اصول حسابرسی - فصل اول

• 
• 

توضیحات

منتشر شده در دوشنبه, 30 -3443 03:25

نوشته شده توسط طاهره رضایی آشتیانی

بازدید: 7820

فصل اول

نقش حسابرسی در اقتصاد کشور:

امروزه مشخصه اقتصاد کشورهای صنعتی شرکتهای بزرگی هستند که سرمایه خود را از میلیونها نفر سهامدار گرد آوری می کنند و منابع اقتصادی را در یک کشور یا حتی در سطح بین المللی کنترل می کنند               هیئت مدیره که در مرکز شرکت و دور از عملیات کارخانه مستقر است برای کنترل منابع شرکت باید به صورتهای مالی و سایر گزارشهای مالی اتکاء کنند. وجود اطلاعات مالی قابل اتکاء لازمه بقای جامعه امروزی است میلیونها نفر که پس انداز خود را از راه سرمایه گذاری در اوراق بهاء دار شرکتها به آنها            سپرده اند برای اطمینان از اینکه از وجوه سرمایه گذاری آنان به طور درست و مؤثر استفاده می شود به صورتهای مالی سالانه و میان دوره ای شرکتها اتکاء می کنند . بانکها برای وام دادن به یک شرکت معمولاً صورتهای مالی و سایر اطلاعات مربوط به شرکت را به دقت مورد بررسی قرار می دهند و هدف بانکها از اعطای وام بدست آوردن سود و وصول اصل وام در سررسید آن است بخش عمده ای از درآمد دولت از محل مالیات بر درآمدهای اظهار شده توسط شرکتها یا افراد تأمین می گردد که این اطلاعات ممکن است به دلایل شخصی کامل نباشد ارائه اطلاعات حسابداری و گزارشگری مالی اگر درست و دقیق باشد به جامعه کمک می کند تا منابع اقتصادی خود را به کار آمد ترین شکل ممکن تخصیص دهد و وظیفه حسابرس مستقل نیز اعتباردادن به اطلاعات حسابداری و گزارش های مالی شرکتها می باشد.

تعریف حسابرسی:

حسابرسی رسیدگی به صورتهای مالی یک شرکت یا مؤسسه توسط یک مؤسسه حسابرسی است که عبارت است از بازرسی جستجوگرانه مدارک حسابداری که شامل ( ترازنامه، صورت سود و زیان ، صورت سود و زیان انباشته و صورت گردش وجوه نقد) و سایر شواهد زیر بنای صورتهای مالی می باشند.

حسابرسان از راه کسب آگاهی از سیستم کنترل داخلی ، بازرسی مدارک ، مشاهده دارائیها ، پرسش از منابع داخلی و خارج از شرکت و اجرای سایر روشهای رسیدگی ، شواهد لازم را جهت بررسی صورتهای مالی جمع آوری می کنند.

تاریخچه حسابرسی:

حرفه حسابرسی سابقه بسیار طولانی دارد که به تدریج به صورت کنونی درآمده است در سال 1492 کلمب رهسپار غرب شد ، مدارکی مستند وجود دارد که نشان می دهد در این سفر دریایی یک نفر حسابرس از سوی دربار اسپانیا مأمور شده بود تا بر حسابهای مالی که کلمب از طلاها و ادویه های گردآمده تهیه می کرد نظارت کند . علاقه دولت انگلیس به کاهش تقلب و به لحاظ قانون شرکتهای انگلیسی از سال 1862 حرفه حسابرسی شکل گرفت در اواخر قرن نوزدهم ودر آغاز صنعتی شدن ایالت متحده آمریکا عده ای از حسابدران رسمی انگلستان به همراه سرمایه گذاران انگلیسی به این کشور مسافرت کردند. در سال 1896 قانونی برای نخستین بار برای اخذ گواهینامه رسمی از مقامات دولتی برای حرفه حسابداری و حسابرسی مستقل الزامی گردید.

سابقه حسابرسی در ایران:

فکر اعزام محصل به خارج از کشور جهت فراگیری حرفه حسابداری و حسابرسی در دهه اول سال 1300 به بعد مورد توجه قرار گرفت که با اعزام 12 نفر توسط بانک ملی برای تحصیل علمی در این رشته عملی گردید که 5 نفر قبل از شروع یا تکمیل تحصیلات به ایران بازگشتند و بقیه پس از تکمیل تحصیلات و پذیرفته شدن در عضویت حسابداران خبره انگلیس طی سالهای 1333 تا 1335 به بانک ملی برگشتند در ایران نخستین قانونی که به حسابرسی اشاره کرده است قانون تجارت سال 1311 می باشد . استفاده از خدمات حسابرسان خبره در امر حسابرسی مالیاتی نخستین بار در قانون مالیات بر درآمد سال 1328 عنوان شد که جواب نداد ودر قانون مالیاتی سال 1335 این حکم عیناً تکرار شد ودر اجرای آن آیین نامه مربوطه در سال 1340 تهیه و به تصویب وزیر دارایی رسید و اساسنامه انجمن محاسبین قسم خورده نیز در سال 1342 تهیه و تصویب گردید.

 با تصویب قانون مالیتهای مستقیم سال 1345 عملاً تکیه گاه قانون انجمن محاسبین قسم خورده فرو ریخت و در سال 1346 آیین نامه مربوط به نحوه انتخاب حسابداران رسمی تصویب و اساسنامه قانونی در سال 1351 تصویب شد . در سال 1350 شرکت سهامی حسابرسی که سهام آن تماماً متعلق به دولت بود تشکیل شد . با پیروزی انقلاب برای کنترل و مالکیت بخش عمومی بر تعدادی از شرکتها و سایر واحدهای اقتصادی به دنبال ملی کردن تعدادی از صنایع و مصادره شرکتها که به ایجاد سازمانها و نهادهای اداره کننده انجامید تشکیل مؤسساتی را ضروری ساخت و در سالهای 1359 تا 1361 مؤسسه حسابرسی سازمان صنایع ملی و سازمان  برنامه ریزی تشکیل شد . در سال 1362 موضوع ادغام مؤسسات حسابرسی عمومی مطرح و قانون تشکیل سازمان حسابرسی به تصویب رسید ، با تصویب اساسنامه قانونی در سال 1366 مؤسسات حسابرسی موجود در بخش دولتی انجام و سازمان حسابرسی تشکیل گردید.

بعضی از مراحل تکامل حسابرسی در قرن بیستم در یک نظر کلی عبارتند از :

1- تغییر هدف به تعیین مطلوبیت ارائه صورتهای مالی

2- افزایش مسؤلیت حسابرس در برابر اشخاص ثالث مانند سازمانهای دولتی ، بورس اوراق بهاء دار و             سرمایه گذاران

3- تغییر در روشهای حسابرسی از رسیدگی تک تک اسناد و مدارک به استفاده از نمونه گیری از جمله نمونه گیری آماری

4- تهیه روشهای جدید حسابرسی برای استفاده در سیستم های کامپیوتری و استفاده از کامپیوتر بعنوان یک ابزار حسابرسی

5- افزایش تقاضا برای افشای اطلاعات مالی مطلوب و نا مطلوب مربوط به هر یک از شرکتهای سهامی

نقش اعتبار دهی حسابرسی:

دلیل اصلی وجود حرفه حسابرسی اعتبار دهی به صورتهای مالی است یعنی ایجاد اطمینان از مطلوبیت ارائه و قابل اتکاء بودن صورتهای مالی برای تصمیم گیری استفاده کنندگان می باشد.

انواع حسابرسی:

حسابرسی از دیدگاه ها و نظرهای مختلف می توان به شرح زیر طبقه بندی کرد:

1- حسابرسی از نظر دلیل ارجاع کار

2- حسابرسی از نظر ماهیت رسیدگی

3- حسابرسی از نظر شیوه انجام کار

4- حسابرسی از نظر زمان انجام کار

5- حسابرسی از لحاظ سایر موارد

حسابرسی از نظر دلیل ارجاع کار: به دو گروه تقسیم می شود :

الف) حسابرسی الزامی

ب) حسابرسی اختیاری

حسابرسی الزامی : در این نوع حسابرسی واحد های تجاری اجباراً و به موجب قوانین و مقررات ملزم به انتخاب و دعوت از یک مؤسسه حسابرسی در پایان سال مالی می باشند مثلاً به موجب قانون شرکتهای بورسی در پایان سال مالی بایستی توسط مؤسسات حسابرسی مورد تأیید بورس اوراق بهاء دار حسابرسی گردند.

حسابرسی اختیاری : در این نوع حسابرسی واحدهای تجاری در صورت تمایل صاحب یا صاحبان واحد تجاری صورتهای مالی واحد تجاری حسابرسی می شوند ( شرکتهای سهامی خاص)

حسابرسی از نظر ماهیت رسیدگی : شامل الف) بررسی سیستم  ب) رسیدگی های اثباتی  ج) رسیدگی های خاص یا ویژه

بررسی سیستم: عبارت است از رسیدگی به سیستم های کنترل داخلی مستقر در شرکت بمنظور کشف موارد عدم کنترل و اجرای صحیح کنترلها و تعیین نقاط ضعف و قوت سیستم کنترل داخلی جهت گزارش نهایی .

رسیدگی های اثباتی : بمنظور اثبات تک تک اقلام مندرج در صورتهای مالی و ارائه اظهار نظر در مورد کلیات صورتهای مالی می باشد

رسیدگی های خاص (ویژه): یعنی انجام بررسی ها و رسیدگی ها در مورد مانده برخی از حسابها که بمنظور اهداف خاص انجام می گیرد بعنوان مثال رسیدگی به حسابهای دارایی های جاری و بدهی های جاری یک شرکت طبق درخواست بانک اعطاء کننده وام بمنظور تعیین توان شرکت در بازپرداخت وام

حسابرسی از نظر شیوه انجام کار: به سه قسمت تقسیم می شود

الف) مبتنی بر سند رسی: در این حسابرسی حسابرس رسیدگی های خود را از اسناد و مدارک اولیه آغاز و به صورتهای مالی ختم می نماید که این شیوه فقط در مورد شرکتهای کوچک کاربرد دارد

ب) حسابرسی مبتنی بر ترازنامه : در این شیوه حسابرس با تجزیه و تحلیل و بررسی اقلام مندرج در صورتهای مالی (ترازنامه) اقلام با اهمیت و عمده را با استفاده از نمونه گیری  انتخاب نموده و نتایج حاصل از آن را به کل صورتهای مالی تعمیم می دهد.

حسابرسی مبتنی بر ریسک: در این روش حسابرس واحد های اقتصادی را بررسی کرده و زمینه هایی را که موجب بیشترین ریسک ، اشتباهات ، تحریفات و تقلبات در صورتهای مالی می باشد را شناسایی و بخش زیادی از زمان حسابرسی را به آنها اختصاص می دهد.

حسابرسی از نظر زمان انجام کار : به سه گروه تقسیم می شود

الف) حسابرسی ضمنی(نامه مدیریت): به آن معناست که حسابرس بخشی از رسیدگی های خود را ضمن سال مالی ( قبل از پایان سال مالی) انجام می دهد . در این نوع حسابرسی به عملیات حسابداری ، سیستم کنترل داخلی و روشهای حسابداری نیز از لحاظ کیفیت و صحت اجراء مورد رسیدگی قرار می گیرد.

ب) حسابرسی نهایی: بعد از بستن حسابها و تهیه صورتهای مالی در پایان دوره مالی صورت می گیرد

ج) حسابرسی مداوم: در این نوع حسابرسی به دلیل حجم بالای عملیات شرکت و محدودیت زمانی حسابرس در ارائه گزارش معمولاً حسابرس در طول سال مالی شرکت حضور داشته و حسابرسی و عملیات آنرا انجام می دهد.

حسابرسی از لحاظ سایر موارد: از این دیدگاه حسابرسی ها اغلب به سه گروه اصلی زیر تقسیم می شوند:

الف) حسابرسی صورتهای مالی

ب) حسابرسی رعایت

ج) حسابرسی عملیاتی

حسابرسی صورتهای مالی : هدف از این نوع حسابرسی تعیین مطابقت نحوه تهیه صورتهای مالی با اصول پذیرفته شده حسابداری می باشد در این حسابرسی ، حسابرسان با رسیدگی و ارزیابی شواهد در صورتهای مالی نسبت به ارائه منصفانه آنها اظهار نظر می کنند.

استفاده کنندگان از گزارش حسابرسی صورتهای مالی شامل مدیریت ، سرمایه گذاران ، اعتبار دهندگان ، تحلیل گران مالی و سازمانهای دولتی می باشند

حسابرسی رعایت : هدف از این نوع حسابرسی بررسی رعایت یا عدم رعایت قوانین و مقررات و آئین نامه ها  بخشنامه ها و مصوبات واحد مورد رسیدگی می باشد . در واقع حسابرسی رعایت به بررسی میزان انطباق صورتهای مالی با قوانین وضع شده ، ضابطه ها ، دستورالعملها و بخشنامه ها می پردازد. نمونه ای از این نوع حسابرسی رسیدگی به اظهارنامه های مالیاتی توسط ممیزان اداره مالیاتی و نمونه دیگر آن رسیدگی به بانکها توسط بازرسان اداره بازرسی کل در بانکها می باشد

حسابرسی عملیاتی: عبارت است از بررسی قسمتهای خاصی از سازمان بمنظور سنجش نحوه عمل آنهاست مانند بررسی هایی که توسط حسابرسان داخلی از قسمت فروش شرکت بعمل می آید .حسابرسی عملیاتی شامل سه مؤلفه اصلی 1- اثر بخشی   2- کارایی  3- صرفه اقتصادی می باشد.

اثر بخشی: میزان دست یابی به اهداف یا میزان مؤثر بودن روشهای مورد استفاده شرکت جهت رسیدن به اهداف از پیش تعیین شده می باشد

کارایی: نسبت نتایج بدست آمده از عملیات (ستاده) به منابع مصرف شده (داده) یا میزان موفقیت یک واحد تجاری در استفاده بهینه از منابعی است که در اختیار دارد.

صرفه اقتصادی: عبارت است از تلاش در جهت حداقل کردن هزینه تحصیل و استفاده از منابع سازمان با حفظ کیفیت مناسب

انواع حسابرس:

1- حسابرسان مستقل( شاغل در مؤسسات حسابرسی، سازمان حسابرسی و یا اشتغال به صورت انفرادی)

2- حسابرسان داخلی   

3- حسابرسان دیوان محاسبات

4- ممیزان دارایی

5- ذیحساب یا ناظر مالی

6- بازرس قانونی

حسابرس مستقل: شخصی است مستقل از واحد مورد رسیدگی که توسط مجمع عمومی صاحبان سهام تعیین شده و وظیفه آنها اعتبار دادن به صورتهای مالی و اظهار نظر در مورد صورتهای مالی می باشد. حسابرسان مستقل گزارش حسابرسی را کتباً به دعوت کننده، ارائه می دهند.

حسابرسان داخلی : هدف اصلی آنها حسابرسی عملیاتی یعنی بازرسی وارزیابی مؤثر بودن نحوه انجام شدن وظایف محول به واحد های مختلف شرکت می باشد حسابرسان داخلی زیر نظر هیئت مدیره یا مدیر عامل و یا کمیته حسابرسی می باشند و گزارش آنها به مدیر عامل ، هیئت مدیره یا کمیته مزبور می باشد.

حسابرسان دیوان محاسبات: وظیفه اینگونه حسابرسان حسابرسی دستگاههای دولتی بمنظور انطباق اعتبارات مصرف شده با قوانین ، دستورالعملها یا مقررات مالی دولت یا آن سازمان است در حقیقت وظیفه اصلی اینگونه حسابرسان حسابرسی رعایت می باشد.

ممیزان مالیاتی: به حسابرسی رعایت می پردازند و با توجه به اظهار نامه های مالیاتی درآمد مشمول مالیات را به دقت مورد بررسی قرار می دهند در واقع می خواهند اطمینان حاصل نمایند که قوانین و مقررات مالیاتی در تهیه صورتهای مالی رعایت شده است

ذیحساب یا ناظر مالی : مأموری است که به موجب حکم وزارت امور اقتصادی و دارایی برای اداره امور حسابداری وزارتخانه ها یا مؤسسات دولتی وحفظ و نگهداری اسناد ، مدارک و دفاتر مربوطه منصوب      می شود . و زیر نظر وزیر یا رئیس سازمان مربوطه وظایف خود را انجام می دهد و همانند حسابرسان دیوان محاسبات رسیدگی به کلیه درآمدها ، هزینه ها ، دریافتها و پرداختی ها و نیز صورتهای مالی دستگاههای دولتی را بر عهده دارد.

بازرس قانونی : فردی است که طبق قانون تجارت توسط مجمع عمومی صاحبان سهام تحت شرایط خاصی تعیین می شود. بازرس قانونی علاوه بر صورتهای مالی نسبت به گزارش فعالیتهای هیئت مدیره نیز اظهار نظر می نماید.

مؤسسات حسابرسی: مؤسسه حسابرسی مؤسسه ای انتفاعی و غیر تجاری است که بمنظور انجام خدمات حسابرسی و حسابداری توسط حداقل دو نفر حسابدار رسمی و بر اساس شرایط زیر تشکیل می شود.

1- در نام هر مؤسسه حسابرسی باید عبارت مؤسسه حسابرسی و بدنبال آن مؤسسه عبارت حسابداران رسمی قید گردد.

2- شرکاء یک مؤسسه تماماً باید حسابدار رسمی باشند و منحصراً در همان مؤسسه به کار حرفه ای اشتغال داشته باشند ودر مؤسسات دیگری که به خدمات تخصصی و حرفه ای و سایر خدمات مرتبط می باشند هیچ گونه مشارکت یا منافعی نداشته باشند.

3- شرکای مؤسسه حسابرسی در ارتباط با فعالیت های مؤسسه مسؤلیت مشترک دارند .

از نظر اندازه مؤسسات ، دامنه اندازه مؤسسات حسابرسی از یک نفر تا چندین هزار نفر کارکنان حرفه ای است و اینگونه مؤسسات اغلب به سه گروه تقسیم می شوند.

الف) مؤسسات محلی: معمولاَ دارای یک یا دو دفتر کار و فقط یک یا چند شریک حسابرس مستقل است که در یک شهر یا ناحیه خدمات خود را به صاحب کاران ارائه می دهند.

ب) مؤسسات منطقه ای : بسیاری از مؤسسات محلی با افتتاح دفاتر کار بیشتر در شهرها یا ایالت های همجوار و افزایش تعداد کارکنان حرفه ای خود به مؤسسات منطقه ای تبدیل می شوند . ادغام با مؤسسات محلی دیگر نیز راهی برای منطقه ای شدن این مؤسسات است.

مؤسسات ملی: به مؤسسات حسابرسی که بیشتر دفاتر آنها در شهرهای اصلی می باشد مؤسسات ملی گفته             می شود این مؤسسات حسابرسی در کشورهای دیگر نیز یا از طریق دفاتر خود یا از را مؤسسات واسطه در آن کشورها فعالیت دارند

استانداردهای حسابرسی: استاندارد از نظر لغوی به معنی موارد از پیش تعیین شده است که باید در عمل رعایت شوند . استانداردهای حسابرسی مقررات لازم الاجرایی هستند که نخستین بار در سال 1947 توسط انجمن حسابداران رسمی آمریکا تصویب گردیدند این استانداردها به سه گروه اصلی زیر تقسیم می شوند. که هر کدام از این گروهها نیز در زیر مجموعه خود شامل استانداردهای دیگری هستند که مجموعاً استانداردهای ده گانه را تشکیل می دهند که در زیر به شرح آنها می پردازیم

1- استانداردهای عمومی ( 3 استاندارد)

2- استانداردهای اجرای عملیات ( 3 استاندارد)

3- استانداردهای گزارشگری ( 4 استاندارد)

استانداردهای عمومی:این استانداردها بر ویژگی های علمی و شخصیتی حسابرسان تأکید دارند که عبارتند از

الف)صلاحیت حرفه ای و آموزش کافی

ب) استقلال رأی

ج) اعمال مراقبت حرفه ای

صلاحیت حرفه ای و آموزش کافی: اولین استاندارد عمومی براین موضوع تأکید دارد که حسابرسان باید دانش کافی و تخصص کافی را در زمینه کار حسابرسی کسب نمایند تا بتوانند صلاحیت حرفه ای برای انجام حسابرسی را داشته باشند.

استقلال رأی: دومین استاندارد عمومی ایجاب می کندکه حسابرسان همواره بایستی استقلال رأی را در نظر خواهی خود حفظ کند . استقلال مهم ترین استاندارد در بین استانداردهای ده گانه می باشد.

اعمال مراقبت حرفه ای : عبارت است از اینکه حسابرسان بایددقت و مهارت رایج در حرفه ، عملیات حسابرسی را با رعایت تمام استانداردهای حسابرسی و آئین رفتار حرفه ای انجام دهند

استانداردهای اجرای عملیات: شامل سه مورد زیر می باشد

الف) برنامه ریزی کافی و سرپرستی

ب) کسب شناخت کافی از ساختار کنترلهای داخلی صاحب کار

ج) جمع آوری شواهد کافی و قابل اطمینان

برنامه ریزی کافی و سرپرستی:برنامه ریزی یعنی تدوین یک طرح کلی و یک طرح تفضیلی برای تعیین             نوع ،ماهیت ، اجزاء و روشهای رسیدگی به هر حساب در انجام عملیات حسابرسی

کسب شناخت کافی از ساختار کنترلهای داخلی صاحب کار: حسابرس برای برنامه ریزی حسابرسی و تعیین نوع ، زمانبندی و میزان آزمونهای که باید اجراء کنند باید از ساختار کنترل داخلی شرکت شناخت کافی کسب کنند

جمع آوری شواهد کافی و قابل اطمینان: حسابرس باید با جمع آوری شواهد کافی و قابل اطمینان بعنوان پشتوانه مبنای معقول برای اظهارنظر خود فراهم کند

استانداردهای گزارش گری: استاندارهای این گروه شامل:

الف) مطابقت ارائه صورتهای مالی با اصول حسابداری:بر اساس این استاندارد حسابرس باید در اظهار نظر خود(گزارش) به صراحت اعلام کند که آیا صورتهای مالی شرکت طبق اصول و استانداردهای پذیرفته شده حسابداری تهیه شده اند یا نه

ب) بکارگیری یکنواخت اصول و استانداردهای حسابداری: براساس این استاندارد حسابرس در گزارش خود باید به اصول و استانداردهایی که نسبت به دوره قبل به صورت یکنواخت رعایت نشده اند اشاره کند زیرا بر اساس اصول حسابداری روشهای حسابداری مورد استفاده شرکتها باید بر اساس سالهای متوالی بطور یکنواخت بکار گرفته شود تا بتوان عملیات شرکت را برای سالهای مختلف مقایسه نمود.

ج) افشای کافی اطلاعات: حسابرس باید در گزارش خود عنوان کند که آیا اطلاعات ارائه شده در صورتهای مالی و یادداشتهای پیوست به اندازه کافی افشاء شده است یا خیر.

د) اظهار نظر درباره کلیات صورتهای مالی یا عدم اظهار نظر: در این استاندارد حسابرس باید یک اظهار نظر در مورد همه ی صورتهای مالی ارائه کند یا در صورت عدم امکان اظهار نظربایستی دلایل آنرا قید نماید.

گزارش حسابرسان: حسابرسان پس از چند ماه کار فشرده ، رسیدگی به اسناد و مدارک و حسابهای مؤسسه مورد رسیدگی و جمع آوری شواهد و مدارک کافی برای اظهار نظر نهایتاً باید گزارش حسابرسی خود را تهیه و تنظیم نمایند . در این گزارش حسابرس نظر حرفه ای خود را در مورد صورتهای مالی به صورت صریح و مکتوب بیان می کند این صورتهای مالی که توسط مدیریت واحد مورد رسیدگی تهیه شده اند و مورد گزارش حسابرسان قرار می گیرند عبارتند از : ترازنامه، صورت سود وزیان ، صورت سود(زیان) انباشته صورت گردش وجوه نقد و یادداشتهای پیوست (توضیحی) 

اجزای اصلی گزارش حسابرسان عبارتند از : عنوان، مخاطب، بند مقدمه، بند دامنه رسیدگی، بند اظهار نظر، تاریخ گزارش ، نام و امضای حسابرس ، نشانی و آدرس حسابرس

بند مقدمه: در بند مقدمه گزارش حسابرسان باید موارد زیر عنوان گردد.

الف) عناوین صورتهای مالی حسابرسی شده

ب) تاریخ و دوره ای که صورتهای مالی برای آن دوره تهیه شده است

ج) باید بیان شود مسؤلیت تهیه صورتهای مالی با مدیریت واحد مورد رسیدگی است

د) بیان شود که مسؤلیت حسابرس تنها اظهار نظر درباره صورتهای مالی بر اساس حسابرسی انجام شده است

بند دامنه رسیدگی: این بند ماهیت کار حسابرس ، رسیدگی های حسابرسی و روشهای که حسابرس برای انجام عملیات و اجراء درآورده است را توصیف می کند و معمولاً موارد زیر را دربر می گیرد.

1- حسابرس در این بند تصریح می کند که عملیات حسابرسی را طبق استانداردهای پذیرفته شده حسابرسی انجام داده

2- حسابرس تصریح می کند که رسیدگی های او بر اساس رسیدگی نمونه ای به اسناد و مدارک مندرج در صورتهای مالی بوده

3- حسابرس تصریح می کند که عملیات حسابرسی را برای حصول اطمینان معقول از نبود تحریفی با اهمیت در صورتهای مالی برنامه ریزی و اجراء نموده است نه اطمینان مطلق.

4- اشاره به ارزیابی روشهای حسابداری مورد استفاده شرکت برای تهیه صورتهای مالی

5- اشاره به برآوردهای عمده مدیریت شرکت برای تهیه صورتهای مالی

6- ارزیابی کلیت ارائه صورتهای مالی

بند اظهار نظر: این بند باید حاوی نظر صریح حسابرس در این باره باشد ، که آیا صورتهای مالی از تمام              جنبه های با اهمیت طبق استانداردهای حسابرسی و حسابداری ارائه شده است یا خیر.

انواع گزارش حسابرسان: حسابرسان با توجه به نتایج حاصل از رسیدگی و اجرای عملیات بسته به شرایطی  می توانند یکی از چهار نوع گزارش زیر را صادر نمایند.

1- گزارش مقبول (بدون تأکید بر مطلب خاص) و گزارش مقبول (با تأکید بر مطلب خاص)

گزارش مقبول ( بدون تأکید بر مطلب خاص): این گزارش در مواردی صادر می شود که صورتهای مالی شرکت از تمام جنبه های با اهمیت طبق استانداردهای حسابداری به نحو مطلوبی تهیه و حاوی ایراد با اهمیتی نباشد.

گزارش مقبول (با تأکید بر مطلب خاص): از جمله مواردی که ممکن است در بند تأکید بر مطلب خاص به آنها اشاره شود عبارتند از :

1.      بیان وجود عدم یکنواختی در کاربرد اصول و استانداردهای حسابداری

2.      اشاره به وجود معاملات مهم با اشخاص وابسته

3.      تأکید بر موضوعاتی خاص و وجود هرگونه ابهام با اهمیت

4.      در صورتی که شرکتهای زیر مجموعه شرکت اصلی توسط مؤسسات دیگری حسابرسی می شوند به موضوع تقسیم مسؤلیت اشاره می گردد.

گزارش مشروط: اظهار نظرمشروط اساساً یک اظهار نظر مثبت می باشد و بیانگر آن است که صورتهای مالی شرکت در مجموع مورد تأیید و گمراه کننده نیستند . گزارش مشروط هنگامی صادر می شود که صورتهای مالی انحراف با اهمیتی از اصول پذیرفته شده حسابداری داشته یا محدودیتهای با اهمیتی برای اجرای روشهای رسیدگی حسابرسان وجود دارد . بطور مثال فرض کنید مطالبات مشکوک الوصول برای جبران زیان وصول نشدن حسابهای دریافتنی کافی نباشد . حسابرسان موضوع را باید با مدیریت شرکت در میان گذاشته ، اگر مدیریت پذیرفت و حساب مطالبات مشکوک الوصول را افزایش داد که نظر مقبول ارائه                   می دهد در غیر اینصورت حسابرس در گزارش خود با بیان این مطلب که صورتهای مالی شرکت نتایج عملیات شرکت را به استثنای منظور نکردن ذخیره کافی حساب مطالبات مشکوک الوصول به نحو مطلوب نشان می دهد نظر مشروط ارائه می دهد .

گزارش مردود: اظهار نظر مردود یک نظر منفی می باشد و بیانگرآن است که صورتهای مالی گمراه کننده می باشند بطور کلی اگر انحراف از اصول و استانداردهای حسابداری چنان مهم و اساسی باشد که اظهار نظر مشروط کافی نباشد در این حالت حسابرس باید گزارش مردود ارائه نماید.

گزارش عدم اظهار نظر: در شرایطی که حسابرس در رسیدگی های خود با محدودیت یا ابهام اساسی مواجه شود به نحوی که مبنای کافی برای اظهار نظر فراهم نگردد و حسابرس قادر به اظار نظر نباشد در این صورت گزارش عدم اظهار نظر ارائه می گردد.