
اداره كل تشكلهاي ديني و مراكز فرهنگي
عنوان تحقیق :رئوس فعالیتها و وظایف كارشناس سازماندهي ونظارت برمراكز فرهنگي
عبـــد ا لوحيـد جعفــــــرزاده
كارشناس سازماندهي ونظارت برمراكز فرهنگي
تعيين شاخصهاي فرهنگي بخشهاي مختلف سازماني يكي از گامهاي مهم در ايفاي نقش قرارگاهي سازمان مي باشد كه بهحول و قوه الهي امسال نهايي شد. مديريت هر استان مقدار كمي اين شاخصها را با توجه به ظرفيتهاي استان خود تعيين نموده است. در اين بين ساماندهي و حمايت از تشكلهاي ديني بعنوان برنامه اصلي اين اداره كل ابلاغ گرديد. اين برنامه شامل دو شاخص اصلي حمايت از تشكلهاي ديني و همچنين حمايت از اقشار تأثير گذار
مي باشد. اين نوشتار بمنظور بهينه سازي و ارتقاء كيفي فعاليتها ي اين اداره كل به تعريف و تبيين شناسه هاي شاخصهاي فوق الذكر و همچنين زير شاخصهاي مربوطه مي پردازد.
شاخص اول به نوبه خود به شش زیر شاخص تقسیم می شود که عبارتند از :
تعداد هیئات مذهبی مورد حمایت
تعداد هیئات محوری مورد حمایت
تعداد کانونهای فرهنگی –تبلیغی مورد حمایت
تعداد کانونهای فرهنگی-تبلیغی محوری مورد حمایت
تعداد انجمن های اسلامی (اصناف،ادارات،کارگران،محلات) مورد حمایت
تعدادسایر تشکلهای دینی مورد حمایت
شاخص دوم نیز به نوبه خود به سه زیر شاخص تقسیم میشود که عبارتند از:
تعداد مداحان موردحمایت
تعدادمعلمین و اساتید مورد حمایت
تعداد فعالان فرهنگی و مذهبی مورد حمایت
اهداف اجرایی عبارتند از:
- سازماندهی و همسوسازی اقشار تاثیرگذار در راستای اهداف نظام وانقلاب
- الگوسازی وزمینه سازیجهت استفاده نسلجوانازاقشارتاثیرگذاروجذب بیش ازپیش جوانان به برنامه هاومراسم مذهبی
-کمک به ترویج و تولید آثار دینی و تغذیه فکری جامعه از طریق آثار علمی و فرهنگی اقشار تاثیرگذار
-معرفی تشکلهای دینی محوری جهت الگو پذیری دیگر تشکلهای استان وارتقاء كيفي فعالیتهای آنها
-کاهش آسیبهای اجتماعی وانحرافات عزاداری با تغذیه فکری مناسب توسط تشکلهای دینی
- افزایش تعامل دوسویه میان سازمان وتشکلهای دینی واقشار تأثیرگذاراجتماعی درراستای اجرای فعالیتهای فرهنگی
- ارتقاء سطح بین وآگاهی های اعتقادی مسئولین تشکلهای دینی واقشار تاثیرگذار وهدایت برنامه های فرهنگی آنها
-کمک به اجرای برنامه های تشکلهای دینی وغنا بخشی به آنها
تعریف واژه ها:
الف- ستون برنامه :
ساماندهی:
نظم و ترتیب دادن و همسو ساختن گروهی از افراد یا تشکلها در راستای هدفی خاص.
حمایت:
پشتیبانی معنوي، مالی و برنامه ای از فعالیتهای فرهنگی تشکل دینی یا قشر تأثیرگذارمورد نظر.
تشکل دینی:
گروهی از افراد مذهبی ومتدین وملتزم به اصل ولایت فقیه که با هدف ترویج فرهنگ دینی و اقامه مراسم وشئونات مذهبی به صورت سازمان یافته اماغیر دولتی به ا نجام فعالیتهای فرهنگی اقدام می نمایند.
ب- ستون شاخص:
اقشارتأثیرگذار:
اقشارتأثیرگذار به افراد واقشاری از جامعه اطلاق می شود که به دلیل ویژگی ها وتوانائی های شخصی ونه حقوقی و تشکيلاتی امکان تأثیرگذاری مثبت درحوزه فرهنگ دینی را دارند.این اقشار شامل مداحان اهل بیت، شعرا،نویسندگان، مبلغان وخطیبان دینی،اساتید دانشگاهی متعهد، ورزشکاران شاخص متعهد و... میباشد.
ج-ستون زیر شاخص ها:
برای رسیدن به این تعریف ابتدا نیاز به تبیین اصطلاحات می باشدکه ذیلاً به تعریف اصطلاحات بکاررفته در ا بلاغیه می پردازیم این اصطلاحات عبارتند از هیئات مذهبی،هیئات محوری، کانون های فرهنگی –تبلیغی،کانونهای فرهنگی –تبلیغی محوری، انجمنهای اسلامی ،سایر تشکلهای دینی ،
هیئت مذهبی
تشکل دینی است که با ماهیت مردمی ،غیرحزبی وغیر انتفاعی ،متشکل از اقشار مختلف اعم از زن ومرد بوده که اساساً با محوریت ترویج فرهنگ قران وعترت به برگزاری مراسم درمناسبتهای مذهبی (اعیاد مذهبی،موالید ووفیات ائمه معصومین) می پردازد وبا هدف زنده نگهداشتن سنت عزاداری درطول سال وبه صورت خاص درایام شهادت سید وسالار شهیدان حضرت اباعبدالله الحسین(ع) تحت ساختار مردمی وزیر نظر هیئت امناء فعالیت
می نماید.
هیئت محوری
هیئت مذهبی است که دارای ویژگی های زیر می باشد:
- مجوز فعالیت از سازمان تبلیغات اسلامی
- اساسنامه تأئید شده ازسوی سازمان تبلیغات اسلامی
- کادر اجرائی با متوسط تحصیلات دیپلم
- بهره مندی از روحانی درکلیه جلسات بطور مستمر
- جلسات هفتگی مستمر درطول سال
- برنامه های ثابت : قرائت قران،مجلس وعظ توسط روحانی،مداحی
- توانائی تشکیل اجتماعات باشکوه مردمی درایام خاص به قرار زیر:
به ازای هر 1000نفر جمعیت منطقه یک نفر
درمناطق ویژه(مناطق مرزی و اهل سنت ) بازای هر2000نفر یک نفر
$1- پرهيز از آسیبهای عزاداری مد نظر رهبر معظم انقلاب
انجمن اسلامی
تشکل دینی است که معتقد به اسلام وقانون اساسی ج. ا. ا عامل به احکام اسلام ومبشر تفاهم ووحدت که به منظور اشاعه فرهنگ ناب اسلامی وحراست از دستاوردهای انقلاب اسلامی درمحیطهای کاری ویا محلات ، به فعالیت فرهنگی می پردازد.
این تشکل به لحاظ حیطه فعالیت به چهار نوع تقسیم می گردد:
انجمن اسلامی ادارات(کارمندی): انجمن اسلامی است که دریکی از دستگاههای دولتی تشکیل ومشغول به فعالیت باشد.
انجمن اسلامی اصناف (بازار): انجمن اسلامی است که توسط اصناف شاغل ویا دریک بازار تشکیل شده و مشغول به فعالیت باشد.
انجمن اسلامی محلات(مساجد): انجمن اسلامی است که دریک محله تشکیل می شود ومعمولاً محل فعاتلیت آنها درمسجد می باشد.
انجمن اسلامی کارخانجات (کارگری): انجمن اسلامی است که دریکی از کارخانجات تشکیل ومشغول به کار باشد.
کانون فرهنگی – تبلیغی
تشکل دینی است که بصورت غیر انتفاعی به جذب نونهالان، نوجوانان، جوانان و کلیه آحاد مردم با هدف تبلیغ اسلام، بارور نمودن اعتقادات مذهبی، نشر و گسترش سیاستهای فرهنگی کلان کشور، ترویج رهنمودهای حضرت امام خمینی(ره) و مقام معظم رهبری و همچنین مبارزه با تهاجمات و شبیخون فرهنگی و به ثمر رساندن اهداف سازمان تبلیغات اسلامی بعنوان بازوان اجرایی سازمان عمل می کند.
کانون فرهنگی - تبلیغی محوری
کانون فرهنگی – تبلیغی است که دارای ویژگی های زیر می باشد:
- مجوز فعالیت از سازمان تبلیغات اسلامی
- اساسنامه تأئید شده ازسوی سازمان تبلیغات اسلامی
- کادر اجرائی با متوسط تحصیلات فوق دیپلم
- برنامه های ثابت ومستمر درطول سال شامل :کلاس قران،اخلاق،عقاید،احکام
- ارائه تقویم اجرائی سالانه برای برنامه های فرهنگی کانون
- داشتن مکان ثابت
- استفاده از اساتید مورد تأئید دارالقران درکلاسهای قران
- اداره کلاسهای اخلاق ،احکام ،عقاید توسط روحانی دارای پرونده تبلیغی
سایر تشکلها: کلیه تشکلهای مردمی با ماهیت اسلامی است که از نظر عنوان و یا چارت سازمانی، تحت عناوین فوق الذکر نمی باشند اما دارای فعالیتهای ثمربخش درحوزه فرهنگ دینی درجامعه هستند. نظیر موسسات فرهنگی وانتشاراتی یا تحقیقاتی ، شورای هیئات مذهبی، کانون مداحان، انجمنهای اسلامی محوری و ...
انجمن اسلامی محوری:
انجمن اسلامی است که دارای ویژگی های زیر می باشد:
- مجوز فعالیت از سازمان تبلیغات اسلامی
- تشکیلات وکادر اجرائی با حداقل تحصیلات فوق دیپلم
- جلسات وعظ وسخنرانی به فراخور ایام خاص
- داشتن فعالیتهای فرهنگی ،دینی متنوع ازقبیل: برگزاری نماز جماعت، طرح های تابستانی برای خانواهده اعضاء، چاپ نشریات وکتب ،برگزاری مسابقات فرهنگی و....
- فعالیتهای نرم افزاری واستفاده از بخش IT ازقبیل تولید لوح های فشرده با مضامین فرهنگی ،دینی؛ دارابودن سایت اینترنتی و....
- برنامه منظم ومؤثر درایام مذهبی وملی ازقبیل ماه مبارک رمضان، ایام شعبانیه،دهه فجر و....
مداح:
دراصطلاح این شیوه نامه به کسی گفته می شود که درطول سال به کرات درمجالس مذهبی وآئینی درمدح ومنقبت اهل بیت(ع) ویا دررثاء ومصیبت آنان به شعرخوانی، نغمه سرائی ، دیکلمه خوانی ویا اجرای سایر برنامه های مشابه محلی که مشروع باشد اقدام می نماید و مورد تأييد كانون مداحان استان و شهرستان باشد.
فعالان فرهنگی مورد حمایت:
نخبگان و شخصیتهای تاثیرگذار مذهبی، مدیران فعال تشکلهای مختلف دینی، مولفین کتب و مدیران نشریات دینی و فرهنگی، روحانیون متنفذ استان، سخنرانان و مبلغین مشهور، مجریان برنامه های مذهبی در رسانه ها، خیرین استان، شاعران مذهبی، هنرمندان متعهد، ورزشکاران شاخص متعهد و مذهبی هستند که با فعالیتهای مذهبی وفرهنگی شان توانسته اند در راستاي اهداف نظام تأثيرات مثبتي درقشرجوان وسایر اقشار اجتماعی بگذارند.
اساتید و معلمین مورد حمایت:
به آن دسته از مدرسین حوزه، دانشگاه و سایر مراکز علمی و آموزشی اطلاق می شود که به واسطه نوع وموضوع تدریس وبحثهای ارائه شده ویا به دلیل اخلاق وعملکرد اسلامی خود ویا سایر ابتکارات فرهنگی شان توانسته انددر ترویج فرهنگ دینی در قشر جوان ویا سایراقشار منشأ تأثیر مثبت باشند.
د) حمایت :
حمایت به سه شکل قابل اجراست:حمایت از تشکل دینی، حمایت از تشکل دینی محوری ،حمایت از اقشار تأثیرگذار:
حمایت از تشکل دینی:
این نوع حمایت شامل موارد زير مي باشد:
- حمایتهای موردی از برنامه های پیشنهادی تشکلهای دینی مطابق با وظايف سازمان
- انجام فعالیتهای متنوع فرهنگی درراستای سازماندهی وساماندهی و نیزتقویت تشکلهای دینی ازقبیل: برگزاری گردهمائی ، تغذیه فکری، برگزاری دوره های آموزشی واردوهای زیارتی ،بروز رسانی بانک اطلاعات تشکلهای دینی، و ...
حمایت از تشکل دینی محوری:
همه ساله برنامه های تیپ تدوین وجهت اجرا به تشکلهای محوری پیشنهاد میگردد که این تشکلها موظف به اجرای این برنامه ها با استفاده از منابع مالی وتحت نظارت سازمان می باشد
حمایت از اقشار تأثیرگذار:
حمایت از اقشار تأثیرگذار می تواند به طرق ذيل انجام شود:
$1- تغذيه فكري و حمايت نرم افزاري در قالب ارسال بسته هاي فرهنگي شامل: كتاب،سي دي، نوار كاست و ...
$1- برگزاری گردهمايي اقشار تأثیرگذار
$1- حمايت از برگزاري دوره هاي آموزشي جهت اقشار تأثیرگذار شامل : فنون مداحي و شعر شناسی، احكام ،عقاید، تاریخ اسلام و ...
$1- به روز رساني بانك اطلاعات تشكلهاي ديني(بخش اقشار)
فعالیت:
هراقدامی که باعث تحقق شاخصهای مذکور دراین متن می شود را فعالیت گویند. نوع اين فعاليت ها بر اساس نيازهاي بومي هر منطقه توسط خود استان طراحي و اجرا مي شود و در نهايت بايد گزارش آن به مركز ارسال شود.
$1Ø قابل ذكر است كه استانها بايد استراتژي فرهنگي استان خود را بگونه اي طراحي نمايند كه فعاليتهاي بومي هر استان منجر به تحقق كمي و كيفي شاخصهاي فوق الذكر شود.
رئوس وظايف و فعاليتها
1- اظهارنظر درباره طرحها و برنامه هایی که بوسیله مراکز فرهنگی پیشنهاد می شود.
2- ارتباط و تعامل با موسسات فرهنگی، محققان و متخصصان بمنظور برقراری مبادلات فرهنگی و پژوهشی.
3- بررسی مقدماتی و اظهارنظر درباره طرحها و برنا مه هایی که بوسیله مراکز فرهنگی پیشنهاد
می شود.
4- همکاری در امر رسیدگی به مشکلات اجرایی طرحها و فعالیتها و رفع نارسائیهای موجود در تعیین راه حلهای مطلوب
5- بررسی و اظهارنظر در مورد فعالیتهای مراکز فرهنگی با همکاری سایر کارشناسان گروه.
6- همکاری در ارائه پیشنهادات و روشهای مناسب جهت رفع نواقص اجرایی برنامه های مراکز فرهنگی.
7- اقدام به هماهنگی جهت اجرای مراسم مختلف، برپایی نمایشگاهها، جشنواره ها و مسابقات فرهنگی و اجتماعی ویژه مراکز فرهنگی.
8- همکاری در جمع آوری آمار و اطلاعات مربوط به عملکرد مراکز فرهنگی. ایجاد بانک اطلاعات مراکز فرهنگی.
9- برقراری ارتباط و تعامل با مراکز فرهنگی بمنظور کسب اطلاع از مسائل فرهنگی و انجام برخی تحقیقات لازم و استفاده از توانمندیهای آنان در فعالیت فرهنگی و تبلیغی.
10- مطالعه و اجرای سیاستها و خط مشی های سازمان در رابطه با مراکز فرهنگی. اتخاذ تدابیر لازم بمنظور بهینه نمودن فعالیتهای مربوطه .
11- هماهنگ نمودن برنامه های مراکز فرهنگی با خط مشی ها و سیاستهای سازمان.
12- تهیه نامه مساعدتهاي موردی تشكلها ،کمک در امور دفتری ، تایپ و ... حسب دستورمقام مافوق،انجام کلیه امور تفاهم نامه ای اداره کل و پیگیری تخصیص های مورد نظر.
13- ایجاد ارتباط و تعامل با مراکز فرهنگی بمنظور نشر و اشاعه فرهنگ و معارف اسلامی و اجرای برنامه های فرهنگی و تبلیغی سازمان از طریق آن مراکز با هماهنگی مقام مافوق.
14- همكاري در تهيه دستورالعمل سي و يكمين سالكرد دهه فجر ،شركت در جلسات ستاد دهه فجر انقلاب اسلامي،تهيه پيش گزارش دهه نفجر 31 بصورت پاورپوينت
اداره كل تشكلهاي ديني داراي كتب تخصصي درهر گروه مي با شد
18- انجام امور مربوط به هيئات مذهبي ،انجام امور مربوط به انتخابات شوراي هيئات مذهبي ،تهيه بيلان كاري سومين دوره انتخابات شوراي هيئات مذهبي
19- انجام امور محوله ، تجزيه و تحليل فرم هاي خلاصه برنامه پيشنهادي استانها ، ماموريت هاي
استاني و بازديد وباز رسي از نمايشگاه مناسبت هاي مذهبي استانها
15- جمعآوري اطلاعاتعموميوتخصصياستانهايآذربايجانشرقي،آذربايجانغربي، اردبيل و البرز
وتشكيلپروندهتحليلگزارشهاياستانها
16- انجام امور محوله ، تجزيه و تحليل فرم هاي خلاصه برنامه پيشنهادي استانها ، ماموريت هاي استاني و بازديد وباز رسي از نمايشگاه مناسبت هاي مذهبي استانها
17- تهیه نامه مساعدتهاي موردی تشكلها ،کمک در امور دفتری ، تایپ و ... حسب دستورمقام مافوق،انجام کلیه امور تفاهم نامه ای اداره کل و پیگیری تخصیص های مورد نظر.
18- بازنگري روند صدور مجوز و اساسنامه فعاليت مراكز فرهنگي تبليغي و تنظيم مراحل احصاء روشها، بازديد از نمايشگاه مناسبت هاي مذهبي استانها
19- شرکت در جلسات و همایشهای مربوطه حسب دستور مقام مافوق.