نام پروژه : کاربینی
مورد تحقیق : شرکت صادراتی پارس صفیر
زمینه کار شرکت : صادرات کالا از ایران به ترکیه
محل شرکت : ترکیه – استانبول
مدیرعامل : رضا تهرانی
دانشجو: زهرامیرزا زکی خان ارنکه
رشته : مدیریت کسب و کار
مقدمه:
واحد کاربینی یکی از مهمترین واحدهای دانشجویان بجهت کاربردی بودن آن است . در این پروژه دانشجو با نحوه کار در شرکتها آشنا شده و می تواند پس از اتمام تحصیلاتش با تجربه ای که بدست آورده کسب و کار خوبی را براه بیاندازد یا اینکه در شرکتها کمک خوبی برای بهبود وضعیت آنها باشد. جهت انجام پروژه کاربینی با مدیر عامل شرکت پارس سفیر ملاقاتی داشته و هدف خود را اعلان نمودم از جانب مدیریت محترم عامل آن شرکت درخواست شد تا در خصوص کالاهایی که امکان صادرات آن به کشور ترکیه مقرون بصرفه بوده و از نظر گمرکی مشکلی نداشته باشند و همچنین آیا بازار خرید خوبی خواهند داشت یا خیر تحقیقی بعمل آورده و جهت راه اندازی کار جدید و تولید درآمد به ارز خارجی و همچنین بهبود کار شرکت جدید الاتاسیس در کشور ترکیه کمک نمایم . تحقیقات این جانب بشرح گزارش ذیل می باشد.
عکس زیر از شرکت پارس صفیر البته شعبه تهران از همکاران در آن پروژه گرفته شد.
اهداف
اهدف اجتماعی : وارد نمودن ارز به کشور، صادرات غیر نفتی ، کسب درآمد و اشتغال زایی
كالای صادراتی طبق مقررات صادرات و واردات سال 1381 قابل تقسیم به سه گروه ذیل می باشد كه باید در هنگام صادرات كالا از طریق بازارچه های مری به آن توجه گردد .
الف : كالای مجاز
ب : كالای مشروط
ج : كالای ممنوع الصدور
الف : كالای مجاز
كالایی است كه صدور آن بارعایت ضوابط نیاز به كسب مجوز ندارد ومنظور از ضوابط واردی است كه رعایت آن برای صادرات پاره ای از كالاها قانونا ضروری است مثل گواهی استاندارد .
ب : كالای مشروط
كالایی است كه صدور آن با كسب مجوز امكان پذیر است و در قسمت مندرجات ذیل یادداشت هر فصل در جدول ائین نامه اجرایی مقررات و صادرات و واردات نوشته شده است . كه مشروط شدن كالاهایی برای صدور ممكن است بنا به یكی از دلایل ذیل باشد .
1- کنترل میزان تولید
2- تامین نیازهای داخلی
3- جلوگیری از صدور كالا
4- و غیره
بنابراین با مراجعه صادر كننده و معرفی كالای موضوع صادرات وزارتخانه ذیربط با رعایت ضوابط تعیین شده ممكن است مجوز صدور صادر یا از صدو كالا جلوگیری نماید .
ج : كالای ممنوع الصدور
به كالایی اطلاق می گردد كه صدور آن به موجب شرع مقدس اسلام به اعتبار خرید و فروش – یا مصرف و یا به موجب قانون ممنوع است كه دولت می تواند بنا به مقتضیات و شرایط خاص زمانی با رعایت قوانین مبوطه صدور بعضی از كالاها را ممنوع نماید .
لذا فهرست كالاهای ممنوع الصدور به شرح ذیل است كه در مورد بازارچه های مرزی نیز مصداق دارد .
1- اشیاء عتیقه و هنری از كشور
2- صدور آهن قراضه به هر شكل
3- دم قچی و ضایعات استیل غیر از نوع فر گرومیك
4- صدور هیزم و زغال چوب
5- صدور چوب گردو
6- صدور انواع قالی و قالیچه (با الیاف مصنوعی و یا مخلوطی از آن)
7- انواع فرش های بافته شده (با نخ های رنگ شده زیر استاندارد)
راهنمای صادرات از طریق بازارچه های مشترك مرزی
قیمت گذاری كالای صادراتی توسط گمرك ایران
قیمت گذاری كالاهای صادراتی از لحاظ آماری این نیز دارای اهمیت می باشد . قیمت گذاری در سال های قبل از 1381 توسط وزارت بازرگانی انجام شده است ، در صورتی كه از سال 1381 این وظیفه به عهده گمرك واگذار گردیده است و گمرك اران ارزش كالاهای صادراتی را به گمرك اجرایی كشور اعلام می دارد .
بنابراین هر یك از كالاهای صادراتی دارای ارزشی است كه ارزش آن توسط گمرك ایران تعیین می گردد . در سابق قیمت گذاری كالاهای صادراتی به موجب قانون بود و توسط كمیسیونی متشكل از نمایندگان ذیل انجام می شد .
حال آنكه در سال 81 این وظیفه به گمرك ایران واگذار شده است و گمرك ایرانپس از گذشت سال های سال (20سال) مجددا اقدام به ارزش گذاری و قیمت گذاری كالاهای صادراتی می پردازد .
البته گمرك ایران قانونا مجاز و مكلف به رعایت قوانینی است كه در قیمت گذاری كالاهای صادراتی مورد نظر است و در گذشته نیز اعمال می شده است . لذا گمرك ایران لازم است كه قیمت كالای صادراتی را به نحوی قانونی محاسبه نماید كه این امر مانع صدور كالا نشود و اینكه مبنا اخذ تعهد صادر كنندگان قرار گیرد تعیین شود كه ممكن است این قیمت ها با مطابقت واقعیت بازار و به منظور امكان رقابت و ادامه صدور كالا از كشور تعدیل گردد .
ارائه فهرستی از اقلام صادراتی بازارچه های مرزی كه محتویات هر بسته از اقلام صادراتی رابا وزن (با ظرف) و خالص نشان دهد به همراه سایر مدارك مربوط توسط صادر كننده كالا در بازارچه های مرزی ضروری است . لذا یك مامور گمرك بر Packing – list نظارت مستمر خواهد داشت و بسته ها را می تواند باز نماید و اقدام به تنظیم عدل بندی نماید . لازم به توضیح است كه فهرست عدل بندی حسب مورد در خصوص كالاهای یكنواخت لازم نیست در مواردی كه كالای وارده بیش از یك بسته و محتویات بسته ها نیز متنوع باشد ارائه یك فهرست ضروری است .
عدل بندی دارای فرمی است كه در خصوص محموله می باشد و محتوی توضیحات مشروح یك محموله می باشد . كه تعداد و نوع بسته بندی كالا در آن نوشته می شود . لذا این بسته های ذكر شده در عدل بندی ممكن است دارای اندازه های یكسان نباشند ، ولی باید در این فهرست صورت عدل بندی ، محتویات هر بسته از اقلام صادراتی بازاچه های مرزی نوشته شود . در این فهرست اطلاعات زیر مندرج می باشد :
- اندازه بسته ، تعداد و سایزهای مربوطه
- تعداد واحد كالای موجود در هر سایز از بسته ها
- مشخصات
- محموله
- غیره
برای تعدادی از كالاهای صادراتی ممكن است اجرای استاندارد خاصی مورد نظر باشد و طی بخشنامه ای كالاهای صادراتی كه دارای اجرای استاندارد باشند اعلام می گردند . لذا ممكن است اجرای استاندارد در خصوص موارد ذیل باشد .
الف – از نظر خواص
ب – مشخصات فنی
ج – بسته بندی
د – و سایر موارد بنابراین صادر كنندگان بازارچه های مرزی مكلفند در موقع صدور كالا به كشورهای همجوار به ترتیب استانداردهای اصلی ، اجباری را مورد نظر داشته و كالا را با همان استاندارد صادر نمایند .
این گواهی یعنی Sanitary certificate كه در فرهنگ اصطلاحات گمركی به آن health certificate نیز می گویند كه بر حسب مورد ممكن است مورد مطالبه گمرك برای اطمینان از موارد زیر قرار گیرد :
الف – اطمینان از سالم بودن كالا
ب – برخورداری كالا از خصوصیات مورد نظر
ج – اطمینان از وزن كالا (در مواردی كه لازم باشد)
گاها ممكن است در خصوص اقلامی از كالاهای صادراتی ارائه گواهی بهداشت كه از طرف مراجع رسمی كشور مبدا صادر می شود ضروری باشد . لازم به توضیح است كه گواهی بهداشت را گواهی صحت و یا گواهی تندرستی نیز می گویند . ولی انچه كه از نظر اصطلاحی مناسب به نظر می رسد همان واژه گواهی بهداشت است .
بنابراین لازم است كه مشخصات ذل در اسناد منعكس گردد . تا ارتباط كالای گواهی شده با آنچه كه به صورت محموله به كشور مقصد می رسند به سهولت و آسانی قابل تشخیص باشد كه این مشخصات به شرح ذیل است :
به سندی اطلاق می گردد كه انباردار به عنوان وصول كالا به انبار در مقابل هر بارنامه صادر و به موسسه حمل و نقل یا حامل تسلم می نماید و باید موقع اظهار ، اظهار نامه ضمیمه شود .
بنابراین قبض انبار متضمن الاعات ذیل می باشد :
شماره مانیفست
نوع و مشخصات كالا
بنابراین ثبت مشخصات فهرست كل بار ، اظهار نامه اجمالی و نظایر آن در قبض انبار كالای وارده به اماكن گمركی الزامی است . به طور كلی كالای صادراتی در اماكن گمركی وقتی قبول می شود كه برای تحویل آن به گمرك پروانه صادراتی تسلیم شده باد . البته دارای فرمی است كه این فرم در واقع همان رسید تحویل كالا به انبارهای عمومی است . كه پس از تخلیه كالاهای صادراتی در انبار توسط انباردار صادر می گردد . و به عنوان نخستین مدرك در اختیار صاحب كالا جهت اقدام برای تحویل و دریافت كالا و نهایتا صدور آن می باشد .
فرم قبض انبار دارای اطلاعات ذیل می باشد :
الف – مشخصات حمل كالا كه شامل موارد ذیل است :
ب – اطلاعات ورود كالا به مرز ورودی شامل :
ج – مشخصات كل كالا شامل :
به مدركی اطلاق می گردد كه صاحب كالا به موجب آن برای نماینده خودش یا به یك حق العمل كار اختیار ترخیص كالا را بدهدد . این مدرك باید رسمی و ثبتی و كتبی باشد . بنابراین در مواردی كه مراجعه كننده به گمرك غیر از فردی كه صاحب كالا باشد باید وكالتنامه رسمی و ثبتی ارائه نماید . مگر اینكه صاحب كالا یك سازمان دولتی و یا سازمان های وابسته به دولت كه در این مواقع معرفی نامه رسمی سازمان دولتی یا سازمان وابسته به دولت با امضاء مجاز كافی می باشد . در مورد مستخدمین مؤسسات یا اشخاص حقوقی نیز در هر حال ارائه معرفی نامه ضروری است . بنابراین هر گاه نماینده صاحب كالا غیر از كارمند یا اعضاء مؤسسه صاحب كالا باشد علاوه به لزوم ارائه وكالتنامه رسمی و ثبتی در هر مورد اعم از بخش دولتی ، خصوصی یا تعاونی وكیل باید دارای كارت حق العمل كاری نیز باشد كه موضوع مواد 376 لغایت 387 ائین نامه اجرای قانون امور گمركی می باشد .
در این صورت ماده 381 آئین نامه اجرایی قانون امور گمركی اشاره به وكالتنامه ثبتی و رسمی حق العمل كار را دارد كه به شرح ذیل است .
حق العمل كار موظف است اصل وكالت نامه رسمی ثبتی اشخاصی كه به حساب آنها تشریفات گمركی انجام می دهد طبق نمونه ای كه گمرك ایران تعیین می نماید تنظیم و به گمرك ایران تسلیم و رونوشت گواهی شده آن را د رهر مورد به اظهار نامه تسلیمی ضمیمه نماید .
دور كالا از طریق بازارچه های مرزی دارای مراحلی است كه به شرح ذیل فهرست می گردد :
بنابراین پس از انجام مراحل 1 الی 5 اظهار نامه كالای صادراتی مهر و امضاء می گردد و نسخه ای از آن جهت صدوذر كالا به خارج از قلمرو گمركی تحویل صاحب كالا می گردد . البته در بعضی از بازارچه ها برای انجام تشریفات صادرات مراحل ذیل پیش بینی شده است . و صادر كننده برای صدور كالا مراحل مربوطه را پشت سر می گذارد ، كه به ترتیب عبارتند از :
در برخی از بازارچه های مرزی نیز صدور كالا دارای مراحل ذیل است كه به ترتیب عبارتند از :
اظهارنامه صادراتی (اظهارنامه كالای خروجی) توسط گمرك در اختیار صادر كنندگان بازارچه مرزی قرار می گیرد تا نسبت به تكمیل اظهار نامه فوق توسط صاحب كالا یا نماینده قانونی او تنظیم شود . بنابراین اظهار نامه اوراق چاپ شده است كه توسط صاحب (یا نماینده قانونی او) تكمیل و تنظیم می گردد لذا در هنگام صدور كالا از كشور (قلمرو گمركی) باید با تنظیم اظهارنامه نسبت به این امر اقدام نمود البته با توجه به اینكه صادرات از طریق بازارچه های مرزی صادرات قطعی است لذا در این رابطه اظهارنامه كالای صادرات قطعی تنظیم می گردد . البته در بسیاری از كشورها به هنگام خروج كالا از قلمرو گمركی فقط كافی است كالا به هنگام خروج در سكوی ارزیابی یا عبور از كانال سبز یا قرمز قرار داده شود ، مثل این است كه صاحب كالا یا نماینده قانونی او اظهارنامه را تنظیم و به گمرك تسلیم نموده باشد .
قانون امور گمركی منظور از اظهارنامه را به شرح ذیل بیان می دارد . (بند ه – ماده 2 قانون امور گمركی)
"منظور از اظهارنامه مندرج در این قانون ذكر اوصاف و مشخصات كامل كالا در اظهارنامه تسلیمی به گمرك است ، به شكلی كه با توجه به آن اوصاف و مشخصات كالای اظهار شده مشخص شده و از غیر آن به نحوی روشن متمایز گردد" .
اوصاف كالا شامل موارد ذیل است :
مشخصات كالا عبارتند از :
اظهارنامه صادراتی كه توسط صاحب كالا یا نماینده قانونی او تنظیم و تكمیل می گردد حاوی اطلاعات ذیل است . كه این اطلاعات مورد نیاز گمرك است .
البته لازم به توضیح است كه مشخصات محموله شامل نوع – ابعاد – تعداد بسته ها ، وزن با ظرف و علامت و شماره می باشد و مشخصات كالا نیز شامل تعرفه – نوع كالا – تعداد یا مقدار كالا – وزن خالص و ارزش صادراتی كالا است و دراین فرم تنظیم شده (اظهارنامه صادراتی) هزینه های گمركی (انبارداری – باربری و ...) ثبت شده است . بنابراین تنظیم فرم های اظهارنامه صادراتی برای صدور كالا از طریق بازارچه های مرزی الزامی است . كه تكمیل این فرم برای كسانی كه تصمیم به صدور كالا از طریق بازارچه های مرزی می نمایند اجباری است . كه با پر كردن فرم اظهارنامه مربوطه عملیات صدور كالا در بازارچه ها شروع می گردد كه دارای دورو می باشد و حاوی اطلاعات مذكور می باشد.
بعد از اینكه مراحل قبلی پشت سر گذاشته شد یعنی تنظیم اظهارنامه و احراز هویت چنانچه اظهارنامه به صورت صحیح تنظیم شده باشد اظهارنامه به انضمام كلیه اسناد مربوطه لاك و مهر شده و در دفاتر ثبت می گردد . كه پس از ثبت در دفاتر و لاك و مهر صاحب كالا می باید برای پرداخت هزینه های گمركی صادرات قطعی كالا به دایره صندوق مراجعه نماید ، و نسبت به پرداخت هزینه های گمركی اقدام نماید . كه در گذشته این هزینه ها در دفتر درآمدهای عمومی و خصوصی (دفتر ژورنال) ثبت می گردیده است . ولی در حال حاضر این هزینه ها را اداره بنادر و كشتیرانی وصول می نماید .
در هنگام ارزیابی كالای صادراتی مسایل زیر مورد بررسی قرار می گیرد كه حائز اهمیت است .
الف – مشخصات كالای صادراتی با اظهارنامه مطابقت داده می شود .
ب – محتویات كالای صادراتی با اظهارنامه مطابقت داده می شود .
ج – محتویات اسناد ، اظهارنامه و كالای موجود مطابقت داده می شود .
د – بررسی و اطمینان از صحت ارزش كالای صادراتی و مطابقت آن با محتویات ارزش كالای صادراتی و كالای موجود .
ه – معاینه و آزمایش كالا در جایی كه قیمت های صادراتی اعلام شده بر حسب مواد متشكله متفاوت است .
ی – پلمپ و سیم و سرب (لاك و مهر) بسته ها در صورت لزوم
در این قسمت (قسمت ارزیابی) پس از ارسال پرونده از دفاتر گمركات رئیس گروه ارزیابی پس از بررسی اجمالی با توجه به نوع جنس و تخص هر یك از ارزیابان ، ارزیاب مربوطه را تعیین و عملیات ارزیابی را به ارزیاب واگذار می نماید . كه ارزیاب از دیدگاه های مختلف عملیات ارزیابی را انجام داده و مورد بررسی و كنترل قرار می دهد . كه شامل بررسی در خصوص موارد ذیل است :
بعد از اینكه مراحل قبلی انجام گردید پس از اطمینان از صحت مندرجات اظهارنامه و تطبیق كامل كالای صادراتی به همراه اسناد با قوانین و مقررات و دستورالعمل ها و بخشنامه ها ، اظهارنامه از طرف رئیس گمرك امضاء و به عنوان سند ترخیص نسخه ای از آن تسلیم صاحب كالا می گردد .
به عبارت دیگر صدور ایناد ترخیص بعد از انجام مراحل ارزیابی كالای صادراتی است ، كه بر اساس این سند صاحب كالا با در دست داشتن پروانه گمركی به انبار مراجعه می نماید و كالای مربوطه را تحویل می گیرد .
نتیجه گیری
جمع بندی :
گزارش فوق مراحل گمرکی را به ترتیب شرح داده است . در اینجا جمع بندی اطلاعات داده شده وهمچنین پیشنهادات و ارائه راهکارهای مناسب جهت صادرات برنج از ایران به ترکیه بشرح ذیل می باشد.
قیمت برنج :
علاوه بر هزینه هر کیلو برنج که با استعلام های گرفته شده در سال جدید حدودا کیلوئی 8 هزار تومن برنج اعلا دم سیاه می باشد در هر کیلو500 تومان نیز هزینه های جانبی از جمله برگه بهداشت مجوز ها و ... به آن اضافه خواهد شد و در نهایت کیلوئی 8500 تومان قیمت تمام شده آن می باشد.
با اینکه قیمت برنج در ایران گران شده است و تا به کشور ترکیه برسد ممکن است به کیلویی 9500 تومان نیز برسد بنا به تحقیقات بعمل آمده برنج ایرانی در ترکیه به مبلغ کیلوئی 8 لیر ( هر لیر13500 تومان ) خرید دارند که در فروشگاهها به مبلغ کیلوئی 9 لیر لیر به فروش میرسد که بازار خرید خوبی هم دارد.
طریقه حمل :
- با تحقیقات بعمل آمده چندین راه برای این کار وجود دارد یکی از آنها ارسال با کشتی و لنج می باشد که پرهزینه ترین راه است ولی راه بهتر و آسانتر توسط کانتینر و از طریق مرز بازرگان می باشد که هم مطمئن تر و کم هزینه ترین روش می باشد.
با امید به اینکه این گزارش بتواند در راه اندازی یک کار جدید به آن شرکت محترم کمکی کرده باشد.