مقدمه
سازمان پژوهش و برنامه ريزي آموزشي سازماني است كه عهده دار وظايف پژوهشي و برنامه ريزي درسي در وزارت آموزش و پرورش كشور است و متعهد است به عنوان يك مركز علمي و پژوهشي نسبت به تحقيق و بررسي در مسائل كيفي آموزش و پرورش ، ارزيابي مستمر و تنظيم برنامه هاي تحصيلي ، تأليف و تدوين كتاب هاي درسي، رسانه هاي آموزشي و آماده سازي مدارس و موسسات آموزشي براي كاربرد وسايل و روش هاي نو در جهت اعتلاي كيفيت آموزش و پرورش اقدام نمايد.
تاريخچه
برنامهريزي و تأليف كتابهاي درسي (دورة ابتدايي تا پايان دورة متوسطه) از سال 1308 در ايران، حدود 80 سال قدمت دارد. ابتدا رد و قبول كردن تأليفات را يك هيئت مشاوره، كه در سال 1286 هـ .ش تشكيل شده بود، به عهده داشت.
در نهم تيرماه 1308، بنا به تصويب هيأت دولت وقت، چاپ و تأليف كتابهاي درسي دوره ابتدايي در انحصار دولت قرار گرفت و به عهدة ادارة امتحانات و برنامه گذاشته شد.
اين فعاليت در سال 1343 در قالب يك ادارة كل (ادارة كل مطالعات و برنامهها) با حضور و مديريت پنج مستشار امريكايي آغاز شد و در سال 1355 توسعة فعاليتهاي آن سازمان سبب شد سازماني ديگر به نام سازمان پژوهش و نوسازي آموزشي ايجاد شود و در سال 1358، با تصويب شوراي انقلاب اسلامي، نام آن مؤسسه به سازمان پژوهش و برنامهريزي آموزشي (نام فعلي) تغيير يافت.
چشمانداز سازمان
سازمان پژوهش و برنامهريزي آموزشي سازماني است علمي، يادگيرنده و بالنده، با برنامههاي درسي و آموزشي كيفي و مبتني بر دانايي، اين سازمان متناسب با تحولات علمي، پژوهشي و فناوري و با تكيه بر هويت ملي و ارزشهاي فرهنگي و اسلامي، ضمن تعامل سازنده با سازمانهاي مشابه در سطوح ملي، منطقهاي و جهاني، زمينههاي لازم را براي تربيت دانشآموزاني دانا، توانا، ديندار و آماده براي زندگي با عزت فراهم ميسازد.
دفترانتشارات و تكنولوژي آموزشي
وظایف سازمانی:
• پيگيري لازم براي تهيه طرحها و برنامه براي توسعه كمي و كيفي و گسترش فرهنگ بهكارگيري تكنولوژي آموزشي متناسب با برنامه درسي ملي.
• تهيه طرحهای لازم برای هدايت آموزش و پرورش استانها بهمنظور ترويج آموزش بر بستر تكنولوژي آموزشي (رسانههاي ديداري ـ شنيداري ـ الكترونيكي)
• برنامهريزي و هدايت براي گردآوری منابع علمي داخلی و خارجی در زمينه مفاهيم تكنولوژي آموزشی بهمنظور استفاده کارشناسان و مسئولان نظام آموزش و پرورش کشور
• تهيه، تدوين، بازنگری و اصلاح استانداردهای ملي مواد، وسايل، رسانهها، تجهيزات و تكنولوژي آموزشی مورد نياز آموزش و پرورش کشور
• جلب مشارکت محققان، صاحبنظران، معلمان ، نویسندگان، توليدكنندگان و تهیهکنندگان براي ارتقاي كيفيت استانداردهاي مواد، وسايل، رسانهها، تجهیزات و تكنولوژي آموزشي كشور
• برنامهريزي و بررسی کارشناسی برای معرفی مواد، وسايل، رسانهها، تجهیزات و تكنولوژي آموزشی مطلوب براي استفاده در آموزش و پرورش
• مطالعه، برنامهريزي و مشاوره برای تجهيز و راهاندازی سيستمهای رايانهاي، الكترونيكي، ديداری و شنيداری در مراکز آموزشي
• توسعه کمی و کيفی جشنواره بینالمللی فیلمهای علمی، آموزشی و تربيتی (رشد) و برنامهريزي براي كاربست آن در فرآيند ياددهي ـ يادگيري
• برنامهريزي در جهت توسعه کمی و کيفی جشنواره حمايت از پديدآورندگان محتواهاي الكترونيكي آموزشی و تربيتی (دانشآموزان و معلمان) و برنامهريزي براي كاربست آن در فرآيند ياددهي ـ يادگيري
• حمايت، تشويق و ترغيب دانشآموزان و معلمان خلاق، نوآور، مبتكر و مخترع در جهت اهداف آموزش و پرورش
• برنامهريزي براي تهيه، توليد و نظارت بر فرآيند توليد انواع رسانههاي آموزشي مورد نياز واحدهاي آموزشي بر اساس برنامههاي درسي مربوطه
• مطالعه، بررسی و برنامهريزی برای توليد و تأمين محتواهای الکترونيکی بر اساس برنامههاي درسي مربوطه
• نگهداری و آرشيو مواد و رسانههای آموزشي
• مشارکت با سازمانها، ارگانها و نهادهای دولتی و غيردولتی در تأمين و توليد رسانههاي آموزشی مورد در راستاي اهداف و سياستهاي آموزش و پرورش
• كنترل كيفيت مواد، وسايل، رسانهها، تجهيزات و تكنولوژي آموزشي براي استفاده در مدارس
• ارزشيابي و اعتباربخشی رسانههای آموزشی غيرمكتوب در فرآيند ياددهی ـ يادگيری
• برگزاری نمايشگاه، دوره، سمينار، همايش و کنفرانسهای علمی، پژوهشی، آموزشی در زمينه ابعاد مختلف تكنولوژي آموزشی
• همکاری برای تعيين سرفصلها، تدوين و انتخاب محتوای دورههای آموزشی تخصصی مورد نياز کارشناسان تکنولوژی آموزشی استانها در زمينه ابعاد مختلف تکنولوژی آموزشی
• مديريت و برنامهريزی سرويسهای تحت شبکه
• نيازسنجي، اخذ همكاري، هماهنگي و جلب مشاركت ساير دفاتر حوزههاي ذيربط (سازمان، ستادي و استاني) در توليد و تأمين رسانههاي آموزشي
• تهيه طرحها و برنامه براي توسعه كمي و كيفي سرويس و محتواهاي شبكه ملي مدارس ايران (رشد)
• توسعه، مديريت و پشتيباني شبكه ملي مدارس ايران (رشد)
• جلب مشاركت، تشويق، ترغيب و سرمايهگذاري بخش غيردولتي براي توسعه تكنولوژي آموزشي بر اساس قوانين و مقررات
• برنامهريزي براي ايجاد بستر مناسب بهمنظور ارايه خدمات مرتبط با فعاليتهاي سازمان بر اساس قوانين و مقررات جاري براي كسب درآمد از طريق ارايه خدمات مرتبط
• توسعه، مديريت و پشتيباني زيرساختهاي فناوري و سامانههاي سازمان
• يكپارچهسازي خدمات بر خط و سرويس فناوري سازمان
• برنامهريزي بررسي و مطالعه درباره نيازها، علايق و خواستههاي دانشآموزان دورههاي مختلف تحصيلي و دانشجويان مراکز تربيت معلم به مطالب کمک آموزشي
• برنامهريزي بررسي و مطالعه درباره نيازها، علايق و خواستههاي معلمان و مربيان و اولياي دانشآموزان به مفاهيم تعليم و تربيت
• بررسي درباره انتشارات خاص نوجوانان، جوانان، معلمان و مربيان ساير کشورها و استفاده از روشهاي مفيد آنها در ارائه و توليد محتوا
• برنامهريزي لازم در بهبود مستمر نشريات و كتابهاي آموزشي با استفاده از نتايج پژوهشها و علوم و فناوريهاي جديد و بهكارگيري آموزشهاي مجازي و ICT در برنامههاي مذكور
• تهيه و تدوين محتواي نشريات آموزشي متناسب با اهداف و برنامههاي آموزشي و تربيتي
• برنامهريزي و مديريت توليد مجلات رشد و كتابهاي آموزشي
• همکاري با سازمان صدا و سيماي جمهوري اسلامي ايران در تهيه و تنظيم برنامههاي خاص کودکان و نوجوانان و معلمان
• بررسي و گزينش آثار ناشران بخش دولتي و غيردولتي براي استفاده در تهيه فهرستگان مناسب کتابخانههاي آموزشگاهي و كلاسي براي دانشآموزان و معلمان و مربيان
• بررسي و حمايت از انتشار آثار کودکان، نوجوانان و جوانان مرتبط و مخاطب نشريات رشد (شعر، قصه، داستان، مقاله) با هماهنگي واحدهاي ذيربط
• بررسي، هدايت، حمايت و معرفي نشريات آموزشي و تربيتي مفيد براي دانشآموزان ، معلمان و مربيان كشور
• بررسي و مطالعه تطبيقي براي آشنايي هرچه بيشتر با نظريهها و تجربيات جهاني در مديريت نشريات و كتابهاي آموزش غيررسمي
• برنامهريزي و انتشار مواد خواندني مناسب دانشآموزان و معلمان بهمنظور نمونهسازي
• بررسي و توليد اسناد و تدوين استانداردها و اعطاي نشان استاندارد به مواد و رسانههاي آموزشي و تربيتي مكتوب راهنماهاي توليد كتابها و نشريات مناسب آموزشي در حوزه برنامهريزي درسي
• راهاندازي نشريههاي ديجيتالي و توليد نسخههاي الكترونيكي مجلات و كتابهاي كمك آموزشي براساس قوانين و مقررات مربوطه
• هدايت، تشويق و حمايت از آثار مناسب بخش دولتي و غيردولتي در توليد از قبيل برگزاري جشنوارهها و نمايشگاهها
• انتشار كتابهاي آموزشي مرجع و الگو در صورت نياز كتابها و مواد آموزشي مكتوب
• ايجاد سامانه مديريتي و هدايتي مناسب براي ارزيابي توليد، استانداردسازي، حمايت و استفاده از مواد و رسانههاي آموزشي و تربيتي مكتوب و غيرمكتوب
• برقراري ارتباط منسجم ميان وزارت آموزش و پرورش و نهادهاي دولتي و غيردولتي ذيربط در حوزه كتاب و ساير مواد و رسانههاي
آموزشي و تربيتي مكتوب