معادله حسابداري
تساوي جمع دارايي با جمع بدهي و سرمايه را معادله حسابداري مي گويند .براي تعريف معادله حسابداري ابتدا بايد مفاهيم دارايي بدهي و سرمايه روشن شود.
دارايي . اموال يا منابع اقتصادي متعلق به يك موسسه را دارايي ميگويند.در حسابداري براي اين كه يك قلم بتواند دارايي به حساب ايد بايد 1. منبع اقتصادي باشد.2. در تسلط مالكان موسسه باشد و 3. قابل تبديل به پول باشد.
مفهوم تسلط مالكانه عينا" منطبق با مفهوم مالكيت قانوني نيست. هنگامي كه يك موسسه اتومبيلي را به اقساط خريداري مي كندممكن است مالكيت قانوني اتومبيل تا قبل از پرداخت اخرين قسط به خريدار منتقل نشود. با اين حال چون اين اتومبيل به تصرف و كنترل كامل خريدار در مي ايد شو وي نسبت به ان تسلط مالكانه پيدا مي كند از لحاظ حسابداري جز دارايي موسسه خريدار به حساب مي ايد . با همين استدلال محلي را كه يك موسسه براي دفتر كار خود اجاره مي كند جز دارايي مستاجر به حساب نمي ايد زيرا تسلط و كنترل موسسه نسبت به ان جنبه موقت دارد. در حالي كه اگر موسسه يك ساختمان و يا دارايي ديگري را براي دورهاي تقريبا معادل عمر مفيد دارايي اجاره كند حق مالي موسسه نسبت به مورد اجاره جز دارايي مستاجر در نظر گرفته مي شود.
دارايي ممكن است داراي موجوديت عيني باشد مانند= زمين و ساختمان و ماشين الات و يا موجوديت عيني نداشته و به شكل مطالبات و يا ساير حقوق قانوني داراي ارزش باشد مانند = حسابهاي دريافتني .سرمايه گذاريها و سرقفلي محل.
بدهي. ديون يا تعهدات يك موسسه را بدهي مي گويند .بدهي از معاملات گذشته يك موسسه ناشي مي شود و بيانگر تعهداتي است كه بايد از طريق انتقال داراييها و يا انجام خدمات تسويه گردد. اشخاص يا موسساتي كه طلب انها ميبايد پرداخت شود بستانكاران خوانده ميشوند.
سرمايه . حق مالي صاحب موسسه نسبت به داراييها ي موسسه را سرمايه مي گويند. از لحاظ قانوني حق بستانكاران بر حق صاحب سرمايه برتري دارد . يعني اگر موسسه نتواند طلب بستانكاران را پرداخت كند طبق قانون بستانكاران حق دارند كه موسسه را وادار به فروش داراييهاي خود كنند .در اين حالت پس از فروش داراييهاي موسسه ابتدا حق مالي بستانكاران پرداخت مي گردد و باقي مانده به صاحب يا صاحبان سرمايه داده ميشود.بنابر اين حق مالي صاحب سرمايه از محل مازاد داراييها بر بدهيها يعني از داراييهاي خالص موسسه تا مين مي شود.براي هر ريال از دارايي يك موسسه يك ريال حق مالي وجود دارد.
موسسه
.
.
.
دارايي = حق مالي بستانكاران نسبت به كل + حق مالي صاحب سرمايه نسبت به
دارايي كه بر حق مالي صاحب سرمايه كل دارايي كه از محل مازاد دارايي بر
رجحان دارد و تحت عنوان بدهي ارائه بدهي تامين و تحت عنوان سرمايه نشان
مي شود. داده ميشود.
دارايي = بدهي + سرمايه