شکر
- توضیحات
-
منتشر شده در دوشنبه, 30 -3443 03:25
-
نوشته شده توسط فرناز مشایخی تبریزی
-
بازدید: 3850
شِکَر یا شَکَر ماده‌ای است خوراکی و شیرین که از دانه‌های ریز بلوری تشکیل شده‌است و به رنگ سفید و یا قهوه‌ای دیده میشود. شکر از عصارهٔ نیشکر و یا چغندر قند به دست می‌آید.
ماده کریستالی سفیدرنگی که بعنوان شکر می شناسیم، یک مادّهٔ مصنوعی و فرآیند شده است که اغلب از نیشکر یا چغندر قند بدست می آید. قند موجود در نیشکر و چغندر قند بعد از جداسازی تمام املاح، ویتامین ها، پروتئین، آنزیم و سایر مواد مغذی مفید، در کارخانه تصفیه شده و به ساکاروز خالص تبدیل می شود.
خطوط تولید درکارخانه های قند کم و بیش با هم تفاوتهایی دارند اما سعی بر ان است که متداول ترین روشها و خطوط تولید در کارخانه های ایران مبنای توضیحات باشد
کاشت داشت و برداشت چغندر : چغندر قندهای رسیده و سالم - اماده برداشت هستند و معمولا بعد از حمل به کارخانه سر و دم انها قطع شده و بهتر است که تا حد امکان عاری از مواد خارجی باشد
تحویل دادن چغندر قند به کارخانه : چغندر ها معمولا با کامیون به کارخانه حمل شده و پس از توزین کامیون همراه با محموله ان در قسمت توزین به قسمت عیار سنجی رفته و با دستگاه مخصوص از چغندر ها نمونه برداری میشود تا در صد قند ( عیار ) نمونه های اندازه گیری شود . پرداخت قیمت چغندر بر اساس وزن خالص چغندر و در صد قند ان و همچنین باتوجه به در صد افت وزنی مربوط به خاک و گل وسایر نا خالصیهای همراه چغندر - انجام میشود
تخلیه چغندر و نگهداری ان در سیلو : پس از تخلیه محتویات کامیون توسط دستگاه تخلیه در سیلو - چغندر ها باید تا زمان مصرف در سیلو نگهداری شوند . باید از نگهداری طولانی مدت چغندر قند در سیلو اجتناب کرد- زیرا چغندر در سیلو با پدیده افت وزنی و ضایعات قندی در اثر تنفس و فساد میکروبی مواجه است
انتقال چغندر به محل فرایند : غالبا برای انتقال چغندر از سیلو از جریان اب استفاده میشود برای انتقال چغندر از سیلوها به محل فرآیند و همچنین برای شستشوی چغندر اب زیادی مصرف میشود. به عبارت دیگر حدود 4تا 8 برابر چغندر مصرفی کارخانه،آب برای انتقال چغندر لازم میباشد وبرای شستشوی چغندر میزان آب مورد لزوم حدود 1تا2برابر چغندر مصرفی است.برای تامین این آب زیاد، کارخانه مجبور است که آب مصرف شده در انتقال و شستشوی چغندر را پس از ته نشین سازی ناخالصیها و گل موجود در آن، بازیابی کرده و مجددا" مورد استفاده قرار دهد، لذا آب مصرفی در قسمت مذکور در طول بهرهبرداری کارخانه تقریبا" در مداری بسته در حال گردش و استفاده میباشد. همان طور که بیان شد، پس ار استفاده، آبهای مذکور آلوده را به ذرات گل و مواد آلی میشوند، بنابراین آنها را به حوضچه ها یا دکانتورهای مخصوص انتقال داده و مدتی نگه می دارند تا مواد معلق موجود در آن تا حد ممکن رسوب کرده جداسازی شوند. در برخی موارد ممکن است برای افزایش سرعت ته نشینی ذرات معلق، مقداری آهک به آبهای موجود در حوضچه ها اضافه شود.پس از هر بار استفاده از آبهای مذکور مقداری از آن در اثر عواملی مانند تبخیر و همراه شدن با گل ته نشین شده در حوضچه ها، کاسته میشود که باید به همان میزان آب جدید کمکی وارد سیستم کرد. در ضمن انتقال اعمالی مانند سنگ گیری و علف گیری نیز انجام میشود منبع تامین آب مصرفی کارخانه : آب رودخانه و چاه عمدهترین منابع می باشند - چغندر قند منبع مهم دیگر در تامین آب مصرفی کارخانه است . چنانچه فرض شود که چغندر به طور متوسط حدود 23 درصد ماده خشک دارد تقریبا به ازاء هر تن چغندر قند مصرفی - حدود 770 کیلو گرم آب به همراه چغندر به خط تولید کارخانه وارد میشود اما قسمت عمده آن در شربت باقی می ماند .بخش زیادی از آب مصرفی در قسمتهای مختلف کارخانه از طریق وارد کردن آب مصرفی مهیا میگردد. چنین روشی هم موجب کاهش آب مصرفی شده و هم مقدار آبی را که در نهایت به صورت فاضلاب از کارخانه به محیط زیست وارد می شد - کاهش میدهد .
کوره بخار : کوره یا دیگ بخار تامین کننده انرژی بخار برای مصرف در قسمتهای مختلف کارخانه تولید شکر است ، لذا مختصرا مطالبی در مورد آن بیان میشود . در ریگ بخار با استفاده از حرارت ، آب تبدیل به بخار تحت فشار میشود . این دستگاه شامل کوره ای است که در آن مشعلهایی برای تامین حرارت لازم تعبیه شده است ، این مشعلها در میان لوله های تبخیر کننده آب قرار دارند ، سایر قسمتهای مجموعهای که کوره بخار را تشکیل میدهند میتواند شامل لوله های داغ کننده بخار ، پیش گرمکن آب ، پیش گرمکن هوا ، تجهیزات کنترل کننده ، وسایل اندازه گیری و کنترل کیفیت آب تغذیه کننده کوره ،سختیگیر و سایر دستگاههای تامین کننده آب مصرفی کوره . یک کوره بخار ایده ال برای کارخانه تولید شکر باید خصوصیات زیر را داشته باشد .
در طراحی آن نکات ایمنی رعایت شده باشد .
توان و تجهیزات کافی برای جداسازی مناسب بخار از آب و تولید بخار تمیز داشته باشد .
راندمان حرارتی آن بالا است
نگهداری و تمیز کردن آن با هزینه کم و به راحتی ممکن باشد .
امکان تغییرات ناگهانی بار را داشته باشد .
از نظر هزینههای مختلف اقتصادی باشد.
آبهای کندانس و آب جدید (آب خام ) میباشد . در مواردی که نیاز به استفاده از آب جدید است ، باید آب را از دستگاه سختی گیر عبور داد به هر حال در مورد آب مصرفی کوره اعمالی مانند گاز گیری ( degassing ) و تنظیم ph ئ استفاده از مواد ضد کف و سایر اعمال شیمیایی لازم که قبلا بیان شد انجام می گیرد . سپس آب مصرفی وارد لوله های تبخیر کننده آب شده ، توسط حرارت مشعلها تبخیر میگردد. بخار اشباع ( sturted steam ) بوجود آمده وارد لوله های مارپیچی دیگری میشود که داغ کننده بخار هستند ( superheater tubes ) و دمای بخار اشباع را بالا برده و بخار را به حالت فوق اشباع ( superheated) در می آورد . این کار باعث میشود بخار انرژی بیشتری پیدا کرده و اصطلاحا به بخار خشک (dry steam) تبدیل شود چنین بخاری از انرژی لازم برای به کار انداختن توربین بخار برخوردار بوده و در عین حال صدمه کمتری به تجهیزات توربین وارد می آوردد بخار مذکور میتواند تا حدود 40 اتمسفر فشار و تا نزدیک 400 سانتیگراد دما داشته باشد و اصطلاحا به نام بخار مستقیم یا بخار زنده (live steam) خوانده می شوذد . از این بخار برای راه اندازی توربین بخار (steam turbin) که تامین کننده انرزی برق در کارخانه است ، استفاده میشود . مقدار برق مصرفی در کارخانه بستگی به طراحی کارخانه بخصوص وجود سیستم قند کیری از ملاس ، نحوه در یافت و تمییز کردن چغندر ، نحوه تولید آهک ، نحوه خشک کردن توفاله و عوامل دیگر دارد ، ولی به طور متوسط و تقریبی حدود 1/2 کیلو وات انرژی الکتریکی به ازاء هر تن چغندر مصرفی در فرآیند نیاز میباشد
5. شستشو ی چغندر : شستشوی چغندر با استفاده از اب و دستگاههای شستشو به شکل نیم استوانه انجام میشود که در انها با حرکت بازوهای گردان و ساییدن چغندر ها بهم عمل شستشو صورت می گیرد
6. تهیه خلال چغندر : برای تسهیل استخراج قند از چغندر لازم است که انرا بصورت رشته های باریکی به نام خلال در اورد این کار در دستگاهی معروف به اسیاب خلال صورت می گیرد اندازه و شکل و ضخامت خلالها بر راندمان عصاره گیری از انها تاثیر زیادی دارد از خلالهای تولیدی نمونه برداری شده و در صد قند انها طی ازمایشی که اصطلاحا دیژسیون خوانده میشود اندازه گیری میگردد خلالها قبل از ورود به مرحله بعد با ترازوهای مخصوصی توزین میشود لذا با داشتن وزن و در صد قند انها میتوان مقدار قند وارد شده به فرایند را تعیین کرد
7. استخراج قند از خلال: به این مرحله شربت گیری - عصاره گیری و یادیفوزیون نیز گفته میشوند عمل استخراج قند از خلال در دستگاه دیفزیون یا دیفیوزر و با استفاده از خاصیت انتشار و فشار اسمزی که مربوط به اختلاف غلظت در داخل و خارج از سلولهای خلال است صورت می گیرد برای خروج بهتر مواد قندی از خلال از حرارت و بهم زدن نیز کمک گرفته میشود معمولا در دیفیوزر اب گرم و خلال در دو جهت مخالف هم حرکت کرده و مواد قندی به تدریج از خلال استخراج میشود و در نهایت از یک طرف دستگاه شربت خام و از طرف دیگر تفاله خارج میشود تفاله در حقیقت خلالی است که قند موجود در ان تا حد امکان گرفته شده است البته معمولا مقدار کمی قند در ان باقی می ماند که جزو ضایعات قندی کارخانه محسوب میشود اصول استخراج قند در دیفوزیون خروج قند از سلولهای خلال بر اساس تئوری انتشار یا دیفوزیون صورت می گیرد. شاید به نظر آید که بهترین روش برای استخراج قند از چغندر آن باشد که به جای تهیه خلال چغندر را کاملا خرد کرده وبه قطعات ریزی تبدیل کنیم به طوری که دیواره سلولها پاره شوند و محتویات آنها را با فشردن خارج نماییم. این روش دو نقص بزرگ دارد:
مواد غیر قندی زیادی به شربت وارد میشوند.
ذرات ریز چغندر به مقدار زیاد به شربت وارد میشود که جداسازی آنها آسان نیست.
پس چنین روشی مناسب نمیباشد و بهتر است که با استفاده از روش دیفوزیون و بهره گیری از اختلاف غلظت،محتویات قندی را از سلولهای خلال بیرون آوریم.اما برای استفاده از روش دیفوزیون در استخراج قند از خلال موانعی وجود دارند که باید برطرف شوند.
اول آنکه سلولهای خلال زنده اند و غشای سلولی آنها فقط اجازه عبور آب را میدهد و از خروج مواد محلول تا حد زیادی جلوگیری میکند . پس باید بصورتی حیات سلولهای خلال از بین برود و این کاربا استفاده از حرارت انجام می گیرد.
اگر استخراج قند از خلال را با آبی که دمای معمولی دارد انجام دهیم تنها حدود 30 تا 40 درصد قند موجود در آن قابل استخراج است و بقیه در سلولهای خلال باقی می ماند .زیرا سلولهای زنده در برابر خروج مواد قندی مقاومت میکنند. درصورتیکه برای استخراج قند از آب گرم استفاده شود و خلالها به دمای حدود 72-75 درجه سانتیگراد برسند، عمل دیفوزیون قند بخوبی انجام می گیرید، زیرا دراثر حرارت غشای سلولها مقاومت خود را در اثر خروج مواد قندی از دست داده و بعنوان مانعی دربرابر عبور ساکارز عمل نمیکند. در اثر حرارت سلولهای چغندر می میرند و غشای آنها حالت فعال خود را از دست میدهد.
به طور کلی برای اینکه عمل دیفوزیون و استخراج قند بخوبی انجام شود سه عامل یعنی اختلاف غلظت داخل و خارج سلولهای خلال و حرارت و همزدن باید وجود داشته باشد. البته حرارت مورد استفاده برای عمل استخراج قند از خلال نباید بیش از حد باشد چون موجب افزایش ورود ناخالصی از خلال به شربت خام شده و از طرف دیگر تفاله خروجی از دستگاه دیفیوزر به خوبی فشرده نمیشوند . در عمل اسمز خلال بوسیله شربت با غلظت کمتر احاطه میشود به منظور تبادل مواد بین شربت درون سلولی و شربتی که سلول را احاطه کرده است باید پرده نیمه تراوا باز گردد بدین منظور سلول بوسیله افزایش دما کشته میشود و پرده نیمه تراوا باز میگردد از عواملی که بر روی عمل اسمز موثر می باشند ،میتوان دما و تفاوت غلظت بین شربت درون سلولی و شربتی که سلول را احاطه کرده است نام برد هر چه این تفاوت و نیز هر چه دما بیشتر باشد سرعت عمل اسمز نیز بیشتر میشود باید توجه داشت که در ابتدای عمل اسمز شتاب خروج ماده قندی بیشتر از شتاب خروج مواد غیر قندی و هر چه به انتهای عمل اسمز نزدیک تر می شویم این عمل عکس میشود به طوری که در انتهای عمل اسمز شتاب خروج مواد غیر قندی بیشتر از مواد قندی است به عبارت دیگر درجه خلوص شربت در ابتدای عمل اسمز بیشتر بوده و در انتهای عمل اسمز کمتر است.
8. خشک کردن تفاله : تفاله تر خروجی از دیفیوز تحت فشار قرار گرفته و مقدار زیادی از اب ان که محتوی مواد قندی است جدا شده و مجددا به دیفیوزر بازگشت داده میشود تفاله حاصل بنام تفاله تر پرس شده (تفاله) خوانده میشود که میتواند مستقیما به فروش رفته و به مصرف خوراک دام برسد و با اینکه به قسمت تفاله خشک کنی منتقل شده و در انجا به تفاله خشک تبدیل شود که بعنوان خوراک دام مصرف دارد برای افزایش ارزش تغذیه ای تفاله برای دام اغلب به ان ملاس نیز زده میشود
9. تصفیه شربت خام: شربت خام خروجی از دیفیوزر رنگ خاکستری متمایل به سبز داشته و ناخالصی زیادی دارد لذا باید انرا تصفیه کرد در متداولترین روش تصفیه شربت خام از شیر اهک و گاز کربنیک برای جدا سازی ناخالصیها استفاده میشود در این روش مراحل ذیل وجود دارد
تهیه شیر اهک و گاز کربنیک
زدن شیر اهک به شربت یا دفکاسیون
زدن گاز کربنیک به شربت
صاف کردن
سولفیتاسیون و رنگبری شرب
10. تغلیظ شربت یا اواپراسیون: شربت رقیق غلظت کمی دارد و در صد مواد جامد ان برای مثال حدود ۱۳-۱۲ در صد است لذا باید انرا غلیظ کرد اینکار در دستگاههای تغلیظ کننده و اواپراتور با استفاده از بخار انجام میشود به منظور کاهش هیدرولیز قند و تغییر رنگ شربت تحت تاثیر حرارت بالا و همچنین برای صرفه جویی در مصرف انرژی عمل تغلیظ شربت در سیستمهای تغلیظ چند مرحله ای و تحت خلا در دمای پایین تری انجام میشود در نهایت بریکس شربت غلیظ برای مثال تا حدود ۶۰٪ می رسد در مرحله کریستالیزاسیون شربت به صورت کریستال درآمده و راندمان کریستال را بالا می برد. کریستالیزاسیون به دو روش صورت می گیرد:
روش حرارت دادن – تبخیر کردن و رساندن محلول به حالت اشباع و فوق اشباع
با استفاده از سرد کردن از هر دو روش در صنعت قند استفاده میشود.
11. خشک کردن: پس از آنه که شکر استحصالی سانتریفوژ از سانترفیوژ معمولا دارای 5/0تا 5/2 درصد رطوبت است بنابراین برایافزایش عمر نگهداری و قابلیت سیلو کردن رطوبت را تا 02/0تا 04/0در صد خشک میشود ودر مسیر بعدی که شکر صلی میکند تا بسته بندی شود و وجود نوار لرزانی که سبب مشود تا دانه های شکر از یکدیگر جدا شود در انتها بعداز خشک شدن کامل شکر وارد قسمت بسته بندی که از کیسه گیر اتومتیک شکر سفید در کیسه های به وزن 50 کیلو گرم پر شده و بعدد از دوخت به انبار باگیری توسط نوار نقاله حمل میشوند
در این بخش قصد داریم به بررسی کلی وضعیت قند کشور و مشکلات پیش روی این صنعت بپردازیم
(بررسی بازار جهانی)
قیمت جهانی شکر در سال گذشته با روندی کاهشی مواجه شد، این مسئله با توجه به تعیین تعرفه‌ی ١٠ درصدی برای شکر خام و ٢٠ درصدی برای شکر تصفیه شده منجر به درماندگی شرکت‌های تولید کننده‌ی شکر در کشور گردید. درماندگی که به نظر می‌رسد با ادامه‌ی روند فعلی به معضلی جدی برای این صنعت تبدیل شود. در اینجا قصد داریم فارغ از بررسی اینکه تعیین این تعرفه برای صنعتی که تا سال ٨۵ از تعرفه‌ی حمایتی ١۵٠ درصدی بهره می‌برده است چقدر درست یا نادرست است و آیا کارخانجات تولید کننده‌ی قند به یکباره می‌توانند با بهبود وضعیت خطوط تولیدی خود و سیستمهای قدیمی و سنتی مدیریت زنجیره‌ی تأمین، قیمت تمام شده‌ی خود را تا حد بازارهای جهانی پایین بیاورند، تنها چشم انداز بازار شکر در جهان و تأثیر آن بر بازار ایران را مورد بررسی قرار دهیم.
واردات شكر موكول به اخذ مجوز استاندارد و تحصيل پروانه ورود از وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي است كه در ماده 16 قانون مواد خوردني، آشاميدني، آرايشي و بهداشتي مصوب تيرماه 1346 به تفصيل در مورد آن توضيح داده شده است. براساس ماده 16 قانون مواد خوردني، آشاميدني، آرايشي و بهداشتي مصوب تيرماه 1346 ترخيص مواد غذايي، بهداشتي يا آرايشي از گمرك به هر شكل و كيفيت به منظور بازرگاني يا تبليغاتي با رعايت مقررات عمومي علاوه بر دارا بودن گواهي بهداشتي و قابليت مصرف از كشور مبدأ مستلزم تحصيل پروانه ورود از وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي است و واردكننده نيز مكلف است براي تحصيل پروانه مزبور فرمول مواد و همچنين موادي كه براي نگاهداري به آنها اضافه شده به وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشكي تسليم نمايد.
هم‌اكنون معاونت غذا و داروي وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي مجري صدور پروانه ورود شكر به كشور براساس ماده 16 قانون فوق‌الذكر است.
براساس مقررات صادرات و واردات شكر تصفيه نشده از نيشكر و يا چغندرقند مشمول 4 درصد حقوق ورودي است و سود بازرگاني آن از ارديبهشت ماه سال 1385 صفر شده است. همچنين شكر تصفيه نشده از چغندر نيز مشمول 4 درصد حقوق ورودي و سود بازرگاني آن از ابتداي سال 85 صفر است. براساس مقررات صادرات و واردات شكر تصفيه شده مشمول 10 درصد حقوق ورودي است و ساير شكرها غير از آنچه توضيح داده شد، نيز مشمول 10 درصد حقوق ورودي مي‌باشند. البته اين امر تشويق درستي است كه بجاي شكر تصفيه شده شكر خام وارد كشور شد و تصفيه آن در داخل انجام شود تا موجب اشتغال بيشتر و يا پايدارتر شود.
لازم به ذكر است كه براساس بند 3 مندرجات ذيل يادداشت فصل 17 حقوق ورودي شكر خام و تصفيه شده به ميزان مصوب شوراي اقتصاد و جهت طرح سهميه‌بندي دولتي مشمول 4 درصد ارزش مي‌باشد.
همچنين شكر در فهرست كالاهاي قابل ورود توسط دارندگان كارت مبادلات مرزي يا تعاوني‌هاي مرزنشينان قرار دارد. به گونه‌اي كه مطابق با ماده 17 آئين‌نامه اجرايي قانون مقررات صادرات و واردات دارندگان كارت مبادلات مرزي يا شركت تعاوني آنان مجازند كليه كالاهايي را كه صادرات آنها مجاز است يا با صادرات آنها موافقت كلي شده است، با رعايت ساير مقررات صادر كرده و در مقابل بدون اخذ مجوزهاي مقرر در جدول مقررات صادرات و واردات به ميزان سهميه تعيين شده از طرف شوراي ساماندهي مبادلات مرزي اقدام به واردات كالاهاي مجاز نمايند. مطابق با اين ماده (17) قند و شكر جمعاً 30 كيلوگرم براي هر نفر در سال با معافيت 38 درصد از پرداخت سود بازرگاني مجاز است و اين مقدار براي مرزنشينان و تعاوني آنان مشمول تخفيفات گمركي مي‌باشد. البته براساس مصوبه شوراي ساماندهي مبادلات مرزي و تعاوني مرزنشينان خارج كردن كالا از محدوده استان محل سكونت آنها ممنوع و براي خروج مي‌بايست مجوزهاي لازم را از شوراي ساماندهي مبادلات مرزي اخذ و نسبت به پرداخت مابه‌التفاوت معافيت حقوق ورودي از گمرك مبادرت نمايند.
نیروهای تأثیرگذار بر بازار شکر
هر سال بیش از ١۶٠میلیون تن شکر در بیش از 127 کشور جهان تولید میشود. تقریبا سه چهارم شکرهای تولید شده از نیشکر و مابقی از چغندر قند به دست می‌آید. شکر چغندری معمولا در کشورهای اروپایی، ایالات متحده، چین و ژاپن کشت میشود، آب و هوای معتدل این کشورها شرایط مساعدی برای کشت چغندر دارد. در مقابل، کشت نیشکر معمولا در مناطقی صورت می‌گیرد که آب و هوای گرم حاره‌ای دارند. کشورهای برزیل، کوبا، مکزیک، هند و استرالیا در این دسته کشورها جای می‌گیرند. فاکتورهای مختلفی (طبیعی، اقتصادی و سیاسی) بر قدرت رقابتی شکرهای تولید شده در کشورهای مختلف در بازارهای جهانی تأثیرگذار است.
از جمله‌ی این فاکتورها میتوان به هزینه‌ی کاشت، هزینه‌ی نیروی انسانی، سطح تکنولوژی، سطح زیر کشت، هزینه‌ی سوخت، نرخ ارز در مقابل دلار و شرایط آب و هوایی و قوانین و استاندارهای حفظ محیط زیست اشاره کرد.
مروری بر وضعیت تولید شکر در جهان
شاخص قیمت جهانی شکر (شاخص قیمت جهانی شکر بر اساس پیمان جهانی شکر ) توسط سازمان جهانی شکر IS از طریق محاسبه میانگین سه قرارداد آتی اول شاخص شکر 11 که از قیمت موزون 11 شکر خام مختلف تشکیل شده است به دست می آید.)، روند پایدار رو به رشدی را از اواسط اردیبهشت تا اواسط شهریور تجربه کرد. علت این روند پیش‌بینی کاهش قابل توجه تولید تولیدکنندگان عمده ای نظیر هند و برزیل بود. اما از شهریور به بعد، قیمت ها مجددا سقوط کردند. علت سقوط نیز بهبود پیش بینی ها از شرایط آب و هوایی کشورهای تولید کننده بود که چشم انداز بهتری برای عرضه‌ی شکر در آینده فراهم می‌کرد.
بر اساس آمار سایت FAO شاخص قیمت جهانی شکر در حالی در ماه می 12.07 سنت بر پوند بود که در جولای به 14.23 و در آگوست به 14.61 سنت افزایش یافت و پس از آن در سپتامبر به 13.53 سقوط کرد. میانگین قیمت در طی دوره‌ی نه ماهه ی ژانویه تا سپتامبر 13.09 سنت بر پوند (6/288 دلار در تن) بود. این مقدار 31 درصد بیش از دوره مشابه در سال 2007 است. در فصل 09/2008 پیش بینی می شود میزان تولید برای اولین بار از سال 2004 کمتر از میزان مصرف باشد. این امر به کاهش میزان ذخایر شکر که به بالاترین حد خود طی دو دوره‌ی گذشته رسیده است کمک زیادی خواهد کرد. در نتیجه به نظر می‌رسد شاخص قیمت جهانی شکر به زودی روند رو به رشد خود را از سر خواهد گرفت.
اثر بحران اقتصادی بر قیمت جهانی شکر
بحران اقتصاد جهانی که در اثر بحران بازارهای مالی در سراسر جهان آغاز و هم اکنون بر بخش واقعی اقتصاد نیز اثر گذاشته است را می توان به سه صورت بر بازار شکر موثر دانست:
اول اینکه این بحران منجر به کاهش میزان واردات صنایعی خواهد شد که از شکر به عنوان یکی از مواد اولیه خود استفاده می کنند چرا که میزان تقاضای این گروه به مقدار زیادی به تغییرات درآمدی و تقاضای محصولات نهایی آن ها در بازار بستگی دارد. در مقابل مقدار مصرف شکر مصرف کنندگان خانگی از آنجایی که نسبت به سطح درآمد تقریبا غیر حساس است تغییر چندانی نخواهد کرد. بنابراین در مجموع میتوان گفت با توجه به این که بیشترین مصرف شکر مربوط به مصرف کنندگان صنعتی است در صورت بحرانی تر شدن اوضاع و گسترش بیشتر بحران احتمالا باید در پیش بینی خود نسبت به سطح تقاضای کنونی تجدید نظر کنیم اما در شرایط فعلی همچنان به نظر می رسد عرضه کمتر از تقاضا خواهد بود.
دومین اثر بحران اقتصادی، اثری است که از تغییرات نرخ ارز کشورهای مختلف در مقابل دلار ناشی میشود. این تغییرات منجر به تغییر مزیت های رقابتی این کشورها در صادرات این محصول خواهد شد. قبل از بحران صادر کنندگان بزرگی نظیر برزیل، تایلند و استرالیا با تضعیف ارزش پول خود مزیت صادراتی بسیار خوبی در بازارهای جهانی برای خود ایجاد کرده‌بودند که در صورت تغییر این وضعیت مزیت های آن ها نیز تغییر خواهد کرد.
سومین اثر نیز از راه تأثیر جانبی قیمت نفت بر این بازار خواهدبود. به عبارت دیگر در صورت کاهش بیشتر قیمت نفت تولیدکنندگان ترجیح خواهند داد بخش بیشتری از تولیدات خود را به شکر اختصاص دهند و از تولید اتانول بکاهند که این امر منجر به افزایش عرضه‌ی شکر خواهد شد. این مسئله خصوصا در مورد برزیل به عنوان بزرگترین صادرکننده شکر و اتانول جهان بسیار قابل توجه است.
جدول زیر خلاصه ای از وضعیت عرضه و تقاضای جهانی را نشان می دهد.
در نهایت میتوان گفت علی‌رغم رکود اقتصاد جهانی در صورت بدتر نشدن اوضاع اقتصادی حاکم بر جهان، میزان مصرف شکر در سال آینده بیش از تولید آن خواهد بود و این مسئله منجر به کاهش ذخایر و افزایش نسبی قیمت این ماده خواهد شد. یکی از مهمترین دلائل کاهش میزان تولید شکر، تمایل کشاورزان به تولید محصولات دیگری نظیر حبوبات و ذرت است که در سال گذشته از سودآوری بالاتری نسبت به تولید جغندر و نیشکر برخوردار بوده‌است، خشکسالی نیز در کشورهای تولید کننده‌ی شکر نیشکری بر میزان تولید اثر قابل توجهی گذاشته است. با توجه به تمامی این موارد میزان کاهش ذخایر جهانی شکر در حدود 4 درصد برآورد میشود. در این بین برزیل به عنوان بزرگترین صادرکننده‌ی جهان بیشترین سود را خواهد برد چرا که این کشور توان افزایش صادرات خود تا میزان 8/20 میلیون تن یعنی 9 درصد بیش از دوره‌ی قبل را خواهد داشت. میزان صادرات کشورهای آسیایی نیز با 21 درصد کاهش به 6/10 میلیون تن خواهد رسید. بیشترین علت این کاهش، کاهش تولید هند و احتمال نیاز این کشور به واردات شکر میباشد. به عبارت دیگر در بهترین شرایط این کشور تنها 200هزار تن شکر برای صادرات خواهد داشت. در واقع در سال آینده این کشور بازار خود را به رقیب قدرتمند خود برزیل واگذار خواهد کرد. افزایش هزینههای تولید در تایلند نیز منجر به کاهش صادرات 7 درصدی این کشور و رسیدن صادرات به مقدار 6/4 میلیون تن خواهد شد.
در اخر هم هر کشوری در عقد قرار داد برای خرید یا فروش شکر شرایطی را در نظر می گیرد که در اینجا برای نمونه چند قرار داد و مباینه نامه اورده شده است.
شرکت کیمیا صنعت طاها
واردات، صادرات ، تهیه ، توزیع کلیه فلزات ، ملزومات شیمیایی ، نفتی و غذایی
تلفن : 26411425 – فکس : 26411378
بسم الله و صلی الله علی فاطمه و امها و ابیها و بعلها و بنیها
شماره : /. /
تاریخ : / /
(قرارداد جعاله )
طرف اول قرارداد (جاعل) : خانم ........................ دارای شناسنامه ............... صادره از ........... فرزند ........... متولد ............ کد ملی ............................ به نمایندگی شرکت کیمیا صنعت طاها به آدرس خیابان دولت ............. .................................................... و به تلفن .................... و همراه .......................................
طرف دوم قرارداد (نماینده و عامل) : آقای .................... فرزند ............ به شماره شناسنامه ............... و کد ملی ..................................................... صادره از .................... به آدرس : ............................................................... .................................................. - پلاک ............ و تلفن ................................ و همراه .................................
سرکارخانم ........................ فرزند ......................... به شماره شناسنامه .................... و کد ملی............................... صادره از ................ به آدرس : خیابان ................................................................................ پلاک .................... و تلفن ...................................... و همراه ...............................
آقای .................... فرزند .................. به شماره شناسنامه ............... و کد ملی....................... ...... صادره از .................. به آدرس : ........................................................ پلاک .......... و تلفن .......................... وهمراه ................................
مورد جعاله : احیاء سفارش و تهیه و تنظیم موجبات بیع مقدار 200هزار تن شکرگریدA برزیل سه بار تصفیه کاملا سالم و بدون معارض دولتی یاشخصی ، محصول سال 2010 در بسته بندی 50 کیلوگرمی وباتمامی مدارک مورد نیاز ترخیص و وزارت بهداشت وگمرکی
قیمت مورد توافق ، حدود 0 780 ريال بابت هرکیلوگرم می باشد .
مدت قرارداد : از تاریخ 28/ 12/89 لغایت 07/ 01/ 90
حق الجعاله و دستمزد : اجرت و حق العمل عامل در انجام مورد جعاله که کاملا در فوق آمده است به ازاء هر کیلوگرم 50 ریال (به ازاء هر تن شکرگرید A برزیل 000/50 ریال) می باشد که در زمان تنظیم قرارداد و رویت مدارک فروشنده شکر و اثبات موجودیت کالا و پس از تسویه کامل جاعل موظف است بطور کامل و نقدا به عامل بپردازد .
شرکت کیمیا صنعت طاها
واردات، صادرات ، تهیه ، توزیع کلیه فلزات ، ملزومات شیمیایی ، نفتی و غذایی
تلفن : 26411425 – فکس : 26411378
بسم الله و صلی الله علی فاطمه و امها و ابیها و بعلها و بنیها
انتقالات وجه وکالای مورد قرارداد وبا کسر5 % در وجه آقایان .................... و ........................... وسرکارخانم ........................... پرداخت می گردد .
لازم به ذکر است سهم هرکدام از قرار .... .ريال آقای و ...... . ريال آقای و ....... ريال سرکارخانم می باشد .
شروط :
کلیه هزینه ها ، مالیات ، بیمه و بطور کلی هرگونه کسورات قانونی در حد حق الجعاله فقط بر عهده عامل بوده و جاعل حق الجعاله را پس از انعقاد قرارداد بیع با فروشنده اصلی و همزمان با انجام مورد جعاله ، کامل و بطور خالص به عامل می پردازد .
وظایف عامل فقط در حد انجام مورد جعاله می باشد و بقیه موارد عمدی یا قهری ارتباطی به عامل پیدا نمی کند و در میزان حق الجعاله اثری ندارد مگر اینکه توافقات بعدی صورت گیرد که بصورت الحاقیه به مورد جعاله افزوده میگردد
پرداخت چک PBG یا دیگر تضمینات لازم جهت عقد قرارداد برعهده جاعل بوده و ارتباطی به عامل ( نماینده خرید) پیدا نمیکند .
در صورت توافق جاعل و فروشنده اصلی شکر عامل میتواند به عنوان حکم در انجام یا احتمالا اختلافات ناشی از بیع حضور داشته باشد بدیهی است در صورت قبول حکمیت با توافق طرفین یا حتی فسخ قرارداد بیع پس از انعقاد تغییری در دستمزد نماینده (حق الجعاله) بوجود نمی آید و ملاک استحقاق عامل در دریافت جعل تنظیم عقد بیع فی مابین فروشنده و جاعل (خریدار) و نقل و انتقال کالا و وجه است .
هزینه و نحوه حمل و نقل و انجام انتقالات وجوه یا موارد دیگر مربوط به بیع کلا مربوط به جاعل است .
کلیه موارد درج نشده در قرارداد مطابق با قانون مدنی و عقود درجمهوری اسلامی ایران می باشد .
طبق توافق طرفین قرار براین شد مبلغ حق الجعاله (دستمزد) عامل بعد از انعقاد قرارداد و تایید اصالت موجودیت شکر مربوطه و انجام معامله فی مابین فروشنده و طرف اول قرارداد (جاعل) بصورت یک یاچند چک تضمین شده بانکی از طرف سرکار خانم مدیریت عامل شرکت و حداکثر پس از مدت 72 ساعت بعد از نقل و انتقالات وجه و کالای مورد قرارداد و با کسر 5 % در وجه آقای عاملین پرداخت گردد .
شرکت کیمیا صنعت طاها
واردات، صادرات ، تهیه ، توزیع کلیه فلزات ، ملزومات شیمیایی ، نفتی و غذایی
تلفن : 26411425 – فکس : 26411378
بسم الله و صلی الله علی فاطمه و امها و ابیها و بعلها و بنیها
حل اختلاف :
اختلاف فی مابین و نیز در رابطه با حسن انجام کار طبق شروط فوق طرفین ، دادگاه صالحه جمهوری اسلامی ایران را به عنوان داور مرضی الطرفین قبول نمودند .
این سند در چهار نسخه که هر 4 نسخه حکم واحد است تنظیم و بین طرفین قرارداد مبادله گردید .
امضاء طرف اول قرارداد (جاعل) امضاء طرف دوم قرارداد (عاملین)
شهود 1- 2- 3-
شرکت کیمیا صنعت طاها
بسم الله و صلی الله علی فاطمه و امها و ابیها و بعلها و بنیها
شرکت کیمیا صنعت طاها
واردات، صادرات ، تهیه ، توزیع کلیه فلزات ، ملزومات شیمیایی ، نفتی و غذایی
تلفن : 26411425 – فکس : 26411378
بسم الله و صلی الله علی فاطمه و امها و ابیها و بعلها و بنیها
مبایعه نامه شکر
شماره : /22
تاریخ : /90
قرارداد ذیل برمبنای توافق و تفاهم کامل طرفین ذیل الذکر و وفق ماده 10 قانون مدنی جمهوری اسلامی ایران منعقد گردید و هر دو طرف با امضاء قرارداد خود را ملزم به رعایت کامل مفاد آن می دانند .
ماده 1: طرفین قرارداد
الف : شرکت کیمیا صنعت طاها به شماره ثبت .................. و به نمایندگی سرکار خانم ...................... فرزند ........... به شماره شناسنامه ............... صادره از تهران به آدرس ............................................................................................... به تلفن .................... و همراه .............................. که از این پس با عنوان فروشنده نامیده میشود .
ب : شرکت ................................. به شماره ثبت .............................. و به نمایندگی جناب آقای ......................... فرزند ............. به شماره شناسنامه ............. صادره از ............... به آدرس خیابان .................................... ...................................................... به تلفن ............................... و همراه .............................. و فکس .......................... که از این پس با عنوان خریدار نامیده می شود.
ماده 2: موضوع قرارداد
موضوع قرارداد عبارتست از فروش 60 هزار متریک تن شکر گرید A برزیل (سه بار تصفیه) تولید سال2010 با کلیه مجوزهای مورد نیاز
ماده 3: شرایط پرداخت
عبارتست از پرداخت مبلغ ………. ريال معادل ……….. تومان به ازای هر کیلوگرم که جمعاً مبلغ کل قرارداد ……………………. (………………………………………………………….) ريال می باشد .
امضاء خریدار شاهد 1 شاهد 2 امضاء فروشنده
شرکت کیمیا صنعت طاها
واردات، صادرات ، تهیه ، توزیع کلیه فلزات ، ملزومات شیمیایی ، نفتی و غذایی
تلفن : 26411425 – فکس : 26411378
بسم الله و صلی الله علی فاطمه و امها و ابیها و بعلها و بنیها
ماده 4 : تعهدات فروشنده
1-4 فروشنده متعهد است پس از رویت مالی خریدار و امضاء قرارداد و استعلام صحت مالی موجود خریدار
کلیه اسناد و مدارک مربوطه و موجودی انبار را به میزان 60 هزار متریک تن به رویت خریدار برساند .
تبصره یک : کارشناس ذی ربط رسمی در مورد مقدار و نیز کیفیت کالا منطبق با مشخصات ارائه شده در مورد ماده 2 قرارداد اظهار نظر خواهد نمود .
2-4 فروشنده متعهد است پس از تأیید دریافت وجه پرداخت شده و سایر تعهدات که شرط آغاز تعهدات طرفین است بدون اینکه اسناد بار (سند ورود و نیز سند مالکیت که به نام وی صادر شده است) را به نام خریدار منتقل کند ، انبار را در اختیار وی قرار دهد.
تبصره دو : تحویل انبار بدین صورت است که در کنار نماینده فروشنده (انباردار ساکن) خریدار نیز نماینده ای در محل انبار قرار دهد تا امور انتقال را نظارت و اجرا نماید .
3-4 انتقال اسناد مالکیت باید به محض پرداخت وجه کامل قرارداد ، از طرف فروشنده به خریدار انجام شود .
ماده 5- تعهدات خریدار
خریدار متعهد است یک فقره چک ده میلیارد تومانی رمزدار در وجه خودش تهیه و بصورت امانت در اختیار فروشنده قرار دهد که پس از اینکه کارشناس خریدار موجودیت اسناد و انبار را تایید نمود چک صدرالاشاره به نام فروشنده ظهر نویسی شده و با مابقی ثلت باقیمانده ثمن اولیه قرارداد به فروشنده تحویل و از آن پس صیغه بیع جاری خواهد شد .
بدیهی است چنانچه کارشناس خریدار اصالت اسناد یا بار را تایید ننمود چک صدرالاشاره به فوریت تحویل خریدار گردیده و تمامی توافقات قبلی ملغی خواهد شد .
امضاء خریدار شاهد 1 شاهد 2 امضاء فروشنده
شرکت کیمیا صنعت طاها
واردات، صادرات ، تهیه ، توزیع کلیه فلزات ، ملزومات شیمیایی ، نفتی و غذایی
تلفن : 26411425 – فکس : 26411378
بسم الله و صلی الله علی فاطمه و امها و ابیها و بعلها و بنیها
خریدار متعهد می گردد قبل از بارگیری نسبت به پرداخت دو سوم از وجه باقیمانده کالای تحویل شده از انبار اقدام نماید .
خریدار متعهد می گردد که حداکثر تا مدت یک ماه کلیه انبارها را تخلیه و کل مبلغ قرارداد را تسویه نماید .
تبصره سه : چنانچه مدت تخلیه بار از یک ماه بیشتر بطول انجامد هزینه انبار بر عهده خریدار می باشد .
تبصره چهار : پرداختها به صورت واریز نقدی به حساب جاری فروشنده که ارائه فیش های آن توسط خریدار الزامی می باشد انجام میشود .
تبصره پنج : بدینوسیله خریدار متعهد میشود حداکثر تا مدت یک ماه کل مبلغ قرارداد را تسویه نماید بدیهی است چنانچه تا مدت زمان ذکر شده کل مبلغ قرارداد تسویه نشود فروشنده محق است و می تواند نسبت به ادامه بارگیری از انبار ممانعت به عمل آورده و قرارداد را بصورت یکطرفه فسخ نماید .
بدیهی است ثلث اولیه ثمن قرارداد که مربوط به باقیمانده کالای موجود در انبار است بعنوان ضرر و زیان فروشنده ضبط خواهد شد و خریدار حق هرگونه اعتراض را در رابطه با ملزم بودن فروشنده نسبت به اجرای مابقی قرارداد و یا دریافت ثلث اولیه مبلغ شکر مربوطه درون انبار یا ممانعت از فروش بغیر از خود سلب می نماید .
ماده 6 : تعهدات مشترک
هر دو طرف این قرارداد بدینوسیله متعهد هستند به حفظ حسن روابط کاری فی مابین و احراز از هرگونه مانع تراشی و یا ایجاد اشکال در تعهدات طرف مقابل به هر شکل .
امضاء خریدار شاهد 1 شاهد 2 امضاء فروشنده
شرکت کیمیا صنعت طاها
واردات، صادرات ، تهیه ، توزیع کلیه فلزات ، ملزومات شیمیایی ، نفتی و غذایی
تلفن : 26411425 – فکس : 26411378
بسم الله و صلی الله علی فاطمه و امها و ابیها و بعلها و بنیها
ماده 7 : فورس ماژور
تمامی قواعد فورس ماژور یا غیر قابل پیش بینی مطرح در قانون تجارت به شرطی که باعث اهمال از تعهدات طرفین نباشد در این قرارداد حاکم می باشد. هر دو طرف متعهد هستند که در شرایط فورس ماژور تا زمان رفع آن روابط کاری را در بهترین صورت حفظ نمایند .
تبصره شش : قاعده فورس ماژور در مواردی که یکی از طرفین در انجام تعهدات کوتاهی می کند بی اثر است .
ماده 8 : الحاقیه و تفاسیر موارد اضافه
هر دو طرف چنانچه بخواهند موردی از موارد لازمه را که در اجرای بهتر قرارداد به آنان کمک می کند را به این قرارداد اضافه کند به شرطی که آنرا کتباً به امضاء و تأیید طرف دیگر برساند به قرارداد ملحق کرده و فقط در این صورت الحاقیه جزء لاینفک قرارداد تلقی شده و مانند بقیه موارد لازم الاجرا می باشد .
ماده 9 : نشانی و تلفن همراه
شماره های تلفن همراه جهت دسترسی سریع و آدرس های ذکر شده در ماده یک قرارداد به منزله آدرس قانونی تلقی شده و همه مکاتبات و مراسلات به آن جنبه قانونی دارد و چنانچه هر کدام از طرفین اقدام به تغییر نشانی نماید باید مراتب را سریعاً به طرف مقابل اطلاع دهد . در غیر اینصورت مسئول و جوابگو خواهد بود .
ماده 10 :
این قرارداد در پنج صفحه با محتوی 10 ماده و 6 تبصره و در 2 نسخه تنظیم گردیده که هر 2 نسخه متحدالشکل و متن بوده و هر 2 نسخه حکم واحد را دارد .
امضاء خریدار شاهد 1 شاهد 2 امضاء فروشنده
امضاء خریدار شاهد 1 شاهد 2 امضاء فروشنده
شرکت کیمیا صنعت طاها
بسم الله و صلی الله علی فاطمه و امها و ابیها و بعلها و بنیها
پیش فاکتور فروش شرکت کیمیا صنعت طاها
واردات ، صادرات و توزیع کلیه فلزات ، ملزومات شیمیایی ، نفتی و غذایی
تلفن : 26411378 – فکس : 26411372
تلفن :خریدار:
جمع (ریال)قیمت واحدواحدتعدادشرح کالا و خدمات
000ر000ر000ر54510900000متریک تن50000شکر برزیل گرید A سه بار تصفیه 1
2
3
4
5
000ر000ر000ر545جمع کل
تخفیف
3% ارزش افزوده
قابل پرداختقابل پرداخت : پانصد و شصت و یک میلیارد و سیصد و پنجاه میلیون ریال
---- توضیحات : نقدی بصورت چک رمزدار
پس از استعلام تایید پرداخت مبلغ پیش فاکتور توسط بانک عامل خریدار اسناد و مدارک و انبار به رویت کارشناس خریدار می رسد و پس از تائید بیع انجام می گردد .
پیش فاکتور برای 3 شرکت دیگر نیز صادر شده و الویت خرید با کسی است که توانایی خرید را سریعتر به فروشنده اثبات نماید .
مدت اعتبار 2 روز از تاریخ صدور می باشد .
000ر000ر350ر16
000ر000ر350ر561
مهر و امضاء فروشنده :
شماره : / /22
تاریخ : / /
اللهم صل علی فاطمه و امها و ابیها و بعلها و بنیها
نمونه پروفرمای خرید
NO : 197722
PROFORMA IVOICE
TO: MR.
Brazilian Sugars
We hereby submit Soft Offer for the commodity mentioned below:-
1. PRODUCT/COMMODITY : Sugar ICUMSA 45
2. ORIGIN : Brazil
3. QUANTITY (MT) : (1,000,000) Metric Tons
i. PRICE CIF(BANDAR ABBAS IRAN) : USD 590 per MT
ii: PRICE CIF(IRAQ) : USD 600 per MT
iii:VALIDITY TIME : 5DAYS
iiii. INITIAL SHIPMENT TIME : 25 – 30 DAYS
4. PAYMENT TERMS : Transferable Unconditional (RDLC).
The RDLC will be Confirmed by a top 25 Prime World Bank acceptable to the Seller
5. SHIPMENT : CIF (BANDAR ABBAS ,IRAN)
6. DELIVERY : as per agreed schedule(each ship 25000MT*4 )per month
7. PACKING : Bag 50 Kg to secure the safety of the
commodity during sea
transportation, the sugar is to be packed in new polypropylene
bags with inner polyethylene lining each bag filled with fifty
(50) kilogram net weight of sugar. 2% empty bags shall be
supplied free of charge with each shipment.
8. 10. INSPECTION : Quantity, Weight, Quality & Photo by SGS, in the port of
loading, on account of Seller. Quality, Quantity &Weight by
S.G.S OR LLOYDS at seller’s cost at port of loading
9. SPECIFICATIONS
Refined Cane Sugar ICUMSA 45
Polarization : 99.80%
Solubility : 100% free flowin
Moisture : 0.04% maximum
ICUMSA 45 : RBU
Ash : 0.04% maximum
Granulation : Medium to Fine
Colour : Sparkling white
Sulphur dioxide : 20 mg/kg min, 70mg/kg max
Radiation : Normal
Crop : Current Crop
10. PROCEDURES:
- Seller on receiving will issue a full corporate offer with draft contract.
- Both Parties sign and seal the final contract.
- Buyer to open fully funded one time transferable, irevocable, revolving,
devisable confirmed non operative
- LC or will direct through bank for MT 103 to sellers bank
- POP (BL, SGS, Shipment document will be deliver within 7 banking
days after opening the LC)
the above stated procedure will be followed strictly
A. Destination (BANDAR ABBAS ,IRAN)
B. Name of Buyers Bank, Account Name and Number (If not a top 25 bank
corresponding Western bank)
PRODUCT : ICUMSA 45 SUGAR
PACKAGING : 50 Kg pp bag
DELIVERY SCHEDULE : As set forth in contract.
INSURANCE : Seller Issues 110% (CIF) To Cover Cost of Sugar
BENEFICIARY: K .S.T KIMIYA SANAT TAHA
به منظور درج نظر برای این مطلب، با نام کاربری و رمز عبور خود، وارد سایت شوید.
دانشگاه جامع علمی کاربردی
