مكانيزم عمليات بيمهگري به گونهاي است كه خسارات آتي خطرات احتمالي تحت پوشش قرار ميگيرد. لذا همواره شركتهاي بيمه ایران با حجمياز تعهدات احتمالي مواجه هستند. مهمترين ويژگي حسابداري بيمه ایران براي جبران اين تعهدات محاسبه و ثبت ذخاير فني بيمهاي است. اين ذخاير طبق مصوبه شماره 22 شورايعالي بيمه بهشرح زير است:
1. ذخيره حق بيمه؛ اين ذخيره بهدليل اينكه مبلغ حق بيمه قبل از ارائه كامل خدمات بيمهاي دريافت ميشود در حسابها منظور ميشود. بايد سهم حق بيمه دريافت شده، ولي تحقق نيافته آن بهعنوان ذخيره ثبت شود. در محاسبه اين ذخيره حق بيمه اتكايي واگذاري كسر ميشود. بهطور متوسط 40درصد حق بيمه بيمهنامههاي صادر شده پس از كسر حق بيمه اتكايي واگذاري در اين حساب منظور ميشود.
2. ذخيره برگشت حق بيمه؛ شامل حق بيمه بيمهنامههايي است كه برآورد ميشود فسخ شده و مبلغ آن بايد عودت داده شود. اين ذخيره براساس اطلاعات گذشته برآورد ميشود.
3. ذخيره خسارات معوق؛ شامل خسارتهايي است كه تحقق پيدا كرده است ولي هنوز به شركت بيمه گزارش نشده و يا در دست بررسي و پرداخت است. اين ذخيره براساس اطلاعات موجود در رابطه با خسارات معوق محاسبه ميشود.
4. ذخيره رياضي؛ شامل ارزش فعلي تعهدات بيمهگر پس از كسر بيمههاي اتكايي به عنوان ذخيره ثبت ميشود.
5. ذخيره حوادث طبيعي؛ اين ذخيره براي پوشش خطرات فاجعهآميز احتمالي كه از توان شركتهاي بيمه خارج است به ميزان 5/2درصد كل حق بيمههاي سال پس از كسر سهم اتكايي واگذاري محاسبه ميشود.
6. ذخيره فني تكميلي؛ اين ذخيره براي جبران كمبودهاي احتمالي در محاسبات ذخاير بيمهاي به ميزان 3درصد حق بيمههاي سال پس از كسر سهم اتكايي واگذاري محاسبه و ثبت ميشود.
7. ذخيره مشاركت در منافع؛ اين ذخيره براساس قراردادهاي منعقد شده شناسايي ميشود.
بخش هزينهاي مجموع ذخاير فوق پس از محاسبه در انتهاي سال در حسابهاي سود و زياني به عنوان هزينه بيمهگري و بخش ذخيرهاي آن بهعنوان حسابهاي دائمي در بدهيها نمايش داده ميشود. ذخاير بيمهاي اول سال نيز به عنوان درآمد بيمهاي در سود و زيان گزارش ميشود.