روابط عمومي ها، پل هاي ارتباطي نهادها و سازمانها با دنياي بيرون به شمار مي روندو به اعتقاد شماري از كارشناسان، تعريف نشدن جايگاه واقعي روابط عمومي ها ، مانع بروز كاركرد اصلي اين مجموعه ها شده است. به نظر مي رسد كه اولين مجموعه كاركردي با عنوان روابط عمومي در سال 1327 در شركت نفت ايران شكل گرفته باشد و اين درحاليست كه نخستين مراكز و دفاتر با عنوان روابط عمومي در جهان در دهه اول قرن بيستم در امريكا ايجاد شده است . در دنياي امروز ، روابط عمومي نهادي قوي در ارزيابي و تقويت برنامهها و پيشبرد اهداف سازمانها تلقي ميشود و مديران بخشهاي مختلف جوياي روابط عموميهايي هستند كه آنان را در طراحي روشهاي معقول و تعيين خط مشيهاي مرتبط با آينده ياري رساند. در حال حاضر اغلبِ مراكز با كاركرد ارتباطي و روابط عمومي در ايران به صورت غير تخصصي است و فعاليت هايي نظير بزرگداشت مناسبتهاي تقويمي را وظيفه خود مي دانند ،هرچند برخي از اين مراكز و دفاتر اشكالي از عملكردهاي تخصصگرايانه را نيز در كارنامه خود دارند و سعي ميكنند وظايف متنوع روابط عمومي ها را شناسايي و به اجرا در آورند. با اين حال بيشتر روابط عموميها به دلايلي از جمله فرهنگ غلط سازماني و تعريف نشدن جايگاه واقعي آن در سازمان ها با مشكلاتي متعددي مواجه اند كه بر عملكرد آنان در ايفاي مسووليتها تاثير منفي ميگذارد. مسوول روابط عمومي سازمان جهاد كشاورزي استان مازندران در اين باره به ايرنا ميگويد: مشكلات روابط عمومي ها اختصاص به يك اداره خاص ندارد و ميتوان گفت اصولا ضرورت وجود روابط عمومي، هنوز به صورت فراگير درك نشده است. 'حسن حسيننژاد' ميافزايد: البته شايد كوتاهي از خود روابط عموميها هم باشد كه نتوانستهاند جايگاه واقعي خود را نشان دهند. وي يك علت ديگر در كم خاصيتي و تا حدودي خنثي بودن اين مجموعه ها را ، ورود افراد غير متخصص به ساحت روابط عمومي ها دانست كه باعث شده كار در اين مجموعه ها بر اساس و اصول تخصصي و علمي شكل نگيرد . حسيننژاد از روابط عمومي به عنوان هنر هشتم ياد مي كند وبا جوان دانستن اين هنر در ايران ، مي گويد : كار در روابط عمومي را مي توان سهل و ممتنع يا سخت و آسان تلقي كرد ، به اين صورت كه اگر كسي بخواهد در روابط عمومي به خوبي و بر اساس اصول كار كند، كار سختي است و كسي كه به اين كار رغبت ندارد و وظايف خود را به درستي انجام ندهد، شغل آساني تلقي خواهد شد . مسوول روابط عمومي سازمان جهاد كشاورزي استان مازندران درباره توقعات مديران از روابط عمومي تصريح كرد : در اين مجموعه تقاضاها و توقعاتِ دو طرفه است و البته حفظ توازن كار دشواري است زيرا از يك طرف بايد خواست مردم تامين شود و از طرف ديگر بايد دستگاه مربوطه را براي پاسخگويي به تقاضاهاي مردم آماده كنيم كه به هرحال ايجاد اين توازن و برقراري هماهنگي هاي لازم نياز به ظرافت هاي خاصي دارد. وي نقش فناوري و تجهيزات را در اين بخش بسيار مهم دانست و با اشاره به دفتر روابط عمومي نهاد متبوع خود ،اظهار داشت : پايگاه اينترنتي اين نهاد فعال و اطلاعات و اخبار آن به روز است و براي اطلاعرساني از پيامك نيز استفاده ميكنيم. حسيننژاد اضافه كرد : در اين فرايند بخشي از توانايي اشخاص در روابط عمومي، ذاتي است و بخشي هم اكتسابي محسوب ميشود و بقيه نيز مربوط به امكانات و تجهيزات است. وي با اشاره به ارتباط خوب سازمان خود با رسانهها و نشريات كشوري و محلي گفت: سعي ميكنيم در حد بضاعت خود با آنها تعامل داشته باشيم و مسائل حاشيهاي را در نظر نگيريم. كارشناسان روابط عمومي مي گويند : روابط عمومي نقشهاي گوناگوني در جايگاههاي متفاوت و شرايط متمايزاز يكديگر ايفا ميكند. اما دو نقش تفكيكپذير آن در ارتباطات 'درونسازماني' و 'برونسازماني' از ميانِ ساير نقشها نمايانتر و مهمتر است. هنر روابط عمومي اين است كه بتواند امكانات و شرايط محيط بيروني را تشخيص دهد و آنان را با امكانات درونِ سازمان پيوند دهد و اجراي فرمانهاي درونسازماني را تسهيل كند و در نهايت ارتباط سازمان را با بيرون از آن، به درستي برقرار سازد؛ كه در اين زمينه اولين قدم، شناخت محيط و سازمان مربوط است و منظور از اين شناخت، شناسايي و بررسي نقاط قوت و ضعف سازمان است. مسوول روابط عمومي اداره كل تبليغات اسلامي استان مازندران گفت : يكي از وظايف مهم ما، انعكاس نقاط ضعف و قوت به مديران و همكاران است تا كاستيها بر طرف و نقاط قوت تقويت شود. 'محمدرضا فلاحنيا' در گفت و گو با ايرنا افزود : اگر روابط عمومي نباشد نهادي هم وجود نخواهد داشت زيرا انعكاس فعاليتها با روابط عمومي است و بدون آن، مردم از كارهاي انجام شده بياطلاع ميمانند. وي تصريح كرد : پيشتر نگاهم به روابط عمومي عام بود نه تخصصي ولي اكنون حرفهايتر به مسأله مينگرم. فلاحنيا كسب تجربه و دانش را براي مسوول روابط عمومي لازم دانست و گفت : من در موارد مورد نياز، هم از تجربه همكاران استفاده ميكنم و هم مقالات و مطالب مرتبط را ميخوانم و از تجربيات مسوول قبلي روابط عمومي استفاده كردم. وي ابتكار و خلاقيت از كارهاي ضروري هر روابط عمومي دانست و گفت : سعي اين است كه كاري ابتكاري مربوط به نياز جامعه در حوزه فعاليتم انجام دهم. مسوول روابط عمومي اداره كل تبليغات اسلامي مازندران بر ضرورت اطلاعات گسترده اعضاي روابط عمومي ها تاكيد كرد و گفت : سعي ميكنم با آموختن روشهاي جديد، در كار خود تغيير و تحول صورت دهم تا جذابيت آن بشتر باشد. فلاحنيا تعامل روابط عمومي نهادش را با رسانهها گروهي خوب توصيف كرد. محققان علوم ارتباطات عقيده دارند : روابط عموميِ كارآمد با اقدامات مؤثر و فراگير، هم با كاركنان داخل سازمان و هم با مردم كه از بيرون نظارهگر فعاليتها هستند ارتباط خوبي برقرار ميكند. به گفته آنان، راهاندازي قفسههاي رايگان اطلاعات براي كاركنان، برگزاري نمايشگاه براي آنان، انتشار نشريات ادواري داخلي، اجراي برنامههاي بازديد براي كاركنان و خانوادههاي آنان، برگزاري جلسات گفتوگو و بحث آزاد بين كاركنان و مدير، نظرسنجي درباره موضوعات درونِ سازمان و اقداماتي از اين دست، از جمله كارهايي است كه روابط عموميها ميتوانند براي تثبيت موقعيت حرفهاي خود انجام دهند. مسوول روابط عمومي و امور بينالملل معاونت مناطق مرطوب و نيمهمرطوب سازمان جنگلها ، مراتع و آبخيزداري كشور گفت : در دنياي امروز بدون گردش آزاد و به موقع اطلاعات نميتوان زندگي كرد. 'داريوش بيات' در گفت و گو با ايرنا افزود : كارشناساني كه به طور پيوسته مشغول كارهاي فني خود هستند بايد از اطلاعات و آمار جديد و دقيق مطلع باشند و تهيه و عرضه چنين اطلاعاتي در محيط اداره، وظيفه روابط عمومي است. وي بيان داشت : براي مثال كارشناسان جنگل در اين سازمان بايد از آخرين آمار و مقالههايي كه داراي اطلاعات پايه در مورد جنگل هستند با خبر باشند به همين دليل ما در روابط عمومي بعد از تهيه اين مقالات، آنها را در شبكه رايانهاي داخلي اداره در دسترس همگان قرار مي دهيم. به گفته بيات پايگاههاي اينترنتي معتبر داخلي و خارجي داراي مقالات بسيار ارزشمندي هستند كه روابط عمومي ميتواند با جستجوي هوشمندانه در آنها و يافتن موارد مورد نياز، كاركنان را در رسيدن به اهداف سازمان، آگاهتر و مجهزتر كند. مسوول روابط عمومي و امور بينالملل معاونت مناطق مرطوب و نيمهمرطوب سازمان جنگلها ، مراتع و آبخيزداري كشور يادآور شد: تاكيد بر 'جستجوي هوشمندانه' براي اين است كه هر مطلبي ارزش خواندن ندارد و روابط عموميها بايد از عرضه فلهاي و حساب نشده مطالب به همكاران اجتناب كنند و قدرت تشخيص مقالات علمي و شبه علمي و اولويتبندي آنها را داشته باشند. بيات تصريح كرد : مسوول روابط عمومي بايد تا حد مورد نياز با زبان خارجي، به ويژه انگليسي، آشنا باشد تا بتواند بعضي از مقالات علمي را ترجمه كند و موجب افزايش توان علمي كاركنان شود. وي تاكيد كرد : روابط عمومي نبايد خود را در چارچوب مناسبتهاي روزمره و نصب پارچه نوشته و نظاير آن محبوس كند بلكه بايد بازويي توانمند و نقطه اتكاي ديگران باشد. كارشناسان ميگويند: روابط عمومي كارآمد،روابط عمومي است كه با سازماندهي مناسب تشكيلاتي و مديريت علمي در قالب برنامه عمل مشخص، ضمن رعايت اصول اخلاقي و حرفهاي روابط عمومي و عرضه اطلاعات مشاورهاي به مدير سازمان براي نفوذ در افكار عمومي و هدايت آن، به شكل اصولي رسانهها را در خدمت بگيرد و به اصل اطلاعيابي اهميت ويژه دهد و از طرفي با توسعه فعاليتهاي نظرسنجي و ارتباطات مردمي و توليد فرآوردههاي فرهنگي سعي كند مبادله پيام را بين سازمان و مخاطب دو سويه كند و بازخورد لازم را ايجاد كند. روابط عمومي از اين طريق است كه آثار كلان و تا?ثيرگذار مثبت، در سازمان و برنامههاي توسعه ملي ايجاد ميكند و با گرايش بيشتر به سمت مردم، به صورت يك نهاد مدني حامي و پاسدار افكار عمومي در ميآيد.