آیین رفتار حرفهای مصوب
بخش الف. احکام قابل اجرا در مورد کلیه حسابداران حرفه اي
بخش ب. احکام قابل اجرا در مورد حسابداران حرفه ای مستقل
بخش پ. احکام قابل اجرا در مورد حسابداران حرفه ای تحت استخدام
& ضمانت اجرای احکام
كليات
1 . هدف این مجموعه، ارائـه راهنماییهای لازم درباره رفتار حرفه ای، شامل ضوابط عمومی و اصول بنیادی است که باید توسط کلیه حسابداران حرفه ای، به منظور دستیابی به هدفهای موردنظر حرفه حسابداری رعایت شود.
2 . در اساسنامه قانونی سازمان حسابرسی، مصوب 17 شهریور 1366، "تدوین اصول و ضوابط حسابداری و حسابرسی " به عنوان بخشی از وظایف سازمان تعیین شده است. اصول و ضوابط حسابداری و حسابرسی شامل استانداردهای حسابداری، استانداردهای حسابرسی، آیین رفتار حرفهای و رهنمودهای مربوط است. اصول و ضوابط حسابداری و حسابرسی پس از تصویب مراجع ذیصلاح سازمان لازم الاجرا می شود. احکام آیین رفتار حرفهای درمورد کلیه حسابداران حرفهای به یک میزان معتبر است، مگر در مواردی که خلاف آن تصریح شده باشد.
3 . ویژگیهای هرحرفه عبارت است از:
الف ـ پذیرش وظیفه خدمت به جامعه،
ب ـ وجود حداقل شرایط ازپیش تعیین شده برای ورود به حرفه، ازجمله مهارتهای تخصصی لازم که از طریق آموزش و تجربه بدست می آید، و
پ ـ پایبندی اعضای حرفه به مجموعهای از اصول، ضوابط و ارزشهای مربوط در آن حرفه.
4 . در اساسنامه (یا عناوین مشابه ) تشکلهای حرفهای حسابداری و حسابرسی باید چگونگی رعایت مفـاد آیین رفتـار حرفـهای پیشبینی و نحوة نظارت بر رعایت مفاد آن مشخص شود.
تعاریف
5 . اصطلاحات بکار رفته در این مجموعه، دارای مفاهیم زیر است :
الف ـ تشکل حرفهای عبارت از جامعه حسابداران رسمی و یا هر جامعه، انجمن و سازمان حرفه ای حسابداری و حسابرسی ثبت شده در ایران است.
ب ـ حسابدار حرفهای شخص حقیقی یا مؤسسه ای است که عضو یک تشکل حرفه ای باشد.
پ ـ حسابدار حرفهای مستقل حسابدار حرفه ای است که خدمات حرفه ای خود را مستقلاً به عموم ارائه می کند. این عنوان درباره حسابداران حرفه ای شاغل در مؤسسات حرفه ای نیز بکار می رود.
ت ـ حسابدارحرفهای تحت استخدام حسابدار حرفه ای است که برای ارائه خدمات حرفه ای خود، به عنوان یک شخص حقیقی در استخدام یک کارفرما (به استثنای مؤسسات حرفه ای ) است.
ث ـ خدمات حرفهای هرگونه خدمات حسابداری، حسابرسی، مالیاتی، مشاورة مدیریت و مدیریت مالی است که توسط حسابداران حرفه ای ارائه می شود و انجام آن مستلزم بکارگیری دانش حسابداری و مهارتهای مرتبط با آن است.
ج ـ آگهـی اطلاع رسانی به عموم، درباره معرفی حسابدار حرفه ای و خدمات وی است که با هدف برتـر جلوه دادن آن حسابدار حرفهای انجام نگرفته و جنبه تبلیغات نیز نداشته باشد.
چ ـ تبلیغات اطلاع رسانی به عموم، با نگرش جلب مشتری، درباره خدمات و مهارتهایی است که توسط حسابداران حرفه ای ارائه می شود.
ح ـ گزارشگری حرفهای کاری است که مستلزم اظهارنظر حرفه ای نسبت به اطلاعات مالی به وسیله حسابدار حرفهای مستقل می باشد.
منافع عمومی
6 . پذیرش مسئولیت در قبال جامعه از ویژگیهای شاخص هر حرفـه است و مقبولیت هرحرفه به میزان مسئولیتی بستگی دارد که آن حرفه در جامعه به عهده می گیرد. جامعهای که حـرفـه حسابداری با آن سر و کار دارد متشکل از صاحبکاران، سرمایهگذاران، دولت، اعتباردهندگان، کارکنان، کارفرمایان و سایر اشخاصی است که درجهت تصمیمگیریهای آگاهانه خود به نتایج کار حسابداران حرفهای اتکا می کنند. چنین اتکایی برای حرفه حسابداری درقبال حفظ منافع عمومی ایجاد مسئولیت می کند.
7 . مسئولیت حسابدار حرفه ای تنها به تأمین نیازهای صاحبکار یا کارفرما محدود نمی شود و رفع نیازهای طیف وسیعی از اشخاص را در بر می گیرد. به همین دلیل استانداردهای حرفه ای به نحو چشمگیری تحت تأثیر ملاحظات منافع عمومی، تدوین می شود. برای مثال :
الف ـ حسابرسان مستقل با اظهارنظر درباره صورتهای مالی به سرمایه گذاران و مؤسسات مالی برای سرمایه گذاری و اعطای تسهیلات مالی کمک می کنند.
ب ـ مدیران مالی با انتخاب راه کارهای مناسب، امکان استفاده مؤثر و کارآ از منابع واحدهای اقتصادی را فراهم می کنند.
پ ـ حسابرسان داخلی اطمینان بیشتری نسبت به سیستم کنترلهای داخلی فراهم می آورند و درنتیجه قابلیت اتکای اطلاعات تهیه شده برای خارج از واحد اقتصادی افزایش می یابد.
9 . حفظ اعتماد عمومی به حرفه حسابداری تا زمانی میسر است که حسابداران حرفه ای خدمات خود را در سطحی ارائه کنند که شایسته اعتماد جامعه باشد؛ از این رو خدمات حسابداری حرفهای باید در بالاترین سطح ممکن و با رعایت ضوابطی ارائه شود که تداوم انجام این خدمات با کیفیت مناسب را تضمین کند.