ثبتهاي ساده و مركب
ثبت معاملات و عمليات مالي در حسابها به دو نوع تقسيم ميشود كه عبارتند از 1- ثبت ساده 2- ثبت مركب
ثبت ساده . هر ثبتي را كه يك قلم بدهكار و يك قلم بستانكار داشته باشد ثبت ساده مي گويند .
ثبت مركب .هر معامله الزاما" تنها داراي يك قلم بدهكار و يك قلم بستانكار نيست .بلكه ممكن است در يك معامله چند حساب بدهكار يا بستانكار شود .هر ثبتي كه بيش از يك قلم بدهكار و يا بيش از يك قلم بستانكار داشته باشد ثبت مركب خوانده مي شود .بدون توجه به اين كه در يك ثبت مركب چند قلم بدهكار يا بستانكار مي شود معمولا تمام اقلام بدهكار قبل از اقلام بستانكار ثبت مي شوند .
ثبتهاي مركب را مي توان به سه دسته تقسيم كرد
يك رقم بدهكار و چند رقم بستانكار .
يك رقم بستانكار و چند رقم بدهكار .
چند رقم بدهكار و چند رقم بستانكار .
در هريك از موارد مذكور جمع ارقام بدهكار و بستانكار هميشه بايد مساوي باشد .
برخي از حسابداران ثبتهاي مركب را تفكيك وان را به دو يا چند ثبت ساده تقسيم و هر يك را جداگانه در حسابها ثبت مي كنند . انجام اين عمل يعني تبديل ثبت مركب به ثبتهاي ساده در مواردي به كلي غير ممكن است .زيرا بر اثر تفكيك موارد معامله از يكديگر و ثبت جداگانه ان در حسابها اولا ماهيت معامله به درستي نشان داده نمي شود ثانيا رديابي يك معامله هنگام رسيدگي مراجعه يا بروز اختلاف مشكل خواهد بود.
به عنوان مثال
كارخانه اي در اول بهمن ماه براي حمل مصنوعات خود يك دستگاه اتومبيل وانت به مبلغ 2000000 ريال خريداري كرد و بهاي انرا به صورت زير تسويه كرد
پرداخت نقدي 100000 ريال
صدور يك برگ چك 700000 ريال
صدور يك برگ سفته 1200000 ريال