گزارشی از حسابداری پیمانکاری در شرکت

• 
• 

توضیحات

منتشر شده در دوشنبه, 30 -3443 03:25

نوشته شده توسط زهرا کارگر

بازدید: 10727

 

چکیده

 

اینجانب که در شرکت توانکاران صعنت پارس مشغول گذراندن دوره کارآموزی خود بودم در واقع این شرکت یک نوع شرکت پیمانکاری بوده که انواع کارهای خدماتی شهری و . . . را انجام میدهد یک گزارش کامل تهیه کرده ام که شامل تعریف شرکت پیمانکاری اصول کارکرد این نوع شرکت ها و انواع قراردادها بحث کارگران و کارفرمایان ، بخش حقوق و دسمزد نحوه ثبت و پرداخت حقوق ، تعریف انبار در شرکت ها قسمت های مختلف آن که در آنجا مشغول به کار بودم و مختصری از نحوه حسابرسی انبار را در این گزارش ذکر کردم که امیدوارم مورد توجه قرار گیرد .

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

مقدمه

حسابداري يكي از علومي‌است كه همه روزه اكثر افراد با آن سروكار دارند و برخي به صورت تخصصي و برخي به صورت تجربي از آن استفاده مي‌كنند. حسابداري اين امكان را به ما مي‌دهد كه ميزان سوددهي و هزينه‌ها را به صورت علمي‌و دلخواه تغيير دهيم. اطلاعات مربوط به‌اين رشته، مورد استفادة عموم مردم از مديران صنايع، سرمايه‌گذاران، تجار و اصناف تا استفاده‌كنندگان محصولات و خدمات مي‌باشد و باعث مي‌شود تا اعداد و ارقام نامفهوم و گيج‌كننده به صورت اطلاعات جالب توجه و قابل نتيجه‌گيري در دسترس قرار گيرد.

فراگيري اين فن به صورت تخصصي، نه تنها به صورت يك حرفه مطرح بلكه در زندگي خصوصي و شخصي نيز كارساز مي‌باشد. به طور مثال نحوة صحيح بودجه‌بندي، تقسيم هزينه، تعيين قيمت تمام شده، روش‌‌هاي پيمانكاري، معاملات اوراق بهادار، تعيين استهلاك دارائي‌‌ها،انواع سرمايه‌گذاري،حسابداري با توجه به تورم و … از بحث‌‌هاي ارائه شده در اين گروه مي‌باشد. در پايان شايد بتوان حسابداري را به عنوان پايه اصلي صنعت، توليد و ارائه خدمات معرفي كرد. چرا كه بدون وجود حسابداري و ثبت دقيق و نتيجه‌گيري صحيح از اطلاعات،پايه اصلي شركت كه همان سرمايه و نقدينگي است به لرزه درآمده و چه بسا كه شركت را به انحلال بكشاند.

تنوع مؤسسات و گوناگوني فعاليتهاي مختلف اقتصادي در پهنه جهان، دانش و حرفه حسابداري را بر آن داشته تا در قالب مباني و اصول عمومي، راه حلهاي متناسبي را براي نگهداري حسابهاي فعاليتهاي گوناگون، به نحوي فراهم آورد كه صورتهاي مالي مؤسسات تصوير گوياتري از نتايج عمليات و وضعيت مالي ارائه دهند. از طرفي، فعاليتهاي مؤسسات اقتصادي در كشورهاي مختلف در بستري از اوضاع و احوال اقتصادي و اجتماعي و در محدوده مناسبات حقوقي كشور انجام مي شود و اين عامل، به نوبه خود، جستجو و يافتن راه حل مناسب و مطلوب را در محدوده راه حلهاي متعارف در سطح بين المللي الزامي كرده است.

ارجاع طرحهاي ساخت و ساز ابنيه، تأسيسات و تجهيزات بزرگ از طرف كارفرمايان عمومي و خصوصي به پيمانكاران مختلف، انعقاد قراردادهاي بلند مدت پيمانكاري براي اجراي طرحهاي ياد شده و انجام دادن فعاليتهاي ساخت و ساز در قالب اين قراردادها توسط پيمانكاران، يكي از فعاليتهاي عمده اقتصادي است كه نيازمند روشهاي مناسب ثبت و ضبط معاملات و فعاليتهاي مالي، تهيه و تنظيم گزارشهاي درون سازماني، اندازه گيري و شناخت درآمد و در نهايت تهيه و ارائه صورتهاي مالي متناسب براي پيمانكاران و كارفرمايان است.

حسابداري پيمانكاري يكي از مقولاتي است كه مراجع حرفه اي، پژوهشگران و مؤلفان حسابداري در كشورهاي پيشرفته از ديرباز به عنوان مقوله خاص در حسابداري به آن پرداخته اند و در كشورهاي پيشرفته و همچنين در سطح بين المللي استاندارهاي حسابداري خاصي براي آن وضع شده است. در كشور ما نيز از الها پيش مبحث حسابداري پيمانكاري در كتابها و نشريات گوناگوني مورد بحث قرار گرفته و كوشش شده است در چارچوب روشها و رويدادهاي متداول و استانداردهاي حسابداري كشورهاي پيشرفته راه حل ها و روشهاي مناسبي براي نگهداري حسابها، شناسايي و اندازه گيري سود عمليات پيمانكاري و تهيه و ارائه صورت هاي مالي مؤسسات پيمانكاري در قالب مناسب حقوقي سازوكارها و الزامات محيطي حاكم بر اين فعاليت عمده اقتصادي عرضه مي شود.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

تاریخچه شرکت

 

شركت توانکاران صنعت پارس از سال 1369 فعالیت خود را آغاز نموده و با تکیه بر تخصص و تجربه مدیران ، مهندسین و تکنسینها ، با استفاده از آخرین دانش فنی و تکنولوژی روز توانسته گامهای موثری در زمینه طراحی ، ساخت ونصب المانهای متنوع ترافیکی و مبلمان شهری بردارد. قسمت های مختلف و مجزا در قالب بخش طراحی ، گروه های نقشه کشی و نقشه برداری مستقر در دفاتر طراحی و گروههای اجرایی ساخت ونصب در کارخانه اصلی و کارگاهای تحت پوشش این امکان را برای شرکت فراهم می سازند که توانایی ارائه خدمات متعدد را دارا باشد.

دفتر مرکزی این شرکت واقع در میدان ونک کارهای چون حسابداری اصلی دریافت سفارشات و هزینه های مربوط به آن را انجام میدهد . و کار خانه اصلی که در باقر شهر مستقر است کار ساخت ونصب محصولات تولیدی شرکت را انجام می دهند .

 

موضوع فعاليت شركت توليد و ساخت پلهای عابر پیاده و سواره رو ، پارکینگ های طبقاتی مکانیزه ، پایه های نگهدارنده مثل پایه دوربین های نظارتی ، پایه روشنایی پایه تلویزیون های شهری و تابلوهای راهنمایی در اتوبان ها و معابر، گاردریل و . . می باشد . در واقع سفارش این نوع محصولات تولیدی از طرف شهردای های تمامی استان های ایران حتی کشورهای همسایه می باشد.در جاهای که نیاز به پل عابر پیاده یا گادریل باشد شرکت آن را انجام می دهد .

در سال های اول شرکت هیچ نوع شکوفایی نداشت آن هم به خاطر جدید بودن شرکت بوده ولی بعد از ارائه چند کار مورد توجه، شرکت توانسته موقعیت خوبی به بدست آورد که همه را مدیون کارگران زحمت کش خود بوده است. وتاکنون توانسته موقعیت خود را حفظ کند . بعد از آن شرکت شروع به نصب پوشش های حفاظتی روی پلها کرده و در طی سالهای اخیر توانسته پلها را به پله برقی مجهز کند که باعث رفت و آمد راحت تری شده است و توانسته خود را به بهترین نحو نشان دهد.

آمار اطلاعات پرسنلي به صورت زير قابل تقسيم است:

- پرسنل رسمي               15 نفر          پرسنل مستقيم توليد       70 نفر میباشد

 

 

پيشگفتار :

تدوين مطالبي دربارة نحوة حسابداري انواع فعاليت هاي اقتصادي از يك سو ، بر دانش پيشرفته و امروز اين حسابداري متكي و از سوي ديگر ، با شرايط خاص ، عرف تجاري و قوانين حاكم بر فعاليت هاي اقتصادي در ايران منطبق باشد يكي از زمينه هاي ضروري پژوهشي است كه مي تواند كاربرد روش هاي پيچيدة حسابداري را آسان ساخته و در عين حال خدمات حسابداري در سطوح مختلف را كارآمدتر نمايد علاوه بر اين ، پژوهش هايي از اين دست ، امكانات گسترش ، رواج و فراگيري ، اصول و ضوابط حرفه اي را افزايش داده و كار حسابداري واحدهاي تجاري را در مجموع بهبود مي بخشد امروزه مؤسسات عمومي و خصوصي اجراي عملياتي نظير : راه سازي – سد سازي – احداث ساختمان – تاسيسات – كشتي سازي – هواپيما سازي و ساخت قطعات پيچيده وسايل و تجهيزات را با انعقاد پيمان به مؤسسات پيمانكاري واگذار مي كنند .

 

اركان اصلي عمليات پيمانكاري :

در هر نوع عمليات پيمانكاري اركان اصلي زير وجود دارد :

كارفرما : شخص حقيقي يا حقوقي است كه به عنوان يك طرف قرارداد ، عمليات اجرايي معيني را به پيمانكار ارجاع مي كند .

پيمانكار : شخصي حقيقي يا حقوقي است كه به عنوان طرف ديگر قرارداد ، عمليات اجرايي پيمان را به عهده مي گيرد .

قرارداد : رابطه حقوقي بين طرفين است كه منشا تعهد و التزام مي باشد و شامل موضوع كار ، مدت انجام كار ، مبلغ قرارداد و تعهدات كارفرما و پيمانكار است .

موضوع قراردادهاي پيمانكاري معمولا ساختن يك دارايي يا دارايي هاي است كه در مجموع طرح واحدي را تشكيل مي دهد .

انواع قراردادهاي پيمانكاري :‌

قرارداهاي پيمانكاري به حالت هاي مختلف تنظيم مي شود اما معمولا يكي از دو حالت كلي زير را دارا است .

الف) قراردادهاي مقطوع :

در اين نوع قراردادها ، پيمانكار با مبلغ مقطوعي به عنوان بهاي كل پيمان و يا مبلغي يعني براي واحد هر كار ( مثلا يك متر خاكبرداري ) توافق مي كرد در برخي از موارد ، طبق مادة خاصي بهاي واحد هر كار يا مبلغ كل پيمان بر اساس تغييرات شاخص قيمت ها تعديل مي شود در اين نوع قرارداد هزينه هاي مواد ، مصالح ، ساير هزينه ها با پيمانكار است كه اگر كمتر از مبلغي كه از كارفرما دريافت مي كند خرج نمايد برايش سود محسوب مي شود .

ب) قراردادهاي اساسي :

در اين نوع پيمان ها ، مخارج مجاز يا تعيين شده در قرارداد به پيمانكار تاديه و در ازاء خدمات انجام شده درصد معيني از مخارج يا حق الرحمه ثابتي به پيمانكار پرداخت مي شود .

يكي از خصوصيات قراردادهاي پيمانكاري اين است كه مدت اجراي قرارداد معمولا به بيش از يك دورة مالي تسري مي يابد لكن تول مدت اجراي قرارداد نبايد ملاك شناخت قراردادهاي پيمانكاري قرار مي گيرد .

ج) قرار داد مديريت اجرائي: علاوه بر دو نوع قراردادهاي ذكر شده از قرارداد زير نيز مي توان استفاده نمود :

در اين نوع قراردادها بهاي مواد و مصالح در مقابل ارائه صورت تحساب به پيمانكار پرداخت مي شود و هر مبلغ معين و مشخص كه در ابتداي قرارداد توافق شده و در پايان كار به عنوان حق الزحمه به پيمانكار پرداخت مي شود .

در قرارداد نوع دوم كه قرارداد اسانسي مي باشد حق الزحمه درصدي از هزينه هاست اما در قرارداد نوع سوم حق الزحمه مبلغ مشخصي است و به هزينه ها مربوط نمي شود .

مراحل اجراي طرح و انجام عمليات پيمانكار :

مراحل اجراي طرح در موسسات خصوصي و عمومي تفاوت ماهوي ندارند ، و موسسات خصوصي كمابيش در اجراي عمليات پيمانكاري از تشريفات دولتي تبعيت مي كنند اجراي طرحهاي عمراني در موسسات خصوصي همانند موسسات بخش عمومي تابع تشريفات خاصي است كه ذيلا در 5 مرحلة جداگانه آورده شده است :

 

مرحله مطالعات مقدماتي يا اوليه طرح :

موسسات بخش خصوصي معمولا طرح هاي ساختماني ، تاسيسات و تجهيزاتي خود را بادر نظر گرفتن منابع مالي ، پيش بيني و سپس نقشه ها و اسناد و مشخصات اجرايي ار راسا يا با كمك موسسان مشاور تهيه مي كنند مطالعات مقدماتي طرح شامل اقدامات زير است :

 

 

 

1-1-                      خدمات تحقيقاتي و بنيادي :

مطالعات اين مرحله شامل : مطالعات منطقي ، اجتماعي و اقتصادي است كه بر مبناي نتايج حاصل از آنها ، تصميم گيري كلي در مورد برنامه ها و شناخت طرح ها به عمل مي آيد .

2-1- مطالعات شناسايي طرح :

مطالعات اين مرحله شامل : تحقيقات و بررسي هاي لازم به منظور تعيين هدف طرح ، شناخت اجراء قشكله ، داده ها و تهماده ها و همچنين امكانات فني و اجرايي با توجه به مصالح ساختماني ، تجهيزات ، نيروي انساني ، ساير امكانات و محدوديت ها و بالاخره حدود سرمايه گذاري ، زمان اجراء ، كاسبات اقتصادي ، تعيين بهره وري و تعيين اثرات اجتماعي و اقتصادي ناشي از اجراي طرح است . حاصل اين مطالعات به شكل گزارشي تدوين مي گردد كه مبناي اتخاذ تصميم در مورد اقدامات بعدي خواهد بود .

3-1- تهيه طرح مقدماتي :

بعد از شناخت طرح ئو تعيين مشخصات كلي آن برمبناي بررسي ها و يا مطالعات توجيهي حتي و اقتصادي خاص ، مطالعات مقدماتي طرح انجام

مي شود . خدمات مربوط به مطالعات مقدماتي شامل مطالعات تحقيقاتي و آزمايش هاي لازم به منظور طراحي و تهية نقشه هاي مقدماتي و مشخصات كلي ، تعيين محل هاي مناسب و بر آورد كلي ابعاد و حجم كار و مخارج هريك از راحل هاي پيشنهادي و همچنين مقايسه و تعيين نكات مثبت و منفي هر راه حل و بازده اقتصادي و اثرات اجتماعي هر يك از آنها مي باشد . تهية كننده طرح مقدماتي مناسب ترين راه حل را با ذكر دليل لازم توجيه مي كند مطالعات و تحقيقات ، نقشه بر داري ها و بر رسي ها و آزمايش هاي اين مرحله بايد به اندازه اي كامل باشد كه امكان بر آورد مخارج دورة‌مطرح و هزينه هاي بهره برداري را به منظور اتخاذ تصميم منطقي فراهم سازد و نتيجة اين مطالعات و روش انجام مراحل بعد به شكل گزارشي تدوين مي شود .

4-1- تهية نقشه ها و مشخصات اجرائي طرح :

تصويب طرح مقدماتي توسط دستگاه اجرايي ( مجري طرح )‌مبناي تهية نقشه ها و مشخصات اجرايي طرح قرار خواهد گرفت . خدمات اين مرحله شامل انجام مطالعات ، بررسي ها ، تحقيقات و نقشه برداري ها و آزمايش هاي لازم به منظور تهية كليد اسناد عمليات اجرائي طرح از جمله : نقشه هاي اجرايي و مشخصات فني اختصاصي ، نقشه محل نتيجه آزمايش ها ، برنامه زماني اجراي كار ، صنايع تهية مصالح ، بر آورد مقادير كار و پيش بيني دقيق مخارج اجراي طرح مي باشد .

مرحله 2 : ارجاع كار به پيمانكار

در ارجاع كار به پيمان كار مراحل زير بايد طي شود :

1-2-                      تكثير اسناد و مدارك مناقصه :

بعد از تصويب گزارش ها ، نقشه ها و ساير اسناد و عمليات اجرايي ( موضوع بند 4-1 UL ) و حصول اطمينان از مهيا بودن زمين يا محل اجراي طرح ، اسناد و مدارك مناقصه تكثير و در اختيار شركت كنندگان در مناقصه قرار مي گيرد .

2-2- دعوت از پيمانكاران براي انجام طرح :

بعد از آماده شدن اسناد و مدارك مناقصه ، مپيمانكاران به طريق زير از نوع و مشخصات طرح مطلع مي شوند و در صورتي كه مايل به اجراي رح باشند ، اسناد و مدارك مناقصه را از كارفرما يا مهندسين مشاور خريداري و براي بررسي و مطالعه در اختيار كادر فني خود قرار مي دهند .

 

 

 

 

 

 

 

الف) مناقصه عمومي –

در اين روش مبلغ و مشخصات طرح و شرايط شركت در مناقصه از طريق درج آگهي در جرايد به اطلاع داوطلبان شركت در مناقصه مي رسد .

ب) مناقصه محدود –

در اين روش دعوتنامه شركت در مناقصه براي شركت هايي ارسال مي شود كه صلاحيت آنها براي شركت در مناقصه قبلا تعيين و نام آنها در ليست واجدين رايط شركت هاي پيمانكاري ( ليست خاص ) درج شده باشد پس به دليل تخصصي بودن يا ويژگي خاص كار از تعداد محدودي پيمانكار دعوت به عمل مي آيد .

ج) ترك مناقصه :

در مواردي كه تحت شرايط خاص و بنا به شخصيت مقامات اجرايي انجام مناقصه ممكن و يا به صرفه و صلاح نباشد .

پيمانكار از طريق ترك مناقصه مستقيما انتخاب مي شود .

د) توافق قيمت :

در اين روش در مواردي كه انجام مناقصه ميسر و يا به مصلحت نباشد مي توان طرح را با توافق قيمت به پيمانكار ارجاع داد .

3-2- تسليم قيمت پيشنهادي و ضمانت نامه شركت در مناقصه :

چنانچه كادر فني پيمانكار انجام پيمان را با توجه به امكانات پيمانكار عملي تشخيص مي دهد ،‌قيمت كل كار را از روي نقشه ها محاسبه و پيشنهاد مي كند قيمت پيشنهادي پيمانكار براي اجراي طرح همراه با ساير اسناد و مدارك مذبور در آگهي ، ، نظير ضمانت نامه بانكي در دو پاكت جداگانه – پاكت «الف » حاوي ضمانت نامه بانكي وكليه اسناد و مناقصه و پاكت « ب » فقط شامل برگ پيشنهاد مبلغ كل – به مناقصه گزار (‌ كارفرما ) تسليم مي شود .

 

4-2- انتخاب پيمانكار :

كميسيون مناقصه براي تعيين برنده مناقصه ، پيشنهادهاي واصله را با رعايت آئين نامه معاملات دولتي افتتاح و قرائت مي كند . كميسيون مزبور ابتدا پاكت الف را باز مي كند و در صورتي كه پيمانكار تمامي شرايط مزبور در مناقصه را رعايت و كليه مدارك را ارسال كرده باشد . مبادرت به افتتاح پاكت ب ( برگ يشنهاد مبلغ ) مي كند . مناقصه گزار پس از ارزيابي پيشنهاد ها و تهية جدول مقايسه ، از بين پيشنهادهايي كه تمامي شرايط مناقصه را دارا باشد و از قيمت اعتدال خارج نباشد . مناسبترين پيشنهاد از نظر مالي و ساير شرايط انتخاب و به عنوان برنده مناقصه معرفي مي كند . ضمانت نامه شركت در مناقصه در صورتي كه برنده مناقصه از انعقاد قرارداد امتناع ورزد به نفع كارفرما ضبط خواهد و از نفر دوم براي عقد قرارداد دعوت مي شود .

 

مرحله 3 : انعقاد قراردادبا پيمانكار :

بعد از اينكه برنده مناقصه تعيين شد قراردادي بين پيمانكار و كارفرما منعقد و ضمانت نامه هاي شركت در مناقصه آزاد مي شود

اهم مواردي كه در قرارداد ( پيمان ) پيش بيني مي شود ، شامل نكات زير است :

1-3-   نام طرفين قرارداد ( كارفرما – پيمانكار )

2-3- موضوع پيمان :

اجراي عمليات كارهاي اصلي ، كارهاي فرعي و كارهاي جديد احتمالي است . كارهاي فرعي عملياتي را شامل مي شود كه به منظور اجرا و نگهداريعمليات موضوع پيمان ضروري است ، اما جزء كارهاي اصلي پيمان محسوب نمي شود به طور كلي منظور از موضوع قرارداد مال يا عملي است كه هر يك از قتعاملين تسليم يا انجام آن را به عهده مي گيرند .

3-3- مبلغ پيمان :

مبلغي كه پيمان بر اساس آن منعقد مي شود و با توجه به شرايط عمومي پيمان مبلغي به آن اضافه يا كسر مي گردد .

دستگاه هاي اجرائي موظفند در ارجاع كارهاي اضافي به پيمانكار يا تغيير در مقادير كار مفاد بخشنامه به شرايط عمومي پيمان را رعايت كنند .

4-3- مدت پنهان :

مدتي است كه پيمانكار تعهد مي كند در طي آن كارگاه را تجهيزات و عمليات مورد پيمان را اجرا كند .

 

5-3- تاييدات و تعهدات پيمانكار :

به طور خلاصه پيمانكار تاييد مي كند كه هنگام تسليم پيشنهاد ، مطالعات كافي به عمل آورده و هيچ نكته اي باقي نمانده است كه بعدا بتواند در مورد آن به جهل خود استناد نمايد .

6-3- تعهدات و اختيارات كارفرما :

كارفرما متهعد است كليه زمين هایي را كه براي تاسيس و ايجاد كارگاه و انجام عمليات موضوع پيمان مورد نياز است در تاريخ هايي كه در برنامه تفصيلي اجرائي منظم به پيمان پيش بيني شده است طبق صورت جلسه به پيمانكار تحويل دهد .همچنين كارفرما در مدت اجراي پيمان مي تواند توسط دستگاه نظارت ، مهندس مقيم و يا مامورين ديگري عمليات پيمانكار را بازرسي كند .

7-3- ضمانت نامه انجام تعهدات :

در موقع امضاء قرارداد پيمانكار بايد ضمانت نامه اي ( در حال حاضر 50% مبلغ اوليه پيمان ) از بانك مورد قبول كارفرما طبق نمونه اي كه معمولا ضميمه اسناد مناقصه است اخذ و تسليم كارفرما كند ضمانت نامه مذكور بايد تاريخ تصويب صورت مجلس تحويل موقت موضوع پيمان معتبر توبه دستور كارفرما قابل تمديد باشد .

 

 

 

 

8-3- پيش پرداخت و ترتيب واريز آن :

كارفرما موافقت مي كند به منظور تقويت بنيه مالي پيمانكار و تكميل تجهيزات وي درصدي از مبلغ اولية پيمان را به عنوان پيش پرداخت در مقابل ضمانت نامة بانكي پرداخت كند .

 

9-3- جريمة تاخير :

اگر كسي تعهد به امري كند يا تعهد نمايد از انجام امري خودداري كند ، در صورت تخلف مسئول خسارت،طرف مقابل است ، مشروط بر اينكه جبران خسارت تسویه شده باشد و يا بر حسب قانون موجب زمان باشد توافق طرفين دربارة ميزان خسارت ممكن است به اين شكل باشد كه ميزان خسارت را قبلا ارزيابي نمايند و در قرارداد مبلغ مقطوعي را معین كنند كه در صورت اجراء يا عدم اجراء يا در صورت تاخير ( مثلا : هر روز يا هر ماه تاخير ) قابل پرداخت باشد جريمة تاخير معمولا در موارد جداگانه اي در قراردادهاي پيمانكاري پيش بيني مي شود و خسارت و جرائم قابل پرداخت توسط پيمانكار كه ناشي از تاخير و تكميل كارها يا ساير علل باشد ، تمامابه عنوان هزينة پيمان تلقي مي گردد .

مرحلة 4 : اجراء كار ( شروع عمليات ) :      

1-4-                      تحويل ، تاسيس و تجهيزكارگاه :

بعد از اينكه پيمان منعقد شد ، كارفرما كلية زمينهايي را كه براي تاسيس و ايجاد كارگاه و انجام عمليات موضوع پيمان مورد نياز است به پيمانكار تحويل و شخص يا مؤسسه اي را به عنوان دستگاه نظارت به پيمانكار معرفي كند . همچين كارفرما يا دستگاه نظارت براي كنترل مستقيم عمليات كارگاه ، شخصي را به عنوان ناظر مقيم تعيين و كتبا به پيمانكار معرفي مي نمايد .

 

پيمانكار نيز براي شروع كار و اجراي طرح ، شخصي را به عنوان رئيس كارگاه تعيين و كتبا به كارفرما يا دستگاه نظارت معرفي مي كند . پيمانكار مسئوليت حسن اجراي تمامي كارهاي موضوع پيمان را بر اساس مشخصات و نقشه هاي تفصيلي و محاسبات فني به عهده دارد و نظارتي كه از طرف كارفرما يا نمايندگان او ، در اجراي طرح مي شود از ميزان اين مسئوليت نمي كاهد . پيمانكار دست اول مي تواند به منظور تسهيل و تسريع در اجراي قسمت يا قسمت هايي از عمليات موضوع پيمان موافقت نامه هايي با شخص يا اشخاص يا پيمانكاران جزء ( دست دوم ) منعقد كند، مشروط بر آنكه آنان را از واگذاري كار به غير ممنوع دارد . بهرحال ارجاع كار به پيمانكاران جزء تحت هيچ عنوان از مسئوليت و تعهدات پيمانكار نخواهد كاست

از اين مرحله بخشي از مخارج اجراي طرح از محل تخواه گرداني كه به هر كارگاه اختصاص مي يابد پرداخت مي شود .

 

 

 

تنخواه گردان كارگاه ممكن است تصفيه و يا تجديد شود. با فرض آنكه در نظر باشد. مبلغ تنخواه گردان كارگاه تصفيه گردد وجوه ارسال شده به دفتر مركزي بابت واريز تنخواه گردان به صورت زير در روزنامه پيمانكار ثبت مي شود:

 

2-4- مخارج دورة اجراي طرح :

پيمانكاران داراي يك دفتر مركزي هستند كه عموما در تهران يا در مركز استان واقع است بعد از امضاء قرارداد معمولا كارگاه جداگانه اي در محل اجراي هر طرح احداث مي گردد دوره اي كه هزينه هاي مربوط به يك قرارداد شناسايي مي شود با امضاء قرادا آغاز و تا تكميل آن پايان مي يابد . هزينه هاي قبل از انعقاد قرارداد در صورتي كه قابل تشخيص و شناسايي با شند به حساب پيمان انتقال مي يابد در غير اين صورت جز هزينه هاي دورة وقوع محسوب خواهد شد مخارج دورة اجراي طرح قبل از تنظيم قرارداد صرفا به وسيلة دفتر مركزي و بعد از آن توسط دفتر مركزي و كارگاه پرداخت مي شود .

 

مخارج اجراي طرح بوسيله كارگاه

مخارجي كه كارگاه به انجام آن مجاز است بتدريج از محل تنخواه گرداني كه در اختيار رئيس كارگاه قرار دارد پرداخت مي شود. در پايان ماه يا هر زمان مشخص ديگري گزارش مخارج كارگاه همراه با اسناد مخارج به دفتر مركزي فرستاده مي شود. تمام مخارج انجام شده در كارگاه بايد متكي به مدارك مثبته و با توجه به دستور عمل دفتر مركزي پرداخت شده باشد. حسابدار دفتر مركزي، ابتدا مخارج كارگاه را كنترل مي‌كند سپس بر حسب مورد آن را به مخارج جاري و سرمايه اي تفكيك و در صورت نياز مبلغ تنخواه گردان كارگاه را تجديد مي كند.

تأمين آب و برق موقت كارگاه و هزينه مصرف آن در طول اجراي طرح به عهده پيمانكار است.

 

 

مخارج اجراي طرح بوسيله دفتر مركزي

مخارج اجراي طرح پس از تجهيز كارگاه بوسيله دفتر مركزي و كارگاه پرداخت مي‌شود. مخارجي كه كارگاه مجاز به انجام دادن آن نيست يا امكان انجام دادن آن در محل اجراي طرح وجود ندارد از طريق دفتر مركزي انجام مي گيرد. مخارج انجام شده در يك واحد پيمانكاري را مي توان به شرح زير تفكيك كرد:

مخارجي كه مستقيم به يك پيمان خاص مربوط مي شود. مانند مواد و مصالح مصرف شده در پيمان، هزينه دستمزد و مزاياي كارگران و سرپرستان كارگاه و هزينه استهلاك و نقل و انتقال ماشين آلات و تجهيزات كارگاه.

مخارج سربار يا بالاسري كه بين پيمانها مشترك است و مستقيم به فعاليت پيمانكاري مربوط نمي شود. مانند هزينه تعميرگاه و انبار دفتر مركزي و يا طراحي و خدمات فني.

3-4- تنظيم صورت وضعيت موقت كارها :

اگر قرار باشد كه جمع ها بي پيمان در خاتمة عمليات پرداخت شود پيمانكار بايد مبلغ معتنابعي سرمايه گذاري كند . از اين رو ، معمولا در فواصل معینی دستگاه نظارت ( مهندس ناظر ) با كمك نماينده پيمانكار بر مبناي پيشرفت فيزيكي كارها ، صورت وضعيت ( سيتواسيون ) تمامي كارهائي را كه پيمانكار را از شروع كار تا تاريخ تنظيم صورت وضعيت انجام داده است و همچنين وضعيت مصالح و تداركات لازمي كه در پاي كار موجود مي باشد تعيين و پس از تاييد بر اسا نرخ هاي منظم به پيمان تقديم و تسليم كارفرما مي كند .

4-4- پرداخت وجه صورت وضعيت موقت :

كارفرما پس از رسيدگي صورت وضعيت از جهت تطبيق ارقام با مبالغ مندرج در پيمان و اعمال تصحيحات لازم وضع كسور زير تتمه قابل پرداخت را با تنظيم سندي از طريق صدور چاپ به پيمانكار پرداخت مي كند .

 

 

 

 

الف) جمع وجوهي كه بابت صورت وضعيت هاي قبلي پرداخت شده است

ب) 10% بابت وجه الضمنن ( سپردة حسن انجام كار )

ج) اقسام پيش پرداخت

د) ماليات موضوع مادة 76

ه) كسور متفرقه ديگري كه بر طبق شرايط عمومي پيمان به عهدة پيمانكار است

توضيحات ( موارد بالا ) :

توضيح الف) هر صورت وضعيتي ، تمامي كارهاي انجام شده از شروع كار تا تاريخ تهيه صورت وضعيت را نشان مي دهد بنابراين براي تعيين مبلغ كاركرد هر صورت وضعيت بايد كاركرد صورت وضعيت قبلي از كاركرد آخرين صورت وضعيت كسر مي گردد .

توضيح ب) منظور از كسر و نگهداري سپرده حسن انجام كار اين است كه اگر پيمانكار به علت بالا رفتن قيمت ها ، عدم توانايي يا به هر علت ديگري كار را نيمه تمام گذشت ، يا در دورة تضمين عیب و نقصي از كارها مشاهده شد كارفرما بتواند خسارت وارده را از محل سپردة حسن انجام كار جبران نمايد بنا به تقاضاي پيمانكار ، كارفرما مي تواند تضمين حسن انجام كار را در مقابل اخذ ضمانت نامه از بانك مورد قبول كارفرما مستردارد

توضيح ج ) به تشخيص كارفرما درصدي از مبلغ ناخالص هر صورت وضعيت بابت پيش پرداخت كسر خواهد شد به نحوي كه مبلغ پيش پرداخت با آخرين صورت وضعيت مستهلك شود مبلغ ضمانت نامه پيش پرداخت نيز بر ترتيبي كه اقساط ماهانه واريز مي گردد و همزمان و متناسبا تقليل مي يابد .

توضيح د ) 5/5% علي الحساب مالياتي كه توسط كارفرما در هر پرداخت به پيمانكار ، نسبت به قراردادهايي كه پيشنهاد آنها از اوايل سال 52 به بعد تسليم گرديده كسر مي گردد به دو جزء 4% و5/1% تقسيم مي شود 4% اول به عنوان ماليات مقطوع به خزانة دولت واريز و 5/1% بقيه به عنوان پيش پرداخت ماليات پيمانكار محسوب و از ماليات متعلق به در آمد پيمانكار كسر مي گردد.

توضيح ه ) مانند 2/3 درصد حق بيمه و بهداري ، 2/0 درصد سهم صندوق كار آموزي ، و عوارض معدن و آزمايشگاهي تماكي مبالغ مدرج در صورت وضعيت ها و همچنين پرداخت هايي كه بابت آن به عمل مي آيد جنبة موقت وغير منطقي و علي الحساب دارد و هر نوع اشتباه اندازه گيري و محاسباتي در صورت وضعيت هاي بعدي و يا در صورت وضعيت قطعي اصلاح و رغع خواهد شد .

مرحله 5 - خاتمه كار :

1-5-                      تحويل موقت :

بعد از آنكه عمليات موضوع پيمان طبق مشخصات و نقشه ها وساير اسناد و مدارك ضميمه پيمان خاتمه يافت ، پيمانكار مي تواند از طريق دستگاه نظارت تقاضاي تحويل موقت كند و نمايندة خود را براي عضويت در كميسيون تحويل موقت معرفي نمايد و در عين حال انجام كارهاي جزئي باقي مانده را نيز تقبل كند . دستگاه نظارت پس از بازديد عمليات ، تشكيل كميسيون تحويل موقت را از كارفرما تقاضا مي كند. بعد ااز آنكه اعضاي كميسيون مذبور تعيين شدند ، آزمايش هاي لازم با حضور اعضاي كميسيون توسط دستگاه نظارت انجام مي شود و نتايج آن در صورت مجلس تحويل موقت قيد مي گردد . كميسيون تحويل موقت ، فهرستي از نقائص و معايب و تكميل كارهاي ناتمام مهلتي براي پيمانكار تعيين و به دستگاه نظارت ماموريت مي دهد كه در راس مهلت مذبور عمليات را مجددا بازديد كند و اگر بر اساس فهرست نقائص هيچ گونه عيب نقص و كار نا تمامي باقي نمانده باشد در صورت مجلس تحويل موقت و گواهي رفع نقص و عيب را براي كارفرما ارسال كند تا پس از تصويب او به پيمانكار ابلاغ شود .

 

2-5-برچيدن كارگاه

پيمانكار موظف است پس از تحويل موقت كليه ماشين آلات و مصالح اضافي متعلق به خود را طي مدت مناسبي كه مورد قبول دستگاه نظارت باشد از محل خارج كند. همچنين پيمانكار بايد نسبت به برچيدن و تخريب كارگاه و خارج كردن مواد حاصل از آن اقدام كند. هزينه هاي مربوط به برچيدن كارگاه كلاً به عهده پيمانكار است و مصالح حاصل از تخريب نيز به وي تعلق دارد.

 

3-5- ابطال ضمانت نامه پيش پرداخت :

ضمانت نامه پيش پرداخت تا پايان مدت پيمان معتبر است و مبلغ آن با پرداخت صورت وضعيت‌ها به تدريج تقليل مي يابد به نحوي كه كل پيش پرداخت با آخرين صورت وضعيت موقت مستهلك شود .

 

 

 

 

 

 

4-5- ابطال ضمانت نامه انجام تعهدات :

ضمانت نامه انجام تعهدات تاتاريخ تصويب صورت مجلس تحويل موقت معتبر مي باشد كارفرما ضمانت نامة مذبور را به محض تصويب صورت مجلس تحويل موقت آزاد خواهد كرد .

 

 

 

 

5-5- تهية صورت وضعيت قطعي :

به محض اينكه تحويل موقت تمامي كارها انجام گرفت ، دستگاه نظارت به همراه پيمانكار اقدام به اندازه گيري و تهية صورت وضعيت قطعي كارهاي انجام شده خواهد كرد . مقادير و ارقامي كه در صورت وضعيت قطعي منظور مي شود به تنهايي قاطع و يكي از ماخذ تسویه قطعي محاسبات خواهد بود ولو اينكه بين آنها و مقادير و يا ارقامي كه در صورت وضعيت موقت منظور گرديده اختلافي باشد .

6-5-تهية صورت حساب قطعي

صورتحساب قطعي پيمان بر اساس صورت وضعيت قطعي تهيه مي شود و مبلغ آن شامل مبلغ صورت وضعيت قطعي و مبالغي است كه بر اساس قرارداد و اسناد و مدارك پيوست به آن به مبلغ مزبور اضافه و يا از آن كسر شده است.

صورتحساب قطعي كه به ترتيب بالا تنظيم مي شود مأخذ تصفيه حساب نهايي پيمانكار خواهد بود و پس از امضاي آن از طرف كارفرما و پيمانكار براي طرفين قطعي بوده و هر گونه اعتراضي نسبت به آن بلااثر خواهد بود.

هرگاه بر اساس صورتحساب قطعي، پيمانكار بستانكار يا بدهكار باشد در مدت يك ماه از تاريخ امضاي صورتحساب قطعي اين بدهي يا طلب بايد تصفيه شود.

5-5- استرداد نصف وجه الضمان ( سپردة حسن انجام كار )‌:

معمولا نصف وجه الضمان پس از تصويب صورت وضعيت قطعي از طرف كارفرما به پيمان كار مسترد مي شود

 

6-5- تحويل قطعي :

در پايان دورة تضمين ( فاصلة زمان بين تحويل موقت و تحويل قطعي ) كارفرما به تقاضاي پيمانكار اعضاي كميسيون تحويل قطعي را تعيين و به پيمانكار ابلاغ مي كند پس از بازديد كارها توسط كميسيون مزبور ، هرگاه عيب و نقصي كه ناشي از كار پيمانكار باشد مشاهده نكند ، تحويل قطعي انجام خواهد گرفت و بلافاصله صورتمجلس مربوط به آن را تنظيم و تصويب آن به پيمانكار را ابلاغ مي شود .

7-5- استرداد نصف ديگر وجه الزمان ( سپردة حسن انجام كار ) :

معمولانصف ديگر وجه الزمان پس از تصويب صورت مجلس تحويل قطعي از طرف كارفرما به پيمانكار مسترد مي شود .

 

8-5- هزينة نگهداري در دورة تضمين :‌

هزينه هاي بهره برداري و نگه داري عمليات موضوع پيمان در دورة تضمين به عهدة كارفرما است و هزينه هاي ناشي از نقص عمل پيمانكار در دورة مزبور به عهدة پيمانكار است .

9-5- انتقال دارايي مورد پيمان كه به دستگاه مسئول بهره برداري :

كلية عوامل و دارائي هايي كه پس از اجراي طرح هاي عمراني به وجود مي آيد جزء اموال عمومي به حساب مي آيد و حفظ و حراست آنها با دستگاه اجرايي يا دستگاه مسئول بهره وري است كه ابنيه و تاسيسات را در اختيار دارد و اين مورد چنانكه كارفرما موسه خصوصي باشد كلية اموال و حقوق ناشي از پيمان به وي منتقل مي شود .

 

 

سازمان بر اساس وظايف Functional organization      

سازمان موسسات پيمانكاري حداقل بايد سه قسمت اصلي زير را داشته باشد.

1-           قسمت بر آورده و مهندسين

1. مترور ها و مهندسين

2-           قسمت اجراي عمليات ( قسمت ساخت )

1. سرپرست كل عمليات

(1)نگهبانان

(2)روساي كارگاهها

(3)وقت نگهداران ، انبار داران ، كارگران

3-           قسمت حسابداري

مترورها –

مبلغ پيشنهادي براي شركت در مناقصه را محاسبه و تعيين و براي تصويب به سرپرست كل عمليات تسليم   مي كنند تهيه صورت وضعيت ها و بررسي قيمت هاي پيشنهادي پيمانكاران دست دوم و اعلام نتيجة آن براي تصويب به سرپرست كل عمليات ، جزء وظايف فنرورها است وقتي پيمانكار در مناقصه برنده شد مترورهالیست مواد ، سفارشات خريد و ساير احتياجات پيمان را تهيه و نسخ آن رابه قسمت حسابداري و رئيس كارگاه ارسال مي كنند .

 

روساي كارگاهها :

كارگران و كاركنان لازم براي انجام عمليات موضوع پيمان را سازماندهي مي كنند همچنين با برآورد ميزان كار به تهيه صورت وضعيت هاي ماهانه كمك مي نمايند .

وقت نگهداران :

دستمزد كارگران كارگاه را محاسبه و بر اساس طبقه بندي هزينه ها ، تجزيه و براي رسيدگي و پرداخت به قسمت حسابداري ارسال مي كنند .

انبار داران :

مواد و مصالح ارسال شده به كارگاه را دريافت ، شمارش و گزارش مواد و مصالح تحويل شده را روزانه تظيم و براي قسمت حسابداري ارسال مي كنند قسمت حسابداري با تطبيق برگ سفارش خريد و گزارش تحويل كالافاكتور فروشندگان را پرداخت و سپس در اسناد و مدارك مالي ثبت ميكند .

نگهبانان :

معمولا تردد افراد ، اموال ، ماشين آلات ، تجهيزات ، وسائط نقليه و مواد و مصالح را به طور شبانه روزي كنترل و از ورود و خروج افراد و وسايل غير مجاز جلوگيري مي كنند بر حسب مورد وظايف ديگري نيز به آنها محول مي شود .

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

حقوق دستمزد

 

تعریف: دستمزد تولیدی عبارت از وجوهی است که برای کار انجام شده تولیدی در یک مدت معین پرداخت و یا تعهد می گردد.

بنابراین کمیت و کیفیت نیروی کار و هزینه های مربوط به آن از موضوعاتی است که همواره باید کنترل و بررسی شود تا با پرداخت حقوق و دستمزد مناسب کیفیت نیروی کار حفظ شود.

کنترل حقوق و دستمزد به لحاظ ارتباط و تاثیری است که این هزینه ها با تولید و بهای تمام شده هر واحد محصول دارند کاهش و یا تثبیت بهای تمام شده از یک طرف با تشویق و ترغیب کارگران به تولید بیشترو از طرف دیگر با سرپرستی و کنترل مداوم آنان امکان پذیر است.

همچنین با کنترل هزینه های دستمزد و اطلاع از جزئیات آن امکان افزایش تولید و کاهش زمان استاندارد انجام کار فراهم می گردد.

دستمزد مستقیم:

عبارت از هزینه کار انجام شده ای که مستقیما به جهت ساخت محصول ، پرداخت و یا تعهد شود. به عبارت دیگردستمزد کارگرانی را که مستقیما به ساخت محصول اشتغال دارند دستمزد مستقیم می- گویند.

دستمزد غیر مستقیم:

عبارت است از هزینه نیروی کار انجام شده که مستقیما در ساخت محصول صرف نشده باشد. به عبارت دیگر دستمزد سرکارگران ،سرپرستان و کسانی که به تعمیر و نگهداری ماشین آلات اشتغال دارند و مستقیما تاثیری در تولید ندارند دستمزد غیر مستقیم می گویند.

اطلاعات لازم برای محاسبه حقوق و دستمزد:

برای محاسبه هزینه حقوق و دستمزد باید اطلاعات و عوامل لیست حقوق و دستمزد را شناخت و علاوه بر آن از قوانین و مقررات مربوط(کار و بیمه های اجتماعی مالیات و ...)اطلاعات کافی داشت.برخی اطلاعات مربوط به دستمزد شامل مدت کارکرد ،حقوق پایه ،اضافه کاری نوبت کاری ،مرخصی استحقاقی ،پاداش ،کارآموزی ،اوقات تلف شده،طرحهای تشویقی حق بیمه های اجتماعی ،سهم کارفرما ،بیمه عمر،بیمه حوادث ناشی از کار و هزینه های رفاهی کارگران می باشد.

 

حقوق و دستمزد پایه و فوق العاده ها و نوبت کاری :

حقوق پایه حقوقی است که با رعایت قانون کار (برای کارگران رسمی )و یا به وسیله عقد قراردادی که مغایر قانون کار نباشد(برای کارگران قراردادی)برای انجام یک ساعت کار و یا تولید یک واحد محصول تعیین و به صورت ساعتی ،روزانه ،هفتگی و معمولا ماهانه پرداخت می شود.

ماده 32 : سیستم حقوق و دستمزد کارکنان شرکت از دو بخش حقوق و دستمزد ثابت ( حقوق و دستمزد کارکنان عادی، حقوق و دستمزد مدیران و متخصصین و حقوق و دستمزد متغیر تشکیل

می گردد.

الف – حقوق و دستمزد ثابت عبارتست از مجموع مزد شغل و مزایای ثابت پرداختی به تبع شغل به منظورتعیین حقوق و دستمزد کارکنان شرکت از دو روش استفاده می شود:

 

1- حقوق و دستمزد کارکنان عادی:

حقوق و دستمزد کارکنان عادی بر اساس طرح طبقه بندی مشاغل که به تایید وزارت کار و امور اجتماعی می رسد تعیین و پرداخت می گردد و حقوق دستمزد مدیران و متخصصین شرکت که بر اساس مجوز وزارت کار و امور اجتماعی مزد آنان از طرح طبقه بندی مشاغل خارج شده ، بر اساس آیین نامه مربوطه قابل پرداخت خواهد بود.

 

2- حقوق و دستمزد مدیران و متخصصین :

به منظور تعیین ثابت مدیران و متخصصین شرکت از روش امتیازی شخص و شغل با درنظر گرفتن ضوابط قانون کار استفاده گردیده است. بر اساس این روش ابتدا خصوصیات فردی، قابل اندازه گیری افراد تحت عنوان عوامل فردی مشخص شده و سپس عوامل شغلی مدیران و متخصصین بر اساس مشاغل مورد تصدی آنان در طرح طبقه بندی مشاغل مشخص می گردد.

1-2- عوامل تشکیل دهنده نظام حقوق مدیران و متخصصین شرکت به شرح زیر

می باشد:

1-1-2- مصوبات شورای عالی کار در مورد حقوق و دستمزد

2-1-2- عوامل فردی

3-1-2 عوامل شغلی مسخص شده در طرح طبقه بندی مشاغل

4-1-2- امتیازات در اختیار هیئت مدیره

 

ب- حقوق و دستمزد متغیر ( پاداش عملکرد – بهره وری ):

به منظور ایجاد انگیزه در کارکنان ، افزایش بهره وری و اثربخشی و ارتقاء سطح کمی و کیفی خدمات که در نهایت منجر به افزایش درآمد برای شرکت خواهد شد، بر اساس گزارش عملکرد دوره های سه ماهه امور مالی متناسب با نقشی که کارکنان در به ثمر رسانیدن موفقیت آمیز فعالیت های محوله ، ارتقای دانش و اعتبار و همچنین ایجاد درآمد برای شرکت داشته اند می باشد و پرداخت حقوق و دستمزد متغیر بر اساس سود ناويژه و تقسیم بندی مشاغل که به تصویب هیئت مدیره خواهد رسید بوده و در پایان هر سال مابه التفاوت آن تسویه خواهد شد.بدیهی است مبالغ دریافتی از این طریق جنبه مستمر نخواهد داشت.

ماده 33- افزایش عمومی :

افزایش عمومی حقوق و دستمزد کارکنان تابع مصوبات اعلام شده توسط وزارت کار و امور و اجتماعی و یا سایر مراجع ذیصلاح خواهد بود.

ماده 34 – فوق العاده ها :

به کارکنان شرکت علاوه بر حقوق و دستمزد ثابت و متغیر، مبالغی تحت عنوان فوق العاده به شرح ذیل قابل پرداخت می باشد:

‌1- فوق العاده های بدی آب و هوا، محرومیت از تسهیلات زندگی و محل خدمت

2- به کلیه کارکنان دائم و قراردادی شرکت که در مناطق بد آب و هوا و محروم از تسهیلات زندگی و یا در مناطق دور از مرکز ( محلی خارج از محل استخدام اولیه ) به خدمت اشتغال دارند و یا به آن مناطق انتقال می یابند، علاوه بر حقوق و مزایای ثابت ماهانه فوق العاده هایی تحت عنوان فوق العاده بدی آب و هوا ، محرومیت و محل خدمت پرداخت خواهد شد. مبنای محاسبه فوق العاده های فوق بر اساس حقوق و دستمزد مبنای کارکنان طبق آيين نامه و جداول خواهد بود.

ج‌- فوق العاده اضافه کاری:

فوق العاده اضافه کاری در مقابل ساعات کار اضافی خارج از وقت اداری در مواقع ضروری و استثنایی برای انجام وظایف مشخص پرداخت خواهد شد.

1- حداکثر ساعات کار اضافی روزانه 4 ساعت خواهد بود ، مگر در موارد استثنایی که با تصویب مدیرعامل ، اضافه کاری بیش از 4 ساعت مجاز خواهد بود .

 

چگونگی محاسبه و پرداخت حقوق و دستمزد:                                                       چگونگی محاسبه و پرداخت حقوق و دستمزد پرسنل شرکتها ، یکی از موارد مهم و قابل توجه خصوصا در شرکتهای تولیدی می باشد.برای برقراری هر چه بهتر سیستم حقوق و دستمزد می بایستی سیستم مناسب با توجه به ساختار سازمانی و نیازهای حسابداری صنعتی نسبت به تعیین سیستم اقدام نمود.که از نظر دسته بندی اولیه می توان در روش کلی تقسیم بندی کرد.

 

الف:روش سنتی دستی:

در این روش کلیه اطلاعات پرسنلی ،جمع آوری کارکرد کارکنان،صدور احکام ،محاسبه و پرداخت آن به صورت دستی وبا صرف نیروی انسانی انجام می گیرد که نیازمند صرف زمان زیاد و دقت بالا هست ولی علی الرغم صرف زمان و دقت اشتباهات زیادی از جمله اشتباهات در محاسبات ،اشتباه در پرداخت حقوق کارکنان و غیره صورت می گیرد.لذا در حال حاضر به دلیل پیشرفت تکنولوژی و دوری کردن از معایب سیستم سنتی دستی معمولا مورد استفاده قرار نمی گیرد مگر شرکتهای کوچک.  

 

ب) روش پیشرفته و مکانیزه:

در این روش کلیه اطلاعات پرسنلی،کارکرد ، مرخصی ،ماموریت،اظافه کاری،صدور       احکام،محاسبه و پرداخت حقوق و دستمزد پرسنل از طریق سیستم های نرم افزاری و سخت افزاری پیشرفته صورت می پذیرد که دارای دقت و سرعت و اطمینان بالایی می باشد.

در این پروژه بیشتر استفاده از سیستم و روش های مکانیزه مورد بحث قرار خواهد گرفت که مراحل اجرای آن به شرح زیر است:

استقرار سیستم های نرم افزاری و سخت افزاری مناسب در واحد کارگزینی حسابداری و حقوق و دستمزد با توجه به تنوع سیستم های یکپارچه موجود در بازار در خصوص مسایل اداری مالی می توان با رعایت صرفه و صلاح شرکتها و همچنین سنجش نیازهای واحد های تجاری سیستم مورد نظر را انتخاب و خریداری نمود. بعد از خرید سیستم های یکپارچه اطلاعاتی را بایستی در خصوص تعریف کارکنان و فرمهای ورود اطلاعات،مراکز هزینه،فرمهای گزارش گیری اقدام نمود که نکته بسیار مهم بعد از خرید نرم افزار می باشد.

در سیستم های مکانیزه به دلیل قابلیت تعریف سطح کاربری استغاده کنندگان از نرم افزارهای موجود قابلیت و اعمال کنترلهلی داخلی مناسب به صورت راحت و صحیح امکان پذیر می باشد.

 

جمع آوری و نگهداری اطلاعات شخصی پرسنل:

واحد کارگزینی در شرکتها هنگام استخدام کارکنان و نیروی انسانی اقدام به اخذ مدارک لازم از جمله مدارک زیر می نمایند:

1- فتوکپی شناسنامه

2- عکس

3- اطلاعات و سوابق تامین اجتماعی (در صورتی که سوابق کاری بیمه شده را داشته باشد)

4- سوابق کاری و اخذ گواهی نامه های تایید شده در واحد های تجاری قبلی

5- اخذ گواهی عدم سوء پیشینه

6- اخذ گواهی عدم اعتیاد به مواد مخدر

7- اخذ معافیت پزشکی خاص(توضیح اینکه این گزینه برای شرکتهایی که نیازمند دارا بودن سلامتی جسمی و روحی می باشد اخذ می گردد.و همچنین شرکتهایی که از نظر قانون به عنوان مشاغل سخت و سنگین تشخیص داده شده اند معاینات خاصی را انجام می دهند).

2-صدور احکام پرسنلی:

صدور احکام پرسنلی از طریق واحد کارگزینی و با رعایت موارد زیر انجام می گیرد:

1- رعایت قانون کار و امور اچتماعی و بخش نامه های صادره از طریق وزارت کار و امور اجتماعی.

2- رعایت طرح طبقه بندی مشاغل که به تایید اداره کار و امور اچتماعی رسیده باشد.(توضیح اینکه طرح طبقه بندی مشاغل در شرکتهایی که دارای پرسنل بیش از 50 نفر می باشد لازم اجرا می باشد).

3- توجه به سوابق کاری مرتبط و غیر مر تبط

4- توجه به میزان تحصیلات

5- توجه به پست سازمانی و خدماتی که می بایستی فرد در سازمان یا واحد تجاری باید انجام دهد.

6- توجه به آئین نامه های استخدامی و داخلی واحدهای تجاری.

واحدهای کارگزینی بعد از لحاظ کردن مراحل فوق اقدام به صدور احکام پرسنلی می نماید و در طول

سال در صورت تغییر در قوانین موضوعه مرتبط یا ارتقاء کارکنان و شروع هر سال مالی مجددا احکام جدیدی را صادر خواهد کرد و تاریخ اجرای حکم نیز درج خواهد شد. ضمنا لازم به توضیح می باشد که احکام پرسنلی در شرکتهای خصوصی می بایستی به تائید مدیر امور اداری و مدیر عامل رسیده باشد.

 

تعداد نسخه احکام پرسنلی:

معمولا احکام پرسنلی در چهار نسخه صادر می گردد.یک نسخه کارمند ،یک نسخه پرونده کارگزینی کارمند،یک نسخه واحد امور مالی و یک نسخه اداره کار و امور اجتماعی.

 

تنظیم لیست حقوق و دستمزد:

دایره حسابداری معمولا در پایان هر پانزده روز و یا در پایان هر ماه به تهیه لیست حقوق و دستمزد کارکنان برای همان مدت اقدام می نماید.لیست حقوق و دستمزد از قسمتهای مختلفی تشکیل شده است که هر قسمت براساس قانون کار و با توجه به اطلاعات گردآوری شده از دایره کارگزینی ،دایره حضور و غیاب ،دایره ثبت اوقات کار و کارتهای مربوط ، همچنین قراردادهایی که کارفرما با کارگران منعقد نموده تکمیل می گردد.

لیست حقوق و دستمزد دارای قسمتهایی به منظور درج دستمزد کارعادی ،اضافه کاری ،نوبت کاری ،شب کاری ،دستمزد ایام مرخصی ،و تعطیلات رسمی ،فوق العاده ها(حق اولاد ،حق مسکن ،خواربار ،کمکهای غیر نقدی و حق ایاب و ذهاب)،جمع حقوق و مزایا ،کسور مربوط به دستمزد قابل پرداخت و نیز حق بیمه های اجتماعی ،سهم کارفرما و.... می باشد.

 

 

3)جمع آوری کارکرد ماهانه پرسنل شرکتها:

کارگزینی در طول ماه به صورت مرتب نسبت به اعمال کنترلهای لازم برای ورود و خروج پرسنل،مرخصی ها،ماموریتها،غیبت ها و غیره با استفاده از سیستم مکانیزه کارت زنی اقدام می نماید.

در حال حاظر سیستم های کارت زنی دارای قابلیت های قابل اطمینان از جمله ثبت ورود و خروج با استفاده از کارت و اثر انگشت دارا می باشد.

واحد کارگزینی با توجه به مدارک مثبته دریافتی از واحدهای مختلف که به تائید افراد مسئول رسیده است اقدام به کنترل و تنظیم کارکرد ماهانه پرسنل می نماید. از جمله مدارک مثبته برگه های مرخصی استحقاقی ، استعلاجی و بدون حقوق، برگه های ماموریت،مجوزهای اضافه کاری و غیره می باشد بعد از اعمال کنترلهای لازم و تائید کارکرد کارکنان اقدام به تهیه دیسکت کارکرد پرسنل نموده وبه همراه نامه ای آن را بعد از تائید مدیر عامل شرکت جهت پرداخت حقوق به واحد امور مالی ارائه می نماید.

 

4- محاسبه حقوق و دستمزد:

محاسبه حقوق و دستمزد پرسنل در واحد حسابداری حقوق و دستمزد زیر نظر مدیر امور مالی انجام می پذیرد که می بایستی در این مرحله موارد زیر رعایت شود:

_ وارد کردن احکام پرسنلی به سیستم حقوق و دستمزد(اطلاعات شخصی و حقوقی)

_ تعریف کد و تعیین که مرکز هزینه هر یک از کارکنان(توجه شود که مرکز هزینه دارای اهمیت بالایی در شناسایی هزینه های واحدهای مختلف تولیدی دارائی و عمومی دارد که می تواند صحت محاسبات بهای تمام شده کالاهای ساخته شده را تضمین می نماید).

_ وارد کردن جدول مالیات حقوق و دستمزد _ توضیح اینکه جدول مالیات حقوق و دستمزد در ابتدای هر سال از طریق وزارت دارائی و امور اقتصادی به واحدهای تجاری و غیر تجاری ابلاغ می شود.

به عنوان نمونه جدول مالیاتی سال 1386 به شرح زیر می باشد:

_ تا مبلغ 2270000 ریال معاف از مالیات می باشد(ماهانه).

_ از مبلغ 2270001 ریال تا مبلغ 5770000 ریال با نرخ 10%(ماهانه).

_ از مبلغ 5770001 ریال تا مبلغ 10603333 ریال با نرخ 25%(ماهانه).

_ از مبلغ 10603334 ریال تا مبلغ 23103333 ریال با نرخ30%(ماهانه).

_ از مبلغ 23103334 ریال تا مبلغ بی نهایت ریال با نرخ 35%(ماهانه).

توضیح اینکه طبق قانون مالیاتهای مستقیم مالیات قابل پرداخت در هر ماه به صورت تجمعی از ابتدای سال مجددا محاسبه و تعدیل می گردد. ضمنا تنها حق ماموریت در حقوق و دستمزد معاف از مالیات می باشد.

واحد حسابداری حقوق و دستمزد بعد از اعمال و رعایت موارد فوق بر اساس دیسکت دریافتی از واحد کار گزینی اقدام به محاسبه حقوق می نمایند که می بایستی لیست های حقوق و فیش های حقوق را تهیه و به واحدهای مربوطه و پرسنل تحویل نماید. به عنوان نمونه محاسبات 13 نفر از پرسنل شرکت سپهر برای مهر ماه 1386 ارائه می گردد.

5- پرداخت حقوق و دستمزد:

جهت پرداخت حقوق و دستمزد روشهای زیر می تواند مورد استفاده قرار گیرد که هر کدام دارای معایب و مزایایی می باشند.

 

1- پرداخت به صورت نقدی :

در این روش یک چک در وجه صندوق دار شرکت صادر می شود و صندوقدار شرکت بر اساس لیست حقوق دریافت شده از واحد حسابداری حقوق و دستمزد اقدام به پرداخت حقوق می نماید.

این روش دارای معایبی از جمله موارد زیر می باشد.

الف: وجود احتمال سرقت پول در هنگام انتقال از بانک به شرکت.

ب: احتمال اشتباه در پرداخت به پرسنل و جابجایی پرداخت.

ج: احتمال کسرس صندوق دار با ارقام بالا.

د: صرف وقت زیاد جهت پرداخت و دریافت پول توسط کارکنان.

2- پرداخت به صورت صدور چک در وجه هر یک از کارکنان:

در این روش برای هر کدام از پرسنل شرکت یک فقره چک صادر می شود که دارای معایب زیرمیباشد:

الف: احتمال اشتباه در پرداخت

ب: صرف وقت طولانی و خسته کننده جهت صدور چک.

ج: صرف وقت طولانی جهت اقدام به امضاهای مجاز چک.

د: محدودیت در دریافت دسته چک از بانکها.

3_ پرداخت از طریق سیستم بانکی:

در این روش واحد حسابداری حقوق و دستمزد اقدام به افتتاح حساب سپرده سرمایه گذاری کوتاه مدت و یا کارت بانک برای هر یک از پرسنل می نماید و در پایان ماه با صدور یک فقره چک به همراه ارائه لیست و دیسکت حاوی اطلاعات حقوقی پرسنل اقدام به پرداخت حقوق کارکنان می نماید که دارای مزیتهای زیرمی باشد:

الف) دارا بودن دقت بالا در پرداخت حقوق

ب) صرف وقت کمتر در امور مالی و کارکنان

ج) استفاده از نیروی کار بانکها جهت پرداخت حقوق

د) حذف احتمال سرقت.

و-ارسال لیست به تامین اجتماعی:

واحد حقوق و دستمزد در امور مالی برای تهیه و ارسال و پرداخت حق بیمه کارکنان به سازمان تامین اجتماعی به مدت یک ماه فرصت دارد. لذا معمولا تا پایان ماه این امر صورت می پذیرد.

 

7- ارسال لیست مالیات به اداره دارایی و امور اقتصادی:

واحد حقوق و دستمزد در امور مالی برای تهیه و ارسال و پرداخت مالیات مکسور از حقوق پرسنل از تاریخ پرداخت حقوق به مدت یک ماه فرصت دارند تا اقدام لازم به عمل آورد.

 

8- صدور سند حسابداری حقوق و دستمزد :

صدور سند حسابداری حقوق و دستمزد در سیستم های یکپارچه به صورت مکانیزه صورت می پذیرد و محاسباتی در پایان هر ماه و یا در تاریخ پرداخت حقوق و دستمزد سند مر بوطه صادرمی گردد.

 

تبصره :

شرکت به منظور جبران بخشی از خدمات انجام شده کارکنان در خارج از ساعات اداری مجاز به پرداخت اضافه کار تشویقی خواهد بود.

1- تاخیر ورود و تعجیل در خروج کارکنان را نمی توان با ساعات اضافی کاری آنان تهاتر نمود.

2- به ازای هر ساعت کار اضافی معادل 40 % مزد علاوه بر مزد ساعات کار عادی به کارکنان پرداخت خواهد شد و نحوه محاسبه آن به شرح زیر می باشد

 

نوبت کاری:

در بسیاری از واحدهای تولیدی به دلایل مختلف کارگران به صورت نوبتی کار می کنند مطابق ماده 55 قانون کار ،کار نوبتی عبارتست از کاری که در طول ماه گردش دارد به نحوی که نوبتهای آن در صبح یا عصر یا شب واقع شود.به کارگری که در طول ماه به طور نوبتی کار میکند اگر نوبت کارش در صبح و عصر واقع شود 10% و چنانچه نوبت کار او در صبح و عصر و شب قرار گیرد 15% و در صورتی که نوبت کار در صبح و شب و یا عصر و شب باشد 22.5% علاوه بر دستمزد عادی به عنوان فوق العاده نوبت کاری پرداخت خواهد شد.

 

 

1-مزد یک ساعت اضافه کار = مزد یک ساعت کار + 40% مزد یک ساعت کار

2- به کارکنانی که روز جمعه در ساعات عادی کار می کنند، علاوه بر حق استفاده از یک روز تعطیلی بلافاصله در هفته آينده ، معادل 40 % علاوه بر مزد ساعت کار عادی از اول همان ساعات اولیه کار به عنوان اضافه مزد روز تعطیل پرداخت خواهد شد.

تعیین درصدهای بیمه تامین اجتماعی بر اساس بخش نامه صادره از طرف سازمان تامین اجتماعی در حال حاضر تنها حق اولاد از بیمه معاف میباشد.بیمه تامین اجتماعی شامل( 7 درصد سهم کارمند،3 درصد بیمه بیکاری و 20 درصد سهم کارفرما) می باشد. ضمنا لازم به توضیح می باشد در صورت مشمول بودن شرکت به قانون مشاغل سخت و زیان آور (4 درصد بیمه سهم کارفرما) افزایش خواهد یافت.

فرمولهای( مزد روزانه و مزد یک ساعت کار) به شرح زیر می باشد:

                               حقوق ماهانه

1- مزد روزانه = --------------

                                     30              

 

                                                      مزد روزانه

2- مزد یک ساعت کار = -------------------

                                                       8 ساعت

 

_ تعریف فورمولهای اضافه کاری، نوبت کاری بر اساس قوانین کار و امور اجتماعی.

- نرخ اضافه کاری:

140% *220 /(حق جذب + پایه سنوات + حقوق ثابت)

که 220 تعداد ساعات در هر ماه طبق بخش نامه می باشد.

- نرخ نوبت کاری:

33.5% * 30 / (حق جذب + پایه سنوات + حقوق ثابت)

11

توضیح اینکه نرخ( 33.5 درصد) نوبت کاری با توجه به شرایط نوبت کاری طبق قانون کار تغییرمی کند

 

حسابداری حقوق و دستمزد:

حسابداری حقوق و دستمزد اساسا در سه مرحله صورت می گیرد:

 

 

1- تهیه لیست و حقوق و دستمزد :

لیست حقوق و دستمزد معمولا ماهانه تهیه می شود برای انعکاس هزینه حقوق و دستمزد و بدهی های ناشی از آن ثبت زیر در دفاتر صورت می گیرد.

کنترل حقوق و دستمزد (شامل هزینه های جانبی)     *

                                                               مالیات پرداختنی                       *

                                                               بیمه پرداختنی                           *

                                                        حقوق و دستمزد پرداختنی             *

هزینه های مرتبط با حقوق و دستمزد شامل فوق العاده اضافه کاری ، نوبت کاری ، هزینه پاداش کارکنان ، دستمزد ایام مرخصی ، هزینه مزایای پایان خدمت کارکنان ، بیمه های تامین اجتماعی سهم کارفرما و غیره.... هزینه های جانبی حقوق و دستمزد نامیده می شود.چنانچه هزینه های جانبی حقوق و دستمزد قابلیت رهگیری مستقیم با یک واحد محصول مشخص یا یک سفارش معین داشته باشد به عنوان هزینه مستقیم و در غیر این صورت به عنوان هزینه غیر مستقیم طبقه بندی می شود.

 

 

2- تسهیم (تخصیص) حقوق و دستمزد:

پس از تهیه لیست حقوق و دستمزد ، حقوق و دستمزد و هزینه های مرتبط با آن به محصولات ویا سفارشهای مختلف تخصیص و ثبت زیر در دفاتر صورت می گیرد:

 

کالای در جریان ساخت     *

کنترل سربار ساخت       *

هزینه های اداری و فروش *

                               کنترل حقوق و دستمزد     *

3- پرداخت خالص حقوق و دستمزد:

هنگام پرداخت مبلغ خالص حقوق و دستمزد به کارکنان ثبت زیر در دفاتر صورت می گیرد:

حقوق و دستمزد پرداختنی   *

                                           بانک         *

4-پرداخت یا واریز کسورات:

شرکتها مکلفند ظرف مدت یک ماه مالیات و بیمه مکسوره از کارکنان و همچنین بیمه سهم کارفرما را به حساب سازمانهای ذیربط واریز نمایند. هنگام پرداخت ثبت زیر در دفاتر صورت می گیرد.

مالیات پرداختنی     *

بیمه پرداختنی       *

                         بانک                   *

 

 

 

 

 

 

 

 

 

انبار

تعريف انبار :

امروزه انبار د يگر حالت يك محفظه را ندارد بلكه عمليات آن زماني كافي ورضايت بخش است كه از دوجهت اطلاعاتي وفيزيكي مورد توجه قرارگيرد به طور كلي انبا رمحل وفضايي است كه يك يا چند نوع كالاي بازرگاني ،‌صنعتي يا مواداوليه يا فرآورده هاي مختلف كه اساس يك سيستم صحيح طبقه بندي وتنظيم مي گردد.

 

انواع انبارها :

انبارها از نظر فرم ساختماني به سه صورت زير مي باشند:

1)انبارهاي پوشيده :

اين مكان از تمام اطراف بسته است وداراي سقف ووسايل ايمني كامل مي باشد .

2)انبارهاي سرپوشيده يا هانگارد :

اين انبار داراي سقف بوده ولي چهار طرف آن باز است وفاقد حفاظ جانبي است . اين نوع انبارها كالاها را فقط از باران وآفتاب حفظ مي كند .

3)انبار با ز يامحوطه :‌اين انبار به صورت محوطه بوده وجهت نگهداري ماشين آلات ولوازم سنگين مورد استفاده قرار مي گيرد.

 

تعریف انبارداری

مواد و مصالح یکی از مهمترین عوامل هزینه است که بطور متوسط 55درصد بهای تمام شده کالای ساخته شده را تشکیل میدهد با این جهت موفقیت موسسات صنعتی تاحدی منوط بداشتن سازمان مجهز برای تدارک و خرید و انبار کردن مواد و ایجاد دستگاههای حسابداری کالا برای اعمال نظارت موثر روی مصرف مواد و موجودی جنسی خواهد بود.اجناس و موجودیهای انبار باید تحت اختیار یک انباردار مسئول باشد.کار انبارداری یک شغل مهم و پرمسئولیتی است چون غالباً مواد و مصالح و اجناس انبار بزرگترین رقم دارایی اکثر موسسات صنعتی و بازرگانی را تشکیل داده و مسئوالیت نگاهداری و حسن اداره انبار به مراتب بیشتر از مسئولیت صندوق دار بنگاه می باشد.موجودیهای انبار باید در محلهای محفوظ و دور از خطر بطرز منظم طوری نگهداری شود که دسترسی به آنها در موقع لزوم به آسانی میسر باشد.

اقلام وارده و صادره باید بسرعت تحویل داده شده و در صورتهای مخصوص ثبت گردد و اقلام راکد و زائد و ناباب انبار به روسای مسئول بنگاه گزارش شود.نوع و مقدار مواد و حداقل و حداکثر موجودی هر یک از اقلام که میزان آن توسط مدیران فنی تعیین می شود باید پیوسته مطعح نظر انباردار قرار گیرد. در کارخانجات و موسسات بزرگ غالباً انبارهایي جداگانه برای مواد نیمه ساخته- مواد کمکی-مواد ساخته شده – مواد خام و مواد مصرف شدنی وجود دارد و بعضی اوقات انبارهای فرعی برای موادی که مرتباً به مقادیر زیاد مورد احتیاج می باشد تاسیس شده و زیرنظر کمک انباردارهایی که مسئول انبارداری آنها را انتخاب مي كند قرار مي گیرد.

 

وظايف انباردار :‌

1)تحويل اجناس خريداري شده ومورد نياز سازمان ، رسيدگي وبررسي طبق اسناد ومدارك اوليه.

2)صدور برگ درخواست خريد كالا به واحد تداركات داخلي يا سفارشات خارجي درصورت عدم وجود موجودي .

3)مراقبت ونگهداري كالاها از سرقت ، صدمه ،‌ضايعه ،‌حادثه ناشي از طبقه بندي يا قفسه بندي يا چيدن اقلام درانبار

4)پيش بيني ،‌ برنامه ريزي وكنترل مواد انبار وانجام انبارگرداني متناسب با نوع شركت وكالاهاي آن وسياست مؤسسه .

5)تهيه گزارشات لازم درخصوص ضايعات، موجوديها ونظريات اصلاحي وساير گزارشات مورد نياز مديريت .

6)صدور قبض انبار پس از دريافت كالا وحواله انبار هنگام تحويل دادن كالا به متقاضي وفرمهاي مرجوعي در صورت برگشت كالا وساير فرمهاي مربوط به انبار وثبت صادره ووارده در دفاتر وكارتهاي مربوطه.

7)بايگاني اسناد ومدارك مربوط به انبار وتعبيه يك كارت براي هريك از اقلام انبار.

 

كدگذاري كالاها:‌

تعريف وفوايد كدگذاري :‌

به ايجادرويه وسيستمي كه بوسيله آن اطلاعات ونشانه هاي مورد نياز از شخصي به شخص ديگر يا ازنقطه اي به نقطه ديگر به صورت خلاصه منتقل گردد كدگذاري گويند . كه به معني رمز يا نشان خاص است وجهت سهولت دركار وتقليل حجم گفته ها ونوشته ها به كار مي رود دركدگذاري ممكن است از عوامل متعددي چون رنگها،‌ نورها ،‌اشكال ، اعداد ،‌الفبا و… يا تركيبي از آنها بهره گرفت اما مهمترين فوايد سيستم كدگذاري عبارتند از :

1)جلوگيري از نوشتن جملات طويل وتوصيفي وشناسايي كردن ساده ودقيق تر كالاها .

2)استاندارد كردن كالاهاوكمك به جمع آوري صحيح آمار و اطلاعات آماري ومحاسباتي .

3)ثبت عمليات واردات وصادرات كالاها ونگهداري حساب دقيق موجودي انبار توسط ماشينهاي الكترونيكي پيشرفته .

4)صدور سفارش خريد بطور ساده ومطمئن ودقيق وپيگيري ساده تر امور وسهولت برنامه ريزي وكنترل.

 

انواع روشهاي كدگذاري :‌

1)روش ساده با روش اعداد تركيبي .

2)روش اعداد گروهي

3)روش اعشاري يا روش ديوئي

4)روش حروفي يا الفبايي

5)روش نيمونيك يا روش استفاده از حرف اول نام كالاها

6)روش مخفي

7)روش كدينگ ويژه

8)روش كدينگ استاندارد .

سيستم كدينگ انبار :‌

دراين بخش مراحل طراحي سيستم كدينگ انبار كارخانه مزبور ارائه مي‌شود. دراين سيستم كد كالاها از ده رقم تشكيل شده است . شكل زير تعريف اين ده رقم رانشان مي دهد .

 

ساير مشخصات     نوع كالاها    گروه كالا         محل مصرف     ماهيت كالا

 

تعريف سيستم اطلاعاتي انبار ونتايج اجراي آن :‌

منظور ازسيستم اطلاعاتي ايجاد روشي سيستماتيك ومنطقي است براي اجراي عمليات مربوط به كالاي موجود در انبار وهمچنين اعمال كنترلهاي لازم روي مراحل مختلف اين عمليات ،‌يا مي توان گفت كه ايجاد روشي است ،‌سيستماتيك ومنطقي كه امكان انجام عمليات تهيه ونگهداري جنس را ازمرحله درخواست اجناس با مرحله تهيه كامل وتحويل به مصرف كننده ميسر مي سازد . جزئيات عمليات در واحدهاي مختلف توليدي يا خدماتي، بسته به نوع فعاليت وسازمان داخلي ،‌ممكنست با هم تفاوت داشته باشند ولي نتايج زير از اجراي هر طرح سيستم اطلاعاتي انبار عايد موسسه مي شود :‌

1)ايجادرابطه هاي بهتر ومنطقي تر در داخل كارخانه براي تبادل اطلاعات.

2)تسريع درعملكرد قسمتهاي مختلف به كمك طرح فرمهاي مناسب .

3)ايجاد كنترلهاي بهتر در مؤسسه (كارخانه )

4)كمك به شناسايي بهتر كالاهاي موجود درانبار با توجه به تنوع آنها .

5)سفارش به موقع كالا وبه ميزان مورد نياز به آن .

6)ايجاد اطمينان در مديريت از عدم سوء‌استفاده در موجوديهاي انبار

7)شناسايي كالاهاي بلا استفاده كه سبب اتلاف فضاي انبار و راكد نگهداشتن سرمايه مؤسسه مي شوند .

 

انواع فرمهاي انبار :‌

متداولترين فرمهاي مورداستفاده درسيستم اطلاعاتي انبار به شرح زير مي‌باشند.

1)كارت انبار:

اين فرم جهت ثبت كليه نقل وانتقالات مربوط به موجودي مورد استفاده قرار مي‌گيرد وتوسط انبار دارتهيه مي شود وبراي موارد زير به كار مي رود :‌

الف ) ثبت مقادير ورودي وخروجي هريك از اقلام موجودي

ب ) مبناي كنترل گردش اقلام موجودي

ج) مبناي مقايسه با كارت حسابداري انبار واصلاح مغايرات

د) تشخيص اقلام كم گردش وراكد

ه) ضبط سوابق سفارش موجودي

 

2)برگ درخواست جنس از انبار:

اين فرم جهت دريافت كالا ازانبار مورد استفاده قرار مي گيرد و توسط مصرف كننده پر مي شود وداراي كاربردهايي به شرح زير است :

الف ) ذكر مشخصات ومقادير اقلام درخواستي از انبار

ب ) مجوز تحويل جنس به درخواست كننده

ج) مبناي صدور درخواست خريد

 

3)حواله انبار (برگ مصرف كالا ) :

اين فرم هنگام تحويل كالا به متقاضي تنظيم مي شود وتوسط انبار پر مي شود وداراي كاربردهاي زير است :

الف ) اعلام نوع ومقدار اقلام صادره از انبار جهت هريك از واحدهاي درخواست كننده.

ب ) مبناي ثبت كارت موجودي وحسابداري انبار

ج ) مبناي تهيه صورت خلاصه گردش اقلام در انبار

د ) مبناي قيمت گذاري اقلام صادره .

4)برگ درخواست خريد :

اين فرم توسط انبار تكميل مي گردد و به منظور خريد اقلام برنامه اي يا بر اساس مصوبات شركت مورد استفاده واقع مي گردد.

 

 

5)رسيد موقت انبار :

اين فرم مشخص كننده اين است كه جنس به انبار رسيده وتحويل انباردار گرديده ولي به دلايلي چون نرسيدن كامل اجناس ويا بزرگ بودن محوطه ودر راه بودن بقيه ،‌همة آن نرسيده است ،‌داراي كاربردهاي زير است :

الف ) ضبط اطلاعات كلي اقلام وارده هنگاميكه بررسي دقيق اقلام به سرعت امكان پذير نباشد .

ب ) به عنوان رسيد موقت در دست تحويل دهنده است.

ج ) مبناي پرداخت پس كرايه حمل است .

 

6)رسيد انبار:

‌هنگام دريافت ورسيد كالا به انبار اين فرم بمنزلة تأييد تحويل كالا به انبار بوده وتوسط انبار تنظيم مي شود وداراي كاربردهاي زير مي باشد:‌

الف ) اعلام وتأئيد رسيد اقلام وارده به انبار وذكر مشخصات اقلام .

ب ) اعلام رسيد محموله هاي برگشتي از فروش به انبار محصول .

ج ) اعلام رسيد اقلام اماني به انبار .

د ) قيمت گذاري اقلام وارده .

ه )ثبت كارتهاي موجود وحسابداري آنها .

 

7)كارت حساب انبا ر:

‌اين كارت توسط مسئول كاردكس مركزي عمل مي شود وتقريباً مثل كارت انبار است بااين فرق كه ستون مبلغ هم در آن وجود دارد. يك كارت حساب هم مقدار فيزيكي وهم ريالي را كنترل مي نمايد .

 

8)برگ كنترل اسناد :

‌اين فرم همراه يك دسته از فرمها كه قرار است از قسمتي به قسمت ديگر فرستادده شوندارسال مي شود تادرصورتي كه فرمهاي ارسالي تعدادشان تغيير كرده باشد مشخص مي شود وتوسط قسمت ارسال كننده فرمها تهيه وتنظيم مي شود.

 

 

9) برگ درخواست تأمين كالا :

اين برگ توسط يكي از دواير براي انبار جهت درخواست تأمين كالا ارسال مي شود .

روشهاي مختلف انبار كردن كالا

1)انبار كردن به ترتيب شماره يا حروف (با درنظر گرفتن حداكثر موجودي )

2)انباركدرن به ترتيب شماره يا حروف ( با درنظر گرفتن حداقل موجودي )

3)انبار كردن به ترتيب ورود موجوديها ( كالاها )

4)انبار كردن به ترتيب ورود وبا دراختيار داشتن سيستم شماره قفسه .

انبارگرداني وكنترل انبارها :‌

براي كسب اطمينان از صحت عمليات موجودي انبارها وجهت كشف واصلاح تفاوتهاي موجود ميان مقدار واقعي موجودي ومانده كارتهاي معين مواد ضروري است تا موجودي گيري ادواري بعمل آيد . تفاوتهاي موجود مذكور ممكنست داراي علتهاي متعددي باشدكه اهم آنها عبارتند از :

1)اشتباه در نقل وانتقال اطلاعات صورتحسابها به كارتها

2)اشتباه درهزينه يابي مواد مورد درخواست

3)عدم ثبت صورتحسابها يادرخواست مواد

4)هر نوع اشتباه در اثر نرسيدن اطلاعات ورودي وخروجي

5)ضايعات يا اختلاس

موجودي گيري ادواري يا انبارگرداني چه در سازمانهاي دولتي وچه خصوصي به روشهاي مختلف صورت مي گيرد. كنترل انبارها ممكن است توسط مقامات مجاز ومسئول سازمان بعمل آيد كه كنترل داخلي ناميده مي شود يا اينكه توسط مقامات مجاز وياهيئت حسابرسي ويژه اي از خارج سازمان به عمل مي آيد كه به آن كنترل خارجي گويند . درطول سال ،‌ممكن است كه انبارها درچند نوبت وتوسط گروهها ومقامات مختلف آن هم به طور رسمي يا غير رسمي مورد بررسي وكنترل قرار بگيرد، لذا كنترل دقيق وكامل گردش عمليات وموجودي انبار ها در پايان سال از اهميت خاصي برخوردا رخواهد بود وبايدحتماً به مرحله اجرا درآيد .

ارزيابي موجوديهاي انبار وقيمت گذاري اقلام انبار:

تعيين بهاي اجناس بخصوص درمؤسسات توليدي وانتفاعي داراي ارزش خاصي است بطور كلي تمام اقلام هزينه هاي مربوط به ورود جنس به انبار تامرحلة صدور آن از انبار در رديف عوامل متشكلة قيمت تمام شده كالا مي باشد اما قبل از بيان شيوه هاي ارزيابي ادواري يا دائمي موجوديها بهتر است تا ابتدا به گردش فيزيكي وبهاي تمام شده كه از بخشهاي خاص خود در ارزيابي هاي اقلام انبار ومصرف آنها دست اشاره اي داشته باشيم .

گردش فيزيكي (Physical flow):

گردش فيزيكي موجوديها مي تواند به صور مختلفي صورت پذيرد در برخي از واحدهاي تجاري توليدي لازم است كه موجوديها به طور منظم گردش داشته وهمواره كالاهاي جديد وتازه در دسترس باشد مثلاً دريك كارخانه رنگ سازي ممكن است ابتدا قوطيهاي رنگ قديمي بفروش برسد واز ماندن زياد وفساد آن جلوگيري گردد بدين روش كه از اولين موجوديها اول استفاده مي شود روش اولين صادره از اولين وارده يا fifo گويند اما درمورد برخي از اقلام ديگر موجودي ،‌روش اولين صادره آن معمولاً از آخرين محموله وارده كه د رسطح بالا قرار گرفته است صورت مي گيرد،‌اما داروها يا سبزيجات يا كالاهاي زود فاسد شدني بايد ابتدا به مصرف برسد يعني كالاهاي اول وارده اول صادر مي شود . به روش اولين صادره از آخرين وارده lifo گويند . يادرصورتي كه از لحاظ تاريخ مصرف يا تركيب شيميايي كالاها ماندن آنها اشكالي پيش نياورد مي توان از روش مصرف انتخابي نيز بهره جست .

 

سيستم ارزيابي ادواري موجوديها (Periodic Inventory System):‌

دراغلب واحدهاي تجاري وندرتاً درواحدهاي توليدي ،‌سيستم ادواري ارزيابي موجوديها متداول است . دراين سيستم هم بهاي تمام شده كالاي فروش رفته وهم موجوديهاي پايان دوره در پايان دوره مالي به هنگام تهيه صورتهاي مالي محاسبه مي شود . دراين روش موجوديهاي آخر دوره شمارش شده وارزش آن بر مبناي يكي از روشهاي پذيرفته شده گردش بهاي تمام شده تعيين مي شود وحسابدارها با كسر كردن ارزش آن از بهاي تمام شده كالاي آماده براي فرشو ، بهاي تمام شده كالاي فروش رفته دوره را محاسبه مي نمايند :‌

ارزش كالاي آماده براي فروش + ارزش موجودي د رابتداي دوره + خريد موجودي طي دوره

بهاي تمام شده كالاي فروش رفته= ارزش موجودي در ابتداي دوره + ارزش موجودي در پايان دوره

روشهاي مختلف ارزيابي ادواري موجوديها به سه دسته كلي تقسيم مي شود كه عبارتند از :‌

1) روش fifo يااولين صادره از اولين وارده     (First in first out)

2) روش lifo يا اولين صادره از آخرين وارده (last in first out )

3) روش ميانگين موزون                        (weighed average )

 

مثال : موجودي اول فروردين مساوي 20 واحد وبهاي تمام شده يك واحد آن بالغ بر100 ريال است درطول اين ماده 50 واحداز اين كالا خريداري شده است كه به شرح زير مي باشند كه وارد انبار شده بودند :‌

                                                            ارزش   واحد                            مبلغ كل

موجودي اول فروردين                         100    *          20                               2000

خريد در 11 فروردين                         105    *          20                               2100

خريد در 15 فروردين                         110    *          10                               1100

خريد در 30 فروردين                         120    *          20                               2400

                                                                        ـــ                             ـــــ

1. 7600

از 70 واحد كالاي خريداري شده بالا ،‌40 واحد آن در طول فروردين بفروش رفته است وت 30 واحد از آن باقي مانده است صورت ريز فروشهاي مابه شرح زير مي باشد:

3فروردين                    10واحد

12فروردين                 20واحد

15 فروردين                5واحد

21فروردين                 5واحد

                                    ــــــ

                                    40

شركت فوق براي ارزيابي 30 واحد كالاي خود كه در انبار مانده است ناگزير است از يكي از روشهاي ادواري قيمت گذاري بهره جويد دراينجا مابه دو روش فايفو، لايفو، ارزش موجودي پايان دوره وبه تبع آن بهاي تمام شده كالاي فروش رفته واثرات محاسبه دو روش به سود آوري را محاسبه خواهيم كرد:‌

 

 

 

 

fifo روش اولين صادره از اولين وارده :‌

ارزش موجودي پايان دوره :‌                 كلي

20 واحد          120ريالي                   2400

10 واحد          110ريالي                    1100

ـــــــ                                                        ـــــــ

ارزش يا بهاي تمام شده كالاي فروش رفته طي ماه فروردين 4100= 3500- 7600

lifo روش اولين صادره از آخرين وارده :‌

ارزش موجودي پايان دوره :                كلي

20 واحد          100ريالي                    2000

10واحد           105ريالي                    1050

ـــــــ                                                        ــــــ

1. 3050

ارزش يا بهاي تمام شده كالاي فروش رفته طي ماه فروردين 4550= 3050 – 7600

 

 

عوامل مؤثر درتكميل وارسال برگ درخواست سفارش مواد :

مقداري مواد كه بايد در انبار نگهداري شود ، به عواملي مانند مصرف روزانه ،‌مدت رسيدن سفارش به انبار ، با صرفه ترين مقدار سفارش وهزينه هاي نگهدراي مواد ،‌بستگي مستقيم خواهد داشت . بنابراين ،‌انباردار بايدهنگام تكميل برگ درخواست مواد، ضمن توجه به عوامل فوق ،‌حد تجديد سفارش ،‌حداقل وحداكثر موجودي را مدنظر قرار دهد.

 

حد تجديد سفارش :

مقدار يا تعدادي است بين حداقل وحداكثر موجودي كه به محض تقليل موجودي به آن ميزان ،‌بايدبه خريد مواد مبادرت نمود تااطمينان حاصل شود كه مواد خريداري شده قبل از رسيدن موجودي به سطح حداقل ،‌به انبار خواهد رسيد . حدتجديد سفارش ، به دوعامل حداكثر مقدار مصرف روزانه مواد ومدت تحويل مواد سفارش شده ،‌بستگي مستقيم دارد.

حداكثر مصرف روزانه مواد * حداكثرمدت وصول مواد = حدتجديد سفارش

مثال 1) يك شركت توليدي براي ساخت محصولات خود ،‌روزانه حداكثر به 2000 كيلو مواد نوع الف نياز دارد ،‌چنانچه مدت تحويل سفارش حداكثر 36 روز باشد ، حدتجديد سفارش چنين محاسبه مي شود :‌

كيلو 72000 = 2000* 36 = حد تجديد سفارش

نحوه ثبت مواد صادره از انبار:

زماني كه قسمتهاي مختلف توليد ،‌براي ساخت محصول نياز به مواد داشته باشند با تكيمل فرم درخواست مواد وساير تشريفات مربوط ،‌آن را از انبار دريافت مي دارند ، حسابداري مواد،‌بهاي موادصادره را با توجه به يكي از روشهاي ارزيابي محاسبه مي كند وبه صورت زير ثبت مي نمايد:

حساب كنترل كالاي درجريان ساخت ***

                                          حساب كنترل مواد ***

 

تغيير مؤسسات و كاهش فايده صورتهاي مالي :

ما معتقديم كه نرخ افزايشي تغييراتي كه به وسيله مؤسسات تجاري تجربه شده است ، باتوجه به تأخير در منظور كردن حسابها به وسيله سيستم حسابداري ، دليل اصلي كاهش در مفيد بودن اطلاعات مالي است .

ما در ابتدا نرخ افزايشي تغيير را كه بر مؤسسه تجاري اثر گذاشته است بررسي كرده و سپس اثر تغيير در مؤسسات تجاري را بر مفيد بودن اطلاعات حسابداري بررسي مي نماييم .

در مؤسسات ، هزينه هاي تجديد ساختار ، مانند هزينه هايي را كه براي آموزش كاركنان ، مهندسي مجدد توليدات يا طراحي مجدد سازماني مصرف مي شود فورا هزينه شده در حالي كه منافع تجديد ساختار به صورت كاهش هزينه هاي توليد و بهبود خدمات مصرف كننده در دوره هاي بعد شناسايي مي شوند.

در نتيجه در طول تجديد ساختار ، صورتهاي مالي منعكس كننده هزينه تجديد ساختار مي باشد نه منافع آن و بنا بر اين موجب عدم ارتباط با ارزشهاي بازاري كه منعكس كننده منافع مورد انتظار در مقابل هزينه ها است مي گردد .

بطور مشابه مي توان هزينه هاي سرمايه گذاري در نوآوري ( براي مثال تحقيق و توسعه ) كه عامل مهم تغيير در تكنولوژي شركتها مي باشد را نيز نام برد . هزينه هاي نو آوري در ابتدا شناسايي مي شوند در صورتي كه منافع در دوره هاي بعدي ثبت مي شود .مواردي كه مسا ئل را پيچيده تر مي‌كند عدم هماهنگي حسابداري سرمايه گذاري نا مشهود است . براي مثال يك مؤسسه كه يك ابزار را براي استفاده داخلي توسعه مي دهد كليه هزينه هاي توسعه را به حساب هزينه منظور مي كند ولي اگر مؤسسه يك ابزار مشابه را خريداري كند ، آن را به حساب دارايي منظور مي نمايد.

بنا بر اين عوامل ايجاد كننده تغيير مانند خصوصي سازي ، رقابت ، نوآوري ، … بطور معكوس بر تطابق هزينه ها با درآمدها اثر گذاشته و منتج به كاهش در مربوط بودن اطلاعات مالي مي شوند .

ما مؤسسات نمونه را به دو گروه شركتهاي ثابت و در حال تغيير تقسيم كرديم . اولين گروه شامل مؤسساتي است كه تغييري نداشته اند و در طول دوره نمونه ( 1996 – 1977 ) در همان سبد دارايي ها باقي مانده اند . دومين گروه شامل مؤسساتي است كه تغيير داشته اند ( از 3000 مؤسسه در سال‌هاي اوليه نمونه تا 5500 مؤسسه در دهه مياني 1990 ) . بنا بر اين نرخ افزايشي تغيير مؤسسات همراه با عدم كارآيي سيستم حسابداري در انعكاس نتايج تغيير ، باعث ضعيف تر شد ن فايده اطلاعات حسابداري شده است .

 

حسابرسی انبار

حسابرسی انبارگردانی و موجودی مواد و کالا

از آنجا که موجودیهای مواد و کالا بخش عمده ای از داراییهای جاری شرکتها را تشکیل می دهد بنابراین حسابرسی ان به دقت ویژه ای نیاز دارد.

قبل از هر چیز بگویم که منظور از موجودیهای مواد و کالا موارد زیر است:

1. کالای آماده برای فروش، اعم از موجودی کالای یک شرکت بازرگانی و کالای

ساخته شده یک شرکت تولیدی

2. کالای در جریان ساخت

3. کالاهایی که بطور مستقیم یا غیر مستقیم در تولید مصرف می شود، اعم از مواد

اولیه، قطعات یدکی و لوازم مصرفی

 

همانطور که می دانید حسابرسان برای رسیدن به هدفهای مورد نظرشان در مورد هر یک از اقلام صورتهای مالی آزمونهایی را به اجرا در می آورند:

1. آزمون رعایت

2. آزمون محتوا

آزمونهای رعایت برای بررسی میزان اطمینان و یا کیفیت و کمیت کنترل داخلی صاحبکار انجام می گیرد.

و آزمون محتوا برای بررسی اعتبار ارقام اسناد و مدارک

 

آزمونهای محتوا 5 هدف را دنبال می کنند:

1. اثبات وجود

2. اثبات مالكيت

3. اثبات کامل بودن

4. اثبات ارزش

5. نحوه ارائه در صورتهای مالی

 

اما انبار گردانی که مبحث امروز ما است فقط برای اثبات وجود و مالكيت است.

معمولا برای اثبات عینی موجودیها از یکی از دو روش زیر استفاده می کنند:

1. روش شمارش دائم: که موجودیها تحت یک برنامه معین در دوره مالی شمارش می

شوند.

2. روش شمارش مقطعی: این روش معمولا در مقاطع معین مثلا پایان سال مالی مورد استفاده قرار می گیرد.

چارچوب کلی انجام این روش انبار گردانی است.

 

در فرآیند ورود و خروج کالا به یا از شرکت دپارتمانها یا بخشهای مختلفی موثر هستند از جمله واحد دریافت کالا: که وظیفه دریافت و ارسال ان به انبار را بر عهده دارد.

اما واحد انبار چه نقشی دارد؟

ارائه رسید کالا هاي دریافتی: کالای وارد شده به انبار بیدرنگ بازرسی و شمارش می

گردد و برای انها رسید صادر می شود. سپس، دایره انبار مقادیر کالاهای دریافتی را به

دایره حسابداری اطلاع می دهد. دایره انبار با انجام دادن این وظایف، نقش بزرگی در

کنترل کلی موجودیهای مواد و کالا بازی می کند. دایره انبار با امضای رسید انبار،

مسولیت خود را می پذیرد و با اعلام مقادیر واقعی کالای انبار شده به دایره

حسابداری، کار دایره دریافت کالا را تائید می کند.

 

صدور کالا و دریافت حواله انبار: دایره انبار با مسولیتی که نسبت به کالاهای تحت

کنترل خود دارد، اصرار می ورزد که در ازای هر کالای خارجی از انبار، یک حواله انبار

(Store's Requisitions) با شماره ردیف دریافت کند، که آن حواله به عنوان رسید کالا از دایره دریافت کننده ان محسوب میگردد.

حواله های انبار معمولا در سه نسخه تهیه می شود:

یک نسخه در دایره درخواست کننده بایگانی می شود، یک نسخه به عنوان رسید تحویلی به انبار می باشد و نسخه سوم به دایره حسابداری فرستاده می شود تا مبنای تخصیص و تعیین بهای تمام شده قرار گیرد.

مدارک ثبت دایمی موجودیها، مهمترین عنصر کنترل داخلی است.

اما کاری که حسابرسان باید در هنگام انبار گردانی انجام دهند چیست؟

بررسی و مطالعه دستورالعمل شمارش موجودیها یا انبارگردانی:

این دستور العمل توسط صاحبکار(دو هفته قبل از انبار گردانی) تهیه می شود و حسابرسان آن را بررسی می کنند تا از کفایت ان اطمینان یابند. چنانچه دستورالعملهای شمارش موجودیها، کافی و مناسب باشد، مسولیت حسابرسان در طول شمارش، بیشتر به حصول اطمینان از اجرای صحیح و دقیق دستورالعملهای مزبور منحصر می شود.)

مسول کار حسابرسی نیز باید پیش از موعد، برنامه ریزی کند تا بتواند اعضای تیم

رسیدگی را آماده و از انها به گونه ای موثر در طول شمارش موجودیها استفاده کند.

حسابرس باید تاریخهای شمارش موجودیهای صاحبکار، میزان شمارشهای آزمایشی، تعداد حسابرسان مورد نیاز در هر انبار و مدت زمان برآوردی برای انجام شدن شمارش را تعیین کند.

ممکن است شما بعلت تخصصی بودن موجودیهای انبار (بعنوان مثال تجهیزات دریایی) از مهندسان یا سایر کارشناسان یاری بخواهید که در این صورت ترتیب این کارها باید از قبل داده شده باشد.

همچنین شما از موسسه حسابرسی خود دستورالعمل کتبی دریافت می کنید که نباید در اختیار صاحبکار قرار گیرد.

این دستورالعمل شامل مواردی مانند اعضای تیم رسیدگی به شرکت مزبور و دستور بررسی دستورالعمل صاحبکار و نظارت بر اجرای ان و همچنین ذکر این نکته که برای تعیین دقیق شمارش موجودیها مقداری مثلا حدود 5% موجودیها را حسابرسان بطور آزمایشی شمارش کنند

و موارد دیگر ...

نکته مهمی که باید به آن اشاره کنم این است که شمارش موجودیها یا کنترل شمارش

موجودیها یا سرپرستی ان وظیفه حسابرسان نیست، بلكه وظیفه مدیریت صاحبکار است.

حسابرسان بر شمارش موجودیها نظارت می کنند.

دوستان عزیز انبار در روزهای انبارگردانی معمولا کالایی را دریافت یا صادر نمی کند.

مگر اینکه کالای مورد نظر اهمیت زیادی داشته باشد و در این صورت باید با مجوز

حسابرس این کار انجام بگیرد.

صاحبکار باید کالای نایاب یا آسیب دبده را از دیگر کالاها جدا کند و شمای حسابرس

باید بدانید که همانطور که در ابتدا گفتم منظور از موجودیهای مواد و کالا چیست

دیدید که این کالاها یعنی کالاهای معیوب را شامل نمی شوند بنابراین در فرآیند انبار

گردانی شمارش نمی شوند. چون این کالاها به ارزش خالص بازیافتنی که همان ارزش قراضه شان می باشد شناسایی می شوند.

باید دقت شود که تمام موجودیهای متعلق به صاحبکار شمارش شوند و اطمینان یابیم که کارکنان صاحبکار از دستورالعملهای کتبی مدیریت پیروی می کنند.

شمارش موجودیها معمولا توسط دو گروه دو نفره انجام میشود. شمارش بدین صورت است که یک نفر شمارش کرده و نفر دیگر نیز کار ثبت را بر روی کاردکس یا همان برگه شمارش بر عهده دارد.

در ضمن روی کاردکسها مطالبی از جمله نام و مشخصات کالا مثلا واحد اندازه

گیری آن (لیتر، تعداد، حلقه و ...) نوشته شده است. و محلی نیز برای درج تعداد شمارش در نظر گرفته شده است. ضمنا این برگه ها باید از پیش شماره گذاری شده باشند. که این شماره گذاری بر اساس منطق خاص خود شرکت انجام می شود.

حسابرسان در طول نظارت بر شمارش موجودیها، تعدادی از اقلام موجودی را انتخاب و بطور آزمایشی شمارش مي کنند. میزان شمارشهای آزمایشی بسته به خطر ذاتی و اهميت موجودیهای صاحبکار و همچنین میزان کنترلهای داخلی صاحبکار بر موجودیها بسیار متفاوت خواهد بود.

حسابرسان گرامی باید زمانی شمارش خود را انجام دهید که برگه های شمارش جمع نشده باشند.

حسابرسان هنگام مقایسه شمارشهای آزمایشی خود با برگه های شمارش موجودیها نه تنها به اشتباهات مربوط به مقادیر کالاها، بلکه به اشتباهات مربوط به شماره کالا، مشخصات کالا، مبنای اندازه گیری و سایر جنبه های اقلام موجودیهای کالا توجه می کنند.

چنانچه اختلافی مشاهده گردید . کالای مورد نظر باید بیدرنگ توسط کارکنان صاحبکار دوباره شمارش و رفع ایراد شود.

اطلاعات مندرج در برگه های شمارش عینا به صورتهای شمارش دارای شماره ردیف نقل می شود.

 

 

 

 

 

 

 

 

نتيجه گيري و پيشنهاد:

حسابرسی انبار در شرکت ها امروزي تبديل به يك کار مهم در سازمان شده است كه براي انجام آن نياز به افراد ماهر و كاردان است.اين افراد ماهر مي توانند افرادی باشند كه از دانشگاهها فارغ التحصيل مي شوند و علم مربوط به اين شاخه از حسابداري را به همراه خود دارند و مي توانند به راحتي عمليات مربوط به حسابرسی را انجام دهند از آنجايي كه اطلاعات مربوط به انبار شرکت ها بايد در اختيار مدیران قرار گیرد اين اطلاعات بايد دقيق و معتبر و طبق اصول پذيرفته شده حسابرسی تهيه گردند.

استفاده از روشهاي پيشرفته و مكانيزه در ارزیابی موجودی انبار ها بايد مورد توجه سازمانها و شرکت ها به خصوص بخش خصوصي كه حساسيت بيشتري دارد قرار بگیرد.