دوشنبه, 05 آذر 1403

 



جلسه آغاز به كار پژوهشكده علوم اعصاب

 

جلسه آغاز به كار

 

901

 

جلسه آغاز به كار پژوهشكده علوم اعصاب، صبح روز يكشنبه 6 اسفند 91 با حضور حضور دكتر امامي رضوي و دكتر فتوحي معاون پژوهشي دانشگاه، روسا، معاونين و اعضاي هيات علمي و محققين چهار مركز تحقيقاتي ضايعات مغزي و نخاعي، الكتروفيزيولوژي، بيماريهاي مغز و اعصاب و پزشكي ورزشي، در سالن كنفرانس ستاد مركزي دانشگاه برگزار شد.
ابتدا دكتر كردي معاون مركز تحقيقات پزشكي ورزشي دانشگاه، ضمن خوشامدگويي از روساي چهار مركز تحقيقاتي خواست فعاليتهاي مراكز خود را معرفي كنند.
سپس دكتر صابري رئيس مركز تحقيقات ضايعات مغزي و نخاعي دانشگاه، با بيان پيشينه‌اي از اين مركز گفت: اين مركز از سال 1380 توسط جمعي از اساتيد دانشگاه علوم پزشكي تهران آغاز بكار كرد و پس از طي مطالعات حيواني مطالعات انساني آن اغاز گرديد. با توجه به نتايج بسيار خوب اين روش درماني، در سال 1384 تأسيس مركز تحقيقات براي اين موضوع پيشنهاد گرديد.
كه در سال 1384 موافقت شوراي پژوهشي دانشگاه را جهت شروع  فعاليت كسب كرد و از ابتداي سال 1385 كار خود را آغاز نمود و در سال 1388 موفق به كسب موافقت اصولي از وزارت بهداشت ،درمان و آموزش پزشكي شد و در حال حاضر در شرف دريافت موافقتنامه قطعي است.
وي بكارگيري مدل درهاي باز در فرآيند تأمين اهداف مركز، تشويق جذب متفكر ٬ تفكر ٬نظريه پردازي و ساير منابع از جمله منابع مالي ٬ انساني، بكارگيري مشاركت افراد كليدي  ( stakeholders) سياسي و علمي در فرآيندهاي عملياتي مركز از مهمترين استراتژي‌هاي اين مركز عنوان كرد.
دكتر صابري اهداف مركز توليد اطلاعات اپيدميولوژيك مربوط به ضايعات مغزي ونخاعي ٬ شناسايي عوامل مرتبط با ضايعات مغزي ونخاعي و ارائه شيوه هاي مناسب براي پايش آنها را از مهمترين اهداف اين مركز برشمرد و تصريح كرد: شناسايي و ارائه مدلهاي موثر پيشگيري از بروز ضايعات مغزي ونخاعي، توليد دانش و افزايش توانمندي مورد نياز كشور در امر رويكرد به ضايعات مغزي و نخاعي، هدايت تحقيقات از نظر كمي و كيفي و انجام پژوهش هاي بنيادي و كاربردي در زمينه هاي مربوط به ضايعات مغزي ونخاعي از ديگر اهداف اين مركز هستند.
وي همچنين شناسايي و ارائه متدهاي موثر براي درمان ضايعات مغزي ونخاعي را از اهداف راه‌اندازي اين مركز عنوان كرد و افزود: تربيت متخصصان و پژوهشگران جديد و ار تقاي توانمندي آنها و ايجاد تسهيلات و محيطي مناسب براي جلب محققين جوان ٬ برجسته و استعدادهاي درخشان، جذب وهدايت منابع مختلف اعتباري و مالي و نيز مشاركت ذينفع هاي پژوهش در ضايعات مغزي ونخاعي از جمله سازمانهاي دولتي و خصوصي، برقراري نظام توليد و تبادل اطلاعات ٬نظريه پردازي و ايجاد مرجعيت براي مركز درموردتحليل وضعيت و برخورد با بيماران با ضايعات مغزي ونخاعي و دانش كاربردي مورد نيازدراين خصوص در كشور و منطقه، تثبيت موقعيت سازماني مركز در سطح ملي و منطقه اي، تمهيد روابط عمومي فعال داخلي و بين المللي پويا و تثبيت مركز به عنوان يك مرجع علمي بين المللي نيز از اهداف ديگر اين مركز مي‌باشد.
وي از امكانات اين مركز به بخش بستري، پلي كلينيك، واحد فرآورده هاي سلولي، آزمايشگاه طب تجربي و علوم پايه، بخش بازتواني (فيزيوتراپي- كاردرماني)، اطاق عمل، گروه هاي پژوهشي، واحد آموزش و تحصيلات تكميلي و سايت مطالعاتي اشاره كرد.
دكتر صابري در ادامه خاطر نشان كرد: واحد فرآوردههاي سلولي، آزمايشگاه طب تجربي و علوم پايه، مركزآموزش مداوم، واحد جذب استعدادهاي درخشان و همكاري هاي دانشجويي، واحد تحصيلات تكميلي، پروژه هانوفرآلمان، واحد مددكاري و سايت مطالعه از امكانات موجود در اين مركز هستند.
وي با اشاره به فعاليتهاي تحقيقاتي پژوهشي اين مركز گفت:  مقالات چاپ شده در كنگره‌هاي داخلي و خارجي، بيش از 30 عنوان پايان نامه هاي مندرج در مركزو برگزاري سمينارها ازفعاليتهاي تحقيقاتي پژوهشي مركز تحقيقات ضايعات مغزي- نخاعي به شمار مي‌آيد.
دكتر صابري در پايان، كسب مجوز قطعي مركز و برقراري بودجه آموزشي، پژوهشي و پرسنلي ثابت ديده شده در بودجه ساليانه كشور، تامين تجهيزات مورد نياز جهت انجام پروژه هاي باليني مركز، كمبود بودجه هاي پژوهشي جهت تسهيل و تسريع پروژه هاي مركز، تامين نيروي انساني مشخص و متعهد مورد تعيين مركز به پيشنهاد مركز، تامين تجهيزات براي پروژه هاي پايه و تحقيقاتي، تخصيص اعتبارات، تامين زيرساختار و تجهيزات نياز به بودجه و تشكيلات را از مشكلات اين مركز عنوان كرد.
 در ادامه دكتر وحيد ضيايي رئيس مركز تحقيقات پزشكي ورزشي دانشگاه در توضيح حيطه‌هاي پزشكي ورزشي اين مركز گفت: پيشگيري، درمان و بازتواني آسيب‌هاي ورزشي و بيماري‌هاي مرتبط با ورزش در ورزشكاران و ارتقاء سطح كارايي ورزشكاران همچنين استفاده از ورزش در پيشگيري، درمان و بازتواني بيماري‌ها و ارتقاء سلامت عمومي از خدماتي است كه در اين مركز ارايه مي‌شود.
وي با اشاره به پيشينه‌اي از اين مركز گفت: اين مركز فعاليت خود را از سال 1378 آغاز كرده و در سال 1381 به تصويب شوراي دانشگاه و در سال 1386 به تصويب شوراي گسترش وزارت بهداشت رسيده است.
دكتر ضيايي تصريح كرد: محورهاي فعاليتهاي پژوهشي و طرحهاي تحقيقاتي اين مركز مي ‌توان به تعداد 109 طرح (10 طرح در سال)، تعداد 141 مقاله چاپ شده با نام مركز، انتشار كتابهاي انگليسي: 1 عنوان Combat Sports Medicine اشاره كرد.
وي طراحي و تصويب فوق ‌ليسانس پزشكي ورزشي و همكاري در تدوين برنامۀ آموزشي تخصص پزشكي ورزشي را از فعاليتهاي آموزشي اين مركز عنوان كرد و گفت: برگزاري كارگاه و دوره هاي آموزشي كوتاه مدت، برگزاري كنگره، سمينار و دوره هاي آموزش مدون، طراحي و ارائۀ واحد پزشكي ورزشي به دانشجويان دانشگاه از سال 1378، جذب دانشجوي PhD by Research از سالجاري و همكاري در تدوين برنامه آموزشي TUMS-RD با مركز پژوهشهاي دانشجويان و اجراي اولين دوره از سالجاري از ديگر فعاليتهاي آموزشي اين مركز به شمار مي‌آيند.
دكتر ضيايي در خصوص فعاليتهاي درماني اين مركز گفت: كلينيك‌هاي كمردرد، آسيب‌هاي ورزشي (آسيب بافت نرم و بيماري‌هاي ناشي از ورزش)، ورزش درماني، تغذيۀ ورزشي، مشاورۀ ورزشي، ارزيابي ورزشي و مشاوره زندگي سالم (آمادگي جسماني، چاقي و ترك سيگار) در اين مركز به طور مستمر خدمات درماني ارايه مي‌دهند.
وي در پايان به نقاط قوت و ضعف اين مركز اشاره كرد و گفت:  نيروي انساني جوان  و پرتلاش، همدلي و همكاري بين اعضاء مركز و محققين، گروه دانشجوئي فعال، منحصر بفرد بودن مركز در كشور و يكي از معدود مراكز آسيائي، همكاري نزديك بين مركز و گروه آموزشي از نقاط قوت و محدوديت فضاي فيزيكي براي گسترش فعاليتهاي مركز، عدم توجه كافي سياستگزاران بخش ورزش و سلامت به پتانسيل مركز، عدم توفيق در جذب هيئت علمي پژوهشي و تجهيزات ناكافي تحقيقاتي از نقاط ضعف اين مركز به شمار مي‌آيند.
سپس دكتر غفارپور رئيس مركز تحقيقات بيماريهاي مغز و اعصاب دانشگاه به معرفي اين مركز پرداخت و گفت: پيشنهاد راه‌اندازي اين مركز براي اولين بار توسط پروفسور جلال بريماني در كشورمطرح شد و در سال  1374 ساخت بناي آن مورد موافقت رياست وقت دانشگاه قرار گرفت و درسال 1376 شروع و در سال 1382 به پايان رسيد و موافقت اصولي آن در تاريخ 1385/7/22 اخذ گرديد.
وي افزود: اين مركز با بخشهاي نوروالكتروفيزيولوژي، نوروژنتيك، استروك سنتر، پلي سومنوگرافي ، ويدئو EEG، مانيتورينگ و آزمايشگاه تخصصي خدمات بيشماري را به بيماران ارايه داده و مي‌دهد.
دكتر غفارپور، تدوين اولويتها و برنامه هاي تحقيقاتي را از مهمترين اهداف مركز تحقيقات بيماريهاي مغز و اعصاب خواند و افزود:   ارائه سيماي اپيدميولوژيك، ارائه طرق پيشگيري و كاهش شيوع، كاهش ناتواناييها و بار مالي، كاهش مرگ و مير و بهبود كيفيت زندگي مبتلايان به بيماريهاي مغز و اعصاب از رسالتهاي مهم اين مركز است.
وي در پايان، با بيان اينكه كلينيك‌هاي فوق تخصصي MS، استروك، اپي لپسي، حركات غيرطبيعي و ژنتيك و كلينيك‌هاي تخصصي جنرال نورولوژي در اين مركز به بيماران خدمات بي‌شماري ارايه مي‌دهند خاطر نشان كرد: آزمايشگاه ژنتيك نيز از بخش‌هاي مهم اين مركز است، ‌مشاوره ژنتيك، راه اندازي بخش  سلولهاي بنيادي و بانك  DNA، راه اندازي بخش ژنتيك مولكولي، همكاري تحقيقاتي و اموزشي با دانشگاه‌هاي مختلف‌، مشاوره علمي با كليه دانشجويان پزشكي،كارشناسي، كارشناسي ارشد و PhD، آموزش و پژوهش به 10 نفر از دانشجويان ارشد و دكترا، راه‌اندازي كلينيك اختلالات خواب نيز از فعاليتهاي آزمايشگاه محسوب مي‌شوند.
در ادامه دكتر كشاورز رئيس مركز تحقيقات الكتروفيزيولوژي به معرفي اين مركز پرداخت و گفت: پيشنهاد راه‌اندازي اين مركز از سال 1388 بوده كه به دليل مشكلات خاص از سال 91-90 و به طور خاص از ابتداي امسال فعاليتهاي خود را آغاز كرده است.
وي افزود: برنامه استراتژيك اين مركز تهيه شده و بر مبناي آن، پژوهشهايي در زمينه الكتروفيزيولوژي، قلب، عصب، عضله و مانيتورينگ و غيره به انجام رسيده است.
دكتر كشاورز انجام پژوهشهايي در زمينه طراحي و ساخت تجهيزات مورد نياز در زمينه الكتروفيزيولوژي با همكاري رشته مهندسي پزشكي را جز اهداف اصلي اين مركز عنوان كرد و گفت: راه‌اندازي دوره‌هاي آموزشي الكتروفيزيولوژي از برنامه‌هاي آتي اين مركز است.
وي تصريح كرد:‌ اين مركز جزء آرزوهاي گروه فيريولوژي براي توسعه فعاليتهاي پژوهشي بود كه با پيگيري تعدادي از اعضاي هيات علمي، با راه‌اندازي اين مركز با اضافه كردن كلمه الكترو موافقت شد و علت اينكه اين مركز در آغاز  كار ديده نشد، اين بود كه ما مركز فيزيولوژي مي‌خواستيم ولي مركز الكتروفيزيولوژي نام گرفت، در نهايت تصميم گرفتيم از وسايل الكتريكي استفاده ‌كنيم تا مشكل رفع شود و با كمك همكاران كار را شروع كرديم.
دكتر كشاورز يادآور شد:  با تمام اين مشكلات 4 طرح در حال اجرا داريم و3 طرح مصوب در اين مركز در نوبت رتبه بندي دانشگاه قرار دارد و 3 طرح ديگر به مركز ارايه شده كه در حال بررسي توسط كارشناسان مركز است.
وي با بيان اينكه اگر كمك‌هاي مركز تحقيقات ضايعات نخاعي نبود فعاليتهاي اين مركز آغاز نمي‌شد افزود: مركز تحقيقات ضايعات نخاعي با در اختيار قرار دادن فضا و تجهيزات و همچنين جذب دو كارشناس كمك بسياري به مركز تحقيقات الكتروفيزيولوژي كردند.
دكتر كشاورز در پايان ابراز اميدواري كرد كه با ادغام دو دانشگاه، نيرو و امكانات بيشتري در اختيار اين مركز قرار گيرد تا تحقيقات گسترده‌اي در زمينه الكتروفيزيولوژي انجام شود.
در ادامه اين جلسه دكتر فتوحي معاون پژوهشي دانشگاه با اعلام سياست‌هاي دانشگاه در خصوص پژوهشكده‌ها و انتظارات از آنها گفت: زماني دانشگاه علوم پزشكي تهران 17 الي 18 مركز تحقيقاتي داشت وهر مركز تحقيقاتي با ارزش پولي در فروردين 91 ، تقريبأ 300 ميليون نياز دارد تا مينيمم فعاليت معقولي داشته باشد.
وي افزود:دانشگاه حدود 6 يا 7 سال پيش، با دو ريكرد پيش مي‌رفت، يكي اينكه از اين 18 مركز 9 مركزي كه رديف بودجه مستقلي داشتند نگهداري شوند و ديگري اينكه با توجه به تقاضاي بسيار براي راه‌اندازي مركز تحقيقاتي، همكاران فكر مي‌كردند با راه‌اندازي مركز، نيروي انساني اعم از فضاي فيزيكي، منشي، كارشناس و هيات علمي در اختيار آنها قرار مي‌گيرد كه در نهايت دانشگاه  رويكردي اتخاذ كرد مبني بر اينكه مانع پيشرفت همكاران نشود و اجازه تأسيس مراكز تحقيقاتي داده شود به شرطي كه  پول و امكانات در اختيارشان قرار نمي‌گيرد و اين مراكز بايد بستريبراي فعاليتهاي پژوهشي و آموزشي آنها باشد.
دكتر فتوحي تصريح كرد: قبل از سال 84 مسير به گونه‌اي بود كه مراكز تحقيقاتي مجوز مي‌گرفتند و در شوراي گسترش قطعي مي‌شدند و پس از آن با سازمان برنامه و بودجه وقت مكاتبه كرده و رديف بودجه مي‌گرفتند و به يك مركز مستقل تبديل مي‌شدند كه اين مسير در مورد 9-8 مركز دانشگاه رخ داد.
وي ادامه داد: از سال 84 سياست دولت تغيير و از متعدد كردن رديف‌هاي بودجه اجتناب ‌كرد و حتي تأكيد داشت اين 9-8 مركز نيز در كيسه دانشگاه علوم پزشكي تهران ريخته شوند و دانشگاه همه اين مراكز را تقسيم كند در نهايت با قرار گرفتن در اين فضا تصميم بر آن شد ما اين 9-8 مركز مستقل و 9 مركز وابسته به دانشگاه را نگه داريم  و با همين مراكز تحقيقاتي كار كنيم و اگر بودجه بيشتر شد چند مركز ديگر اضافه كنيم .
دكتر فتوحي گفت: اين سياست دانشگاه مورد استقبال افرادي كه علاقه مند به راه‌اندازي مركز تحقيقاتي بودند قرار گرفت ولي مراكز تحقيقات قبلي علاقه مند بودند بودجه به همين مراكز اختصاص يابد كه در نهايت با اين سياست ادعا مي‌كنيم با 6 ميليارد توماني كه دانشگاه  براي 90 مركز تحقيقاتي مستقل هزينه مي‌كند يك تجارت 30-20 ميليارد توماني راه‌اندازي كرده بدين معني كه افرادي كه در اين مراكز كار مي‌كنند يا از خيرين و يا از لابي كردن با وزارت بهداشت براي مركز پول مي‌گيرند، گردش مالي طرح‌ها و اتفاقاتي كه در اين 90 مركز رخ مي‌دهد بالاي 20 ميليارد تومان در سال است در صورتيكه هزينهايي كه دانشگاه براي اين مراكز دارد 4 يا 5 ميليون تومان است .
وي با بيان اينكه با اين نگاه پيش رفتيم و اكنون تعداد زيادي مركز بسيار موفق داريم كه بعضاً توليدات علمي آنها فراتر از يك دانشگاه تيپ 2 اين كشور است اظهار داشت: تصميم دانشگاه بر اين شد كه مراكز تحقيقاتي را گرد هم جمع كنيم تا ارزش افزوده‌اي با يكديگر داشته باشند از طرفي به نظر مي‌رسيد كه در فضاي كشور امكان اينكه پژوهشكده‌هاي ما رديف بگيرند وجود دارد در صورتيكه به مراكز تحقيقاتي رديف نمي‌دهند و به سمتي رفتيم كه پژوهشكده‌ها و پژوهشگاه‌ها را شكل دهيم تا ارزش افزوده‌هايمان را افزايش دهيم.
دكتر فتوحي در ادامه گفت:‌ پژوهشكده علوم اعصاب نيز با تلاش‌هاي دكتر امامي رضوي رديف خواهد گرفت و فضاي بودجه‌اي آن جدا مي‌شود هر پژوهشكده يا مركزي كه رديف مي‌گيرد بار ما كم مي‌شود تا به مراكز غير مستقل بيشتر بپردازيم.
وي افزود: نگاه دانشگاه اين است كه پژوهشكده‌ها بطور مستقل كار كنند شورا‌هاي خود را داشته باشند و در رنكينگ‌هاي دانشگاه نيايند خودشان تعامل كنند و بتوانند در يك ساختار واحدي كار كنند و براي شكل گيري آن از دكتر امامي و همكاران مي‌خواهيم تا اساسنامه پژوهشكده را نهايي كنند تا منشوري براي شكل گيري تعاملات خود داشته باشند.
دكتر فتوحي در پايان خاطر نشان كرد: در تعامل بين مراكز تحقيقاتي پژوهشكده، شوراي پژوهشي مراكز تحقيقاتي، شوراي پژوهشي پژوهشكده، در اساسنامه به توافق برسيد اينكه چه اختياري به مركزو به شوراي پژوهشكده داده مي‌شود ما هدفمان اين است كه شوراي پژوهشي پژوهشكده‌ها را مثل يك مركز تحقيقاتي با رديف بودجه مستقل ببينيم.
سپس دكتر امامي رضوي رئيس پژوهشكده علوم اعصاب نيز هدف از راه‌اندازي اين مركز را ايجاد بهترين بستر ممكن براي پژوهش در زمينه علوم اعصاب عنوان كرد و گفت: اين پژوهشكده بر آن است كه دانش مورد نياز جامعه علمي، بيماران و مردم را شناسائي، توليد و منتشر كند تا بدينوسيله سطح سلامت جامعه را ارتقاء دهد. اين پژوهشكده به طور رسمي با پژوهشكده بين المللي مغز و اعصاب هانور همكاري دارد.
وي افزود: ما به عنوان مركز نمونه پژوهشي و قطب علمي آموزشي در حوزه علوم اعصاب برآنيم كه در راستاي تحقق اسناد بالادستي از جمله سند چشم انداز بيست ساله جمهوري اسلامي ايران، نقشه جامع نظام سلامت و نقشه جامع علمي كشور و دانشگاه با گسترش فرهنگ پژوهش و انجام تحقيقات بنيادي و كاربردي و ارائه آموزش و راهكارهاي پيشگيري و درماني در زمينه­هاي مرتبط در راستاي حفظ و ارتقاء سلامت جامعه پيشرو باشيم.
دكتر امامي رضوي ادامه داد: خدمات ما با استفاده از فن‌آوري‌هاي پيشرفته و كار آمد به جامعه پزشكي، ‌پژوهشگران،‌ بيماران و مردم در سطح كشور و كشورهاي همسايه و خاورميانه از طريق گسترش مرزهاي دانش و نهادينه كردن فرهنگ پژوهش و بهينه سازي پژوهشي و خدمات باليني در راستاي ارتقاء سلامت جامعه، ارتقاء سطح دانش عمومي و تخصصي در زمينه‌هاي مرتبط، استقرار و ارتقاء نظام مديريتي مركز، توسعه و تأمين منابع مالي (داخلي- خارجي)، ارتقاء جايگاه و اعتبار علمي مركز ارايه خواهد شد.
رئيس پژوهشكده علوم اعصاب خاطر نشان كرد: ما در طي 5 سال آينده در راستاي گسترش مرزهاي دانش و ارتقاء سلامت جامعه در زمينه‌هاي مرتبط با علوم اعصاب در راستاي تحقق چشم اندازهاي بلند نقشه جامع علمي سلامت به عنوان يك مركز پژوهشي، آموزشي و درماني معتبر، پيشرو در سطح ملي، منطقه‌اي بوده و الگويي در سطح بين‌المللي باشيم.
دكتر امامي رضوي با بيان اينكه ما به عنوان اعضاي پژوهشكده علوم اعصاب بر اين اعتقاديم كه حركت به طرف گسترش مرزهاي دانش و فن آوري، يكي از بالاترين ارزش ها در تعاليم الهي و اسلامي است، گفت: پژوهش ارزشمند، پژوهشي است كه در راه خدمت به مردم و ارتقاي سلامت آنها به انجام برسد ارزش‌هاي انساني، اسلامي و اصول اخلاقي بر همه امور پژوهش و فن‌آوري اولويت دارد و در تمام شئونات تحقيق و پژوهش رعايت اخلاق و عدالت بايد در صدر توجه قرار گيرد سرمايه انساني ارزشمندترين سرمايه در سازمان ما بوده و در جهت ارتقاي آن از هيچ كوششي نبايد فروگذار كرد.
وي حيطه توليد علم، آموزش و ظرفيت سازي، حيطه كاربست علم (انتقال و ترجمان دانش) و حيطه ظرفيت سازي و گستردگي زيرساخت را از اهداف راهبردي پژوهشكده علوم اعصاب برشمرد
دكتر امامي رضوي تصريح كرد: ‌ادامه و گسترش طرح هاي پژوهشي نوآورانه در زمينه بيماري هاي صعب العلاج سيستم عصبي، تهيه بانك اطلاعاتي بيماري هاي سيستم عصبي، راه اندازي شبكه هاي ملي تحقيقات در خصوص بيماري هاي صعب العلاج مثل ضايعات نخاعي، MS، استروك، ALS، راه اندازي فرآيند پايش و ارزشيابي، گسترش همكاريهاي علمي با سازمان بهداشت جهاني EMRO، جذب و آموزش متخصص از داخل و خارج كشور، راه اندازي معاونت آموزشي در پژوهشكده، راه اندازي رشته هاي تحصيلات تكميلي، جذب دانشجويان و محققين علاقمند داخل و خارج كشور به پژوهشكده و راه اندازي دوره هاي مديريت پژوهشي را از راه‌كارهاي پيش‌رو در اين مركز هستند.
وي در پايان، رديف بودجه مسستقل، تدوين برنامه راهبردي، تدوين ساختار سازمان، شروع بكار شوراهاي پژوهشكده و تدوين برنامه هاي سال 1392 را از برنامه‌هاي آتي اين مركز عنوان كرد.

نويسنده :

این کاربر مطلب منتشر شده دارد.

به منظور درج نظر برای این مطلب، با نام کاربری و رمز عبور خود، وارد سایت شوید.