ممیزان و مامورین اداره دارائی از طریق دو روش زیر در امد مشمول مالیات را محاسبه و سپس ۲۵٪ آن را وصول می کنند.
۱-بررسی و سند رسی دفاتر قانونی شرکت(روزنامه و کل)
ممیزین با رویت اسناد و مدارک مودی و رویت هزینه ها و درامد ها نسبت به درامد های اظهار شده در اظهارنامه اظهار نظر و رای می دهند.
هزینه های غیر قابل قبول را برگشت و به عنوان درامد اعلام می نمایند.
به طور مثال شرکتی100,000,000 ریال درامد شناسائی و 80,000,000 ریال هزینه شناسائی کرده و ممیز از هزینه ها مبلغ 10,000,000 ریال از هزینه ها را غیر قابل قبول اعلام می نماید.پس درامد مشمول مالیات مساوی است با:
100,000,000 -70,000,000=30,000,000 ریال درامد مشمول مالیات
مالیات 30,000,000 *۲۵٪=7,500,000 ریال
مالیات مکسوره ۵٪ کارفرمایان :100,000,000*۵٪=5,000,000 ریال
مبلغ مالیا ت پرداختنی :7,500,000-5,000,000 =2,500,000
۲-تشخیص از طریق علی الراس:
طبق ضرایب مختلف رشته درصد سود و زیان و درامد ممول مالیات را تعین می کنند.
به طور مثال جهت انجام کارهای کشاورزی درامد مشمول مالیات ۱۰٪،درامد این موسسه 700,000,000 ریال ا میباشد پس:
سود =700,000,000*۱۰٪=70,000,000
مالیات ۵٪ مکسوره پراخت شده=700,000,000*۵٪=35,000,000
مالیات کل=70,000,000 * ۲۵٪=17,500,000
در نتیجه مبلغ 17,500,000 ریال باید از اداره مالیات جهت اضافه دریافتی ۵٪ علی الحساب دریافت نماید.