دوشنبه, 05 آذر 1403

 



اصول حسابرسی - فصل دوم

فصل دوم :آیین رفتار حرفه ای

آیین رفتار حرفه ای : روشهای در خصوص مواردی چون ویژگی های اصلی جامعه ، روابط اعضای جامعه با نظام اقتصادی کشور، روابط اعضای جامعه با یکدیگر و نهایتاً روابط هر عضو با جامعه را در بر می گیرد.

ویژگی های مشترک حرفه ها: همه حرفه ها از جمله حرفه حسابرسی دارای یکسری ویژگی های مشترک به شرح زیر می باشند.

1.      مسؤلیت خدمت به جامعه

2.      همه حرفه ها با مجموعه پیچیده ای از دانش سروکار دارند

3.      اعضای حرفه باید استانداردهای ورود به حرفه را داشته باشند

4.      همه حرفه ها نیاز به اعتماد جامعه دارند

آیین رفتار حرفه ای در حسابرسی مستقل: آیین رفتار حرفه ای در حسابرسی مستقل که حسابرسان را ملزم به رعایت آنها نموده است در سال 1987 تجدید ساختار گردید و شامل 2 بخش زیر می باشد

الف) اصول بنیادی                                            ب) احکام

الف)اصول بنیادی : این اصول جنبه کلی داشته و نشان دهنده مسؤلیت اخلاقی اعضای حرفه برای حفظ منابع جامعه ، صاحب کاران و همکاران خود می باشند ، طبق آیین رفتار حرفه ای ایران که در سال 1378             لازم الاجراء گردیده و شامل 6 مورد زیر می باشد.

1.      درست کاری

2.      بی طرفی

3.      صلاحیت و مراقبت حرفه ای

4.      رازداری

5.      رفتار حرفه ای

6.      اصول و ضوابط حرفه ای

درست کاری : اعضای حرفه برای حفظ و گسترش جامعه بایستی تمام مسؤلیت های حرفه ای را با نهایت دقت و درست کاری انجام دهند.

بی طرفی : حسابدار رسمی ( حسابرس مستقل)بایستی بی طرف باشد و نباید اجازه دهد هرگونه پیش داوری ، جانبداری و تضاد منافع بی طرفی اورا در ارائه خدمات حرفه ای مخدوش نماید.

صلاحیت و مراقبت حرفه ای : حسابدار رسمی باید خدمات حرفه ای را با نهایت دقت ، شایستگی و پشت کار انجام دهد. و همواره موظف است میزان دانش و مهارت حرفه ای خود را در سطحی نگهدارد که بتوان اطمینان حاصل کرد خدمات وی به گونه ای قابل قبول و مبتنی بر اخرین اطلاعات حرفه و مقررات و قوانین ارائه می گردد.

رازداری : حسابدار رسمی بایستی به محرمانه بودن اطلاعاتی که در جریان ارائه خدمات حرفه ای خود به دست می آورد توجه کند و نباید چنین اطلاعاتی را بدون مجوز صریح صاحب کاریا کارفرما استفاده یا افشاء نماید مگر از نظر قانونی یا حرفه ای حق و یا مسؤلیت افشای آن  را داشته باشد .

رفتار حرفه ای : حسابدار رسمی بایستی به گونه ای عمل کند که با حسن شهرت او سازگار باشد و از انجام اعمالی که باعث مخدوش شدن حرفه او می گردد پرهیز نماید.

اصول و ضوابط حرفه ای : حسابدار رسمی بایستی بایستی خدمات تخصصی و حرفه ای را مطابق اصول و ضوابط حرفه ای انجام دهد ودرخواست های صاحب کار را به گونه ای انجام دهد که با الزامات درستکاری و بی طرفی سازگار باشد.

ب) احکام: احکام کاربردهای عملی اصول می باشد در واقع احکام رهنمودهایی را برای عملیاتی شدن اصول ارائه می نماید که به سه دسته زیر تقسیم می شوند:

1.      احکام قابل اجراء در مورد کلیه حسابداران حرفه ای

2.      احکام قابل اجراء در مورد کلیه حسابداران حرفه ای مستقل

3.      احکام قابل اجراء در مورد حسابداران حرفه ای تحت استخدام

احکام قابل اجراء در مورد کلیه حسابداران حرفه ای: منظور از حسابدار حرفه ای شخصی حقیقی یا حقوقی است که عضو یک تشکل حرفه ای می باشد . احکام قابل کاربرد در مورد این طبقه شامل 6 مورد زیر                 می باشد:

1- درستکاری و بی طرفی      2- تضاد منافع       3- رازداری    4- صلاحیت حرفه ای     5- خدمات مالیاتی  6-آگهی و تبلیغات

درستکاری و بی طرفی: اصل بی طرفی حسابداران حرفه ای را به برخورد منصفانه ، درستکارانه و به دور از تضادو منافع ملزم می نماید . حسابداران حرفه ای بایستی در ارائه این خدمات درستکار و در قضاوت خود کاملاً بی طرف باشند.

تضاد منافع: حسابداران حرفه ای همواره باید نسبت به شرایطی که منجر به تضاد منافع می شود هشیار باشند مثلاً نباید تحت تأثیر روابط خانوادگی یا شخصی یا صاحب کار گزارش خود را ارائه نمایند.

رازداری:

صلاحیت حرفه ای : یعنی حسابرس همواره باید اقدام به ارائه خدماتی نمایند که از عهده آنها بر می آید و درمورد آن تخصص کافی داشته باشند.

خدمات مالیاتی : حسابدار حرفه ای می تواند با ارائه خدمات مالیاتی در چهارچوب قوانین و مقررات و رعایت درستکاری و بی طرفی به صاحب کار خود مشاوره مالیاتی ارائه دهد.

آگهی و تبلیغات: آگاه کردن جامعه از خدمات قابل ارائه ، سوابق تحصیلی و تجربی و هرگونه اطلاعات واقع بینانه و صحیح مجاز است به شرطی کهد گمراه کننده و فریبنده نباشد.

احکام قابل اجراء در مورد کلیه حسابداران حرفه ای مستقل:منظور از حسابداران حرفه ای مستقل آندسته از حسابرسان رسمی است که تمام وقت خود را به انجام خدمات حسابرسی ، بازرسی قانونی و سایر خدمات تخصصی و حرفه ای اختصاص می دهند و دارای شغل دیگری اعم از موظف یا غیر موظف نمی باشند.

احکام قابل کاربرد در مورد حسابداران حرفه ای مستقل به شرح زیر می باشد:

1- استقلال     2- صلاحیت حرفه ای      3-حق الزحمه مشروط    4- فعالیتهای نا سازگار با حرفه                     5-ارتباط با سایر حسابرسان مستقل     6- آگهی و تبلیغات

استقلال: طبق آیین رفتار حرفه ای استقلال عبارت است از فقدان هرگونه نفع و علاقه ای که ممکن است بر درستکاری ، بی طرفی و استقلال حسابدار حرفه ای تأثیر گذارد یا به نظر رسد که تأثیر می گذارد.

موارد نقض استقلال : از جمله شرایطی که ممکن است به استقلال حسابرسان لطمه وارد کنند عبارتند از:

الف)منافع مالی مستقیم مانند سهامدار بودن در شرکت مورد رسیدگی ،حقوق بگیر بودن در شرکت مورد رسیدگی

ب)منافع مالی غیر مستقیم مثلاً اگر حسابرس در شرکت فرعی واحد مورد رسیدگی صاحب کار سهامدار عمده باشددیگر نمی تواند شرکت صاحب کار (اصلی)را حسابرسی نماید

ج)سرمایه گذاری مشترک با مدیران واحد صاحب کار : اگر حسابرس سرمایه گذاری مشترکی را با مدیران ، رؤسا یا سهامداران اصلی شرکت صاحب کار در یک جای دیگر داشته باشند دیگر نمی تواند شرکت صاحب کار را حسابرسی نمایند

د) منافع بستگان حسابرس: منافع بستگان حسابرس ممکن است بر استقلال حسابرس به شرح زیر تأثیر داشته باشد

1.      منافع مالی و پست های سازمانی همسر و فرزندان تحت سرپرستی حسابرس چون مستقیماً به حسابرس مربوط می شوند

2.      منافع مالی خواهران، برادران و والدین: در صورتی استقلال را از بین می برد که با اهمیت باشد و در صورت کم اهمیت بودن استقلال را نقض نمی کنند

3.      منافع مالیخویشاوندان دور: استقلال حسابرس را نقض نمی کند مگر باعث شود آنها وابستگی مالی نزدیک با حسابرس دارند

4.      داشتن هرگونه رابطه شغلی با صاحب کار: اگر حسابرس در طی دوره مورد رسیدگی یا سال قبل از آن عضو هیئت مدیره ، مدیر اجرایی ، مدیر مالی نیمه وقت صاحب کار یا نقش تصمیم گیرنده در فعالیتهای صاحب کار بعنوان مشاوررا بعهده داشته باشد نمی تواند به استقلال حسابرس لطمه وارد کنند

5.      خرید کالا و پذیرش هدایا

6.      دعوی حقوقی : چنانچه بین حسابرس و واحد صاحب کار یک دعوی حقوقی وجود داشته باشد ممکن است بحث تضاد منافع پیش آید مثلاً اگر واحد صاحب کار ورشکست گردد حسابرس ممکن است به مطالبات خود نرسد.

احکام قابل اجراء در مورد حسابداران حرفه ای تحت استخدام:منظور از حسابداران حرفه ای تحت استخدام آن دسته از حسابداران رسمی هستند که به صورت تمام وقت درگیر انجام خدمت حسابرسی نمی باشند بلکه در کنار حرفه حسابرسی دارای مشاغل دیگری نیز می باشند در واقع در استخدام جای دیگری غیر از مؤسسه حسابرسی می باشند.

احکام قابل کاربرد در مورد حسابداران حرفه ای تحت استخدام به شرح زیر می باشد:

1- تضاد بین تعهدات اخلاقی به کار فرما و پای بندی به اصول حرفه ای

2- حمایت از همکاران حرفه ای

3- صلاحیت حرفه ای

4- ارائه اطلاعات

ضمانت اجرایی آیین رفتار حرفه ای : مواردی پیش می آید که حسابداران حرفه ای آشکارا یا به دلایل اشتباه یا برداشت نادرست ضوابط آیین رفتار حرفه ای را نقض می نمایند در این حالت عموم مردم باید مطمئن باشند که کوتاهی در آیین رفتار حرفه ای مورد رسیدگی قرار می گیرد و اقدامات انضباطی لازم را  در پی دارد رسیدگی انضباطی هنگامی آغاز می شود که حل وفصل موضوع به گونه ای مسالمت آمیز میسر نباشد.

 از جمله احکام صادره پیرامون اقدامات انضابطی عبارتند از:

1) اخطار   2) تنبیه  3) جریمه   4)  اخراج     5) کسر حقوق   6) توبیخ   7) آموزش بیشتر   8) جلوگیری از فعالیت مستقل حرفه ای     9) تعلیق عضویت     10 سرانجام اخراج از تشکل حرفه ای

آیین رفتار حرفه ای برای حسابرسان داخلی در تشکل حرفه ای و ملی خود به نام انجمن حسابرسان داخلی اقدام به تهیه ی آیین رفتار حرفه ای برای خود کرده اند که این آیین رفتار حرفه ای متشکل از مقدمه تفسیر اصول و موارد هشت گانه می باشد. موارد هشت گانه اصولاً به تعهدات حسابرسان داخلی در قبال کارفرمایان آنان می پردازند.

تفسیر اصول : متن این آیین رفتار شامل اصول اساسی در مورد نحوه عمل های مختلف کار حسابرسان داخلی است اجزاء باید بدانند که برای هر یک از این اصولبه تصمیم گیری و قضاوت نیاز است آنها مسؤلیت دارند به گونه ای رفتار کنند که درست کاری آنان مورد تأیید قرار نگیرد.

موارد هشت گانه ( مهم) :

1.      اعضاء باید متعهد به اعمال صداقت ، بی طرفی و مراقبت حرفه ای یا در اجرای وظایف و مسؤلیتهای خود باشند .

2.      اعضاء برای حفظ اعتماد کارفرمایان باید در تمام امور صداقت و وفاداری خود را نشان دهند.

3.      اعضاء نباید به فعالیتی بپردازند که بتواند با منافع کافرمایان آنان در تضاد باشد  

4.      اعضاء نباید بدون آگاهی و اجازه مدیریت ارشد سازمان خود حق الزحمه یا هدیه از یکی از کارکنان صاحبکاران و مشتریان یا وابستگان تجاری خود بپذیرند.

5.      اعضاء نباید از اطلاعات محرمانه برای منافع شخصی یا به گونه ای که برای منافع کارفرمایشان مضر باشد استفاده کنند

6.      اعضاء برای اظهار نظر کردن باید تمام مراقبتهای منطقی را برای کسب شواهد واقع گرایانه و کافی جهت اظهار نظر خود بعمل آورند

7.      اعضاء باید برای بهبود تخصص و تأثیر خدمات خود تلاش مستمر داشته باشدند

8.      اعضاء باید به اساسنامه پایبند باشند و از هدفهای انجمن حسابرسان داخلی حمایت کنند.

نويسنده : طاهره رضایی آشتیانی

این کاربر 13 مطلب منتشر شده دارد.

به منظور درج نظر برای این مطلب، با نام کاربری و رمز عبور خود، وارد سایت شوید.