سود معاملات دورن گروهی:
دارایی های ثابت
معاملات بین شرکتهای عضو گروه از نوع خرید و فروش دارایی های ثابت منجر به ایجاد سود و زیان تحقق نیافته برای شخصت تلفیقی میشود. شخصیت تلفیقی چنین سود و زیانهایی را هنگام گزارشگری نتایج عملیات و وضعیت مالی خود حذف (معوق) مینماید. همچنین هنگام گزارشگری وضعیت مالی و نتایج عملیات شرکت اصلی بر مبنای روش حسابداری ارزش ویژه این نوع سود و زیانها را حذف می نماییم.
سود موجودی کالا در طی زمانهایی که شامل دو دوره مالی باشد، خود به خود تصحیح میشوند اما سود و زیان تحقق نیافته حاصل از مبادلات دارایی های ثابت هنگامی بر صورتهای مالی تاثیر میگذارند که به اشخاص خارج از شخصیت تلفیقی فروخته شوند یا بواسطه استفاده توسط خریدار درون گروهی، مصرف شود. این بحث به بررسی مفاهیم و رویه های مربوط به حذف آثار سود درون گروهی حاصل از معاملات دارایی های ثابت بر تلفیق یک سطری بر مبنای روشهای حسابداری ارزش ویژه و ارزش ویژه ناقص و بهای تمام شده بر صورتهای مالی تلفیقی می پردازد.
سود درون گروهی حاصل از فروش دارایی های ثابت استهلاک ناپذیر
انتقال دارایی های ثابت استهلاک ناپذیر بین شرکتهای عضو گروه به قیمتی غیر از بهای تمام شده باعث افزایش سود یا زیان تحقق نیافته برای شخصیت تلفیقی میشود. سود یا زیان دورن گروهی در صورت سود و زیان شرکت فروشنده در سال فروش منظور میشود. با این حال چنین سود و زیانهایی تحقق نیافته هستند و در تلفیق یک سطری باید توسط شرکت اصلی از حساب درآمد سرمایه گذاری حذف شوند. همچنین هنگام تهیه صورتهای مالی تلفیقی آثار آنها را حذف مینماییم.
معمولاً نقل و انتقال درون گروهی موجودی کالا رایج تر از نقل و انتقال دارایی های ثابت است. این موارد بیشتر به عنوان راهی برای تجدید سازمان شرکتهای ترکیب شونده، زمانی روی میدهد که ادغام تکمیل شده است. برای مثال شرکت PepsiCo تجدید سازمان واحدهای تجاری و یکپارچه نمودن امکانات را در تحصیل سال 2003 شرکت Quake Oats به اطلاع عموم رساند. اگر به کل درآمدهای گزارش شده نگاهی بیاندازید حذف 655/5 میلیارد دلار از درآمدهای بین بخش ها را مشاهده خواهید نمود. شرکت Ford افشاء جزئیات این مبلغ را ضروری ندانست اما احتمالاً رقم عمده ای از آن را سودهای تحقق نیافته انتقالان درون گروهی موجودی کالا یا دارایی های ثابت تشکیل میدهد.
فروش اقلام موجودی کالای دورن گروهی، جهت فروش دورن گروهی دارایی های ثابت در تعیین تاثیر سود تحقق نیافته بر صورتهای مالی شرکت اصلی و تلفیقی حائز اهمیت است. اساساً هر نوع سود یا زیان غیرعملیاتی حاصل از فروشها از شرکت اصلی به فرعی در سود شرکت اصلی لحاظ گردیده ، پس باید حذف گردد. صرفنظر از درصد سهم اقلیت، حذف بصورت 100 درصد خواهد بود . حسابهای شرکت فرعی حاوی هر نوع سود یا زیان فروشهای شرکت فرعی به اصلی میباشد. شرکت اصلی صرفا سهم خود از سود شرکت فرعی را شناسایی مینماید بنابراین تنها سهم مربوط به شرکت اصلی از سودهای تحقق نیافته باید حذف گردد. تاثیر این مبادلات بر سود خالص تلفیقی همانند تاثیر آنها بر سود خالص شرکت اصلی میباشد.
فروش زمین از شرکت اصلی به فرعی
شرکت دنا 90% از منافع در شرکت سبلان را در اول فرودین ماه 5×13 در ازاء 270.000 ریال وجه نقد تحصیل نموده است. بهای تمام شده سرمایه گذاری با ارزش دفتری و متعارف منافع تحصیل شده برابر است . سود خالص شرکت سبلان در سال5×13 برابر با 70.000 میباشد و سود شرکت دنا بدون در نظر گرفتن درآمد سرمایه گذاری در شرکت سبلان برابر با 90.000 ریال میباشد. سود شرکت دنا حاوی 10.000 ریال سود غیرعملیاتی تحقق نیافته زمین فروخته شده به قیمت 50.000 ریال به شرکت سبلان است که بهای تمام شده آن 40.000 ریال بود. بنابراین شرکت دنا ثبتهای حسابداری زیر را برای نگهداری حساب سرمایه گذاری خود در شرکت سبلان در 29 اسفند 5×13 اعمال مینماید:
سرمایه گذاری در شرکت سبلان 63.000
درآمد سرمایه گذاری در شرکت سبلان 63.000
برای ثبت 90% از سود غیرعملیاتی گزارش شده شرکت سبلان به مبلغ 70.000 ریال.
درآمد سرمایه گذاری در شرکت سبلان 10.000
سرمایه گذاری در شرکت سبلان 10.000
برای ثبت حذف سود غیرعملیاتی تحقق نیافته حاصل از فروش زمین به شرکت سبلان.