ورزش وسلامتي

توضیحات

منتشر شده در دوشنبه, 30 -3443 03:25

بازدید: 404

نقش ورزش در سلامتي انسان

امــــروزه پــيــشــــرفــــت عــلـــوم و فــنـــاوري هـــا ســبـــب ميگردد تا انسانها با اتكاء به تكنولوژي نوين، رفتارهاي جديدي را كسب نمايند. هرگونه تغيير جديد مي تواند اثرات متفاوتي را در كليه ابعاد زندگي فردي، اجتماعي، اقتصادي و ... انسان به وجود آورد. اما از ميان اين عوامل آنهايي كه در سلامتي انسان تاثيرگذار هستند از نقش ويژه اي برخوردارند. امروزه به دليل گذر اپيدميولوژيك يعني جايگزيني بيماري هاي غيرواگير به جاي بيماري هاي واگير به خاطر كنترل عوامل بيولوژيك از يك طرف و نقش رفتارهاي ناهنجار بهداشتي و سبك زندگي و شيوه هاي تغذيه در افزايش ميزان بيماري هاي غيرواگيردار از طرف ديگر، لزوم تغيير نگرش در مراقبت و بهداشت را با هدف حفظ و ارتقاي سلامتي ايجاب مي كند.

با توجه به موارد ذكر شده نقش بي تحركي به عنوان يكي از عوامل اصلي در شيوع بيماري ها و بروز مرگ، حائز اهميت مي باشد. با توجه به اينكه فعاليت فيزيكي مناسب مي تواند تاثير مهمي در پيشگيري از بروز بيماري ها، عوارض آنها و نهايتا مرگ و مير ناشي از آنها داشته باشد، بررسي متون و مقالات علمي در مورد ارتباط بيماري ها و فعاليت فيزيكي گوياي اين مطلب است كه ورزش پياده روي داراي تاثيرات مفيدي در زمينه پيشگيري از بيماري هاي مزمن و غيرواگير مي باشد. در دنياي امروز پياده روي بهترين فعاليت و طبيعي ترين ورزش در جهت كسب آمادگي جسماني و رواني است. پياده روي ورزش لذت بخش و كم خطري است كه در دسترس همگان بوده و در همه جا و همه وقت امكان اجراي آن وجود دارد و مهمتر اينكه اين ورزش يك فعاليت اجتماعي است كه امكان ايجاد روابط دوستانه در آن بسيار زياد است. درخصوص نقش ورزش پياده روي در ايجاد و ابقاي سلامتي بايستي به موارد زير توجه داشت:

ورزش پياده روي

اصولا فعاليت فيزيكي مناسب براي تقويت عضلات قلب و ريه و كلا سلامتي، زماني مفيد و موثر مي گردد كه بــتــوانــد ســبـب بروز تغييرات بيولوژيك مفيد در بدن انسان گردد كه از آن جمله مي توان به افزايش تعداد ضربان تا شكل سريع آن يعني يك دوي نرم و سبك قلب اشاره نمود. ميزان پياده روي مي تواند از شكل آرام يعني راه رفتن متفاوت باشد. برنامه بر اساس ميزان آمادگي جسماني افراد با هدف نهايي طي 3200 متر در مدت نيم ساعت و با افزايش ضربان قلب 120-130 بار در دقيقه مي تواند متفاوت باشد .

چه فوايدي از ورزش پياده روي مي توان انتظار داشت؟

بررسي متون و مقالات بيانگر اثرات بسيار مفيد و متعدد ورزش پياده روي بر روي سلامت انسان از ابعاد مختلف است كه جهت آگاهي بيشتر در مورد اين اثرات سودمند در زمينه پيشگيري و كنترل بيماري ها مي توان به موارد زير اشاره نمود:

كنترل فشار خون

كاهش روند پوكي استخوان به ويژه در زنان، (چربي مفيدHDL ) ،كنترل اختلالات چربي خون و كمك به افزايش سطح سرمي ، كاهش عوارض چاقي و درمان آن ، (كنترل ديابت و كاهش بروز ابتلا به ديابت تيپ 2 (مرض قند) ، (پيشگيري از آترواسكلروزيس عروق كرونري (تصلب شـرايـيـن) ، (كـاهـش عـوارض بـيـمـاري هـاي مـفـصـلـي و استئوارتريتها (آرتروز) ، كاهش عوارض حاملگي، تقويت سيستم ايمني بدن، تـقـويـت وضعيت تنفسي ،كاهش علائم بيماري هاي روده اي ، تقويت رواني افراد با كاهش استرس، بي خوابي و اضطراب، تقويت و ايجاد حس شادابي ، پيشگيري و درمان اعتياد. نتيجه اينكه با عنايت به مطالب فوق الذكر و سهولت انجام ورزش پياده روي و اثرات گسترده آن در ارتقاي سلامت فرد و جامعه، اين مقوله از ورزش نيازمند توجه ويژه اي در برنامه ريزي هاي بهداشتي است و قدر مسلم گستردگي موضوع، لزوم مشاركت و هماهنگي بين بخشي و مردمي را هم در زمينه برنامه ريزي و هم در اجراي برنامه هاي جامع مي طلبد، به ويژه بعد هماهنگي بين بخشي در حفظ و ارتقاي سلامتي افراد جامعه از طريق ترويج فرهنگ پياده روي گامي در جهت توانمندسازي مردم و جامعه و به عبارت ديگر ارتقاي سلامت محسوب مي گردد.

ورزش و درمان بيماري ها

ورزشهاي گوناگون علاوه بر آنكه از بروز بسياري از بيماريها جلوگيري كرده و نقش پيشگيري را به عهده دارند همواره قادرند در درمان بسياري از بيماريهاي بشري موثر واقع شده و يك نقش درماني را از نظر علم پزشكي برعهده بگيرند.بدين منظور توجه شما را به اثرات درماني ورزش در ارگانهاي مختلف بدن و بيماريهاي مربوط جلب مي نماييم.

فشار خون بالا

با انجام ورزشهاي معمولي همراه با رژيم غذايي و استراحت مناسب در طي يكسال مي توان يك فشار خون ماكزيمم را از 17 به حدود 14 رسانيد و به وضوح روشن است كه ورزشكاران معمولا دچار عوارض فشار خون نمي شوند و ورزش حتي در سنين 80-60 سالگي مي تواند در متعادل نگه داشتن فشار خون سهيم باشد. زيرا در اثر ورزش، عروقي كه در سطح بدن جريان دارد انبساط يافته و فشار خون سقوط مي كند. ورزش پياده روي و كوهنوردي به خوبي قادرند فشار خون بالا را متعادل ساخته و به مرحله درمان برسانند.

ازدياد چربي خون

ورزش منظم ومستمر در بيماراني كه داراي چربي خون بالايي هستند، قادر است كلسترول را كاهش و در عوض باعث ازدياد چربي مفيد خون )LDL( شود، در نتيجه از اثرات ناشي از ازدياد چربي خون در بروز بيماريهاي عروقي و سنگ هاي )HDL( صفراوي جلوگيري مي نمايد.

بيماران با دردهاي قلبي (سكته)

انجام ورزشهاي سبك طبق آمارهاي جهاني نه تنها قادر است انواع دردهاي قلبي پايدار و غيرپايدار را تسكين و كاهش دهد بلكه قادر است سبب حل شدن لخته هاي داخل خون شرياني قلب شده و از بروز سكته هاي بعدي ممانعت كند. همچنين ورزشهاي سبك مانع از رسوب پلاكهاي چربي در داخل عروق كرونر قلب و يا عروق ساير نقاط بدن شده و در پيشگيري بيماريهاي قلبي عروقي افرادي كه يكباره به انفركتوس مبتلا شده اند دخيل مي باشد. امروزه ثابت شده است كه ورزشهاي مناسب در نزد افرادي كه مـبـتـلا بـه ديـابـت هـسـتـنـد و حـتـي انـسـولـيـن نـيـز تـزريق مي نمايند بسيار مفيد بوده و مقاومت بدن را در برابر عوارض حاصله از اين بيماري بيشتر مي نمايد.

تاثير ورزش در سرطان

ورزش سبب تقويت سيستم ايمني در بيماران سرطاني مي گردد. بنابرگزارش پژوهشگران كره اي، انجام حركات ورزشي ساده مي تواند سيستم ايمني بيماراني را كه به دليل سرطان معده تحت عمل جراحي قرار گرفته اند تقويت كند. مطالعه بر روي 25 بيمار كه تحت عمل جراحي خارج نمودن تومورهاي معده قرار گرفته بودند، نشان داد عملكرد ايمني بدن افراد كه 2 روز پس از عمل، انجام حركات ورزشي را آغاز نموده بودند قويتر از اشخاصي بود كه ورزش نكرده بودند. 2 هفته پس از جراحي تعداد سلول هاي ضد سرطان در افرادي كه ورزش كرده بودند به نحو چشمگيري بيشتر از سايرين بود. سلول هاي ضد سرطان يا قاتل به سلول هاي سرطاني حمله كرده و به رفع عفونت كمك مي كنند. دكتر يانگ مونا وهمكارانش از دانشگاه اينجو در شمي كويانگر، يك گروه 17 نفره از بيماران را مورد بررسي قرار دادند. اين بيماران 2 روز بعد از جراحي در حالي كه روي تخت دراز كشيده بودند انجام حركات ساده ورزشي را آغاز كردند.همچنين از زماني كه قادر به راه رفتن بودند انجام حركات ورزشي بر روي دوچرخه ثابت را به تعداد 5 بار در هفته شروع كردند. محققان به منظور بررسي تغييرات حاصله در تعداد سلول هاي قاتل چندين نمونه خون از بيماران گرفتند. نتايج تحقيقات حاكي از آن بودكه هفته اول پس از جراحي تعداد سلول هاي قاتل در هر گروه كاهش يافت. اما در هفته دوم سلول هاي قاتل در بيماراني كه ورزش مي كردند به وضعيت موفقيت آميز اول بازگشت. اما درافرادي كه ورزش نمي كردند روند نزولي سلول ها همچنان ادامه داشت. البته به مرور زمان تعداد سلول هاي قاتل در تمامي اين بيماران افزايش پيدا كرد. به گفته دكتر مونا به دليل اين عملكرد ضعيف سيستم ايمني موجب تقويت سلول هاي سرطاني مي گردد انجام حركات ورزشي براي تقويت سيستم ايمني حائز اهميت است. طبق تحقيقات انجام شده، بيماراني كـه داراي مـيـزان بـالاي سـلـول هاي قاتل بودند مدت زمان بسيار طولاني تري نسبت به سايرين بدون گسترش مجدد سرطان قادر به زندگي مي باشند. البته عواملي چون تغذيه و سرطان درماني در اين ميان نقش دارند، اما مي توان گفت: ورزش يكي از موثرترين شيوه هاي تقويت سيستم ايمني بيماران سرطاني است.

اثر ورزش در درمان آرتروز

عوامل موثر در ايجاد آرتروز عبارتند از : سن، جنس، نژاد، محيط جغرافيايي، تراكم استخواني ، چاقي، افزايش اوره خون، افزايش كلسترول خون، فشارخون بالا، ضربه و بيماري هاي زمينه ساز مثل ديابت و غيره. براي آرتروز مداوايي وجود ندارد. هدف درمان عبارت است از : كاهش درد، حفظ قدرت تحرك و به حداقل رساندن معلوليت كه شامل آموزش بيمار، كم كردن وزن، استفاده مناسب از عصا و وسايل كمكي، ورزش، داروها و در نهايت گچ گيري (برس) و يا اعمال جراحي است.عدم استفاده از مفصل آرتروزي، به دليل درد، منجر به ضعف عضلات مي شود و چون عضلات نقش عمده اي در حفاظت غضروف در مقابل استرس بر عهده دارند، تقويت ماهيچه هاي دور مفصلي، حائز اهميت فراوان است. لذا براي حفظ دامنه و حركت و تقويت عضلات اطراف مفصل، بايد ورزش هايي را طرح نمود. يكي از درمان هاي استاندارد آرتروزي به صورت اوليه، كاهش درد مفصلي با ورزش هاي تحمل وزن است كه عضلات حمايت كننده را قوي مي نمايد. ولي متاسفانه اغلب از ترس افزايش علائم به بيماران گفته مي شود كه ورزش نكنند و بيشتر از داروهاي رنگارنگ استفاده نمايند.ديده شده است كه بيماران آرتروزي مي توانند ورزش هايي با تحمل وزن، مثل پياده روي را انجام دهند. غضروف مي تواند به وسيله خودش دوباره سازي شود. از طرفي مسائلي مثل كاهش قدرت عضلاني اطراف مفصل، كاهش انعطاف پذيري ، افزايش مو كاهش ظرفيت هوازي، مي توانند در هر رژيم درماني، ايجاد اختلال نمايند.

عللي كه باعث مي شود ورزش در كاهش علائم و نشانه هاي آرتروزي موثر باشد عبارتند از:

1- تصحيح ضعف عضلات ناشي از عدم استفاده آنها و نگهداري آمادگي عضلات اسكلتي

2- افزايش قدرت عضلات اطراف مفصل كه باعث حمايت مفصل از آسيب مي شود.

3- بهبود تغذيه با افزايش انتقال مواد به داخل مفصل، به وسيله بهبود فعاليت پمپي، در اثر انجام ورزش هاي با تحمل وزن.

4- تحرك موثر غضروف مفصلي به وسيله ايجاد فشار توليد شده ناشي از ورزش هاي با تحمل وزن.

نويسنده :

این کاربر مطلب منتشر شده دارد.